ਜਾਣ-ਪਛਾਣ
ਛੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਰਵੱਈਏ (ਸੰਪੂਰਨਤਾ) ਵਿਚੋਂ ਪੰਜਵਾਂ ਇਕਾਗਰਤਾ ਜਾਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ, ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਡੂੰਘੀ ਸਮਝ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਸਤੂ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਰਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹਾਂ, ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਡਾ ਮਨ ਮਾਨਸਿਕ ਭਟਕਣ, ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਇੱਛਾ ਵਾਲੀਆਂਵਸਤੂਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਖਿੱਚ ਦੇ ਕਾਰਨ), ਜਾਂ ਮਾਨਸਿਕ ਉਬਾਊਪੁਣੇ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਕਤ ਹੈ। ਤੇਜ਼ ਮਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਾਡੀ ਊਰਜਾ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਇੱਧਰ ਓਧਰ ਨਹੀਂ ਭੱਜਦੀ। ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ , ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਜਨਕ ਸੁਖੀ – ਪਰ ਸ਼ਾਂਤ – ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਮਨ ਦੀ ਅਸਾਧਾਰਣ ਸਪਸ਼ਟਤਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਉਦੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਜਾਂ ਬਾਹਰੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹਟਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਪਸ਼ਟ, ਸਾਫ ਅਤੇ ਸੁਖੀ ਅਵਸਥਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਬਿਨਾਂ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ।
ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਵੰਡਣ ਦੇ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਹਨ – ਕੁਦਰਤ ਦੁਆਰਾ, ਕਿਸਮਦੁਆਰਾ ਅਤੇ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦੁਆਰਾ।
ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਵੰਡ
ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡਣ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਇਹ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਹੇਠਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ
- ਇੱਕ ਆਮ ਵਿਅਕਤੀ - ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਖਾਲੀਪਣ ਦੇ ਗੈਰ-ਸੰਕਲਪਿਕ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ (ਸੁੰਨ੍ਹਾਪਣ)
- ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਆਮ ਤੋਂ ਪਾਰ ਹੈ - ਸੁੰਨੇਪਣ ਦੇ ਗੈਰ – ਸੰਕਲਪਿਕ ਗਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਨੁਭਵੀ ਜੀਵ ("ਆਰੀਆ")।
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ, ਚਾਹੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ, ਸੁੰਨ੍ਹੇਪਣ ਦੇ ਗੈਰ-ਸੰਕਲਪਿਕ ਗਿਆਨ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਨ ਦੇ ਕੁਝ ਪੱਧਰ ਦੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਵੱਈਏ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਉਹ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਵਿਘਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋਣ ਦੇ ਘੱਟ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹਨ।
ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਵੰਡ
ਇਹ ਵੰਡ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਡਾ ਧਿਆਨ ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:
- ਸਮਾਥਾ – ਮਨ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਸਥਿਤੀ, ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰ ਅਤੇ ਉਬਾਊਪੁਣੇ ਤੋਂ ਮੁਕਤ, ਜੋ ਕਿ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਮਨ ਦੀ ਤੰਦਰੁਸਤ ਉਤਸ਼ਾਹਜਨਕ, ਸੁਖੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਰਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ। ਇਹ ਮਨ ਦੀ ਉਸਾਰੂ ਸਥਿਤੀ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ 'ਤੇ ਇਕੱਲੇ-ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ – ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਇਕ ਜਾਂ ਵਧੇਰੇ ਸੀਮਤ ਜੀਵਾਂ 'ਤੇ, ਹਮਦਰਦੀ ਜਾਂ ਸਿਰਫ ਵਿਤਕਰਾਤਮਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨਾਲ।
- ਵਿਪਾਸ਼ਿਅਨਾ – ਮਨ ਦੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸਮਝਦਾਰ ਸਥਿਤੀ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੈਰਾਹਜ਼ਰ ਅਤੇ ਉਬਾਊਪੁਣੇ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਉਤਸ਼ਾਹਜਨਕ, ਸੁਖੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਸਪਸ਼ਟ ਸਮਝ ਨਾਲ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਸਤੂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ। ਸਮਾਥਾ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਹ ਮਨ ਦੀ ਉਸਾਰੂ ਸਥਿਤੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਮਦਰਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ 'ਤੇ ਇਕੱਲੇ-ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਵਸਤੂ ਦੀਆਂ ਆਮ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਖੋਜ ਦੇ ਨਾਲ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਅਸਥਾਈਤਾ ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ, ਅਤੇ ਵਸਤੂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦੀ ਸੂਖਮ ਸਮਝ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੀਵ ਲੰਘਦੇ ਹਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
- ਸਮਾਥਾ ਅਤੇ ਵਿਪਾਸ਼ਿਅਨਾ ਇੱਕ ਜੋੜੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ – ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਮਾਥਾ ਦੀ ਪੂਰਨ ਸਥਿਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਪਾਸ਼ਿਅਨਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਵਿਪਾਸ਼ਿਅਨਾ ਦੀ ਅਸਲ ਸਥਿਤੀ ਸਿਰਫ ਸਮਾਥਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਜੋੜੀ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਦੋਵਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਉਤਸ਼ਾਹਜਨਕ ਸੁਖੀ ਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ – ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਜੋ ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਉਸ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਰਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਸਾਰੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਖੋਜ ਅਤੇ ਸੂਖਮ ਸਮਝ।
ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਕਾਰਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੰਡ
ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਰ-ਦੂਰਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਤੀਜੇ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਕਾਰਜ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅਜਿਹੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਕਾਗਰਤਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਰਜ ਕਰਦੀ ਹੈ:
- ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਮਨ ਨੂੰ ਇਸ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਖੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ – ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਅਵਸਥਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਦੀ ਇੱਕ ਉਤਸ਼ਾਹਜਨਕ, ਸੁਖੀ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ
- ਚੰਗੇ ਗੁਣ ਲਿਆਉਣਾ - ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਜੋ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਮੁਕਤੀ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਤਿਰਿਕਤ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਉੱਨਤ ਜਾਗਰੂਕਤਾ, ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ, ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਦੀਆਂ ਉੱਚ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ("ਧਿਆਨ") ਜੋ ਉਲਝਣ ਨਾਲ ਮਿਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਅਸਥਾਈ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਸਾਨੂੰ ਪੀੜਤ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣਾ -11 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਨੈਤਿਕ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ
ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦਾ, ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਛੋਟੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦੇ ਤਸਮੇ ਬੰਨ੍ਹਣਾ। ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹਨ, ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੁਨਰਾਂ ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਹੋਰ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਰਵੱਈਏ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਬੋਧੀਚਿੱਤ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ, ਸਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਇੰਨੀ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਤੱਕ ਲਿਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।