Study Buddhism: Lütfen bize kendinizi tanıtır mısınız?
Serkong Rinpoche: Benim adım Tsenshap Serkong Rinpoche, bu Kutsal Dalai Lama tarafından verilen bir ünvandır. Yaklaşık olarak üç buçuk yaşındayken reenkarne bir Lama olarak tanındım. Bir manastıra yerleşerek orada metinleri öğrendim.
Spiti’de [Hindistan'ın Kuzeyindeki Himachal Pradesh eyaletinde dağlık bir bölge, çev.] büyük bir ailede doğdum -Dokuz erkek ve kız kardeşim var. Ben dördüncü çocuğum ama ailemle veya erkek ve kız kardeşlerimle çok fazla zaman geçiremedim çünkü manastırdaydım. Spiti oldukça ücra, kurak ve çöl benzeri yerdir. Oldukça yüksek rakımlıdır. Kültürü ve insanları Tibetlilere benzer ve Tibetliler gibi birbirimize karşı son derece saygılıyızdır, insanları oldukça iyi kalplidir. Tabii birçoğu da kör inanca sahiptir!
Study Buddhism: Büyük bir öğretmen olan Serkong Rinpoche’nin reenkarnasyonu olarak tanındınız. Bir önceki ile aynı kişi olduğunuzu düşünüyor musunuz?
Serkong Rinpoche: Oh, bu cevap vermek için oldukça karmaşık! Öncelikle, bir önceki kişiyle hiç tanışmadım. Form farklı ve zihnin de bazı farklılıkları var. Yani çoğunlukla kendimi onun gibi hissetmediğimi söyleyebilirim. Onun gibi pratik yapmak, onun Guru’suna bağlılığı – Onun bu iyi özelliklerini duyduğumda ona gerçekten hayranlık besliyorum.
Ancak, Serkong Tsenshap Rinpoche’nin insanlara faydalı olmak için gösterdiği sorumluluklara karşı kendimi oldukça bağlı hissediyorum. Bazen “Reenkarne bir Lama olsam da olmasam da bu büyük bir fırsat.” diye düşünüyorum, yani bu fırsata sahip olduğum kendimi çok şanslı hissediyorum.
Study Buddhism: Sorumluluklarınızdan biraz daha bahseder misiniz?
Serkong Rinpoche: Bir önceki Serkong Rinpoche’nin yaptığı en harika şeylerden biri Kutsal Dalai Lama’ya hizmet etmekti. Ayrıca, Spiti’deki insanlar için duyduğu şefkatten ötürü onlarla tıpkı Tibetli ve Amerika ile Avrupa’daki bazı Batılılarla da yapmış olduğu gibi muazzam bir bağlantı kurdu.
Bu yüzden ben de Dalai Lama’ya hizmet etmeyi arzu ediyorum. Bu görev biraz daha farklı tabii çünkü selefim nitelikli bir öğretmendi ve ben bundan çok uzağım. Hala öğrenmem ve pratik etmem gereken şeyler var. Ama Dalai Lama’nın yol göstermesiyle o ne isterse yapabilmek için elimden geleni yapacağım.
Bununla birlikte, selefimin benden önce yaptıklarını devam ettirebilmek istiyorum, onlara öğretmemi arzu edip benimle karmik bağ kurmak isteyen bir sürü kişi var. Bu yüzden bunu onlar için yapmam gerektiğini düşünüyorum.
Study Buddhism: Çok geleneksel bir manastır düzeninde büyüdünüz ama yakın zamanda üç yıl Kanada’da yaşadınız. Bu oldukça zorlu bir değişim. Aldığınız Budist eğitim bunda size nasıl yardım etti?
Serkong Rinpoche: Manastırdaki hayat düzenimle Kanada’da yaşadığım hayat arasında bir sürü fark var. Manastırda bir sürü farklı kurala uymak ve riayet etmek zorundayız. Eğer bunu istemediğinizi hissederseniz hapiste gibi hissedebilirsiniz. Ben manastırdaki hayat düzenine çok bağlıydım ama tabii ki zaman zaman uymak istemediğim de oluyordu.
