Mówiąc najprościej, bodhisattwa to mądra i współczująca osoba, która troszczy się o wszystkich innych. Oczywiście jest wielu mądrych i życzliwych ludzi, cóż więc wyróżnia bodhisattwę? Po pierwsze, bodhisattwowie nie tylko życzą innym dobrze, ale znają wiele zręcznych metod, które mogą faktycznie pomóc zakończyć cierpienie innych istot i pracują niestrudzenie, by rzeczywiście pomóc im wszystkim. Bodhisattwowie rozumieją najgłębszy korzeń wszystkich problemów i są pewni, że możliwe jest odcięcie tego korzenia, aby dane istoty nigdy więcej nie miały żadnych problemów. To właśnie ta wiedza i ów cel sprawiają, że współczucie bodhisattwy jest tak potężne.
Termin bodhisattwa pochodzi od dwóch sanskryckich słów: „bodhi”, co znaczy „przebudzenie” i „sattwa”, co oznacza „istotę”. We wczesnych naukach buddyjskich słowo „bodhisattwa” używano do opisywania Buddy Siakjamuniego /Śakjamuniego?/przed osiągnięciem przez niego oświecenia. Na przykład, w opowieściach o przeszłych żywotach Buddy, mówi się o nim jako o bodhisattwie. Tak więc, podobnie jak Budda, który na przestrzeni niezliczonych żywotów włożył niesamowity wysiłek i energię, by się przebudzić, bodhisattwa jest kimś, kto wyrusza w podróż ku oświeceniu, by przynosić pożytek wszystkim istotom. Robi to, ponieważ zdaje sobie sprawę, że wciąż ma wiele ograniczeń. Chociaż zna wiele sposobów pomagania innym, nie może całkowicie zobaczyć, która metoda będzie najlepsza dla której osoby. Wie to jedynie Budda. Tak więc, pomagając innym najlepiej jak potrafi, pracuje również nad sobą, aby stać się Buddą.
Bodhisattwowie ślubują pracować na rzecz wyzwolenia wszystkich istot. Ich ostatecznym celem jest więc nie tylko osiągnięcie przebudzenia dla siebie, ale także pomaganie wszystkim istotom w osiągnięciu przebudzenia. Powodowani swym wielkim współczuciem, bodhisattwowie odwlekają własne przebudzenie, by pomagać innym i są czczeni jako duchowi przewodnicy i obrońcy.
Praktyki i właściwości bodhisattwy
Bodhisattwowie do pewnego stopnia posiadają wiele właściwości, które w pełni posiada tylko Budda. Kultywują je, aby zbliżać się do oświecenia i aby pomagały im w przynoszeniu jeszcze większego pożytku wszystkim istotom. Oto przegląd niektórych właściwości bodhisattwów:
- Współczucie – Bodhisattwowie troszczą się o wszystkie inne istoty. Większość z nas na pierwszym miejscu stawia siebie samego, ale bodhisattwowie stawiają innych przed sobą. Są jak matka, która postrzega wszystkie istoty jak swoje najdroższe, jedyne dziecko. Kiedy to dziecko zachoruje, matka nie może znieść widoku jego cierpienia i zrobi wszystko, by mu pomóc. W ten sam sposób bodhisattwowie nie mogą znieść cierpienia żadnego z nas. Nie tylko pragną opiekować się wszystkimi w równym stopniu, ale także pomagają nam, kiedy tylko mogą.
- Mądrość – Bodhisattwowie są w stanie odróżniać to, co jest pomocne od tego, co jest szkodliwe. Potrafią również odróżniać rzeczywistość od fantazji. To głębokie zrozumienie pomaga im prowadzić innych ku wyzwoleniu.
- Zręczne środki – Bodhisattwowie są biegli w tym, jak pomagać innym i używają do tego różnych metod.
- Szczodrość – Bodhisattwowie są szczodrzy, zarówno pod względem dóbr materialnych, jak i czasu oraz energii. Są gotowi oddać wszystko, co mają, by pomagać innym i nie są przywiązani do swoich dóbr czy osiągnięć.
- Cierpliwość – Bodhisattwowie są cierpliwi, zarówno wobec siebie, jak i innych. Rozumieją, że ścieżka do oświecenia jest długa i są gotowi poświęcić czas na pomaganie innym w takim tempie, w jakim inni są w stanie to robić.
