ਖਾਲੀਪਣ ਕੀ ਹੈ?

ਸੁੰਨ੍ਹਾਪਣ (ਸੰਸ. ਸ਼ੁਨਿਅਤਾ), ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ "ਖਾਲੀਪਨ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬੁੱਧ ਦੀ ਮੁੱਖ ਸੂਝ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।  ਬੁੱਧ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਡੂੰਘਾ ਸ੍ਰੋਤ ਇਹ ਉਲਝਣ ਹੈ ਕਿ ਉਹ, ਦੂਸਰੇ ਅਤੇ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਕਿਵੇਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਉੱਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਦੇ ਅਸੰਭਵ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।  ਇਹ ਜਾਣੇ ਬਗੈਰ ਕਿ ਉਹ ਜੋ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਹਕੀਕਤ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀ, ਲੋਕ ਅਗਿਆਨਤਾ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਤੇ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਹਾਂ ਅਤੇ ਭਾਵੇਂ ਅਸੀਂ ਜੋ ਵੀ ਕਰੀਏ, ਅਸੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵਾਂਗੇ, ਤਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ ਅਸੀਂ ਘੱਟ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਨਾਲ ਉਦਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਬਲਕਿ ਸਵੈ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਅਸੀਂ ਕਿਸਮਤ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਵੀ ਛੱਡ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਨੀਵਾਂ ਰੱਖਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।

ਸੁੰਨ੍ਹਾਪਣ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ, ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਦੇ ਅਸਲ ਤਰੀਕੇ ਦੀ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਜੋ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਡੀ ਜੜ੍ਹ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਆਦਤ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਕਲਪਨਾਵਾਂ ਹਕੀਕਤ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ," ਹਾਰਿਆ ਹੋਇਆ" ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੰਕਲਪ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ "ਹਾਰੇ ਹੋਏ" ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨਾਲ ਲੇਬਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ "ਹਾਰੇ ਹੋਏ" ਸ਼ਬਦ ਜਾਂ ਨਾਮ ਨਾਲ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਅਸਫਲ ਹੋਏ ਹੋਈਏ, ਜਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਨਾ ਹੋਏ ਹੋਈਏ, ਪਰ ਸੰਪੂਰਨਤਾਵਾਦ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਸਫਲ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੰਗੇ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੀ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਰ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਵਜੋਂ ਲੇਬਲ ਲਗਾ ਕੇ, ਅਸੀਂ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ "ਹਾਰੇ ਹੋਏ" ਨਾਮ ਵਾਲੇ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਸ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਾਂ। ਦਰਅਸਲ, ਅਸੀਂ ਕਲਪਨਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਕੁਝ ਗਲਤ ਜਾਂ ਬੁਰਾ ਹੈ ਜੋ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਬਕਸੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਖੁੱਦ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਕਸ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜੋ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਵੱਖ ਹੈ।

ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਦੇ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਹੋਣ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਦਾ ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਕੋਰੀ ਕਲਪਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਸਲੀ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ। ਕੋਈ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਫਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਹੋਂਦ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਮ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। "ਹਾਰਿਆ ਹੋਇਆ” ਸੰਕਲਪ ਅਤੇ "ਹਾਰਿਆ ਹੋਇਆ" ਸ਼ਬਦ ਸਿਰਫ਼ ਪਰੰਪਰਾ ਹਨ।  ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਉੱਤੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਹੋਣ, ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਾਰਡ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਿਸ ਲਈ ਜਿੱਤਣਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਅਸਲ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਦੇ ਖਾਲੀਪਣ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਦੇ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਅਸਲੀਅਤ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ। ਸਾਡੀ ਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਹਾਂ, ਸਿਰਫ ਸੰਕਲਪ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ "ਹਾਰੇ ਹੋਏ" ਦੁਆਰਾ ਗਿਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਉੱਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਕਈ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਏ ਹੋਵਾਂਗੇ। ਪਰ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੀ ਹੀ ਆਜ਼ਾਦ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਾਰਨ ਵਾਲਾ ਬਣਾ ਦੇਵੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇਵੇ। ਇਸ ਲਈ, ਖਾਲੀਪਣ, ਇਸ ਅਸੰਭਵ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਹੈ। ਅਤੀਤ, ਵਰਤਮਾਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ, ਕੋਈ ਵੀ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। 

ਆਪਣੀਆਂ ਕਲਪਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਖਾਲੀਪਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਜਾਣੂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇ ਅਸੀਂ ਖਾਲੀਪਣ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਵਿਚ ਦ੍ਰਿੜ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਜਦੋਂ, ਆਦਤ ਦੇ ਕਾਰ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਲੇਬਲ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਬਕਵਾਸ ਹੈ ਅਤੇ ਕਲਪਨਾ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਆਖਰਕਾਰ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਆਦਤ ਨੂੰ ਤੋੜ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ।