نیتی وشے کیہ شے اے؟

نیتی وشے سُو سنسکار دا اک اجیہا تانا بانا اے جو اک خوشگوار زندگی دی خاطر ساڈے رویہ نوں ڈھالدا اے۔ نیتی وشے دے واسطے نال اسی ایمانداری نال زندگی گزارنے آں، جس توں ساڈے آلے دوالے لوکاں نال بھروسہ اتے دوستی جنم لیندی اے۔ نیتی وشے خوشی دی کنجی اے۔

بدھ مت وچ نیتی وشے

بدھ مت وچ نیتی وشے دی بنیاد نکھیڑلی پچھان اوپر اے: اسی اپنی عقل توں ایس گل نوں متھدے آں کہ کیہڑی شے دیرپا خوشی لیاوندی اے اتے کیہڑی شے وسوں باہر مسلیاں دا سبب بن دی اے۔ ایہ اکھیاں بند کر کے کسے سنسکاراں دی ویروا اوپر عمل کرن دا نام نہیں اے، بلکہ ایس گل دا اوِش ہے کہ سُو سنسکار اوپر چلنا مت دی گل اے۔

جے اسی سچ مچ اپنی بھلائی دی چنتا کرنے آں، تے اپنے رویہ دے متعلق سرتائی فیصلے کرنا سردی گل اے۔ ہر کوئی خوشی دا طلبگار اے اتے ایس دا حقدار وی اے، جس وچ اسی وی شامل آں۔ 

[ویکھو: خوشی کیہ شے اے؟]

من دی آدرتا دے گھاٹے توں کو سنسکار دا رویہ جنم لیندا اے، جد کہ من دی آدرتا توں من دا ستکار پیدا ہوندا اے۔ من دے ستکار دے سبب اسی اپنی اینی عزت کرنے آں کہ اسی کدی وی کوئی غیر اخلاقی حرکت نہیں کراں گے؛ ایہ کجھ پھبدا ہی نہیں۔

'جس طراں اک سوم رس چوسن والی شہد دی مکھی پھل دے رنگ اتے خوشبو نوں تتر بتر نئیں کردی؛ سیانے لوکی وی انج ہی دنیا وچ گھمدے پھردے نیں۔ – دھما پد: پھل، اشلوک ۴۹

"جو ہو سو ہو" دے پراکرت توں اکلا پن اتے دل ٹٹن دا احساس پیدا ہوندا اے۔ نیتی احساس نال اسی ایہو جئے سبھاو اوپر قابو پا لینے آں۔ اسی بھروسہ لائق، پکیاں دوستیاں پنگرنے آں جو کہ خوشی بھری اتے کامیاب زندگی دی بنیاد اے۔

سرت دی بنیاد اوپر قائم نیتی وشے اتے وچن وعدے

بدھ مت دے پاٹھ دی بنیاد عام عقل مت اوپر اے۔ جے ساڈا رویہ دوجیاں ول خود پرست، غصیلا اتے غرور والا اے تے اسی ایہ کویں توقع کر سکنے آں کہ ساڈی زندگی شانت اتے خوشی بھری ہووے گی؟

بدھ مت وچ وچن سخن دے مختلف درجے نیں۔ مثال دے طور تے، تبتی پنتھ دے انوسار پورے مٹھ ونش پراپت کیتے ہوۓ بھکشوواں نوں ۲۵۳ وچن کرنے ہوندے نیں۔ بوہت سارے عام بودھی "پنچ عام قاعدے" دا وچن بنھدے نیں، جو کہ انج نیں:

• جاندار نوں مارن توں گریز کرنا
• اجیہی کوئی شے جو تہانوں نہ دتی گئی ہووے اوس نوں لین توں گریز کرنا
• جنسی بے راہ روی توں پرہیز کرنا
• جھوٹ بولن توں پرہیز کرنا
• منشیات توں پرہیز کرنا

بودھی پاٹھ کرن والے ایہ وچن ایس لئی کردے نیں تاں جے اجیہی زندگی بِتان جو پاٹھ لئی سوتر ہووے۔ ایہ سنسکار سانوں درست دِشا اوپر قائم رکھدے نیں، اتے اک خوشگوار اتے کامیاب زندگی پنگرن دے سبب پیدا کرن وچ سہائت ہوندے نیں۔ 

کامیاب زندگی لئی نیتی وشے

کجھ لوکاں لئی کامیاب زندگی دا مطلب اے ڈھیر سارا مال متاع اتے طاقت اکٹھی کرنا۔ جے سانوں ایہ سب کجھ مل وی جاۓ تاں وی اسی کدی شانت نئیں ہوندے اتے ایس دے کھس جان دے ڈر تھلے رہنے آں۔ ساڈے کول جنا زیادہ ہووے، خاص طور تے جد اوس نوں دوجیاں اوپر ظلم کر کے پراپت کیتا ہووے، اونے ہی زیادہ ساڈے دشمن بن دے نیں۔ انج تے کوئی وی نہیں آکھے گا کہ کامیاب زندگی اوہ ہے جس وچ لوکی سانوں چنگا نہ جانن۔ کامیاب زندگی اوہ ہے جس وچ اسی بوہت سارے سجن بنائیے اتے لوکی ساڈی صحبت وچ خوشی محسوس کرن۔ فیر ایس توں کجھ فرق نہیں پیندا کہ ساڈے کول کنی دولت یا طاقت اے؛ ساڈے کول جذبیاں دی اوہ دولت ہووے گی جو کہ کسے وی طراں دے حال نال نبڑن لئی  ضروری اے۔ 

سُو سنسکار اجیہے رویہ دی راہ وکھاندے نیں جس توں خوشی ملدی اے، اتے اوہ وی جس توں مسلے پیدا ہوندے نیں۔ جد اسی ایماندار ہونے آں اتے دوجیاں دی خوشی دی آشا کرنے آں، تے لوکی ساڈے اوپر بھروسہ کردے نیں کہ اسی دھوکہ، دھونس یا ظلم توں کم نہیں لواں گے۔ اجیہا بھروسہ، اوہ جنہاں نال اسی دوستی پنگرئیے، اوہناں دے نال اک بنیاد قائم کرن دا کم دیندا اے۔ اوہ ساڈی صحبت وچ شانتی اتے خوشی محسوس کردے نیں کیونکہ اوہناں نوں ساڈے توں کوئی خطرہ نہیں۔ اسی وی جواباً خوش ہونے آں۔ انج کون پسند کردا اے کہ جد اسی کسے دے نیڑے ہوئیے تے اوہ محتاط ہو جان یا کمبن لگ پین؟ ہر کسے نوں مسکاندا ہویا مکھ  چنگا لگدا اے۔ 

انسان اک سماجی مخلوق اے: سانوں کیول اپنی بقاء دے لئی دوجیاں دی سہائیتا دی لوڑ ہوندی اے۔ نہ صرف اوس ویلے  جد اسی بے یار و مدد گار نیانے ہونے آں یا نرسنگ ہوم وچ ماڑے، بڈھے انسان، بلکہ ساری عمر سانوں دوجیاں دی مدد دی لوڑ ہوندی اے۔ پیار بھریاں دوستیاں توں جو جذباتی سہائیتا سانوں ملدی اے اوس توں اک بھرپور زندگی بن دی اے۔ مضبوط سنسکار دے راہیں اسی ہر ملاقاتی نال یاری والے سانگھے جوڑ سکنے آں۔