بدھ مت دی شکشا روز روز دی حیاتی بِتان بارے چوکھی صلاح دیندی اے۔ تھلے اک دھیان مارو۔
جدوں اسی سویرے اٹھنے آں
سویرے اکھ کھلن اتے اٹھن توں پہلاں سانوں اپنے زندہ ہون اتے نواں دن شروع کرن اوپر ات حدل خوش اتے شکر گذار ہونا چاہیدا اے۔ اسی ایس گل دا پکا ارادہ کرنے آں کہ:
(۱) ساڈا دن با مراد ہووے گا۔
(۲) اتے ایہ جو اپنے آپ نوں بہتر بنان اتے ہوراں دی مدد کرن دا سنہری موقع ملیا اے ایس نوں ضائع نہیں کراں گے۔
جے اسی کم اوپر جانا اے تے اسی اپنے من دی توجہ کم اوپر قائم رکھاں گے اتے کار آمد ثابت ہوواں گے۔ اسی اپنے ہمکاراں نال غصے، بے صبرے اتے بد مزاج نئیں ہوواں گے۔ اسی سب نال بھلے سبھاو نال پیش آواں گے اتے بیکار گلاں اتے گپ بازی نال کسے دا وقت ضائع نہیں کراں گے۔ جے اساں اپنے ٹبّر دی ٹہل سیوا کرنی اے تے اسی صبر کولوں کم لواں گے، سغوں پوری محبت اتے شفقت نال اوہناں دی مادی اتے جذباتی ضرورتاں جتھوں تیکر ہو سکے پوری کراں گے۔
سویر دا سمادھ
عام طور اوپر ناشتے توں پہلاں اسی تھوڑی دیر دا سمادھ کراں گے۔ صرف پنج، دس منٹ لئی چپ بیٹھ کے ساہ اوپر توجہ دینا اتے توجہ قائم کرنا مفید ہووے گا۔
[ویکھو: مراقبہ کویں کیتا جاۓ]
اسی ایس گل اوپر غور کرنے آں کہ ساڈی زندگی کس طراں ساڈے آلے دوالے لوکاں دی زندگیاں نال گتھی ہوئی اے۔ اوہناں دے رویّہ اتے کرم دا ساڈے ساریاں اوپر اثر ہوندا اے، اتے اسی پیار بھرے جذبے استوار کرنے آں: "خدا اوہناں ساریاں نوں خوش رکھے،" اتے درد مندی وی: " خدا اوہناں نوں دکھ اتے مصیبتاں توں بچاۓ۔" اسی پکا ارادہ کرنے آں کہ اج اسی ہوراں دی ہر ممکن مدد کرن دی کوشش کراں گے، اتے جے انج نہ ہو سکیا، تے گھٹ توں گھٹ کسےنوں نقصان پوہنچان توں پرہیز کراں گے۔
دن دے دوران من دی سُرت
دن دے دوران سارا وقت اسی ایس گل بارے ہوشمند رہنے آں کہ ساڈا بول، کرم، وچار اتے احساس کیہو جیا اے۔ ایس گل اوپر اسی خاص توجہ دینے آں کہ کدرے پریشان کرن والے جذبے مثلاً غصہ، لالچ، حسد، گھمنڈ وغیرہ تے ساڈے اندر پیدا نہیں ہو رہے۔ اسی ایس گل اوپر اکھ رکھنے آں کہ جے اسی خود غرضی، لا تعلقی، یا خود ترسی اتے تعصب دے اثر تھلے آئیے۔ ذرا نرول پدھر اوپر، اسی با خبر رہن دی کوشش کرنے آں جد اسی اپنے بارے وچ، ہوراں دے بارے وچ یا اُنج ہی عمومی طور اوپر بیکار قصے کہانیاں سناندے چلے جائیے۔ اسی ایس سمے اوپر اکھ رکھنے آں جدوں اسی ایہ سوچنے آں کہ ایس لمی قطار وچ میری واری کدی نئیں آۓ گی، یا میرے نال بھلا کون کدی پیار کرے گا، اتےجد اسی نرا انج سوچنے آں کہ "میں وچارا۔"
جدوں ایہناں پریشان کرن والے جذبیاں دے سبب ساڈا کرم، ساڈی گل بات اتے ساڈی سوچ بے قابو ہون تے اسی من دی سُرت دی اک ہور پدھر ازمانے آں۔ سب توں پہلاں تے اسی اپنا ہتھ روک لینے آں ایس ڈر توں کہ کدرے اسی کوئی اجیہی گل کہئیے یا اجیہا کم کرئیے جس اوپر بعد وچ پچھتانا پوے۔ جے اساں اجیہا رویہ اختیار کیتا اے، تے اسی فوراً اوتھے ہی رُک جانے آں ایس توں پہلاں کہ اسی کوئی بوہتی بھیڑی گل کہئیے یا کرئیے۔ جے اسی اپنے آپ نوں منفی سوچ وچ گھریا ہویا پائیے تاں وی اسی ایہو ای لائحہ عمل اختیار کرنے آں۔ اسی شانت ہون اتے من تے جذبیاں دی پریشانی نال نبڑن والے تریاق نوں موہرے رکھنے آں، اتے اوہناں دا پریوگ کرنے آں حتیٰ کہ سانوں شانتی پراپت ہو جاۓ۔
