مینوں ایہ جان کے خوشی ہوئی اے کہ اقوام متحدہ دا اجلاس - سی او پی ۲۶- جس دا مقصد ایہناں واتا ورن دے ہنگامی مسلیاں نال نبڑنا اے جنہاں نال سانوں واہ پیندا اے گلاسگو، سکاٹ لینڈ وچ منعقد ہووے گا۔
دھرتی دا ودھدا ہویا تاپ مان اک شتابی توجہ طلب حقیقت اے۔ ساڈے وچوں کوئی وی بتیت سمے نوں نئیں بدل سکدا۔ پر اسی سب اک ودیہ بھوشٹ بناون دی یوگتا رکھنے آں۔ بے شک، ایہ ساڈی ذمہ واری اے، نہ صرف اپنے لئی بلکہ ست ارب انساناں لئی وی، کہ اسی سب امن اتے سرکھشا نال رہ سکئیے۔ امید اتے پکے ارادے دے نال، اساں اپنی اتے اپنے گوانڈیاں دی جان دی حفاظت کرنی اے۔
ساڈے پُرکھیاں نے دھرتی نوں زرخیز اتے بھرپور پایا، جو کہ ایہ ہے ہی، اتے ہور ایہ کہ ایہ ساڈے رہن دی اکو اک تھاں اے۔ اساں ایس دی رکھشا کرنی اے نہ صرف اپنے لئی بلکہ آون والی پیڑھیاں لئی اتے ہور ساری مخلوق لئی جو ساڈے نال ایس اوپر وسدی اے۔
تبتی سطح مرتفع، جو کہ شمالی اتے جنوبی قطباں دے بعد برف دا سب توں وڈا منبع منیا جاندا اے، نوں "تیجا قطب" وی کہندے نیں۔ تبت بعض وڈے وڈے دریاواں دا سوتا اے جنہاں وچ براہما پترا، گنگا، سندھ، میکانگ، سالوین، پیلا دریا اتے یانگٹزی رلت نیں۔ ایہ دریا زندگی دا سوتا نیں کیونکہ ایہ سارے ایشیا وچ لگ بھگ دو ارب لوکاں نوں پین لئی، واہی بیجی لئی اتے بجلی پیدا کرن لئی پانی مہیا کردے نیں۔ تبت دے کئی اک برف دے تودیاں دا پگھلنا، دریاواں اوپر بند بنھنا، ایہناں دا رُخ موڑنا، اتے وڈے پیمانے اوپر جنگلاں دا صفایا، ایہ سب ایس گل دی مثالاں نیں کہ کسے اک علاقہ وچ واتا ورن دی تباہی کس طراں تقریباً سارے جگ اوپر اثر پا سکدی اے۔
ہن اساں مستقبل نوں سنوارنا اے، خوف توں جنم لین والی دعاواں نال نہیں بلکہ انج دے پکے پیٹھے سربندھ کر کے جو سائنس دی بنیاداں اوپر قائم ہون۔ ساڈی دھرتی دے واسی اک دوجے دے جس طراں اج محتاج نیں انج پہلے کدی نہیں سان۔ اسی جو کج کرنے آں ایس دا اثر نہ صرف ساڈے انسان ساتھیاں اوپر ہوندا اے بلکہ بے شمار جانوراں اتے بوٹیاں اوپر وی ہوندا اے۔
انسان اوہ چھڑی جنس اے جو دھرتی نوں تباہ کرن دی یوگتا رکھدا اے، پر دھرتی دی رکھشا دی یوگتا وی ساڈے اندر ہی پائی جاندی اے۔ اساں سب دی بھلائی دی خاطر واتا ورن دے بدلاؤ دے مسلیاں نال جگتائی پدھر اوپر آپس دی سہائتا نال نبڑنا اے۔ پر سانوں انفرادی پدھر اوپر وی اوہ کجھ کرنا اے جس دے اسی قابل آں۔ جویں روز روز دے نکے موٹے کم، مثلاً پانی دا ورتو اتے ایہ کہ اسی فالتو پانی دا کیہ کرنے آں ، ایہ سب گلاں ضروری نیں۔ اساں اپنے قدرتی ماحول دی رکھشا نوں اپنی روز دی زندگی دا حصہ بنانا اے، اتے ایس معاملے وچ سائنس کولوں سکھنا اے۔
میرے لئی ایہ بڑی خوشی دی گل اے کہ نویں نسل واتا ورن دی سمسیاواں دا کوئی پکا پیٹھا اوپا چاہندی اے۔ ایس توں مستقبل وچ کجھ جوتی دِسدی اے۔ گریٹا تھنبرگ ورگے نوجوان انقلابی لوکاں دا جتن کہ سائنس دی گل نوں سنن اتے اوس اوپر عمل کرن دی سُرت جگائی جاوے بڑی وڈیائی لائق اے۔ کیوں جے اوہناں دی گل بڑی سچی گل اے ایس لئی سانوں اوہنا دا حوصلہ ودھانا چاہیدا اے۔
میں انسانیت دا ایکا قائم رکھن دی ضرورت اوپر ہمیش زور دینا واں، ایہ وچار کہ ہر مانس ساڈے وچوں ہی ہے۔ جگتائی واتا ورن دے تاپ مان وچ وادھا اتے تبدیلی دا مسلہ قومی حداں توں ٹپ گیا اے؛ ایہ ساڈے ساریاں اوپر اثر کردا اے۔
کیوں جے ایہ ساڈے ساریاں دا سانجھا مسلہ اے، تے ایہ لازم اے کہ اسی سب رل کے ایس دا مقابلہ کرئیے تا کہ ایس دے اثر نوں گھٹ کیتا جا سکے۔ میں دعا کرنا واں اتے امید کرنا واں کہ ساڈے آگو اینی شکتی رکھدے ہون گے کہ رل مل کے ایس ہنگامی دَشا نال نبڑن لئی کوئی سانجھا قدم چُک سکن گے، اتے ایس بدلاؤ لئی سمے نوں مِتھ سکن گے۔ اساں ایس دھرتی نوں سرکھشت، شاداب اتے خوش باش بنان لئی عملی قدم چُکنا اے۔
دعا اتے نیک آشا دے نال
دلائی لاما
۳۱ اکتوبر، ۲۰۲۱