Współczucie – pragnienie, by inni byli wolni od cierpienia i jego przyczyn – jest jedną z najpiękniejszych cech ludzkości. Jednak choć współczucie jako myśl jest budujące, gdy faktycznie wcielamy je w życie, staje się naprawdę potężne. Współczucie w działaniu jest zatem ucieleśnieniem naszych najgłębszych wartości jako praktykujących buddyzm. Jest namacalnym wyrazem naszego zaangażowania w dobro i szczęście wszystkich istot. Kiedy przekształcamy nasze współczujące intencje w rzeczywiste, znaczące działania, możemy przynieść ulgę otaczającemu nas światu. Czy może być coś bardziej znaczącego?
Dlaczego współczucie trzeba wyrażać w działaniu
Przekształcanie cierpienia w ulgę
Pierwsza z czterech szlachetnych prawd uczy, że życie, od narodzin do śmierci jest przepełnione cierpienie i brakiem satysfakcji. Współczucie, obok mądrości, jest antidotum na to cierpienie. Jednak współczucie w najpełniejszym sensie nie kończy się na zrozumieniu lub empatii – wymaga działania. Wprowadzając współczucie w czyn, możemy bezpośrednio złagodzić cierpienie innych. Niezależnie od tego, czy pomagamy przyjacielowi w potrzebie, wspieramy jakąś sprawę, czy po prostu jesteśmy obecni przy kimś, kto z czymś się zmaga, nasze współczujące działania mogą mieć ogromne znaczenie w życiu innych. Współczucie w działaniu przemienia także i nas. Kiedy angażujemy się w akty dobroci, powoli rozwijamy szczodre i otwarte na świat serce.
Wytwarzanie pozytywnego potencjału karmicznego
W buddyzmie kluczowe jest to, jakie intencje przyświecają naszym działaniom. Czyny motywowane szczerym współczuciem wytwarzają pozytywny potencjał, który według Buddhy prowadzić będzie do szczęścia w przyszłości. Kiedy nasze działania wypływają ze współczucia, zasiewamy nasiona życzliwości i dobra, które przyniosą owoce w naszym życiu i życiu innych. Współczujące działanie przerywa również cykl destrukcyjnych potencjałów. Poprzez wielokrotne reagowanie na różne sytuacje z życzliwością i zrozumieniem, a nie z gniewem lub egoizmem, zaczynamy przyzwyczajać nasze umysły i serca do konstruktywnych działań, aż staną się one naszą drugą naturą. Prowadzi to do większego wewnętrznego spokoju i jaśniejszej ścieżki ku oświeceniu.
Zrozumienie wzajemnego powiązania
Współczucie w działaniu pomaga nam rozpoznać wzajemne powiązanienie wszystkich istot. We wszechświecie nie ma ani jednej istoty, która budzi się życząc sobie cierpienia; wszyscy w równym stopniu pragniemy szczęścia. Kiedy działamy ze współczuciem, potwierdzamy fakt, że wszyscy jesteśmy częścią większej całości i że szczęście, i cierpienie innych są ściśle powiązane z naszym. Ta świadomość wzmacnia w nas poczucie jedności z innymi. Burzy bariery oddzielania i alienacji, które tak często powodują cierpienie. W świecie, który często wydaje się podzielony, współczucie w działaniu jest potężną siłą, przypominającą nam, że wszyscy jesteśmy w tym razem i że wspierając się nawzajem, możemy stworzyć bardziej harmonijny świat.
Sposoby na wprowadzanie współczucia w czyn
Szczodrość
Szczodrość, pierwsza z sześciu dalekosiężnych postaw, jest jednym z najlepszych sposobów praktykowania współczucia w działaniu. Może przybierać wiele form, takich jak ofiarowywanie potrzebującym wsparcia materialnego, jeśli mamy taką możliwość. Możemy także dzielić się z innymi swoim czasem i energią na wiele różnych sposobów. W buddyzmie w dawaniu nie chodzi wyłącznie o odbiorcę, lecz również o dającego. Kiedy dajemy z czystym i szczęśliwym sercem, a zwłaszcza jeśli potrafimy dawać bez żadnej nadziei na otrzymanie czegoś w zamian, wtedy puszczamy nasze własne pragnienia i otwieramy się na radość bezinteresowności.
