بدھ مت دا سب توں وڈا مقصد اپنی کمزوریاں اوپر قابو پانا اتے اپنی مثبت یوگیا نوں کم وچ لیاونا اے۔ ایہناں کمزوریاں وچ عقل دا گھاٹا اتے جذبات وچ وگاڑ شامل نیں جو ساڈے زندگی بارے مغالطے دا سبب بندے نیں۔ نتیجہ ایہ ہوندا اے کہ اسی بےقابو سبھاو اپنانے آں جس دی بنیاد پریشان کرن والے جذبے مثلاً غصہ، لالچ اتے بھولپن ہوندے نیں۔ ساڈی مثبت صلاحیتاں وچ عقل اوپر قائم گل بات، حقیقت دی صحیح سمجھ، غیراں نال ہمدردی، اتے اپنی ترقی لئی اصلاح شامل نیں۔
[ویکھو: پیار کویں پنگریا جاۓ]
بدھ پاٹھ دی شروعات اپنے من نوں شانت کرن اتے دماغی چوکسی قائم کرن نال ہوندی اے، جس دا مطلب اے ہے کہ ہر ویلے ایہ گل یاد رکھی جاۓ کہ دوجیاں نال معاملہ کرن ویلے ساڈا فعل اتے بات کیہو جئے نیں، اتے ایہ کہ اکل ونج وچ ساڈے وچار کیہ اتے کیہو جئے نیں۔ ایس دا مطلب ایہ نئیں کہ اسی نرا اوہناں نوں ویکھ کے اُنجے ہی چھڈ دئیے۔ جد ساڈا من ہوشیار ہوندا اے تے اسی چنگے اتے ماڑے وچکار انتر کر سکنے آں۔ایہ اپنی ذات وچ حدوں ودھ الجھاؤ نئیں اے: اسی واقعی زیادہ درد مند اتے وڈے دل دے ہو جانے آں۔
ساڈی وچل واہی سُرت اتے جاگرت دا مقصد اپنی کمزوریاں دے سبباں نوں پچھاننا اے۔ بےشک باہرلے پرتندھ اتے دوسرے لوکی ساڈے مسٔلیاں دے وجود وچ آون دی سوتر دشا پیدا کردے نیں – پر بدھ مت دا طریقہ کار ایہ ہے کہ اصلی سبباں دی پچھان کرنا، ایس لئی سانوں اپنے من دا جائزہ لین دی لوڑ اے۔ [ویکھو: من کیہ چیز اے] ساڈے من دی عادتاں، اتے ساڈے مثبت اتے منفی جذبے، ساڈے زندگی نال معاملہ کرن اوپر اثر پاوندے نیں۔
جد اسی کم، نراش، خوف، اکل ونج اتے رکھشا دے گھاٹے سبب پریشانی دا شکار ہونے آں تے ساڈی ایہناں نال نبڑن دی یوگیا دا مڈھ ساڈی من اتے جذبیاں دی حالت ہوندی اے، نہ کہ مسٔلے بذاتِ خود۔ [ویکھو:ڈر دا نبیڑ] ۔ زندگی وچ متواتر موہرے آن والے مسٔلیاں نال نبڑن دا ودیہ طریقہ ایہ ہے کہ اپنے من نوں شانت کیتا جاۓ اتے جذباتی توازن اتے من دی سرت نوں قائم کیتا جاۓ۔
جدوں اسی ایہناں جذبیاں، رویے اتے پرم پرا توں واقف ہو جائیے جو ساڈی پریشانی اتے مصیبتاں دا سبب ہوندے نیں، تے فیر اسی ایہناں دا خاتمہ کر سکنے آں۔
سانوں اک قسم دی جذباتی صفائی جس دی بنیاد حقیقت اتے من دے کرماں دی ٹھیک ٹھیک سرت اوپر ہووے کرنی چاہیدی اے۔ - چودھویں دلائی لاما
