یانگڈزن لنگ رنپوچے نال میری پہلی ملاقات جنوری ۱۹۷۰ وچ بودھ گیا وچ ہوئی جتھے اوہ باقاعدگی نال سردی دا موسم گزاردا اتے تبتی مندر وچ سالانہ درس دیندا سی۔ اوس ویلے تک حالی بودھ گیا نے ترقی نئیں کیتی سی، اتے اوتھے بوہت غریبی سی۔ کوڑھ دے بماراں دا اک بے قابو مجمع سٹوپا دے موہرے کچی سڑک اوپر جمع ہوندا اتے اوہ اپنے شریر دے ناسور زدہ انگ یاتریاں نوں وکھا وکھا کے بے کیف وین کردے ہوۓ بھک منگدے۔ اوتھے آن والے تھوڑے جیہے بدیسی لوکاں وچوں بطور اک دے، میں جتھے وی جاندا لیڑیاں نال ڈھکے نیانیاں دا اک مجمع مچھراں دے جھلڑ سمان میرے کپڑیاں نال لٹک لٹک کے اُچی یک سر اواز وچ "بخشیش، میم صاحب" پکار پکار کے چند ٹکیاں دی بھک منگدے۔ جوش بھرے یاتری سٹوپا دے دوالے چکر لگاوندے اتے سجدے کردے، جد کہ اوارہ کتے اتے قبل از اتحاس سمان سور اوس دے پچھے میدان وچ بھوجن دی تلاش وچ کھلے گھمدے پھردے، جو کہ کھلے اسمان دے تھلے بیت الخلا دا کم دیندا سی۔ ایہ منظر میں کدی نہیں بھل سکدا۔
ایس موقع اوپر میں یانگڈزن لنگ رنپوچے نال اپنی پہلی چنرزگ بیعت لئی اتے پہلے بودھی ستوا عہد اتے پیمان بنھے۔ یانگڈزن لنگ رنپوچے دی غیر معمولی جلالت جس توں وقار اتے شکتی ٹپکدی سی اوہ آشرم دے باہر دے گندے اتے بے تکے ماحول دے بالکل اُلٹ سی۔ خاص طور تے سبق پڑھاندے ویلے اوس دی اواز بڑی رعب والی سی۔ اوس دا سبق بنا تھکاوٹ اتے ترنم بھریا سی، اک وگدی ندی سمان، انج لگدا سی کہ اوس وچ ساہ دا وقفہ تک موجود نئیں سی۔
یانگڈزن لنگ رنپوچے نال میری اگلی ملاقات ستمبر ۱۹۷۱ وچ دھرم شالا وچ ہوئی۔ میرا ادھیاپک گیشے نگوانگ درگھئے مینوں، شرپا رنپوچے اتے خملنگ رنپوچے نوں ڈلہوزی توں کسے وڈی کریا وچ شریک ہون لئی اوتھے لے کے آیا سی۔ تقدس مآب دے دو ادھیاپک اوہناں نوں اتے جمع شدہ تنتری کالجاں نوں گیلوگ پنتھ دے تن پربھاوک اتے اتم تنتری اختیار دین والے سان۔ یانگڈزن لنگ رنپوچے ۱۳ دیوتا دا وجر بھیروا اتے گوہیا سماج بیعت اتے کیابجے تریجانگ رنپوچے چکر سموارا لویپا بیعت دین والے سان۔ جتھوں تک مینوں پتہ اے ایہ اخیرلی اجیہی کریا سی جس وچ تقدس مآب نوں سب لوکاں دی موجودگی وچ اپنے دو استاداں کولوں منصب یابی ہوئی۔ سب توں وڈا چیلا ہون دی حیثیت نال، تقدس مآب دلائی لاما نوں اوہناں دے ادھیاپک دے موہرے ذرا نیویں گدی اوپر بٹھایا گیا۔ میں ایس کریا وچ رلت اکلّا بدیسی پرش سی، مینوں تختیاں دے آلے دوالے بنے ہوۓ شہ نشین اوپر بٹھایا گیا جتھے اج گورو رنپوچے اتے اک ہزار مسلح چنرزگ بت کھلوتے نیں۔ ایتھوں میرا نظارہ بوہت ودیہ سی۔ تقدس مآب دا عجز و انکسار اتے اپنے استاداں لئی آدر ستکار ایس گل دا ہمیش لئی اتم نمونہ بن چکیا اے کہ اپنے روحانی ادھیاپک اتے تنتری گورو نال کیہ سبھاو رکھیا جاۓ۔
