ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ
ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੀ ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਸੂਚੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ। ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਸਵਰਗੀ ਅਥਾਰਟੀ, ਰਾਜ ਦੇ ਮੁਖੀ, ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਦੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ; ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਵਰਗ ਵਿੱਚ, ਜਾਂ ਇਸ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾਪੂਰਣ ਸਮਾਜ ਨਾਲ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪਹੁੰਚਾਉਣ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ: ਕੀ ਅਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹ ਨਿਰਣਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਜੀਵ ਲਈ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਜਾਂ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਕਿਸੇ ਉੱਤੇ ਚੀਕਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਖ਼ਤਰੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਬੋਧੀ ਨੈਤਿਕਤਾ ਸਵੈ-ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਵਹਾਰ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ – ਖ਼ਾਸਕਰ ਅਜਿਹੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਸਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏਗਾ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਉਸ ਡਰਾਈਵਰ 'ਤੇ ਪਾਗਲਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੀਕਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸੜਕ 'ਤੇ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਲੰਘਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਇਕ ਪਲ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਊਰਜਾ ਖਰਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਮਨ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਗੁਆ ਬੈਠਦੇ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਚੀਕਣ ਨੂੰ ਆਦਤ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋਏ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਸੁਵਿਧਾ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ; ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਸਾਡੀ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵੀ ਖਰਾਬ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜਦੋਂ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਸਾਡਾ ਵਿਵਹਾਰ ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਸੱਚੀ ਚਿੰਤਾ, ਪਿਆਰ, ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਸਮਝ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਦਮ ਚੀਕਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਭਾਵੇਂ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਵੀ ਹੋਈਏ – ਅਸੀਂ ਉਸ ਡਰਾਈਵਰ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਲੰਘਣ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਡਰਾਈਵਰ ਖੁਸ਼ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਲਾਭ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ: ਅਸੀਂ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਮਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਇ, ਅਸੀਂ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸੜਕ 'ਤੇ ਹਰ ਕੋਈ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਹੋ ਸਕੇ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਡਰਾਈਵ ਨੂੰ ਦੌੜ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਅਰਥਤਾ ਅਤੇ ਵਿਫਲਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ।
ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਇਵੇਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਆਦਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਕੰਮ ਕਰਨਾ। ਅਸੀਂ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਅਤੇ ਮਦਦਗਾਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭੇਦਭਾਵ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਜਾਂ ਤਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਉੱਤਮ ਕੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਸਵੈ-ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੀ ਪੂਰਨ ਘਾਟ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਲਾਲਚ ਅਤੇ ਗੁੱਸਾ ਹਨ, ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਡੇ ਕੰਮ ਕਰਨ, ਬੋਲਣ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਬਚਪਨਾ ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁਸੀਬਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਅਕਸਰ ਸਵੈ-ਮੁੱਲ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਕੋਈ ਪਰਵਾਹ ਕਰਦੇ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਦਾ ਰਵੱਈਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕੁਝ ਸਤਹੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਪਹਿਰਾਵਾ ਪਾਇਆ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਵਾਲ ਕਿਵੇਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਦੋਸਤ ਕੌਣ ਹਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਵੀ ਮਾਇਨੇ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ। ਅਸੀਂ ਯਕੀਨਨ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਕਿ ਸਾਡਾ ਵਿਵਹਾਰ ਸਾਡੀ ਪੂਰੀ ਪੀੜ੍ਹੀ, ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਲਿੰਗ, ਨਸਲ, ਕੌਮੀਅਤ, ਧਰਮ, ਜਾਂ ਜਿਸ ਵੀ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਅਸੀਂ ਪਛਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਸਵੈ-ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਦਸ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਸੂਚੀ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਰੀਰਕ, ਮੌਖਿਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹਨ। ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦਸ ਸਭ ਤੋਂ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਲਗਭਗ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ, ਬੇਰਹਿਮੀ, ਬੇਸ਼ਰਮੀ, ਅਤੇ ਖਿਆਲ ਨਾ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਡੂੰਘੀਆਂ ਪੱਕ ਚੁੱਕੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਸਾਡੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਰੁਝਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਨਾਖੁਸ਼ੀ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ।
ਸਰੀਰਕ ਵਿਵਹਾਰ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜੋ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹਨ:
- ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈਣਾ - ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਕੀੜੇ ਤੱਕ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ ਲਈ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ; ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡੀ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਉਸਨੂੰ ਨਾਹ ਕਹਿਣਾ ਅਤੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ; ਅਕਸਰ ਅਸੀਂ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।
- ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਲੈਣਾ – ਚੋਰੀ ਕਰਨਾ, ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਵਾਪਸ ਨਾ ਦੇਣਾ ਜੋ ਅਸੀਂ ਉਧਾਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਬਿਨਾਂ ਆਗਿਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਅਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਪੀੜਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ; ਕੋਈ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਉਧਾਰ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ; ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸੰਬੰਧ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
- ਅਣਉਚਿਤ ਜਿਨਸੀ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ – ਬਲਾਤਕਾਰ, ਬਦਕਾਰੀ, ਘਰਾਣੇ ਦਰਮਿਆਨ ਲਿੰਗੀ ਸੰਬੰਧ, ਆਦਿ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਸਾਡੇ ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਨਿਰੰਤਰ ਬਦਲਦੇ ਸਾਥੀ ਦੋਵੇਂ ਸਿਰਫ ਇਕ ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਲਾਲਚੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ; ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਤ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਗੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਵਿਵਹਾਰ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜੋ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹਨ:
- ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ - ਜਾਣ-ਬੁੱਝ ਕੇ ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ, ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਕੋਈ ਵੀ ਕਦੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਜਾਂ ਉਸ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਜੋ ਅਸੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ' ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਜੋ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ; ਅਸੀਂ ਅਸਲੀਅਤ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਖਿਆਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਅੰਤਰ ਦੱਸਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
- ਵੰਡਣ ਵਾਲੀ ਬੋਲੀ ਬੋਲਣਾ - ਦੂਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਬੁਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਣ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਜਾਂ ਵਿਛੋੜਾ ਹੋਰ ਵੀ ਬਦਤਰ ਬਣ ਜਾਵੇ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਸਾਡੀ ਦੋਸਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਿੱਠ ਪਿੱਛੇ ਬੁਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ; ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕੱਲੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
- ਕਠੋਰਤਾ ਨਾਲ ਬੋਲਣਾ – ਉਹ ਗੱਲਾਂ ਕਹਿਣਾ ਜੋ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹੋਣ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਲੋਕ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਬਚਦੇ ਹਨ; ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਆਰਾਮ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਸਾਡੇ ਖਿਲਾਫ ਗਲਤ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਰਤਦੇ ਹਨ; ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਵੀ ਅਲੱਗ ਅਤੇ ਇਕੱਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।
- ਅਰਥਹੀਣ ਬਕਵਾਸ ਕਰਨਾ – ਅਰਥਹੀਣ ਬਕਵਾਸ ਕਰਨ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨਾ; ਜਦੋਂ ਉਹ ਕੁਝ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅਰਥਹੀਣ ਗੱਲਬਾਤ ਨਾਲ ਟੋਕਣਾ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਕੋਈ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ; ਅਸੀਂ ਹਰ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਫੜੇ ਉਪਕਰਣ ਚੈੱਕ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਵਿਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ; ਸਾਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਸਾਰਥਕ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ।
