کدی کدار یار بیلی مینوں کسے مسٔلے دا "جادوئی" حل پچھدے نیں۔ میں ہمیش اوہناں نوں کہنا واں کہ دلائی لاما دے کول کوئی جادوئی شکتی نئیں ہے۔ اتے جے ہوندی، تے میری لتاں وچ پیڑ نہ ہوندی اتے نہ ہی میرا گلا خراب ہوندا۔ انسان ہون دے ناطے اسی سارے اکو جیہے آں، اتے ساڈے ساریاں دے خوف، آساں اتے بے یقینی برابر اے۔ بدھ مت دی اکھ دھرائی دے انوسار، ہر ذی حس مخلوق دکھ درد، بماری، بڑھیپا اتے موت توں واقف اے۔ پر انسان ہون دے ناطے اسی اپنے من دے راہیں غصہ، پریشانی اتے لوبھ اوپر قابو پا سکنے آں۔ ہن دے سالاں وچ میں "جذباتی ہتھیاراں نوں گھٹ کرن" اوپر زور دیندا رہیا واں: معاملیاں نوں حقیقت دی اکھ نال شفاف کچ وچ ویکھنا، بغیر پلیکھے، خوف یا غصہ دے۔ جے کسے مسٔلے دا حل موجود اے تے اوس نوں لبھو ؛ جےنہیں ہے تے اوس بارے سوچ سوچ کے اپنا سمے خراب کرن دی کوئی لوڑ نہیں۔
بدھ مت دے منن والیاں دا ایہ آکھنا اے کہ ساری دنیا آپس وچ اک دوجے دی محتاج اے۔ ایسے لئی میں اکثر عالمگیر ذمہ واری دی گل کرنا واں۔ کورونا وائرس جیہی موذی بلا دا پھٹ پینا ایہ ظاہر کردا اے کہ جو معاملہ کسے اک انسان دے نال پیش آوندا اے ایس دی لپیٹ وچ سب آ سکدے نیں۔ پر ایس توں ایہ وی پتہ چلدا اے کہ کوئی درد مندی دا یا کوئی بھلائی دا کم –بھاویں اوہ ہسپتال وچ سیوا کرنا ہووے یا کیول سماجی حد بندی اوپر عمل – ایس توں بڑیاں دا بھلا ہو سکدا اے۔
جدوں توں ووہان توں کورونا وائرس بارے خبراں آئیاں نیں میں اپنے چینی بہن بھراواں اتے ہوراں لئی دعا منگ رہیا واں۔ اساں ویکھیا ہے کہ ایس بماری توں کوئی وی سرکھشت نئیں ہے۔ اسی سب اپنے سجن تے متر، ساڈا بھوشٹ، عالمی معیشت اتے ساڈے اپنے ٹبراں لئی چنتا وان ہاں۔ پر کیول دعا ہی کافی نہیں اے۔
ایس ہنگامی دشا توں پتہ چلدا اے کہ اسی جتھے وی ہو سکے ذمہ واری کولوں کم لئیے۔ سانوں ڈاکٹراں اتے نرساں دی دلیری دے نال نال تجرباتی سائنس دی مدد نال ایس دا منہ موڑنا اے اتے مستقبل وچ انج دے ہور خطریاں توں اپنے آپ نوں محفوظ کرنا اے۔
ایس خوف دے سمے وچ سانوں دور رس خطریاں بارے سوچنا چاہیدا اے – اتے ودیہ موقعیاں بارے وی– جو کہ پورے کرۂ ارض اوپر چھائے ہون۔ خلا توں لئی گئی ساڈی دھرتی دی تصویراں توں پتہ چلدا اے کہ ساڈے نیلے سیارے اوپر کوئی حد بندی نئیں ہے۔ ایس لئی اساں سب نے مل جل کے ایس دی رکھشا کرنی ہے اتے رت وچ بدلاؤ اتے ہور ہانی کارک طاقتاں توں بچانا ہے۔ ایہ وباء ایس خطرے ول اشارہ کردی اے کہ سانوں موہرے آون والے بیمثال مہان خطریاں نال نبڑن لئی رل مل کے جگتائی پدھر اوپر جتن نوں حرکت وچ لیاونا ہووے گا۔
سانوں ایہ وی یاد رکھنا چاہیدا اے کہ کوئی پرش وی دکھ توں سرکھشت نئیں ہے، اتے سانوں اوہناں ساریاں دی مدد کرنی چاہیدی اے جو گھر بار، پریوار اتے اوشکار توں محروم نیں۔ ایس سیاپے نے ایہ وکھایا ہے کہ اسی اک دوجے توں وکھ نہیں آں- حتیٰ کہ اودوں وی جدوں اسی اک دوجے توں دور رہ رہے ہوئیے۔ ایس لئی درد مندی دا وکھالا اتے مدد ساڈا ساریاں دا فرض ہے۔
اک بودھی ہون دے ناطے میں اَنِت یاتا دے اصول نوں مننا واں۔ ایہ وباء دور ہو جائے گی، جویں کہ میں اپنی زندگی وچ جنگ اتے انج دی ہور خوفناک بلاواں نوں ٹلدے ویکھیا اے، اتے سانوں اک وار فیر پہلے وانگوں اپنی عالمی برادری نوں بناون دا موقع ملے گا۔ میں سچے دل نال امید کرنا واں کہ ہر کوئی محفوظ اتے شانت رہوے۔ ایس پریشانی دے یگ وچ، ایہ گل پربھاوت اے کہ اسی اوہناں لئی جو ایس سلسلہ وچ بھلائی دا جتن کر رہے نیں آس اتے بھروسے نوں ہتھوں نہ جان دیوئیے۔