اسی سب اپنی جسم دی صفائی اوپر بوہت توجہ دینے آں، پر من دی صحت دا خیال رکھنا وی اوہنا ہی ضروری اے۔ جذباتی صفائی دی خاطر سانوں تن چیزاں نوں دھیان وچ رکھنا اے: سانوں من دی پریشان کرن والیاں حالتاں دے توڑ نوں دماغ وچ رکھنا ہووے گا، لوڑ پین تے ایہناں دا پریوگ کرنا یاد رکھنا ہووے گا اتے ایہناں نوں قائم رکھن نوں وی یاد رکھنا ہووےگا۔
سارے توڑاں نوں یاد رکھن لئی، سانوں چاہیدا اے:
- پچھان کرئیے کہ اوہ کیہ نیں
- اوہناں اوپر گوہ کرئیے حتیٰ کہ اسی اوہناں نوں چنگی طراں سمجھ لئیے، اوہناں نوں لاگو کرن دا طریقہ سمج لئیے، اتے اوہناں دی یوگیا دا سانوں یقین ہو جاۓ
- مراقبے وچ ایہناں نوں لاگو کرن دی مشق کرئیے تاں جے ایہناں دی گوڑھی پچھان ہو جاۓ۔
سانوں آپوں اپنے حکیم دا کردار ادا کرنا اے: اپنی بماری دی تشخیص کرنا سکھنی اے، ایس دے سبب نوں سمجھنا اے، ایہ ویکھنا اے کہ کیہڑے علاج میسر نیں اتے ایہناں توں کویں فائدہ چکیا جاۓ، اتے فیر اوہناں نوں سچ مچ ورتن دی مشق کرنی اے۔
جدوں اسی کسے پرانی بماری وچ مبتلا ہوئیے، تے سانوں کسے وڈی تبدیلی توں پہلاں کسے نویں پرم پرا دے فائدیاں اوپر پورا بھروسہ ہونا لازم اے۔ چوکھے لوکی ان پانی اتے کثرت بارے ڈوہنگی جانکاری لین توں ایہ کم شروع نئیں کرن گے، سغوں شروع وچ ان پانی اتے کثرت دے معمول دا اک تجربہ کرن گے۔ یقیناً اوہناں نوں ایہ کم شروع کرن توں پہلاں کجھ مت دی لوڑ ہووے گی، پر اک وار جد اوہناں نوں ایس دے فائدے نظر آون لگن گے تے فیر اوہ پیش رفت اوپر راضی ہون گے۔
جدوں اسی اپنی جذباتی صحت نوں قائم کرنا چاہئیے تے فیر وی ایہو کجھ ہوندا اے۔ جد اسی من دی جاگرت دی مشق توں چنگا محسوس کرنے آں تے فیر اپنی زندگی نوں بہتر بنان اتے غیراں دی مدد کرن لئی بدھ پاٹھ بارے ہور جانکاری پراپت کرن دی آشا اتے دلچسپی وچ اسانی نال وادھا ہو جاندا اے۔
اک سمے مہاتما بدھ وی ساڈے وانگوں ہی سی– اک عام انسان جو زندگی دی اونچ نیچ وچ پھنسیا ہووے۔ اتے بالکل ساڈے وانگوں، اوہ وی اپنی زندگی اتے اوہناں دی جو اوس دے نیڑے تریڑے سان بہتر بنانا چاہندا سی۔ اپنی وچل واہی واردات راہیں اوس نے محسوس کیتا کہ بھاویں ساڈے آلے دوالے کجھ وی ہو رہیا ہووے، اسی شانت، سرتیلے اتے اپنے جذبیاں اوپر قابو رکھن دی قدرت اتے یوگیا رکھنے آں۔
ایہ جس نوں دلائی لاما "جذبیاں دی صفائی" کہندے نیں سنسکرتی دی حداں توں پرے ہے، کیوں جے ایہ ساڈی سب دی من پسند شے: ایک خوشی بھری اتے شانت، سمسیاواں توں پاک زندگی، تیکر پوہنچ اے۔