ਸੋਚਣ ਦੇ ਤਿੰਨ ਢੰਗ ਹਨ ਜੋ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹਨ:
- ਲਾਲਚ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ – ਈਰਖਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਲਾਲਸਾਵਸ਼ ਸੋਚਣਾ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਕਰਨਾ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਗੁਣ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਦੂਜੇ ਕੋਲ ਹੈ ਜਾਂ, ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵਧੀਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਛਾੜਨਾ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਕਦੇ ਵੀ ਮਨ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।
- ਦੁਸ਼ਟਤਾ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ – ਸੋਚਣਾ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾ ਕਰਨੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੋ ਕੁਝ ਕਿਹਾ ਜਾਂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਕਿਵੇਂ ਹਾਵੀ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਜਾਂ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ; ਅਸੀਂ ਨਿਰੰਤਰ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਅਤੇ ਡਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਡਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਦੂਸਰੇ ਵੀ ਸਾਡੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਜਿਸ਼ ਰਚ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ।
- ਵਿਰੋਧਤਾ ਨਾਲ ਵਿਗਾੜਪੂਰਨ ਸੋਚਣਾ – ਨਾ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਣਾ ਜੋ ਸੱਚ ਅਤੇ ਸਹੀ ਦੇ ਬਿਲਕੁੱਲ ਉਲਟ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਬਹਿਸ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਜੋ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਮਲਾਵਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਢਾਹੁਣਾ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਵੀ ਬੰਦ-ਦਿਮਾਗੀ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਦਦਗਾਰ ਸੁਝਾਵਾਂ ਜਾਂ ਸਲਾਹ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਣਜਾਣ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ; ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਦੇ ਦਰਵਾਜੇ ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਵੀ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ; ਅਸੀਂ ਅਣਜਾਣ ਅਤੇ ਮੂਰਖ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।
ਸਾਡਾ ਧਾਰਮਿਕ ਪਿਛੋਕੜ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਜੋ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ 10 ਤੋਂ ਸੰਜਮ ਹਰੇਕ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ ਜੋ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਵਹਾਰ ਦੀਆਂ ਦਸ ਵਿਆਪਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ
ਦਸ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿਵਹਾਰ ਦੀਆਂ ਦਸ ਵਿਆਪਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਬਚਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੋਚਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸੋਚਣ ਲਈ ਕੁਝ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਯਕੀਨ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਇੱਕ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈਣਾ - ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਣਾ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਭੱਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨਾ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਕਰਨਾ ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮਦਦ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਬਿਮਾਰ ਜਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਤੇਜ਼-ਤੇਜ਼ ਚੱਲਣਾ, ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸਰੀਰਕ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਤਮਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ
- ਜੋ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਲੈਣਾ – ਇੰਟਰਨੈਟ ਤੋਂ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮੱਗਰੀ ਡਾਉਨਲੋਡ ਕਰਨਾ, ਚੋਰੀ ਕਰਨਾ, ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨਾ, ਟੈਕਸ ਬਚਾਉਣੇ, ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਗੋਪਨੀਅਤਾ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਬਿਨਾਂ ਪੁੱਛੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਜਾਂ ਦੋਸਤ ਦੀ ਪਲੇਟ ਤੋਂ ਚੀਜ਼ ਖਾਣਾ
- ਅਣਉਚਿਤ ਜਿਨਸੀ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ - ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਨਾ, ਪਿਆਰ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਰ ਦਿਖਾਉਣਾ
- ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ – ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿਚ ਸਾਡੀਆਂ ਸੱਚੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਧੋਖਾ ਦੇਣਾ
- ਵੰਡ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀ ਬੋਲੀ ਬੋਲਣਾ - ਕਿਸੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਜਾਂ ਨੈਤਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰਨਾ
