ស្ត្រី​ក្នុង​ពុទ្ធសាសនា៖ ធ្វើ​ពិធី​បួស​ភិក្ខុនី​ឡើងវិញ

នៅសម័យបុរាណ ភាពខុសគ្នាខាងយេនឌ័រប្រហែលជាមិនសូវសំខាន់ទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅពេលដែលអរិយធម៌បានរីកចម្រើន កម្លាំង និងអំណាចបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់កាន់តែខ្លាំងឡើងដើម្បីការពារសង្គមប្រឆាំងនឹងសត្រូវរបស់ពួកគេ។ ហេតុដូច្នេះហើយ បុរសៗមានឥទ្ធិពលជាង ដោយសារតែកម្លាំងរាងកាយរបស់ពួកគេខ្លាំងជាង។ នៅសម័យក្រោយៗមក ការអប់រំ និងភាពវៃឆ្លាតបានដើរតួនាទីសំខាន់ជាង ហើយក្នុងន័យនេះ បុរស និងស្ត្រីមិនមានភាពខុសគ្នាទេ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី បច្ចុប្បន្ននេះ ក្តីស្រលាញ់ និងចិត្តកក់ក្តៅ ដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះ និងបញ្ហាផ្សេងៗទៀត។ គុណសម្បត្ដិទាំងពីរនេះ តម្រូវឱ្យគ្រប់គ្រងការប្រើប្រាស់ការអប់រំ និងបញ្ញា និងការពារកុំឱ្យពួកគេក្លាយជាការបំផ្លិចបំផ្លាញ។ ដូច្នេះហើយ ស្ត្រីឥឡូវនេះត្រូវតែមានតួនាទីសំខាន់ជាងនេះទៅទៀត ព្រោះប្រហែលជាដោយសារកត្តាជីវសាស្រ្ត ពួកគេអាចបង្កើតក្តីស្រលាញ់ និងកក់ក្តៅបានយ៉ាងងាយជាងបុរស។ នេះមកពីការពរពោះកូនក្នុងផ្ទៃរបស់ពួកគេ និងមកពីការធ្វើជាអ្នកមើលថែចម្បងរបស់ទារកដែលទើបកើត។

ជាប្រពៃណី សង្រ្គាមត្រូវបានអនុវត្តជាចម្បងដោយបុរស ដោយសារតែពួកគេហាក់មានកាយសម្បទាប្រសើរជាង ដែលសាកសមសម្រាប់សកម្មភាពវាយប្រហារ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ស្ត្រីមានទំនោរទៅលើការយកចិត្តទុកដាក់ និងងាយឆ្លើយតបនឹងភាពមិនស្រួល និងការឈឺចាប់របស់អ្នកដទៃ។ ទោះបីជាបុរស និងស្ត្រីមានសក្ដានុពលដូចគ្នាសម្រាប់ការឈ្លានពាន និងភាពកក់ក្តៅក៏ដោយ ក៏ពួកគេខុសគ្នាត្រង់ណាដែលងាយនឹងបង្ហាញឱ្យឃើញ។ ដូច្នេះហើយ ប្រសិនបើមេដឹកនាំពិភពលោកភាគច្រើនជាស្ត្រី ប្រហែលនឹងមានគ្រោះថ្នាក់តិចជាងមុននៃសង្គ្រាម និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាន់តែច្រើនដោយផ្អែកលើការព្រួយបារម្ភជាសកល ទោះបីជាស្ត្រីខ្លះអាចពិបាកក៏ដោយ! ខ្ញុំអាណិតអ្នកស្ត្រីនិយម ប៉ុន្តែពួកគេមិនត្រឹមតែស្រែកទេ។ ពួកគេត្រូវតែខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីរួមចំណែកជាវិជ្ជមានដល់សង្គម។