Tabii ki, Kanada’ya taşındığımda tamamen bir Kanadalı ’ya dönüşmedim! İngilizce öğrenmek üzere gitmiştim ve tüm arkadaşlarım bana Serkong diye hitap etti ki bu çok komikti. Ama bazı iyi dostlar edindim ve neticede onlara bağlandım. Geride bıraktığım evimdeki insanlarla Kanada’daki insanların düşünce yapıları arasında bir sürü fark var. “Oh, normal insanlar böyle düşünüyor demek ki!” diye hissediyordum.
Manastırdayken, herkes bana saygılı davranıyordu. Ama Kanada’daki arkadaşlarım arasında kesinlikle böyle değildi. Bu bana sıradan biri olduğumu hatırlamamda oldukça yardımcı oldu! Manastırdayken her zaman başka kimsenin kullanamayacağı kendi sofra takımım, bardağım ve tabağım olurdu. Kanada’da arkadaşlarım dondurma yerken “Oh şunun tadına bir bak, çok lezzetli!” diye bana uzattığında bu gerçekten de kendimi başkalarıyla bağlantıda hissettirdi.
Study Buddhism: Hayatınızı Budizm’i öğrenerek geçirdiniz. Eğer bunun için iyi bir neden vermeniz istenseydi bu ne olurdu?
Serkong Rinpoche: İnsanlar neden Budizm’i öğrenmeli? Bu çok kişisel bir soru. Budizm’i inceleyip incelememek insanların kendi ilgilerine kalmış bir şey. 14. Kutsal Dalai Lama'nın her zaman dediği gibi, bir Budist dini, bir Budist felsefesi ve bir Budist bilimi var. Bu yüzden içinde farklı insanlara faydalı olacak bir sürü değişik şey mevcut.
Şefkat örneğin. Budistler bu konuda epey şey söylüyor, ama sadece şefkat pratiği uygulamak bir Budist olduğunuz anlamına gelmez. Ama şefkati ortaya çıkarmak ve gerçekten geliştirmek için Budist yöntemleri öğrenebilirsiniz. Şefkatinizi bu yolla artırabilirsiniz. Sahip olduğu şefkati artırmak istemeyen biri yoktur sanırım, çünkü bu çok güzel bir şey, değil mi?
Samsara -tüm acı ve sorunlarımız- dediğimiz şeyden çıkmak istediğinizi hissetmeye başladığınızda o zaman gerçekten de daha fazla öğrenmek isteyip istemediğinizi kendinize sorabilirsiniz. Ama genelde, Budist olmayı gerektirmeden de Budizm’i inceleyerek edinebileceğimiz bir sürü önemli nitelik var.
Study Buddhism: Budist tekniklerin pratiği ile gerçekten uygulanması hakkında Asya ve Batı arasında bir fark görüyor musunuz? Batılılar değişik sorunları var mı?
Serkong Rinpoche: Bence arada büyük bir farklılık var. Tabii ki bizler Asya’da bu geleneğin içinde yetiştirildik, bu yüzden ailelerimiz "Gidip [Kutsal yer ve objeleri, çev.] tavaf et ve OM MANİ PADME HUM mantrasını oku" dediğinde bunu otomatik olarak yapıyoruz. Bununla birlikle, insanların aslında Budizm’le ilgili çok az eğitimi var. Sadece ‘Bizim geleneğimiz bu, başka bir şey değil.” diye düşünüyorlar.
Spiti’deki insanlara eğitim vermeye gittiğimde, genelde herkes beni pür dikkat dinler ve her dediğimi başlarını sallayarak onaylar. Sonrasında her zaman söylediklerim üzerine bazı sorular sormalarını bekliyorum, ama normalde hiç soru sormuyorlar, ve ben bunda bir sorun olduğunu düşünüyorum. Eğer bir yerde şüphe yoksa o halde ilgi de yoktur.
Batıdaysa böyle bir sorun yok! İnsanlar Budizm hakkındaki konuşmalara katılıp gerçekten de temel noktaları dinliyorlar. Öğretiler gerçekten de kalplerine hitap ediyor! Batı’da ne söylersem insanlar analiz edip soru soruyor, ki bu inancı daha güçlü kılan şeydir.
