جرم دا احساس مٹاونا

وستر

عفو توں مراد کسے غلط کم، کمزوری یا کوتاہی اوپر ناراض نہ ہونا اتے نہ ہی کینہ پروری کرنا اے۔ ایہ من دی اوہ مثبت حالت اے جس نوں اساں اوہناں لوکاں دے جواب وچ پنگرنا اے جنہاں نے سانوں نقصان پوہنچایا اتے غلط کم کیتے، پر ایس نوں اساں اپنے غلط کماں اتے کوتاہیاں لئی وی کم وچ لیاونا اے۔ انج کرن دی خاطر سانوں اپنے آپ بطور اک انسان اتے اوس دی خطاواں وچکار تمیز کرنی ہووے گی۔ جدوں اسی اپنے بارے وچ سوچئیے، تے سانوں اپنی ساری زندگی نوں موہرے رکھنا ہووے گا – اتے جے اسی بدھ مت دے پنر جنم نظریہ نوں مندے آں، تے فیر اپنی ساری پشلی اتے آون والی زندگیاں نوں وی شامل کرنا ہووے گا۔ جد اسی انج دی پسار پچھوکڑ وچ اپنے کرماں اوپر نظر پانے آں تے اسی ویکھنے آں کہ ساڈی غلطی جو ساڈے کولوں ہوئی اوہ کیول اک معمولی واقعہ سی۔ اساں اپنی زندگی وچ بے شمار کم کیتے، اتے ماسوا ایس دے کہ اسی کوئی مہاتما بدھ ہوندے، غلطی کرنا نا قابل گزیر اے۔ جے اسی کسے اک خطا نوں پھڑ کے بیٹھے رہئیے اتے ایس نوں اپنی پچھان بنا لئیے، تے ایس دا نتیجہ جرم دے احساس دی شکل وچ موہرے آوے گا۔ جنا لمبا چر اسی ایس نوں پھڑے رکھاں گے، اونا ہی لمبا چر اسی جرم دے احساس وچ مبتلا رہواں گے اتے پریشان رہواں گے۔

اپنے آپ نوں معاف کرن دا مطلب ایہ نئیں کہ اسی اپنے کرم نوں بھلا دئیے، جویں کجھ ہویا ہی نہیں۔ اسی اپنے برے فعل یا خطا دی پوری ذمہ واری قبول کرنے آں۔ پر اسی ایس جرم دے احساس نال چمبڑے نئیں رہندے اتے اپنے آپ اوپر ناراض وی نئیں ہوندے۔ اسی اپنی غلطی نوں مندے آں، اوس نوں اپنی پچھان بنان دا خاتمہ کرنے آں – ایہ سوچ کے کہ اسی کوئی "برے انسان" آں یا "مورکھ" آں – اتے چار متضاد طاقتاں دا پریوگ کرنے آں:

شرمندگی محسوس کرو
نقصان دین والے کرم یا خطا نوں فیر نہ کرن دا پکا ارادہ کرو
جس مثبت ڈگر اوپر اسی اپنی زندگی نوں پا رہے آں ایس دی توثیق کرو
اپنی غلطی دی اصلاح کرو، جے ممکن ہووے تے، معافی منگ کے نقصان پورا کرو، اتے جے ممکن ہووے، تے کوئی بھلائی دا کم کر کے نقصان پورا کرو۔

سمادھ

ساہ اوپر گوہ راہیں شانت ہو جاؤ۔
کوئی ہانی کارک کم جو تساں کیتا اوس نوں یاد کرو – مثلاً کسے نوں اپنے فعل یا گفتار نال نقصان پوہنچایا – اتے بعد وچ تسی اپنے قول یا فعل بارے سوچ کے جرم دے احساس وچ مبتلا ہوئے اتے اپنے آپ اوپر ناراض ہوئے۔
اپنے وچار نوں پسار کے اپنی پوری زندگی دے درپن وچ ویکھو کہ ایہ کیول اک واپر سی، اتے جے ایہ دوبارہ پیش آیا وی، فیر وی زندگی وچ کئی ہور موقعے آئے اتے آوندے رہن گے۔
ایس گل دا احساس کرئیے کہ ایس اک واقعہ نال چمبڑے رہنا اتے ایس نوں اپنی پچھان بنا لینا سانوں جرم دا احساس دلاندا اے اتے کمتر ہون دے احساس وچ مبتلا کردا اے۔ اسی اپنے بارے وچ ڈاڈھی محدود سوچ توں کم لے رہے آں۔
ایس پچھان توں نجات پراپت کرو، ایس سرت دے نال کہ ایہ ساڈی مکمل پچھان نئیں اے
اک وار فیر اپنی ساری زندگی بارے سوچو اتے اوہناں سب مثبت اتے بھلے کماں اوپر جشن مناؤ جو تساں کیتے۔
ایس گل نوں منو کہ جو تساں کیتا اوہ تباہ کن اتے ہانی کارک سی۔ تسی حالی کوئی مکش یافتہ ہستی نہیں او اتے ایہ کہ تہاڈے کولوں برے کم ہوندے نیں۔
بھاویں ایہ سچ اے کہ جو ہویا اوس نوں بدلیا نئیں جا سکدا، پر تسی اپنے کیتے اوپر شرمندہ او۔ ایس دا مطلب اے کہ تسی سوچدے او کہ کاش انج نہ ہویا ہوندا۔
ایس چیز دا ارادہ کرو کہ ایس گل دی پوری کوشش کرو گے کہ انج دا ہانی کارک فعل دوبارہ نہ ہووے، تسی اپنے فعل اتے قول بارے ہشیار رہو گے، اتے جے کوئی برا فعل یا بد کلامی ہون دا امکان ہووے تے اپنے آپ نوں ایس توں روکو گے۔
تسی اپنی زندگی نوں جس مثبت ڈگر اوپر پا رہے او ایس گل نوں پکا کرو– یعنی تسی اپنی کمزوریاں اتے مسلیاں اوپر قابو پا کے اپنی یوگتا نوں بھر پور طریقے نال کم وچ لیا رہے او۔
معافی منگو، گھٹ توں گھٹ من ہی من وچ، ایس پرش یا پرشاں کولوں جنہاں نوں تسی نقصان پوہنچایا اتے اپنے کیتے دی تلافی کرن دی خاطر اوہناں لئی کوئی بھلائی دا کم کرو۔ ایس گل دا قرار کرو کہ جے تہاڈی ایس شخص نال دوبارہ ملاقات ہوئی تے تسی اوہ کجھ کرو گے جو تسی سوچیا سی۔