ពេលខ្លះនៅក្នុងសាសនាមានការសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់របស់បុរស។ ឯក្នុងពុទ្ធសាសនា សច្ចាដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតគឺ ភិក្ខុនិងភិក្ខុនី គឺស្មើគ្នា និងមានសិទ្ធិដូចគ្នា។ នេះជាការពិត ទោះបីក្នុងតំបន់ធ្វើពិធីខ្លះ ដោយសារទំនៀមទម្លាប់សង្គម ភិក្ខុមានសិទ្ធិជាងក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែព្រះពុទ្ធបានប្រទានសិទ្ធិមូលដ្ឋានស្មើៗគ្នាដល់ក្រុមសង្ឃទាំងពីរ។ គ្មានចំណុចណាក្នុងការពិភាក្សាថាតើគួរធ្វើពិធីបូជាភិក្ខុនីឡើងវិញឬក៏អត់។ សំណួរគឺគ្រាន់តែត្រូវធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីឱ្យបានត្រឹមត្រូវនៅក្នុងបរិបទនៃ Vinaya នេះ។

Shantarakshita បានណែនាំការបំផ្នួស Mulasarvastivada bhikshu ចូលទៅក្នុងទីបេ។ ប្រជាជនឥណ្ឌាទាំងអស់នៅក្នុងពិធីជប់លៀងរបស់គាត់គឺជាបុរសហើយចាប់តាំងពីការបំផ្នួស bhikshuni តម្រូវឱ្យមាន sangha ពីរគាត់មិនអាចណែនាំបន្ទាត់ bhikshuni ។ នៅសម័យក្រោយៗមក ឡាម៉ាទីបេខ្លះបានតែងតាំងម្តាយរបស់ពួកគេជាភិក្ខុ ប៉ុន្តែតាមទស្សនៈរបស់វីនីយ៉ា ទាំងនេះមិនត្រូវបានចាត់ទុកថាជាពិធីសាសនាពិតប្រាកដនោះទេ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1959 មក ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា ដូនជីភាគច្រើន ត្រូវតែមានស្តង់ដារអប់រំរបស់ពួកគេ ដែលត្រូវបានលើកឡើងចំពោះវត្តអារាម។ ខ្ញុំទទួលបានបញ្ញត្តហើយ ថ្ងៃនេះយើងមានអ្នកប្រាជ្ញក្នុងចំណោមភិក្ខុនីរួចហើយ។ ប៉ុន្តែចំពោះការតាំងភិក្ខុនីឡើងវិញ ខ្ញុំមិនអាចធ្វើតែម្នាក់ឯងបានទេ។ សំណួរនេះត្រូវតែសម្រេចដោយយោងតាម Vinaya។

ឥឡូវនេះ យើងមានឱកាសពិភាក្សាសំណួរនេះជាមួយនឹងទំនៀមទម្លាប់ព្រះពុទ្ធសាសនាផ្សេងទៀត ដូចជាប្រពៃណីចិន កូរ៉េ និងវៀតណាម ដែលនៅតែមានការបួសភិក្ខុនី។ ស្ត្រីទីបេប្រហែលពីរដប់នាក់រួចហើយបានទទួលការបួសភិក្ខុនីជាមួយពួកគេតាមទំនៀមទំលាប់ Dharmaguptaka ។ គ្មាននរណាម្នាក់បដិសេធថាពួកគេឥឡូវនេះជា bhikshunis ។

អស់រយៈពេលសាមសិបឆ្នាំមកនេះ យើងបាននិងកំពុងធ្វើការស្រាវជ្រាវលើអត្ថបទ Mulasarvastivada និង Dharmaguptaka Vinaya ។ ដោយសារ Vinaya ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងទំនៀមទម្លាប់សំស្រ្កឹតទាំងពីរនេះ ក៏ដូចជានៅក្នុងប្រពៃណីបាលី វាពិតជាមានប្រយោជន៍ដែលព្រះសង្ឃចាស់ទុំមកពីប្រពៃណី Vinaya ទាំងបីមកប្រជុំគ្នាដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហានេះ និងចែករំលែកបទពិសោធន៍របស់ពួកគេ។ រួចហើយ ការបួសភិក្ខុនីត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញក្នុងប្រទេសស្រីលង្កា ហើយមានការចាប់អារម្មណ៍នឹងធ្វើដូចគ្នានៅប្រទេសថៃ។ ការស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀតនឹងមានប្រយោជន៍ ដូច្នេះថ្ងៃណាមួយយើងនឹងអាចដោះស្រាយការបរាជ័យរបស់ Shantarakshita ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងនាមជាបុគ្គលម្នាក់ ខ្ញុំខ្វះអំណាចក្នុងការសម្រេចចិត្តលើបញ្ហានេះ។ នោះនឹងមិនស្របតាមនីតិវិធី Vinaya ទេ។ ខ្ញុំមានអំណាចតែមួយគត់ គឺការផ្តួចផ្តើមការស្រាវជ្រាវ។