آون والے کئی وریاں دے وچکار میں یانگڈزن رنپوچے کولوں ہور شکشا لئی اتے کئی منصب رسید کیتے۔ اوہناں وچوں سب توں یادگار اک وار فیر وجربھیروا دا منصب سی جو بودھ گیا دے مندر وچ ملیا۔ ایس دے دوران، یانگڈزن رنپوچے نے منڈل محل دا نقشہ اوس دے آلے دوالے تھاں وچ اشاریاں نال کھچیا۔ اوس دا تصور ایس حد تک صاف سی کہ اوس نے ساڈے لئی جو حاضر ساں ایس نوں سچ مچ وچ پیش کر دتا۔
ایہ یانگڈزن لنگ رنپوچے دی خاص گل سی کہ اوہ اپنے آلے دوالے لوکاں دی یوگتا نوں پنگرن دی صلاحیت رکھدے سان۔ میں اکثر بطور نام نہاد "بڑھوتی پیدا کرن والا گیانی کریا" دے اوہناں دی مثال دینا واں۔ ایس توں پہلاں جد کہ مینوں تبتی زبان اوپر اینا عبور ہویا کہ میں اپنے استاداں لئی زبانی ترجمانی کرن لائق ہویا، میں ایس گل اوپر ہمیش حیران ہوندا سی کہ جد وی میں یانگڈزن رنپوچے نال ملدا، اوہناں دے لب و لہجہ دی صفائی اتے القاء دے سبب میں اوہناں دی تبتی زبان وچ گل بات کسے ہور دی گل دی نسبت کدرے زیادہ اسانی نال سمجھ لیندا۔ انج لگدا جویں اوہ من دی گل کھول کے سدھی میرے دماغ وچ پا دیندے سان۔
جد مینوں تبتی زبان اوپر کجھ یوگتا پراپت ہوئی تےمیں یانگڈزن رنپوچے لئی، جد اوہ بدیسی لوکاں نوں پرائیویٹ شکشا دیندے سی، کدی کدار ترجمانی دا کم کیتا۔ اوہ مختلف قسم دے پاٹ نوں کھول کے بیان کرن دی فرمائشاں پوری کرن دے معاملہ وچ ات حدل اپکاری سی، اتے جدوں کدی مینوں لوڑ پیندی، دھرم بارے میرے سوالاں دا جواب دین وچ وی خوش دلی نال رضا مندی دا وکھالا کردے سی۔ میں ایس نایاب اتے بیش قیمت رعائت دا ناجائز فیدہ چکن بارے بوہت محتاط ساں۔
اک وار جد میں اک ڈاڈھے اوکھے آوالوکیتشور پاٹ جو اوس نے کرایا سی دی شرح دا ترجمہ کر رہیا ساں، تے ششے دے کمرے وچ داخل ہون توں پہلے یانگڈزن رنپوچے نے مینوں کہیا کہ اوس نوں شک اے کہ ایہ پرش ایس شکشا اوپر عمل کرے گا وی کہ نہیں۔ پر فیر وی اوس نے اوس نوں کجھ سمجھانا مناسب خیال کیتا۔ فیر یانگڈزن رنپوچے نے بغیر لمی چوڑی تفصیل یا گہرائی وچ جان دے اک فیدہ مند وضاحت بیان کیتی جس دا لکشن ایہ سی کہ ایس توں شائد ایہ منکھ اینی اکساوٹ اتے ترغیب پھڑے کہ اوہ ایس پاٹ دی ہور جانکاری لوے۔ ایہ واقعہ میرے لئی اک ادھارن دا کم دیندا اے کہ درس دین وچ ادھیاپک لئی سب توں پربھاوت شے اک خلوص بھری اتے بے لوث ترغیب اے۔ ایس قسم دی ترغیب دے نتیجہ وچ تسی درس نوں ششے دی لوڑ اتے درجہ اوپر قائم رکھو گے۔ ہن کوئی ششے ایس شکشا اوپر عمل کردا اے یا نہیں ایہ اوس دی ذمہ واری اے۔ اک اجیہا ودیہ ادھیاپک ہون دے اتم معیار تک پوہنچ ڈاڈھا اوکھا کم اے۔
