مکھ بند
چھ دور رس طور طریقے (کمال) وچوں پنجواں دھیان یعنی من دی امرتا اے۔ ایس دی مدد نال اسی جد تک چاہئیے، اک مثبت جذبہ اتے ڈونگی سرت دے نال، کسے وی چیز اوپر اپنی توجہ قائم رکھ سکنے آں۔ ساڈے من پریشان کرن والے جذبے (خاص طور تے من پسند چیزاں نال موہ)، یا ذہنی آلکس توں پیدا ہون والے فرار اتے اوارگی توں محفوظ رہندے نیں۔ اک چست من دی مدد نال، ساڈی شکتی مرتکز اتے ساڈے قابو وچ ہوندی اے، اتے ساڈے اندر بے قابو نسدی پجدی نہیں۔ سانوں جسمانی اتے ذہنی طور تے اک آنند اتے خوش باش – پر شانت - احساس دا تجربہ ہوندا اے۔ اسی اک غیر معمولی طور تے من نوں محسوس کرنے آں جو کہ بھٹکان والے خیالاں اتے ذیلی جذبیاں توں پاک ہون نال وجود وچ آوندا اے۔ ایس صاف، شفاف اتے خوشی بھری حالت نال موہ لاۓ بغیر اسی ایس نوں کسے وی مثبت مقصد نوں پان دی خاطر استعمال وچ لیا سکنے آں۔
من دی دور رس امرتا نوں ایہناں تن حصیاں وچ ونڈیا جا سکدا اے – فطرت دے انوسار، جنس دے انوسار، اتے تفاعل دے انوسار۔
فطرت دے اعتبار نال دھیان دی ونڈ
دور رس من دی امرتا دی مختلف حالتاں دی درجہ بندی دا اک طریقہ اوس پرش دی کامیابی دی پدھر اے جو اوس نے پراپت کیتی اے۔ اسی دھیان وچ کمال وچ انج نکھیڑ کر سکنے آں
- 'اک عام انسان' – کوئی اجیہا پرش جس نے حالی تک خالی پن دے غیر تصوراتی روپ نوں نئیں پچھانیا
- 'عام پدھر توں اُچا کوئی پرش– کوئی پوہنچی ہوئی ہستی (اک آریہ) جس نوں خالی پن دی غیر تصوراتی جان پچھان ہووے۔
جنہاں لوکاں نوں خالی پن دے غیر تصوراتی وجود دا تجربہ ہویا اے، بھاویں اوہ کنا تھوڑا ہی کیوں نہ ہووے، تے اوہناں نے اپنے من نوں پریشان کرن والے طور طریقے توں کسے حد تک ازاد کروا لیا اے۔ پس اوہناں نوں ایس گل دا بوہت گھٹ خطرہ اے کہ اوہ جذباتی پریشانیاں دے کارن دور رس دھیان نوں اپنی زندگی اوپر لاگو نہیں کر پان گے۔
دھیان دی قسماں دے اعتبار نال ونڈ
ایس ونڈ دا تعلق ساڈے ایس ہدف نال اے جو اسی دور رس من دی امرتا پراپت کرن ویلے مقرر کرنے آں۔ ساڈے دھیان دا ہدف مندرجہ ذیل نوں پانا ہو سکدا اے:
- 'شماتھا' – من دی اک اجیہی شانت اتے پر سکون دشا، جو اوارگی اتے آلکس توں مکمل طور تے پاک اے، جس وچ شریر اتے من دی صحت اتے جوش اتے خوشی دا احساس شامل اے جو اوس ویلے تک اک مثبت حالت وچ دھیان وچ رہندی اے جد تک کہ اسی چاہئیے۔ ایہ من دی اک تعمیری حالت دے نال کسے شے اوپر پوری رجھتا نال توجہ قائم کردا اے – مثلاً اک یا اک توں زیادہ ماڑی ہستیاں اوپر درد مندی یا کیول نکھیڑلی پچھان دے نال رکھدی اے۔