យើងទាំងអស់គ្នាទទួលយក និងទទួលស្គាល់ថាជា Dharmaguptaka bhikshunis ទាំងទីបេ និងបស្ចិមប្រទេស ដែលបានទទួលការបំផ្នួស Dharmaguptaka bhikshuni ។ នេះមិនមែនជាបញ្ហាទេ។ បញ្ហាគឺដើម្បីស្វែងរកវិធីដើម្បីតែងតាំងភិក្ខុនីដែលស្របតាមគម្ពីរ Mulasarvastivada Vinaya ត្រូវតែមានព្រះពុទ្ធនៅរស់ ហើយនៅទីនេះ និងឥឡូវនេះ ដើម្បីសួរ។ ប្រសិនបើខ្ញុំជាព្រះពុទ្ធ ខ្ញុំអាចសម្រេចចិត្តបាន ប៉ុន្តែវាមិនអាចកើតឡើងបាននោះទេ។ ខ្ញុំមិនមែនជាព្រះពុទ្ធទេ។ ខ្ញុំអាចដើរតួជាជនផ្តាច់ការទាក់ទងនឹងបញ្ហាមួយចំនួន ប៉ុន្តែមិនអាចទាក់ទងនឹងបញ្ហារបស់ Vinaya ទេ។ ខ្ញុំអាចចាត់ចែងថា ភិក្ខុទីបេ ដែលបានបួសក្នុងទំនៀមធម៌គហបតី ប្រជុំជាក្រុម ដើម្បីសំដែងធម៌ទេសនាទាំងបីយ៉ាងគឺ៖ [ការសម្អាតអំពើរំលងមួយពីរខែ (gso-sbyong, Skt. poshadha, Pali: uposatha) ការដំឡើងជំរំរដូចក្តៅ (dbyar-sbyor, Skt. varshopanayika, Pali: vassopanayika) និងការចាកចេញពីជំរំរដូវក្តៅ (dgag-dbye, Skt. pravarana, Pali: pavarana)] ។ ប៉ុន្តែចំពោះការរៀបចំពិធីតែងតាំងឡើងវិញនេះ គឺជារឿងផ្សេង។ ទោះបីខ្ញុំប្រាថ្នាចង់ឲ្យរឿងនេះកើតឡើងក៏ដោយ ក៏ទាមទារឲ្យមានការឯកភាពពីព្រះសង្ឃជាន់ខ្ពស់ដែរ។ ពួកគេខ្លះបានផ្តល់ការតស៊ូខ្លាំង។ មិនមានកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទទេ ហើយនោះជាបញ្ហា។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្ញុំអាចមានអត្ថបទដែលសមរម្យសម្រាប់កំណែ Dharmaguptaka នៃពិធីសាសនាទាំងបីនេះ បកប្រែពីភាសាចិនទៅជាភាសាទីបេភ្លាមៗ។ គ្មាននរណាម្នាក់អាចប្រឆាំងនឹងវាបានទេ។

ចំពោះទិដ្ឋភាពផ្សេងទៀត យើងត្រូវការពិភាក្សាបន្ថែម។ ការគាំទ្រពីព្រះសង្ឃនៃទំនៀមទម្លាប់ព្រះពុទ្ធសាសនាផ្សេងទៀតគឺមានសារៈសំខាន់ហើយដូច្នេះកិច្ចប្រជុំនេះគឺជាដំណាក់កាលដ៏មានប្រយោជន៍ក្នុងដំណើរការ។ ជាជំហានបន្ទាប់ ខ្ញុំសូមអញ្ជើញព្រឹទ្ធាចារ្យសង្ឃអន្តរជាតិមួយក្រុមនេះមកប្រទេសឥណ្ឌា។ អនុញ្ញាតឱ្យពួកគេពិភាក្សាអំពីបញ្ហានេះជាមួយពួកព្រឹទ្ធាចារ្យទីបេដែលមានគំនិតតូចចង្អៀតដែលប្រឆាំងនឹងការបង្កើតឡើងវិញនូវការបំផ្នួស Mulasarvastivada bhikshuni ។