- ਕਠੋਰਤਾ ਨਾਲ ਬੋਲਣਾ – ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਚੀਕਣਾ, ਹਮਲਾਵਰ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਬੋਲਣਾ, ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਅਸਹਿਮਤੀ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੋਲਣਾ ਜਦੋਂ ਉਹ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਅਣਉਚਿਤ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਅਣਉਚਿਤ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਗੰਦੀ ਜਾਂ ਵਿਅੰਗਵਾਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ
- ਅਰਥਹੀਣ ਬਕਵਾਸ ਕਰਨੀ - ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਭਰੋਸੇ ਨੂੰ ਤੋੜਣਾ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਭੇਦ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨਾ, ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਟੈਕਸਟ ਭੇਜਣਾ ਜਾਂ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ, ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਦੇ ਮਾਮੂਲੀ ਪਹਿਲੂਆਂ ਬਾਰੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਫੋਟੋਆਂ ਅਤੇ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਪੋਸਟ ਕਰਨਾ, ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਟੋਕਣਾ, ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਮੂਰਖਤਾਪੂਰਨ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਮੂਰਖਤਾਪੂਰਨ ਗੱਲਾਂ ਕਹਿਣਾ
- ਲਾਲਚ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ - ਇੱਛਾ ਕਰਨਾ ਕਿ ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਵਿੱਚ ਖਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਰਡਰ ਦਾ ਸੁਆਦ ਚਖਣ ਦੇਵੇਗਾ ਜਾਂ ਇੱਕ ਘੁੱਟ ਪਿਲਾਏਗਾ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਦਿਲਚਸਪ, ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਫੋਟੋਆਂ ਦੇਖਦੇ ਹੋਵੋ ਜਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪੋਸਟਾਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋਵੋ ਜੋ ਦੂਜਿਆਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਲਈ ਅਫ਼ਸੋਸ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਈਰਖਾ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਾਸ਼ ਅਸੀਂ ਇੰਨੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਸਕਦੇ
- ਦੁਸ਼ਟਤਾ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ - ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਖਰਾਬ ਜਾਂ ਬੇਰਹਿਮ ਵਿਰਤੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁੰਮ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਸੋਚਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਦੁਖੀ ਕਰਦਾ
- ਵਿਰੋਧਤਾ ਨਾਲ ਵਿਗਾੜਪੂਰਨ ਸੋਚਣਾ – ਕਿਸੇ ਬਾਰੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ, ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਭਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਇਹ ਸੋਚਣਾ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿੰਨਾ ਮੂਰਖ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਾਂ ਅਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਉਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਕੰਮ ਕਰਨਾ
ਜਿਸ ਢੰਗ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਉਹ ਵੀ ਓਨਾਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਨਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਿਵਹਾਰ ਦੂਜਿਆਂ ਉੱਤੇ ਦਾਗਦੇ ਹਾਂ। ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪੈਟਰਨਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਦੁਬਾਰਾ, ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਦਸ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਤਰੀਕੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।
- ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈਣਾ - ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੰਮ ਕਰਕੇ, ਮਾੜਾ ਖਾ ਕੇ, ਕਸਰਤ ਨਾ ਕਰਕੇ, ਜਾਂ ਉਪਯੁਕਤ ਨੀਂਦ ਨਾ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨਾ
- ਜੋ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਲੈਣਾ - ਮਾਮੂਲੀ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਪੈਸਾ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨਾ, ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਲਾਲਚੀ ਜਾਂ ਸਸਤਾ ਸੋਚਣਾ ਜਦਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ
- ਅਣਉਚਿਤ ਜਿਨਸੀ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ - ਜਿਨਸੀ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਜੋ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹੈ, ਜਾਂ ਪੋਰਨੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ
- ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ - ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਜਾਂ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣਾ
- ਵੰਡਣ ਵਾਲੀ ਬੋਲੀ ਬੋਲਣਾ - ਅਜਿਹੇ ਘ੍ਰਿਣਾਯੋਗ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬੋਲਣਾ, ਜਿਵੇਂ ਹਰ ਸਮੇਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਨਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਦੂਸਰੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣਾ ਇੰਨਾ ਨਾਪਸੰਦ ਸਮਝ ਸਕਣ, ਉਹ ਸਾਡੀ ਕੰਪਨੀ ਤੋਂ ਬਚਣ
- ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਬੋਲਣਾ - ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਜ਼ਬਾਨੀ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨਾ
- ਵਿਹਲੀ ਬਕਵਾਸ ਕਰਨਾ - ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਮਾਮਲਿਆਂ, ਸ਼ੰਕਾਵਾਂ ਜਾਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਬੇਰੋਕ ਬੋਲਣਾ, ਜਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉਤੇ ਬੇਅੰਤ ਘੰਟੇ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨਾ, ਮੂਰਖਤਾਪੂਰਵਕ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਜ਼ ਖੇਡਣਾ, ਜਾਂ ਇੰਟਰਨੈਟ ਸਰਫ ਕਰਨਾ
- ਲਾਲਚ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ - ਸੰਪੂਰਨਤਾਵਾਦੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਛਾੜਨਾ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਰਹਿਣਾ
- ਦੁਸ਼ਟਤਾ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ - ਦੋਸ਼ਪੂਰਨ ਸੋਚਣਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਬੇਕਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਖੁਸ਼ ਰਹਿਣ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹਾਂ
- ਵਿਰੋਧਤਾ ਨਾਲ ਵਿਗਾੜਪੂਰਨ ਸੋਚਣਾ– ਸੋਚਣਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਮੂਰਖ ਇੰਨਸਾਨ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਜਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਆਪਣੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਪੈਟਰਨ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠਣਾ ਹੈ
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਸਾਰੇ ਵਿਵਹਾਰਿਕ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦਿਆਂ ਅਧਰੰਗੀ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੋ ਕੀਤਾ ਉਹ ਅਗਿਆਨਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬੇਪਰਵਾਹ ਸੀ: ਅਸੀਂ ਬੇਰੋਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਗਏ ਸੀ, ਨਾ ਕਿ ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾੜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਜੋ ਕੀਤਾ ਉਸ ਬਾਰੇ ਅਫ਼ਸੋਸ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਇਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਕਾਸ਼ ਇਹ ਨਾ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਇਹ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਤੀਤ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਦਲ ਸਕਦੇ। ਜੋ ਬੀਤ ਗਿਆ ਉਹ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ - ਪਰ ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਨਾ ਦੁਹਰਾਉਣ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਉਸ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਦਿਸ਼ਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਜਿਸ ਵੱਲ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਿਜਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਹਮਦਰਦੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ, ਉਸਾਰੂ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਵਧੇਰੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਉਸਾਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਸੰਤੁਲਨ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਇਹ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਆਦਤਾਂ ਦੀ ਮਜਬੂਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਘਟਨਾਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਧੀਮਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਸੀਂ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਵਿਚਕਾਰ ਖਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖ ਸਕੀਏ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਦਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਉਸ ਪਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕੀ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਕੰਮ ਕਰਨ, ਕਹਿਣ ਜਾਂ ਸੋਚਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਹਾਨ ਭਾਰਤੀ ਬੋਧੀ ਗੁਰੂ ਸ਼ਾਂਤੀਦੇਵ ਨੇ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ, " ਲੱਕੜ ਦੇ ਲੱਠੇ ਵਾਂਗ ਰਹੋ। ” ਅਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਸਮਝ, ਪਿਆਰ, ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਦਬਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ ਚਿੰਤਤ ਅਤੇ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗੀ। ਸਿਆਣਪ ਅਤੇ ਹਮਦਰਦੀ ਭਰੇ ਮਨ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ ਉਸ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕੁੱਝ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕਹਿਣ ਲਈ ਉਕਸਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਸਾਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਛਤਾਵਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਮਝ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ, ਉਸਾਰੂ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸੁਤੰਤਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।
ਸੰਖੇਪ
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਵਹਾਰ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਿਰਫ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਆਖਰਕਾਰ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡਾ ਆਪਣਾ ਵਿਵਹਾਰ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੀ ਆਪਣੀ ਉਦਾਸੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਜਿਹਾ ਕਰਾਂਗੇ – ਕਿ ਯਕੀਨਨ, ਅਸੀਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ ਹੋਵਾਂਗੇ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਸੁਧਾਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਮਨ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਖੁੱਦ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਨ, ਬੋਲਣ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਸੁਧਾਰ ਆਵੇਗਾ।