جو غلطی تسی کیتی اوس بارے ایہی قدم دوہراؤ:

کوئی غلطی جو تہاڈے کولوں ہوئی اوس نوں یاد کرو – مثلاً تسی کوئی انج دی فائل کمپیوٹر اُتوں پلیکھے نال مٹا دتی ہووے – اتے تسی کس بری طراں اپنے اوپر ناراض ہوئے، ہو سکدا اے کہ اپنے آپ نوں گال وی کڈی ہووے اتے اپنے آپ نوں مورکھ وی آکھیا ہووے۔
اپنے وچار وچ پسار پیدا کرو اتے اپنی ساری زندگی اوپر نظر مارو اتے ایس گل نوں سمجھو کہ ایہ کیول اک واپر اے، اتے جے ایہ مڑ کے ہویا وی، فیر وی زندگی وچ بوہت کجھ بھلا وی ہویا اتے فیر وی ہووے گا۔ تسی عام طور تے کم ٹھیک طراں کردے او۔
ایس گل دا احساس کرو کہ ایس اک واقعہ نال چمبڑے رہن اتے ایس نوں اپنی پچھان بنا لینا تہانوں جرم دا احساس دلاندا اے اتے پریشان کردا اے۔ تسی اپنے بارے وچ ڈاڈھی محدود سوچ توں کم لے رہے او۔
ایس پچھان نوں دفع کرو، ایہ سوچ کے کہ ایہ تہاڈے بارے مکمل حقیقت دا روپ نہیں اے۔
تاں اک وار فیر اپنی پوری زندگی اوپر نظر مارو اتے اوہناں سارے کماں دا جو تساں ٹھیک اتے بھلے کیتے جشن مناؤ۔

ایس گل نوں منو کہ جو تساں کیتا اوہ تہاڈی خطا سی، اتے ایہ کہ کدی کدار تہاڈے کولوں کوئی غلطی ہو جاندی اے – ایہ کوئی اچنبھے دی گل نہیں۔
بھاویں ایہ سچ اے کہ جو ہویا اوس نوں بدلیا نئیں جا سکدا، پر تسی اپنے کیتے اوپر شرمندہ او۔ ایس دا مطلب اے کہ تسی سوچدے او کہ کاش انج نہ ہویا ہوندا۔

ایس چیز دا قرار کرو کہ ایس گل دی پوری کوشش کرو گے کہ انج دا ہانی کارک فعل دوبارہ نہ ہووے۔ جدوں وی تسی کمپیوٹر اوپر کم کر رہے ہووو تے تسی باخبر اتے ہشیار رہو گے
تسی اپنی زندگی نوں جس مثبت ڈگر اوپر پا رہے او ایس گل نوں پکا کرو– یعنی تسی اپنی کمزوریاں اتے مسلیاں اوپر قابو پا کے اپنی یوگتا نوں بھر پور طریقے نال کم وچ لیا رہے او، جویں کہ اپنی حرکتاں اوپر توجہ نہ دینا، اتے اپنی بھر پور یوگتا نوں کم وچ لیاونا۔
من دی اک شانت حالت دے نال، من ہی من وچ فیصلہ کرئیے کہ اسی سوچاں گے کہ ایس فائل وچ کیہ سی اتے ایس نوں دوبارہ ٹائپ کراں گے۔ فیر ایہ کم کر چھڈو۔

مکدی گل

اپنی خطاوأں اوپر قصور وار ہون نوں معاف کر دین دا مطلب ایہ ہے کہ اسی اپنے اوپر ناراض نہ ہوئیے اتے اپنے آپ نوں کوئی برا انسان نہ مِتھئیے، نہ ہی جرم دے احساس وچ مبتلا ہوئیے یا اپنے آپ نوں مورکھ جان کے گال کڈئیے۔ اسی اپنی پچھان نوں محدود نہ بنائیے کیول کوئی انج دا منکھ جو صرف غلطی ہی کردا اے، اتے ایس گل نوں سمجھئیے کہ ایہ ساڈی زندگی دی مکمل تصویر نہیں اے۔ اسی اپنے کرماں دی ذمہ واری قبول کرنے آں اتے ایس نال نبڑنے آں۔ اپنی خطا دا اقرار کرنے آں، ایس اوپر شرمندہ ہونے آں، وعدہ کرنے آں کہ فیر انج نہیں ہووے گا، ایس مثبت راہ اوپر چلن دا اقرار کرنے آں جس دی اسی کوشش کر رہے آں، اتے یا تے اپنی غلطی دی معافی منگنے آں اتے ایس دا نقصان پورا کرن دی خاطر کوئی بھلائی دا کم کرنے آں، یا اسی ایس غلطی دی اصلاح کرنے آں۔

کرم سمادھ