ប្រសិនបើព្រះពុទ្ធគង់នៅទីនេះ ទ្រង់ប្រាកដជាអនុញ្ញាត។ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនអាចធ្វើជាព្រះពុទ្ធបានទេ។ ថ្វីដ្បិតថា ព្រះសង្ឃមាននៅទីបេតាំងពីសតវត្សន៍ទី 8 ក៏ដោយ ក៏មិនដែលឃើញភិក្ខុនីក្នុងចំនោមពួកយើងធ្វើពិធីសូត្រមន្តទាំងបីដែរ ដូច្នេះឥឡូវនេះវានឹងកើតឡើង។ ប៉ុន្តែវាឆាប់ពេកក្នុងការសម្រេចចិត្តអំពីការតែងតាំង។

វាអាចជាការលំបាកក្នុងការចាប់ផ្តើមពិធីសូត្រមន្តព្រះសង្ឃទាំងបីនេះនៅឆ្នាំនេះ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំក្រោយ យើងគួរតែអាចចាប់ផ្តើមបាន។ Bhikshuni Pratimoksha ត្រូវបានបកប្រែពីភាសាចិនទៅជាភាសាទីបេរួចហើយ។ វាស្ថិតនៅចន្លោះពីសាមសិបទៅសែសិបទំព័រ។ ភិក្ខុទីបេ ធម៌គហបតី ត្រូវរៀនដោយចិត្ត។ ប៉ុន្តែអត្ថបទពិធីសាសនាពិតប្រាកដសម្រាប់ពិធីសង្ឃទាំងបីនៅតែត្រូវការបកប្រែ។

ទោះបីជាដូនជីទីបេអាចប្រាថ្នាសុំការបំផ្នួសជា Mulasarvastivada bhikshunis ក៏ដោយ ការបំផ្នួស Dharmaguptaka bhikshuni មិនអាចទទួលយកជា Mulasarvastivada បានទេ។ ប្រសិនបើលក្ខខណ្ឌទាំងពីរនេះអាចផ្លាស់ប្តូរគ្នាបាន នោះវានឹងគ្មានហេតុផលសម្រាប់ Atisha ដែលត្រូវបានស្នើសុំមិនឱ្យផ្តល់ការបំផ្នួស Mahasanghika bhikshu នៅក្នុងទីបេនោះទេ។ [នៅពេលដែលចៅហ្វាយឥណ្ឌា Atisha ត្រូវបានអញ្ជើញឱ្យទៅទីបេដោយស្តេច Jangchub Wo (Tib. Byang-chub 'od) នៅដើមសតវត្សទី 11 នៃគ.ស. ជីតារបស់ស្តេចគឺ King Yeshe Wo បានឧបត្ថម្ភការបំផ្នួសឡើងវិញនៃ Mulasarvastivada bhikshu រួចហើយ។ ក្នុងនគររបស់ព្រះអង្គដោយមានការអញ្ជើញនិងការទៅទស្សនាជាបន្តបន្ទាប់នៅទីនោះដោយគ្រូឥណ្ឌាខាងកើត Dharmapala ។ Atisha ត្រូវបានស្នើសុំមិនឱ្យផ្តល់ការបំផ្នួស Mahasanghika bhikshu ចាប់តាំងពីពេលនោះនឹងណែនាំត្រកូល Vinaya ចំនួនពីរដល់ទីបេ។]

