Basit bir ifadeyle, bir bodhisattva başkalarına değer veren bilge ve şefkatli bir kişidir. Elbette dünyada pek çok akıllı ve nazik insan varken, bir bodhisattvayı farklı kılan nedir? Öncelikle, bodhisattvalar yalnızca başkalarının iyiliğini istemekle kalmaz, başkalarının acılarını sona erdirmeye gerçekten yardımcı olabilecek pek çok etkili yöntem bilir ve tüm varlıklara gerçekten yardım etmek amacıyla yorulmadan çalışır. Bodhisattvalar tüm sorunların en derin kökünü anlar ve varlıkların bir daha asla sorun yaşamaması için bu kökleri kesmenin mümkün olduğundan eminlerdir. Bir bodhisattvanın şefkatini böylesine güçlü kılan da işte bu bilgi ve amaçtır.
Bodhisattva terimi "Aydınlanma" anlamına gelen "bodhi" ve "varlık" anlamına gelen "sattva” kavramlarından oluşmaktadır. İlk Budist öğretilerinde "bodhisattva" kelimesi Buda Shakyamuni'nin aydınlanmasından önce onu tanımlamak için kullanılmıştır. Örneğin, Buda'nın geçmiş yaşamlarına dair öykülerde kendisi bir bodhisattva olarak tanımlanır. Dolayısıyla, uyanmak için sayısız yaşam boyunca inanılmaz bir çaba ve enerji harcayan Buda gibi, bir bodhisattva da tüm varlıklara fayda sağlamak için aydınlanma yolculuğuna çıkan kişidir. Bodhisattvalar böyle yaparlar çünkü hala pek çok sınırlamaları olduğunun farkındadırlar. Başkalarına yardım etmenin pek çok yolunu bilseler de, hangi yöntemin hangi kişiye uyacağını tam olarak bilemezler. Bunu yalnızca bir Buda bilir. Dolayısıyla, başkalarına ellerinden geldiğince yardım ederken, bir yandan da Buda olmak adına kendileri geliştirmek için daha fazla çalışırlar.
Bodhisattvalar, tüm varlıkların kurtuluşu için çalışmayı kendilerine ilke edinmiştir. Dolayısıyla nihai amaçları yalnızca kendileri için aydınlanmaya erişmek değil, aynı zamanda tüm varlıkların aydınlanmaya erişmesine yardımcı olmaktır. Engin şefkatleri nedeniyle, başkalarına yardım etmek için kendi aydınlanmalarını erteleyip, ruhani rehberler ve koruyucular olarak saygı görürler.
Bodhisattvaların Uygulamaları ve Nitelikleri
Bodhisattvalar, belirli bir ölçüde, bir Buda'nın tam anlamıyla sahip olduğu birçok özelliğe sahiptirler. Bu özellikleri, aydınlanmaya daha da yaklaşmaları ve diğerlerine daha çok yardımcı olabilmeleri için daha da geliştirirler. İşte bodhisattvaların sahip olduğu bazı özellikler şunlardır:
- Şefkat - Bodhisattvalar tüm varlıklara değer verirler. Çoğumuz önceliği kendimize veririz ama bodhisattvalar başkalarını kendilerinin önüne koyarlar. Onlar tüm varlıkları tek çocuğunu seven anne gibi severler. Bu çocuk hastalandığında, anne çocuğunun acı çektiğini görmeye dayanamaz ve yardım etmek için yapabileceği her şeyi yapar. Aynı şekilde, bodhisattvalar da herhangi birimizin acı çektiğini görmeye dayanamaz. Yalnızca herkese eşit şekilde bakmakla kalmazlar, aynı zamanda ellerinden geldiğince bize yardım ederler.
- Hikmet - Bodhisattvalar neyin yararlı neyin zararlı olduğunu ayırt edebilirler. Ayrıca gerçeği hayalden ayırt edebilirler. Bu derin anlayışlar başkalarına kurtuluş yolunda rehberlik etmelerine yardımcı olur.
- Beceriklilik- Bodhisattvalar başkalarına nasıl yardım edeceklerini bilme konusunda beceriklidirler ve bu yolda çeşitli yöntemler kullanırlar.
- Cömertlik - Bodhisattvalar hem maddi varlıkları hem de zamanları ve enerjileri bakımından cömerttirler. Başkalarına yardım etmek için sahip oldukları her şeyi vermeye isteklidirler ve mallarına veya başarılarına bağlı değildirler.
