ਅਨੁਵਾਦਕ ਅਕਸਰ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੋ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਏ, ਲਿਖਿਆ ਜਾਂ, ਜਾਂ ਰਿਕਾਰਡਰ 'ਤੇ ਹੋਵੇ ਉੱਤੇ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੂਰਖਤਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸਿਖਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੀ ਜੀਭ ਲੜਖੜਾ ਜਾਏ ਜਾਂ ਮੈਂ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਗਲਤ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹਾਂ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਸ ਉੱਤੇ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਰਿਕਾਰਡਰ ਤੇ ਸੁਣਦੇ ਹੋ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੁੱਧ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਸੋਨੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇ। ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾ ਕਰੋ ਜਾਂ ਰਿਕਾਰਡਰ 'ਤੇ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਾ ਲਓ।
ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਨੌਵੇਂ ਬੋਧੀਸੱਤਾ ਭੂਮੀ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਸਿਰਫ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੌਵੇਂ ਪੱਧਰ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹੋ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਬਿੰਦੂ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਚਾਰ ਸਹੀ ਅਤੇ ਸੰਪੂਰਨ ਸਮਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹੁਣ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰੋਗੇ।
ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂਬੋਧੀਸਤਵ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ, ਬੋਧੀਚਾਰਿਆਵਤਰ (Engaging in Bodhisattva Behavior, Bodhicharyavatara) ਉੱਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਇਸਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਮੈਂ ਜੋ ਕਿਹਾ ਸੀ ਉਹ ਇਹ ਸੀ ਕਿ, ਜਦੋਂ ਕੁਨੂ ਲਾਮਾ ਰਿਨਪੋਚੇ (Kunu Lama Rinpoche) ਨੇ ਬੋਧਗਯਾ (Bodhgaya) ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਾਲ ਬਿਤਾਏ ਤਾਂ ਬੁੱਧਾਪਾਲਿਤਾ (Buddhapalita) ਦੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਖਰੜੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਿਆ, ਉਸ ਪਾਠ ਦਾ ਤਿੱਬਤੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਬੋਲਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਲਤੀ ਸੀ। ਮੇਰਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਖਾਸ ਖਰੜੇ ਦਾ, ਉਸ ਖਾਸ ਸੰਸਕਰਣ ਦਾ ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਮ ਬਿਆਨ ਕਿ ਬੁੱਧਾਪਾਲਿਤਾ ਪਾਠ ਦਾ ਤਿੱਬਤੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਸੋਨਖਾਪਾ (Je Tsongkhapa) ਨੇ ਉਸ ਪਾਠ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੇਰੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ, ਕਿਉਕਿ ਇਹੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਧੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਗਲਤੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਦਿਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਾ (Prasangika) ਅਤੇ ਚਿੱਤਮਾਤਰਾ (Chittamatra) ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਮੈਂ ਸਹੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਉਤਰੰਤਿਕਾ (Sautrantika) ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਡੂੰਘੇ ਸੱਚੇ ਵਰਤਾਰੇ ਲਈ ਤਿੰਨ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੈ: ਸ਼ਰਤ ਅਧੀਨ ਵਰਤਾਰੇ, ਉਦੇਸ਼ਿਤ ਇਕਾਈਆਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਥਿਰ ਵਰਤਾਰੇ। ਮੈਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਰਵਾਇਤੀ ਸੱਚੇ ਵਰਤਾਰੇ ਲਈ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਮੂਹ ਹੈ: ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਰਤ ਵਰਤਾਰੇ, ਅਲੌਕਿਕ ਇਕਾਈਆਂ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਵਰਤਾਰੇ। ਮੈਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਿੱਤਮਾਤਰਾ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਹੋਰ-ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ, ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਥਾਪਤ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਲਪਨਾਤਮਕ ਵਰਤਾਰੇ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਹੈ। ਉਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ, ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਲਪਨਾਤਮਕ ਵਰਤਾਰੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸਥਾਪਤ, ਨਿਰਵਿਘਨ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹਨ। ਕੱਲ੍ਹ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸਦਾ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਨੁਵਾਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ – ਅਨੁਵਾਦਕ ਨੇ ਖੁਦ ਇਸ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਸੀ – ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਸਾਉਤਰੰਤਿਕਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਸੱਚੇ ਵਰਤਾਰੇ ਲਈ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਦੇ ਸੈੱਟਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਉਲਟਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ, ਬੋਲਣ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਵੇਖਦੇ, ਸੁਣਦੇ, ਪੜ੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਹ ਜੋ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ, ਮੈਂ ਵਾਪਿਸ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜੋ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਕਿ ਕੀ ਮੈਂ ਕੋਈ ਗਲਤੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਸੁਣਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਇਹੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।