ម្យ៉ាងទៀត ប្រសិនបើការបញ្ញត្តិ Dharmaguptaka ជាបញ្ញត្តិ Mulasarvastivada នោះការបញ្ញត្តិថេរវាទ ក៏ជាការបំផ្នួសមុលសតវតដែរ ហើយនេះនឹងមិនទំនងទាល់តែសោះ។ យើងត្រូវបង្កើតការបំផ្នួស Mulasarvastivada bhikshuni ឡើងវិញដោយសុទ្ធសាធយោងទៅតាម Mulasarvastivada Vinaya ។

រដូវរងានេះ អនុញ្ញាតឱ្យយើងធ្វើសន្និសិទស្រដៀងគ្នានឹងព្រឹត្តិការណ៍នេះ ប៉ុន្តែនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា - ទាំងនៅ Bodh Gaya, Sarnath ឬ Delhi ។ បន្ថែមលើព្រឹទ្ធាចារ្យព្រះសង្ឃអន្តរជាតិដែលបានចូលរួមក្នុងសន្និសីទទីក្រុង Hamburg នេះ យើងនឹងអញ្ជើញមេដឹកនាំកំពូលសង្ឃទីបេទាំងអស់ និងអាចារ្យទាំងអស់នៃវត្តសំខាន់ៗនៃប្រពៃណីទីបេទាំងបួន ប្រហែលជារួមទាំងពិធីបុណ្យ Bonpos ផងដែរ។ Bonpos នៅតែមាន bhikshunis ។ យើងនឹងនិមន្តភិក្ខុអ្នកប្រាជ្ញដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ប្រមាណមួយរយអង្គមកប្រជុំគ្នា។ ពេលនោះ តថាគតស្នើដល់ព្រឹទ្ធាចារ្យនៃគណៈសង្ឃអន្តរជាតិ ឲ្យថ្លែងចំពោះមុខពួកគេដោយផ្ទាល់នូវអំណះអំណាងដ៏សមហេតុសមផលរបស់ពួកគេ ដើម្បីឲ្យមានការបួសភិក្ខុនីឡើងវិញ។ នេះនឹងមានប្រយោជន៍ខ្លាំងណាស់។ យើងប្រជាជនទីបេនឹងផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់សន្និសីទបែបនេះ ហើយសម្រេចចិត្តថាអ្នកណាដែលសាកសមបំផុតក្នុងការរៀបចំវា។

ក្នុងរយៈពេលម្ភៃប្រាំមួយសតវត្សចុងក្រោយនេះ ភាពខុសគ្នាជាច្រើនបានបង្កើតឡើងរវាងភាសាបាលី និងសំស្រ្កឹតនៃ abhidharma ។ Nagarjuna បានបំភ្លឺចំណុចជាក់លាក់ ភាពខុសគ្នាជាក់ស្តែងផ្សេងទៀតរវាងប្រពៃណីទាំងពីរអាចត្រូវបានបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់លាស់ដោយផ្អែកលើការពិនិត្យ។ ក្នុងស្មារតីនោះ យើងអាចយកសេរីភាពពិនិត្យពាក្យរបស់ព្រះពុទ្ធ ជាឧទាហរណ៍អំពីភ្នំព្រះសុមេរុ ផែនដីរាបស្មើ ហើយព្រះអាទិត្យ និងព្រះច័ន្ទមានទំហំជិតដូចគ្នា និងចម្ងាយដូចគ្នាពីផែនដី។ ចំនុចទាំងនេះគឺមិនអាចទទួលយកបានទាំងស្រុងនោះទេ។ សូម្បីតែគ្រូរបស់ខ្ញុំផ្ទាល់នៅ Lhasa បានឃើញតាមរយៈកែវយឺតរបស់ខ្ញុំ ស្រមោលពីលើភ្នំនៅលើព្រះច័ន្ទ ហើយត្រូវតែយល់ស្របថាព្រះច័ន្ទមិនបានបញ្ចេញពន្លឺដោយខ្លួនឯង ដូចដែល abhidharma ទាមទារ។ ដូច្នេះសម្រាប់ការបំភ្លឺរបស់ណាហ្គាជុន មិនចាំបាច់មានការពិភាក្សាខាងសង្ឃទេ។ ដូចគ្នានេះដែរគឺជាការពិតទាក់ទងនឹងបញ្ហាសូត្រ។ ប៉ុន្តែវាខុសគ្នាទាំងស្រុងនៅពេលនិយាយដល់ Vinaya។

