Tanımı ve Anlamları
Feragat (Tib. nges-'byung) yalnızca bir biçimde acı çekmekten değil, bunun sebeplerinden de özgür olma kararlılığıdır. Bu acılardan ve bu acıların sebeplerinden vazgeçmeye hazır olmak anlamına gelir. Dolayısıyla, büyük bir cesaret gerektirir. Bu yalnızca bedelini ödemeden hoş bir şey elde etmeye çalışmak gibi bir şey değildir.
Feragat ayrıca bu acılardan ve sebeplerinden özgür olmanın mümkün olduğu gerçeğine inanmak anlamına gelir. Bu yalnızca hüsnükuruntu değildir. Bir olgunun her üç biçimde birden doğru (Tib. dad-pa) olduğuna inanmaktır.
- Bir şeye aklı başında bir biçimde inanmak (Tib. dang-ba'i dad-pa) zihni o şey hakkındaki rahatsız edici duygulardan ve tutumlardan temizler. Böylece, doğru feragat zihni arzu edilir bir şeyden vazgeçmeye dair kararsızlıktan, kendine acıma hissinden ve içerleme duygusundan temizler.
- Akıl temelinde bir olgunun doğru olduğuna inanmak (Tib. yid-ches-pa). Acılardan ve bunun sebeplerinden kurtuluşun nasıl mümkün olduğunu anlamamız gerekir.
- Bir olguya ona niyet ederek inanmak (Tib. mngon-dad-kyi dad-pa). Bodhichittanın iki aşamasında olduğu gibi (niyet aşaması ve kendini verme aşaması), belli bir düzeydeki acıdan ve bunun sebeplerinden yalnızca bunu yapabileceğimize inandığımız için vazgeçmeye hazır olmak veya bunu dilemek yetmez. Bizatihi her ikisinden de, şu anda yapabildiğimiz en iyi şekilde, vazgeçmemiz ve nihayetinde bunlardan sonsuza dek özgür olmamızı sağlayacak pratiklere kendimizi vermemiz gerekir.
Dahası, doğru feragat kısa ömürlü çok telaşlı feragatle (Tib. sna-thung spu-sud-kyi nges-'byung), yani dışsal bir gücün bizi kurtaracağına dair kör bir inanca dayanarak her şeyden telaşla ve fanatikçe feragat etmekle aynı şey değildir. Girişmek gereken sıkı çalışmaya dair gerçekçi bir tutum benimsemeyi gerektirir. Başkalarından esinlenebiliriz ama bu çabayı gösterecek olan bizizdir.
Bundan başka, ilerlemenin nasıl kaydedildiğine dair de gerçekçi bir tutuma sahip olmamız gerekir. Samsaradan özgürleşmek asla işlerin her gün biraz daha iyiye gittiği doğrusal bir süreç değildir. Biz ebediyen özgür olana dek samsara inip çıkmaya devam edecektir. Uzun bir dönemin perspektifinden bakınca ilerlemeyi görebiliriz ama günlük yaşamda ruh halimiz inip çıkmaya devam edecektir.
O halde, Budist yolu izlemenin güçlüklerine katlanmak için disipline ve sabra, iniş çıkışlara rağmen yolumuza devam etmek için de zırh gibi neşeli sebata (Tib. go-cha'i brtson-'grus) ihtiyacımız vardır. Özgür olma kararlılığımıza arka çıkan aklı başında inançla, ne hüsrana uğrar ne de ümitsizliğe kapılırız.