ایس دی اک مثال جس توں ساڈے وچوں چوکھے لوکی واقف نیں ایہ ہے کہ جد ساڈے کم تے یا گھر وچ کوئی سانوں نکتہ چینی دا نشانہ بناندا اے یا کوئی اجیہا کم کردا اے جس توں اسی بوہت غصے ہونے آں:
(۱) یاد رکھو کہ چیکن چلان نال کجھ نئیں ہوندا، سغوں ساہ اوپر سمادھ راہیں، جویں اسی سویرے کیتا سی، شانت ہونے دی کوشش کرو۔
(۲) یاد رکھو کہ ہر کوئی خوشی دا متلاشی اے نہ کہ دکھ دا، پر بوہت سارے لوکی پلیکھے وچ نیں اتے اجیہا سبھاو اپناندے نیں جس توں مصیبتاں پیدا ہوندیاں نیں۔
(۳) اوہناں لئی خوشی پان اتے خوشی دے سبب پیدا کرن دی آشا نوں پُنگرو۔
(۴) جے اوہ ساڈی گل سنن نوں تیار ہون تے اوہناں نوں اوہناں دے سبھاو دی منفی اوڑکاں بارے ہشیار کرو اتے اوہناں نوں ایس نوں مکان لئی آکھو۔
(۵) جے اوہ اُکّا ہی تعاون کرن توں منکر ہون، تے چپ رہو اتے ایس نوں صبر دا اک سبق سمجھو۔ فیر وی، جے اسی کسے قسم دی پریشانی والی دشا دا کوئی اوپا کر سکنے آں تے سانوں کدی وی سُستی کولوں کم نہیں لینا چاہیدا۔
اک ضروری کم جو اساں ایس سمے کرنا اے جد اسی تنقید دا نشانہ بنے ہوئیے ایہ ہے کہ اپنی صفائی نہ پیش کرئیے۔ سانوں شانت رہ کے ایمانداری نال جائزہ لینا چاہیدا اے ایہ ویکھن لئی کہ کیا اوہناں دی گل درست اے، اتے جے انج اے، تو فیر اسی معافی منگئیے اتے اپنا رویّہ درست کرئیے۔ یا جو اوہناں نے آکھیا اوہ فضول گل اے تے فیر ایہ بیکار معاملہ اے تے ایس نوں بھل جائیے۔ اتے جے ایہ کوئی وڈی سمسیا اے تے فیر اسی اوہناں دی بھیڑی سوچ دی پچھان کر سکنے آں، پر ایس گل دا خیال رہوے کہ ساڈے رویّہ وچ وکھالے دی انکساری یا جارحیت نہ ہووے۔
(ویکھو: غصہ نال نبڑن دے بودھی گر)
شام دا سمادھ
رات نوں سون توں پہلاں اسی سارے دن دی مصروفیتاں توں شانتی پراپت کرن دی خاطر اک چھوٹا جیہا سمادھ، جس وچ اک وار فیر ساہ اوپر توجہ ہووے، کر سکنے آں۔ اسی سارے دن دیاں واپراں دا جائزہ لینے آں اتے ایہ ویکھنے آں کہ اسی کس طراں ایہناں نال معاملہ کیتا۔ کیا اسی غصہ وچ آ گئے یا اساں کوئی بیوقوفاں والی گل آکھی؟ جے انج ہویا تے اسی شرمندگی دا وکھالا کرنے آں کہ سانوں اپنے آپ اوپر قابو نہ رہیا، اتے فیر بغیر کسے اپرادھ دے احساس دے، تہیّہ کرنے آں کہ کل انج نئیں ہووے گا۔ اسی ایہ وی ویکھنے آں کہ جد جد اسی معاملیاں نوں بھلے سبھاو نال نبیڑیا اے۔ اسی ایس اوپر خوشی منانے آں اتے ایس دِشا ول جاری و ساری رہنے دا عزم کرنے آں۔ فیر ایسی سوں جانے آں، کل دی بشارت لے کے جد اسی اپنے آپ نوں ہور وی چنگا بناواں گے اتے دوسریاں دی مدد کراں گے۔ اسی ایس گل اوپر سچی خوشی منا سکنے آں کہ اسی اپنی قیمتی زندگی نوں ایناں زیادہ با مقصد بنا رہے آں۔