အာယဒေဝ

အာယဒေဝ ('Phags-pa'i lha) ကို သီရိလင်္ကာ တော်ဝင်မိသားစုမှ ဖွားမြင်ပြီး ခရစ်နှစ် ၂ ရာစုအလယ်မှ ၃ ရာစုအလယ်အထိ ရှင်သန်ခဲ့ပါသည်။ အချို့မှတ်တမ်းများအရ သူသည် ကြာပန်းမှ ဖွားမြင်တော်မူ၏။ ငယ်ရွယ်စဉ်ကပင် သင်္ကန်းဝတ်ခဲ့ပြီး ဗုဒ္ဓစာပေများဖြစ်သည့် ပိဋကတ်သုံးပုံကို ထိုဒေသတွင် သေချာလေ့လာ ဆည်းပူးပြီးနောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းသို့ ကြွချီကာ နာဂဇုနနှင့်အတူ ဥဒယဘယမင်းကြီး၏ သတ္တဝဟန နိုင်ငံတော်တွင် စာပေလေ့လာခဲ့သည်။ ဥဒယဘယမင်းကြီးသည် နာဂဇုန၏ သူငယ်ချင်းသို့ ပေးစာနှင့် အဖိုးတန်ပန်းကုံး တို့ကို ဆက်ခံသူဖြစ်သည်။ အာယဒေဝသည် နာဂဇုနနှင့်အတူ လိုက်ပါကာ သီရိပဝတ္တတွင် ဆက်လက်စာပေလေ့လာသည်။ သီရိပဝတ္တသည် ယနေ့ခေတ် သတ္တဝဟန နိုင်ငံတော်အတွင်း အန်ဒရာပရာဒက်ရှ် ပြည်နယ်မှ နာဂဇုနခုန္ဒတောင်ကြားကို အုပ်မိုးနေသည့် မြင့်မြတ်သော တောင်တန်းများ ဖြစ်သည်။ 

ထိုကာလတွင် သျှီဝကိုးကွယ်သူ မာချေတသည် နာလန်ဒါရှိလူတိုင်းကို ငြင်းခုံဆွေးနွေးရာတွင် အနိုင်ရသူဖြစ်သည်။ အာယဒေဝသည် တွေ့ဆုံစိန်ခေါ်လိုက်သည်။ လမ်းတွင် တန်ခိုးပြသရန် ကြိုးစားနေသော အမယ်အိုကြီးကို သူတွေ့သည်။ ထိုသို့ပြသရန် စာပေတတ်မြောက်သော ရဟန်းတော်၏မျက်လုံးကို သူလိုနေသည်။ ကရုဏာသက်မိသောကြောင့် သူက အမယ်အိုအား သူ့မျက်လုံးတစ်ဖက် လှူလိုက်သည်။ သို့သော် အမယ်အိုက ယူလိုက်ပြီးနောက် ကျောက်တုံးဖြင့် ထုခွဲပစ်လိုက်သည်။ ထို့နောက်တွင် အာယဒေဝကို မျက်လုံးတစ်ဖက်ကန်းသူဟု လူသိများလာသည်။ အာယဒေဝသည် မာချေတကို ငြင်းခုံဆွေးနွေးမှု တွင်ရော၊ တန်ဖိုးစွမ်းရည်မှာပါ ယှဉ်ပြိုင်အနိုင်ယူလိုက်သည်။ ထို့နောက် မာချေတသည် သူ၏သာဝကဖြစ်လာပါသည်။ 

အာယဒေဝသည် နာလန်ဒါတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် သူ့ဘဝနှောင်းပိုင်းတွင် နာဂဇုနထံ ပြန်လာသည်။ သူမကွယ်လွန်မီ သူ့ထံမှ တရားတော်အားလုံး နာယူခဲ့ပါသည်။ အာယဒေဝသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ထိုဒေသတွင် ကျောင်းတိုက်များစွာ တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သင်ကြားသည်။ မဟာယာန အစဉ်အလာကို တည်ထောင်ပြီး အထူးသဖြင့် Madhyamaka သက်ဝင်ယုံကြည်မှုကို သူ၏ကျမ်းစာဖြစ်သည့် ဗောဓိသတ္တ၏ ယောဂကျင့်စဉ်များ အကြောင်း ဂါထာလေးရာကျမ်းစာ (Byang-chub sems-dpa’i rnal-‘byor spyod-pa bzhi-brgya-pa’i bstan-bcos kyi tshig-le’ur byas-pa, Skt. Bodhisattvayogacarya-catuhshataka-shastra-karika) ဖြင့် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ယင်းကို အတိုကောက်အားဖြင့် လေးရာကျမ်း သို့မဟုတ် ဂါထာလေးရာကျမ်းဟု သိကြပါသည်။ နာဂဇုနကဲ့သို့ပင် အာယဒေဝသည်လည်း ဂုယသမဇ မန္တရားအပေါ် မှတ်ချက်များရေးသားခဲ့ပါသည်။