سماجی ذمہ واری اتے واتا ورن دی سرکھیا

• حقیقت دی سرت اوپر زور، اتے ایس بنیاد اوپر، ساری ذی حس مخلوق لئی درد مندی۔
• حقیقت ایہ ہے کہ ماحول اتے اوس دے اندر وسن والی مخلوق ایک دوجے توں وکھ نئیں۔ اوہ اک دوجے دے محتاج نیں۔
• ساڈی بقاء دا دھرواس واتاورن دی بقاء اوپر ہے۔
• ماحول دی دَشا دھرتی اوپر تمام (ذی حس) مخلوق اوپر اثر پاوندی ہے، کیوں جے دھرتی دے سارے ماحولی تانے بانیاں دے آپس دے تعامل نال اک جگتائی ماحولی تانا بانا بندا ہے۔
• بالکل انج ہی جویں اسی اپنے اتے اپنے خاندان لئی اک صحتمند، بقاء لائق زندگی دی طلب رکھنے آں،انج ہی دھرتی دے سب باسی ایس دے طلب گار نیں۔
• بالکل انج ہی جویں اسیواتاورن دی تباہی توں بچنا چاہنے آں، انج ہی باقی سب وی۔ ایس معاملےوچ اسی سب برابر آں۔
• ایہو جئے وچار اتے سرتجگتائی درد مندی پیدا کرن اتے اپنے سبھاو وچ ماحول دی سرکھیا دی ذمہ واری چُکن دی بنیاد نیں۔
• ساڈے وچوں ہر کوئی جو تدبیر ماحول دی سرکھیا لئی کردا ہے اوس توں واتاورن دی دشا عموماً بہتر ہوندی اے۔

• خدا نے کائنات اتے ایس دے اندر موجود ہر شے تخلیق کیتی۔
• 'ایگزوڈس' باب ۲۳، آئتاں ۱۰ توں ۱۲ دے انوسارخدا انسان نوں ۶ ورہیاں تیکر زمین وچ فصل اگان اتے فصل اکٹھی کرن دی اجازت دیندا ہے۔ پر فیر ہر ستویں ورہے خدا دے حکم نالزمین نوں نہ چھیڑیا جاۓ، تاں جےکانگلے خودرو پیداوار نوں جمع کر کے آپوں کھان، اتے جو بچ رہوے اوس نال جنگلی جانور اپنا ٹِڈ بھرن۔ ایس توں زمین دے ناجائز پریوگ اتے ات حدل پیداوار جس دا سبب لوبھ ہووے دی ممانعت دااشارہ ملدا ہے، اتے ایس وچ جنگلی جانوراں لئی احساس دا پرت وی ہے۔
• خدا انساناں نوں ۶ دہاڑے کم دی اجازت دیندا ہے، ستویں دہاڑے ارام لازم اے تاں جے اوہناں دے ٹگے اتے کھوتے وی ارام کر سکن۔ ایس توںایہ ظاہر ہوندا اے کہ سارے جانوراں نال مہر اتےکرپا دا ورتا کیتا جاوے، اتے اوہناں نوں انساناں ورگی اک صحت مند زندگی دا حق دتا جاوے۔

• خدا نے زمین اتے اسماناں اوپر موجود ہر شے پیدا کیتی، سارے جانوراں سَنے، انساناں دے پریوگ لئیاک تحفے دے طور تے۔ خدا نے انسان پیدا کیتا تاں جے اوہ اوس دی عبادت کر سکے خدا دی مخلوق دی ودیہ سیوا راہیں۔
• قرآن دی سورہ ۵۰، آئیتاں ۷ اتے ۸ دے انوسار خدا دی مخلوق نال معاملہ وچ، خدا نوں یاد رکھو جس نے اوہناں نوں اپنی مہر، عظمت اتے کرپا نال پیدا کیتا۔
• ایس لئی واتاورن دی سرکھیا اتے عام لوکاں دی بھلائی لئی کم (کرنا) خدا دی مخلوق دی سیوا دے ول نیں،اتے ایس پاروںخدا دی عبادت وچ شمار ہوندے نیں۔

• لیانگ دے بادشاہ ہوئی (梁惠王) نال اک مباحثے وچ، مینگزی اوس نوں دسدا ہے کہ جے واہی بیجی دے مناسب وقتاں نوں نظرانداز نہ کیتا جاوے، تے لوکاں کول اوہناں دی لوڑ توں ودھ اناج ہووے دا۔ جے جھیلاں اتےچھپڑاں وچ سَوڑی جالی والے جال نہ پاۓ جاون، تے لوکاں کول اوہناں دی لوڑ توں ودھ مچھلیاں اتے کچھوکمے میسّر ہون دے۔ جے پہاڑی جنگلاں وچ مناسب سمے اوپرکلہاڑیاں اتےٹوکے ورتے جاون، تے لوکاں کول اوہناں دی لوڑ توں ودھ لکڑی ہووے دی۔ جے تسی ایہ سب تدبیراں کرو تے فیر تسی اک صحیح بادشاہ ہووو دے۔
• مینگزی نے بادشاہ نوں اوس دی نقصان پوہنچان والیاں پالیسیاں بارے وی خبردار کیتا ،"تہاڈے کتے اتے سور اوہ خوراک کھا رہے نیں جو انسان کھا سکدے نیں، اتے تُساں ایس اوپر کوئی پابندی نئیں لائی، گلیاں وچ لوکیں بھوک نالپئے مردے نیں پر تُساں ایہناں نوں اناج نئیں دتا۔" اسی ایس تنبیہ نوں ایہناں جانوراں لئی اناج اگان دی خاطر زمین دے بے قابو استعمال اوپر لاگو کر سکنے آں، جنہاں دا گوشت سَوکھے حال لوکیں کھان دے، جد کہ جگ وچ وشیش لوک بھوکے مر رہے نیں۔

ایس نکے جیہے خاکے توں اسی ویکھ سکنے آں کہ خداپرست اتے غیر خداپرست دھرم دونویں ہی سماجی ذمہ واری اتے واتا ورن دی سرکھیا لئی سانجھا سوسنسکار سکھاندے نیں۔ بھاویں ایس سبق دے پچھے دینی اتے فلسفیانہ بنیاد وچ فرق ہے، پر ایس دا منورتھ اتے اوڑک اک ہی ہے۔