Tabii ki Tibet kültürü Kutsal Dalai Lama’nın nezaketi ve yol göstericiliğiyle tamamen değişiyor. Ama Batı ve Himalaya toplumları arasında gördüğüm bu farklılıklar hala mevcut.
Study Buddhism: Sizce Batıda Budizm’i öğrenmek ve uygulamak tamamen mümkün mü yoksa öğrenmek üzere Asya’ya mı gitmeliyiz?
Serkong Rinpoche: Önceleri gerçekten önemli ve nitelikli öğretmenlerle tanışmak
için Hindistan’a gelmek gerekiyordu. Ama bugünlerde teknolojinin de yardımıyla Dharma materyallerine erişmek isteyen kişiler için bir sürü yol var.
Bugün bir sürü ülkede oldukça nitelikli Geshe ve öğretmenlerin olduğu Dharma merkezleri var bu yüzden Hindistan’a gelmeye gerek yok.
Study Buddhism: Gençler oldukça meşgul yaşamlar sürüyor. Çalışmak ve eğlenmek ama aynı zamanda da Budizm’i öğrenmek istiyorlar. Onlara verebileceğiniz en iyi tavsiye nedir?
Serkong Rinpoche: Eh, hala biraz öğrenmeye ihtiyaçları var. Batılıların harika bir alışkanlığı olduğunu biliyorum, o da nerede olurlarsa olsunlar -uçak veya trende- kitap okumayı seviyorlar. O halde Budizm’le ilgili kitaplar okusunlar. Eğer okuduklarınıza dair şüpheleriniz varsa, bir öğretmene sormayı veya internetten araştırmayı deneyin.
Eğer bir şey öğrendiyseniz, bunu gündelik yaşamınızda kullanmayı deneyin. Yavaş yavaş daha büyük hedefe ulaşacaksınız. Tabii ki amacınız büyüdükçe sonuçları da büyük olacaktır.
Study Buddhism: Bir sürü yemin var. Bazıları bu yeminleri eğlenmemize engel olan bir hapishane gibi görüyor. Bu konuda sizin görüşünüz nedir?
Serkong Rinpoche: Elbette eğer bazı yeminlerin sizi yapmak istediğiniz bir şeyden alıkoyduğunu düşünüyorsanız bu bir hapisteymişsiniz gibi hissettirir. Ama yeminlere dair, hiç kimse sizi iterek zorlayıp yemin ettirmedi. Bunu kendi rızamızla gönüllü olarak yapıyoruz ve bunlar Budist pratiğimiz için önemli fırsatlar haline geliyorlar.
Study Buddhism: Batıdaki gençlerin yapabileceği kısa meditasyonlar için bir tavsiyeniz var mı?
Serkong Rinpoche: Ben daha fazla şefkat ve farkındalık üzerine eğilin derim. Şefkat olmadan hiçbir şeyimiz kalmaz. Hem kendimiz hem de başkaları için şefkate ihtiyacımız var.
Study Buddhism: Kutsama nadir?
Serkong Rinpoche: Bu çok iyi bir soru! Asya’da çoğu kişi şu veya bu maddenin kutsal olduğunu ve bunları yemenin kutsama olduğunu düşünüyor. Ben kutsamanın bu şekilde olduğunu sanmıyorum -bunun için inanç gerekiyor.
Babası uzun zamandır hastanede olan bir arkadaşım vardı. Uyuma güçlüğü çektiği için doktor babasına birkaç hastalık ilaç verdi ve sonrasında da iyileştiğini ve artık ilaçlara ihtiyacı olmadığını, normal bir şekilde uyuyabileceğini söyledi. Arkadaşımın babasıysa denedi ve denedi ama yine de ilaçlar olmadan uyumayı başaramadı. Doktoru aradı ama ona ilaç yazması için yalvardı ve sonunda doktor kabul etti. Bir sonraki gün doktor ona gece nasıl uyuduğunu sorduğunda arkadaşımın babası oldukça iyi uyuduğunu söyledi. Doktor da ona asıl ilacı değil yalnızca plasebo verdiğini söyledi. Sanırım bu hikâye bir şeye odaklanıp inandığımızda orada bir çeşit güç oluştuğunu gösteriyor. Bu bir kutsamaya dönüşüyor.