- Etyczne postępowanie – Bodhisattwowie są zaangażowani w etyczne postępowanie, co oznacza, że unikają działań, które wyrządzają krzywdę innym i kultywują działania, które są korzystne dla wszystkich istot.
- Odwaga – Bodhisattwowie są dzielni i odważni, gotowi stawiać czoła przeszkodom i wyzwaniom, by pomagać innym. Nie boją się trudnych sytuacji ani podejmowania ryzyka dla dobra innych.
Wspaniałym przykładem bodhisattwy jest Jego Świątobliwość XIV Dalajlama. Jego Świątobliwość pracuje niestrudzenie, bez przerwy, od wczesnego ranka do późnej nocy. Zaczyna każdy dzień o 3 nad ranem od wielogodzinnej medytacji, a następnie poświęca resztę dnia na spotkania i pomaganie innym.
Pewnego razu po długiej podróży Jego Świątobliwość przybył do Spiti. W tamtym czasie nauczał już wcześniej przez wiele dni i od długiego mówienia stracił głos. Nie chcąc go jeszcze bardziej męczyć, poprosiłem, by usiadł i udzielił przekazu mantry współczucia OM MANI PADME HUM, na co się zgodził. Ale kiedy zaczęły się nauki, powiedział, że chociaż prosiłem go, by się nie przemęczał, to spał dobrze i nie chcąc marnować niczyjego czasu, zdecydował się udzielić nauk. Następnie przez prawie trzy godziny nauczał nieprzerwanie o tekście zwanym Podstawa wszystkich dobrych właściwości i w tym czasie odzyskał normalny głos.
Po zakończeniu nauk odprowadziłem go do jego pokoju, gdzie zdjął wierzchnią szatę i położył się na sofie, po czym powiedział, że mogę odejść, ponieważ czuje się bardzo zmęczony. Ale na jego twarzy nie widziałem żadnego zmęczenia. W rzeczywistości widziałem tylko twarz pełną wielkiej energii. Zrozumiałem, że żadna zwykła istota w wieku osiemdziesięciu lat nie mogłaby tak pracować. Jego Świątobliwość Dalajlama jest naprawdę niesamowity!
Zastanawiałem się, jaki sekret się za tym kryje. To po prostu nic innego jak współczucie. Pracuje on niestrudzenie, pomagając innym na zawsze uwolnić się od cierpienia. My możemy grać w gry wideo przez cztery lub pięć godzin i nie być zmęczeni, ale on widzi, że jedyną rzeczą, która jest korzystna, jest pomaganie innym, więc się tym nie męczy. Patrząc na właściwości bodhisattwy – współczucie, mądrość, odwagę i tak dalej – bez wątpienia widzimy, że Jego Świątobliwość jest jednym z nich.
Wnioski
Bodhisattwowie są potężnymi i współczującymi przewodnikami, pomagającymi tym, którzy podążają za nimi na ścieżce do oświecenia. Poprzez swoje bezinteresowne działania i nauki służą jako wzór do naśladowania dla buddystów i inspirują nas do kultywowania tych samych właściwości w sobie. Jako tacy, bodhisattwowie nadal odgrywają znaczącą rolę w życiu duchowym milionów buddystów na całym świecie, stając się źródłem inspiracji i wskazówek dla tych, którzy pragną rozwinąć większą mądrość i współczucie we własnym życiu.
Zewnętrznie nie ma sposobu, by stwierdzić, czy ktoś jest czy nie jest bodhisattwą i w rzeczywistości każdy z nas może sam stać się bodhisattwą. Jeśli pracujemy nad tym, by stać się Buddą, by móc pomagać wszystkim istotom, to jesteśmy bodhisattwami. Jakże byłoby wspaniale, gdybyśmy mieli nie tylko pragnienie, ale i zdolność pomagania innym, i poświęcali swój czas i energię na pracę dla dobra wszystkich istot. Jeśli naprawdę chcemy przynosić pożytek innym, musimy najpierw stać się bodhisattwą, a następnie możemy pracować nad tym, by stać się Buddą. Nie ma niczego takiego, co uczyniłoby życie bardziej znaczącym./Nie ma nic takiego, co nadałoby życiu głebszego/większego znaczenia.