Ofiarowywanie wsparcia emocjonalnego i poczucia bezpieczeństwa
Czy zauważyłeś, że gdy ktoś przechodzi przez trudny okres, często nie potrzebuje rad – potrzebuje po prostu kogoś u swego boku? Czasami najbardziej współczującą rzeczą, jaką możemy zrobić, jest po prostu bycie obecnym. Ofiarowywanie wsparcia emocjonalnego – ciepłych słów, uścisku lub po prostu wysłuchanie kogoś bez osądzania – może zapewnić ogromny komfort i ulgę. Ten rodzaj współczującego działania nie wymaga wielkich gestów; często to właśnie te małe akty dobroci pomagają najbardziej. Będąc przy innych w chwilach, gdy nas potrzebują, pokazujemy im, że zależy nam na nich i że nie są sami.
Służenie jako woluntariusz w społeczności
Wolontariat to kolejny sposób, w jaki możemy wcielać współczucie w życie. W większości miejsc na świecie jest wiele możliwości. Na przykład pomoc w banku żywności lub udział w sprzątaniu terenu danej społeczności. Wolontariat pozwala nam bezpośrednio przyczyniać się do dobrostanu innych, a także daje nam silne poczucie celu w życiu. Poświęcając swój czas i wysiłek na pomaganie innym, rozwijamy w sobie cierpliwość i współczucie. Uświadamiając sobie, że nie jesteśmy centrum wszechświata i że każdy ma problemy, pielęgnujemy również pokorę, co z kolei wzmacnia nasz współczujący umysł.
Wspieranie sprawiedliwości społecznej
Współczucie w działaniu może również przybierać formę orędownictwa na rzecz sprawiedliwości społecznej. Obejmuje to stawanie w obronie praw i godności wszystkich istot, przeciwstawianie się niesprawiedliwości i pracę na rzecz bardziej sprawiedliwego i współczującego społeczeństwa. Możemy to zrobić, podnosząc świadomość społeczną, wspierając zmiany w polityce, uczestnicząc w pokojowym aktywizmie lub przekazując darowizny na rzecz organizacji, które się tym zajmują. Orędownictwo jest wyzwaniem, ale jest także potężnym sposobem wprowadzania współczucia w życie, ponieważ często koncentruje się na tych osobach w społeczeństwie, którzy są najbardziej zmarginalizowani. Ukazuje, że jesteśmy gotowi wykorzystywać naszą energię, by pomagać cierpiącym.
Korzyści płynące z wprowadzania współczucia w czyn
Kiedy działamy ze współczuciem, nie jest to po prostu tylko działanie mające na celu pomoc innej osobie. Staje się to źródłem szczęścia i sensu dla nas samych. Wyobraź sobie radość, która pojawia się, gdy wiesz, że naprawdę ulżyłeś komuś w cierpieniu, choćby tylko trochę. Ta radość nie jest ulotna jak satysfakcja z materialnych zysków doczesnych dóbr i przyjemności – jest głębokim, stabilnym i długotrwałym poczuciem szczęśliwości. Nie wymaga żadnych pieniędzy, bowiem każdy może to czynić. Co więcej, każdy akt współczucia wzmacnia nawyk współczucia w naszych umysłach. Już wkrótce, niezależnie od osoby lub sytuacji, na jakie się natkniemy, działanie ze współczuciem stanie się naszą drugą naturą.
Można rzec, że dla tych z nas, którzy chcą praktykować buddyzm, współczucie jest prawdopodobnie najcenniejszym towarzyszem. Dzięki współczuciu możemy rozpuścić bariery, które blokują nas przed nawiązaniem kontaktu z innymi istotami. I, jak nieustannie przypomina nam Jego Świątobliwość Dalajlama, jesteśmy zwierzętami społecznymi i to nasze połączenie z innymi tworzy naprawdę szczęśliwe i pełne znaczenia życie.
Podsumowanie
Współczucie w działaniu jest sercem praktyki buddyjskiej, a dzisiejszy świat tak rozpaczliwie go potrzebuje. Działanie przekształca piękne współczujące intencje, które żywimy w naszych umysłach, w rzeczywiste namacalne wysiłki na rzecz łagodzenia cierpienia i stworzenia lepszego świata. Angażując się w współczujące działania – w którykolwiek z opisanych tu sposobów i w jakikolwiek inny – nie tylko pomagamy potrzebującym, ale także sami posuwamy się naprzód na ścieżce do oświecenia.