- 'وپاشیانا' – ایہ من دی اک غیر معمولی ڈونگی نظر رکھن والی حالت اے۔ ایہ وی انج ہی اوارگی اتے آلکس توں پاک اے، اتے انج دے جوش بھرے اتے خوش صحت مند وجود نال سجی ہوئی اے جو گوہ اتے نرول سرت دے نال کسے وی شے دی ساری تفصیل نوں جانن دی یوگتا رکھدی اے۔ شماتھا سمان، ایہ پوری رجھتا نال من دی اک تعمیری حالت وچ، جویں درد مندی، نال کسے شے اوپر اپنی توجہ قائم کردی اے، پر ایتھے ایس شے دے متعلق اوہناں ساری تفصیلاں دی ڈونگی سرت کردے ہوۓ جویں کہ اوہ ساری ون سونّی قسم دے دکھ جو انسان جھلدا اے۔
- 'شماتھا اتے وپاشیانا بطور اک جوڑی دے' – جد اسی شماتھا والی من دی حالت پنگر لینے آں تے فیر اسی ایس نوں وپاشیانا دے نال جوڑن دی کوشش کرنے آں۔ وپاشیانا دی حقیقی حالت نوں پوہنچن دی خاطر شماتھا دا پہلے توں موجود ہونا ضروری اے۔ فیر ایس نویں جوڑی وچ دو طراں دا پر جوش اتے پر مسرت احساس پایا جاندا اے – اک اجیہا چستی اتے یوگتا دا احساس جس نال اسی کسے وی اپنی من پسند شے وچ رجھے رہ سکنے آں اتے انج ایس دی ساری تفصیل نال واقف ہو سکنے آں – اتے نال ہی ایس تفصیل دے نا خوشگوار بھید بھجن اتے ڈونگی سرت توں وی واقف ہو سکنے آں۔
دھیان دے کماں دے حساب نال ونڈ
اک وار جد اسی من دی دور رس امرتا پا لینے آں تے ایہ کئی اوڑکاں پیدا کردی اے۔ ایہناں نوں ایس دھیان دے کرم متھیا جاندا اے۔ دھیان دے نتیجہ وچ:
- 'ساڈے شریر اتے ساڈے من نوں ایس جنم وچ اک دل خوش کرن والی حالت ملدی اے' – جس وچ سانوں جسمانی اتے ذہنی طور تے آنند اتے خوشی دا احساس ہوندا اے، اتے ساڈے پریشان کرن والے جذبیاں وچ عارضی ٹھہراؤ آ جاندا اے
- 'اُتم صفتاں پیدا ہوندیاں نیں' – اوہناں لوکاں دے نال آپس وچ ونڈے جان والے کارنامے جو کیول اپنے مکش لئی کم کر رہے نیں، جویں غیر معمولی سرت اتے ات حدل ہشیاری، نسرن دی شکتی، من دی امرتا دے اُچے درجے (ڈونگا دھیان) نال ایہو جئے جذبیاں توں نجات دے جنہاں وچ پلیکھے اتے پریشان کرن والے جذبیاں وچ کمی پائی جاندی اے۔
- 'اسی دکھی ہستیاں نوں فیدہ پوہنچان دی یوگتا رکھنے آں' – ۱۱ قسم دے مدد دے لائق اوہ لوکی جنہاں دا ذکر دور رس اچار ونت اتے امرتا وچ وی کیتا گیا اے۔
خلاصہ
ہو سکدا اے کہ ایہ ہمیش کھل کے موہرے نہ آوے پر سانوں ہمیش ہر کم دھیان نال کرنا چاہیدا اے، بھاویں اپنے بوٹ دے تسمے بنھنا ہی کیوں نہ ہووے۔ ساڈے وچوں زیادہ تر بعض ڈاڈھے ولیویں کماں اوپر توجہ دین لائق ہوندے نیں، اتے اسی اپنے روحانی ہدف پان دی خاطر ایس وچ پوری کلا کاری پراپت کر سکنے آں۔
دوجے دور رس طور طریقے دی رلت اتے بودھی چت ہدف دی شکتی نال ساڈے من دی امرتا اتے دھیان ایس قدر شکتی مان ہو جاندے نیں کہ اوہ سانوں روشن ضمیری تک پوہنچا سکدے نیں۔