یانگڈزن لنگ رنپوچے بطور وجربھیروا دے من بھاون لوک انسانی روپ دے، جو کہ منجوشری دی شکتی مان شکل اے، اک اجیہا بدھا مجسم اے جو اپنے اندر سارے بدھاں دی صفائی، سیانپ اتے سرت نوں ایس طراں لے رکھدا اے کہ صفائی دی ایہ طاقتور شکتی استقامت اتے سہائیتا دی ٹھوس چٹان سمان اوس دے آلے دوالے ٹپکدی اے۔ ایہ ایس قسم دی شکتی اے جو، جدوں تسی ایس دے موہرے حاضر ہووو، تہانوں اک سمسیا اتے غصے وچ بھرے نکے نیانے سمان سوچن یا کجھ کرن توں روکدی اے، سغوں تہاڈے من نوں صاف، پھرتیلا بناندی اتے جذباتی تے ذہنی اعتبار نال تدبّر اتے استقامت بخشدی اے۔
ایس صفت دی اک مثال ایہ واقعہ ہے جد میں اک وار دھرم شالا وچ یانگڈزن رنپوچے نوں ملن اوس دے گھر گیا۔ اوہ کمرے دی اک نکڑ وچ اک نیویں جیہے بسترے اوپر بیٹھا ہویا سی اتے میں دوجے کونے وچ اک ہور نیویں جیہے بسترے اوپر بیٹھا سی۔ سمادھ بارے اوہ میرے کجھ سوالاں دے جواب دے رہیا سی کہ اچانک کدروں اک بوہت وڈا ٹھواں ساڈے وچکار فرش اوپر نمودار ہویا۔ یانگڈزن رنپوچے، جو کہ ہمیش بوہت پر وقار سبھاؤ رکھدا سی، نے جوش نال اپنیاں باہواں ہوا وچ چکیاں اتے جذباتی، جوشیلی اواز وچ بولیا، "اوہ پیارے،ٹھواں!" فیر اوس نے اپنی پوری کھلی اکھیاں نال میرے ول ویکھیا اتے کہن لگا، "کیہ تینوں ڈر نہیں لگدا؟" میں اوس دی اکھاں وچ اکھاں پا کے آکھیا، "مینوں وجر بھیروا دی موجودگی وچ کادا ڈر ہو سکدا اے؟" اتے ایہ گل سچ سی، مینوں کوئی ڈر نئیں سی۔ یانگڈزن رنپوچے ہنسیا اتے اوہ میرے جواب اوپر وی ہنسیا۔ فیر اوس دا نوکر اک پیالہ اتے کاغذ دا ٹکڑا لے کے اندر آیا، کاغذ نوں ٹھویں دے تھلے سرکایا، پیالہ اوس دے اوپر رکھیا اتے بڑی شان نال اوس نوں باہر لیجا کے میدان وچ چھڈ دتا۔ انج لگدا سی کہ یانگڈزن رنپوچے نے مینوں سبق دین لئی ایہ سارا ناٹک کھیڈیا سی۔
بھاویں چوکھے لوکی یانگڈزن لنگ رنپوچے دی ات حدل طاقتور، چھا جان والی وجر بھیروا شکتی دے کارن اوس توں حیرت اتے ڈاڈھے خوف دا وکھالا کردے، پر یانگڈزن رنپوچے نے کدی وی ایس ردعمل نوں مناسب نئیں سمجھیا۔ اک وار جد میں بودھ گیا دے مندر وچ اوس دے نال اوس دے کمرے وچ ساں تے اک نوجوان بھکشو چڑھاوے دی پلیٹ لے ہوئے، جو "تسوگ" پوجا ریتی جو کہ بھکشو ہیٹھلی منزل تے ادا کر رہے سان توں آئی سی، کمرے وچ داخل ہویا، ۔ اوہ منڈا ایڈے مہان گورو دے سامنے آوندے ہوۓ بے شک گھبرایا ہویا اتے ڈریا ہویا سی۔ جد اوہ ٹُر گیا، یانگڈزن رنپوچے زیرلب ہنسیا اتے مینوں کہن لگا، " ایہ سب میرے کولوں بوہت ڈردے نیں۔ حالانکہ ڈرن والی کوئی نئیں، ہے نا؟"
یانگڈزن لنگ رنپوچے، جتھے اک جوشیلے وجر بھیروا دے سمان جس دے سینے وچ شانت منجوشری دا دل ہووے، ویکھن وچ استقامت دا سنجیدہ مجسمہ سی، اوتھے ہی اندروں نرم دل اتے حد درجہ سیانا انسان سی۔ میں اپنے آپ نوں اوس دا شاگرد اتے جز وقتی مترجم ہون دے ناطے بے حد خوش قسمت سمجھنا واں۔