- Sabır - Bodhisattvalar hem kendilerine hem de başkalarına karşı sabırlıdır. Aydınlanmaya giden yolun uzun bir yol olduğunun farkındadırlar ve başkalarının temposu ne olursa olsun onlara yardım etmek için zaman ayırmaya isteklidirler.
- Etik davranış - Bodhisattvalar etik davranışa bağlıdırlar, yani başkalarına zarar veren eylemlerden kaçınırlar ve tüm varlıklar için faydalı olan eylemler geliştirirler.
- Cesaret - Bodhisattvalar cesur ve gözü pektir, başkalarına yardım etmek için engellerle ve zorluklarla yüzleşmeye isteklidirler. Zor durumlardan veya başkalarına fayda sağlamak için risk almaktan korkmazlar.
Günümüz Bodhisattva'sı İş Başında
Kutsal On Dördüncü Dalai Lama Bodhisattva'nın muhteşem bir örneğidir. Kendisi sabahın erken saatlerinden gecenin geç saatlerine kadar hiç durmadan ve yorulmadan çalışır. Her güne sabah 3'te saatlerce meditasyon yaparak başlar ve ardından günün geri kalanını başkalarıyla görüşmeye ve onlara yardım etmeye adar.
Bir keresinde, Kutsal Dalai Lama uzun bir yolculuktan sonra Spiti'ye geldi. Buraya gelene kadar zaten günlerdir ders veriyordu ve çok konuşmaktan sesi kısılmıştı. Onu daha fazla yormak istemediğimden, sadece oturmasını ve dinleyicilere OM MANI PADME HUM şefkat mantrasını aktarmasını rica ettim, o da kabul etti. Ancak ders başladığında, kendisinden dinlenmesini istememe rağmen iyi uyuduğunu ve kimsenin zamanını boşa harcamak istemediği için ders vermeye karar verdiğini söyledi. Daha sonra Tüm İyi Niteliklerin Temeli üzerine neredeyse 3 saat boyunca aralıksız ders verdi ve bu sırada sesi düzeldi.
Öğretiden sonra onu odasına kadar eşlik ettim, dış cübbesini çıkarıp kanepeye uzandı ve benim gidebileceğimi, çünkü çok yorgun hissettiğini söyledi. Ancak yüzünde herhangi bir yorgunluk izi göremedim; aslında, sadece enerji dolu bir yüz görebiliyordum. 80 yaşındaki sıradan bir varlığın bu şekilde çalışabileceğini düşünemezdim. Kutsal Dalai Lama gerçekten inanılmaz!
Bunun arkasındaki sırrın ne olduğunu merak ettim. Bu sır şefkatten başka bir şey değildir. Başkalarının acıdan kalıcı olarak kurtulmasına yardımcı olmak için yorulmadan çalışıyor. Bizler 4 ya da 5 saat boyunca bilgisayar oyunu oynayabilir ve yorulmayabiliriz ama o faydalı olan tek şeyin başkalarına yardım etmek olduğunu görüyor ve bu yüzden yorulmuyor. Bir bodhisattvanın şefkat, bilgelik ve cesaret gibi niteliklerini ele aldığımızda, Kutsal Dalai Lama'nın bodhisattva olduğunu şüpheye yer bırakmayacak şekilde görebiliriz.
Sonuç
Bodhisattvalar aydınlanmaya giden yolda takipçilerine yardımcı olan güçlü ve şefkatli rehberlerdir. Özverili eylemleri ve öğretileriyle Budistler için rol model olarak hizmet ederler ve aynı nitelikleri kendimizde geliştirmemiz için bize ilham olurlar. Bu nedenle, bodhisattvalar dünya çapında milyonlarca Budistin ruhani yaşamında önemli bir rol oynamaya devam etmekte ve kendi yaşamlarında daha fazla bilgelik ve şefkat elde etmek isteyenler için ilham ve rehberlik kaynağı olmaktadır.
Bir insanın bodhisattva olup olmadığını dışarıdan anlamamız mümkün değildir ve aslında her birimiz bodhisattva olabiliriz. Eğer tüm varlıklara yardım edebilmek amacıyla Buddha olmak için çalışıyorsak, o zaman bodhisattvayız demektir. Başkalarına yardım etmeyi yalnızca istemekle kalmayıp bunu yapabilsek ve zamanımızı ve enerjimizi tüm varlıkların iyiliği için çalışarak geçirsek ne kadar harika olurdu. Başkalarına gerçekten fayda sağlamak istiyorsak, önce bir bodhisattva olmamız gerekir ve sonra bir Buddha olmak için çalışabiliriz. Hayata daha fazla anlam katmanın en iyi yolu budur.