Jak i czemu podążać stopniowaną ścieżką buddyjską

Czym jest lam-rim i jak ta praktyka wynikła z nauk Buddy?

Stopniowana ścieżka,  lam-rim, jest sposobem na docieranie do podstawowych nauk buddyjskich i włączanie ich w swoje życie. Budda żył 2500 lat temu w społeczności mnichów, zaś później, ze społecznością mniszek. Nie tylko nauczał społeczności osób wyświęconych, lecz często zapraszano go do domostw rozmaitych osób, gdzie ofiarowano mu posiłek, a potem wygłaszał mowę.

Budda zawsze nauczał tego, co nazywamy „zręcznymi środkami”, co odnosi się do jego metody nauczania innych w sposób, który mogliby zrozumieć. Było to nieodzowne, gdyż występowały oraz, oczywiście, nadal występują tak licznie różne poziomy inteligencji i rozwoju duchowego. Prowadziło to do tego, że Budda nauczał na rozmaite tematy na bardzo różnych poziomach.

Wielu z wyznawców Buddy miało fenomenalną pamięć. W tamtym czasie niczego nie zapisywano i mnisi uczyli się ich na pamięć, aby przekazywać je ustnie kolejnym pokoleniom. Ostatecznie nauki spisano i stały się znane jako sutry. Wieki później liczni wielcy mistrzowie indyjscy próbowali organizować ten materiał i pisać komentarze do nich wszystkich. Atiśa, jeden z indyjskich mistrzów, którzy udali się do Tybetu, w jedenastym wieku stworzył pierwowzór takiego ujęcia – lam-rim.

Pierwowzór Atiśi przedstawiał metodę dzięki której każdy mógł rozwijać się w kierunku stanu Buddy. Samo tylko losowe czytanie sutr niekoniecznie daje nam wyraźną ścieżkę duchową ze wskazaniem od czego mamy zacząć lub jak osiągnąć oświecenie. Całość materiału jest w sutrach, lecz nie jest łatwo wszystko to razem poskładać.

To właśnie czyni  lam-rim, przedstawiając materiał w stopniowanym porządku. Po Atiśi w Tybecie napisano wiele różnych, bardziej wyszukanych wersji. Będziemy przyglądać się wersji napisanej w XV w. przez Tsongkapę, stanowiącej, prawdopodobnie, najobszerniejsze opracowanie materiału. Wyróżniającą się cechą dzieła Tsongkapy jest to, że zawiera przytoczenia sutr i komentarzy indyjskich, tak więc możemy ufać, że on tego po prostu nie wymyśla.

Inną wyróżniającą się cechą jest to, że Tsongkapa dostarcza bardzo wyszukanego, logicznego ujęcia wszystkich rozmaitych punktów, byśmy mogli zyskać jeszcze większą ufność w miarodajność tych nauk opartych na logice i rozumowaniu. Wyjątkowym rysem Tsongkapy było to, że w odróżnieniu od poprzednich autorów, który mieli zwyczaj przeskakiwania przez najtrudniejsze punkty, on się na nich skupiał.

Spośród czterech tradycji buddyzmu tybetańskiego, ta, która miała początek od Tsongkapy, znana jest jako tradycja „gelukpy”.

Top