ការបកប្រែទាំងអស់នៃអត្ថបទ Vinaya ចាប់ផ្តើមដោយពាក្យជំរាបសួរទៅកាន់ Omniscient One ។ នេះមានន័យថា ព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ត្រាស់ដឹងនូវគម្ពីរទាំងឡាយ ព្រោះមានតែព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធអង្គប៉ុណ្ណោះ ទើបដឹងថា កម្មណាត្រូវប្រតិបត្តិ និងកម្មណាត្រូវលះបង់។ នៅក្នុងអត្ថបទ abhidharma ម្យ៉ាងវិញទៀត ការជំរាបសួរត្រូវបានធ្វើឡើងចំពោះ Manjushri ។ មួយវិញទៀត បន្ទាប់ពីព្រះពុទ្ធទ្រង់បរិនិព្វានដោយបរិនិព្វាន ក្រុមប្រឹក្សាសង្ឃមួយអង្គត្រូវបានប្រារព្ធឡើង ហើយការកែប្រែខ្លះចំពោះព្រះវិនយៈ។ ព្រះពុទ្ធទ្រង់អនុញ្ញាតឲ្យធ្វើ ហើយអាចពង្រីកដល់ចំណុចផ្សេងទៀត ។ ឧទាហរណ៍ យើងជនជាតិទីបេអនុវត្តព្រះពោធិសត្វ និងតថាគត ដោយពាក្យសច្ចារបស់ពួកគេម្នាក់ៗ។ ចំណុច និងសិក្ខាបទមួយចំនួនគឺផ្ទុយគ្នានឹងក្នុងវេណី។ ក្នុងរឿងបែបនេះ សច្ចាដែលខ្ពស់ជាងត្រូវមានអាទិភាពជាងសច្ចាដែលទាបជាង។

នៅសតវត្សរ៍ទី 21 គំនិតនៃសង្គ្រាមគឺហួសសម័យហើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ យើងត្រូវការការសន្ទនាដើម្បីដោះស្រាយវិវាទ ហើយសម្រាប់នោះ ការស៊ើបអង្កេតមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ។ យើងក៏ត្រូវការចិត្តកក់ក្ដៅ និងការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងចំពោះសុខុមាលភាពរបស់អ្នកដទៃដែរ។ ការអាណិតអាសូរគឺសំខាន់ជាងសម្រាប់ការសន្ទនាដោយស្មោះ។ ស្ត្រីដោយសារតែកត្តាជីវសាស្រ្ត មានភាពរសើបចំពោះការឈឺចាប់របស់អ្នកដទៃជាងបុរស។ ជាឧទាហរណ៍ ស្ត្រីមិនច្រើនទេដែលជាអ្នកសម្លាប់ ឬជាឃាតករ។ ដូច្នេះហើយ សម្រាប់ការចរចាអន្តរជាតិ ស្ត្រីគឺត្រូវការយ៉ាងខ្លាំង ហើយត្រូវការតួនាទីធំជាងនេះ។

ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អរិយសាវ័ករបស់ព្រះពុទ្ធមាន ៤ អង្គ គឺភិក្ខុ ភិក្ខុនី ឧបាសក និងឧបាសិកា។ ជាក់ស្តែងស្ត្រី និងបុរសមានតួនាទីស្មើគ្នា។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងចំណោមប្រជាជនទីបេ សហគមន៍ទាំងបួនគឺមិនពេញលេញទេ។ ក្នុងចំណោមគុណសម្បត្ដិទាំងប្រាំបី និងដប់នៃការកើតជាថ្មីរបស់មនុស្សដ៏មានតម្លៃ មួយក្នុងចំនោមពួកគេកំពុងកើតនៅក្នុងដីកណ្តាល ដែលកំណត់តាមភូមិសាស្ត្រ ឬខាងវិញ្ញាណ។ ទីបេមិនមែនជាដីកណ្តាលដែលបានកំណត់តាមភូមិសាស្ត្រទេ។ ចំពោះទឹកដីដែលបានកំណត់ខាងវិញ្ញាណ វាគឺជាតំបន់មួយដែលសហគមន៍អ្នកកាន់តាមទាំងបួនត្រូវបានបញ្ចប់។ ជាក់ស្តែង បើគ្មានភិក្ខុនោះមិនពេញលេញទេ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុទាំងឡាយថា បើភិក្ខុនៅជាដែនកណ្តាល ព្រោះភិក្ខុជាក្រុមដ៏សំខាន់ក្នុងក្រុមទាំង 4។ ប៉ុន្តែវាកំណត់ត្រឹមតែភាពស្រដៀងគ្នានៃដីកណ្តាលមួយ និងភាពស្រដៀងគ្នានៃកំណើតមនុស្សដ៏មានតម្លៃប៉ុណ្ណោះ។ គ្រូបាអាចារ្យពីមុននៅទីបេគួរតែយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះរឿងនេះ។

ដោយមិនពិគ្រោះជាមួយក្រុមព្រះសង្ឃទេ ខ្ញុំអាចផ្តួចផ្តើមការកែលម្អការអប់រំក្នុងចំណោមដូនជីទីបេ។ ខ្ញុំបានធ្វើហើយ ភិក្ខុនីជាច្រើនបានឈានដល់ការត្រាស់ដឹងយ៉ាងនេះហើយ ។ នៅក្នុងវត្តអារាមនៅ Mundgod ខ្ញុំបានប្រកាសថាយើងត្រូវតែរៀបចំសម្រាប់ការប្រឡង Geshema ។ ព្រះសង្ឃជាន់ខ្ពស់មួយចំនួនបានជំទាស់ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានប្រាប់ពួកគេថា ព្រះពុទ្ធទ្រង់ប្រទានសិទ្ធិស្មើគ្នាសម្រាប់បុរស និងស្ត្រីដើម្បីក្លាយជាភិក្ខុ និងព្រាហ្មណ៍ ដូច្នេះហេតុអ្វីបានជាមិនមានសិទ្ធិស្មើគ្នាក្នុងការក្លាយជា Geshes និង Geshemas? ខ្ញុំគិតថាបញ្ហាគឺថាព្រះសង្ឃជាន់ខ្ពស់ទាំងនេះគ្រាន់តែមិនទម្លាប់ទៅនឹងការគិតបែបនេះ។

ក្នុងទស្សវត្សរ៍ 60 ខ្ញុំបានកោះហៅមិនត្រឹមតែព្រះសង្ឃប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងមានដូនជីផងដែរ ហើយប្រាប់ពួកគេថា ពួកគេក៏អាចចូលរួមនៅក្នុងពិធី sojong ពីរខែម្តងផងដែរ។ ក្នុងឆ្នាំនោះគ្មានភិក្ខុនីទេ ដូច្នេះ ទោះបីជាភិក្ខុនីសិក្ខាបទសិក្ខាបទមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតក្នុងសំណាក់ព្រះសង្ឃក្ដី ក៏គ្រូរបស់ខ្ញុំបានយល់ព្រម។ ដូច្នេះ យើងអាចចាប់ផ្តើមធ្វើវា។ មានការជំទាស់យ៉ាងចាស់ដៃពីសំណាក់វត្តនានាក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាខាងត្បូង ព្រោះវាមិនដែលព្រះសង្ឃ និងដូនជីធ្វើការស្នាក់នៅជាមួយគ្នានោះទេ។ តែគ្មានព្រះសង្ឃណាដាច់សង្វាសដោយសាររឿងហ្នឹងទេ!

ចាប់ពីទសវត្សរ៍ទី 70 ប្រជាជនទីបេមួយចំនួនបានទទួលយកការបំផ្នួសភិក្ខុនីពីប្រពៃណីចិន។ មូលហេតុចម្បងមួយសម្រាប់ដំណើរទស្សនៈកិច្ចរបស់ខ្ញុំទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់គឺដើម្បីមើលដោយខ្លួនឯងនូវត្រកូល bhikshuni នៅទីនោះ ហើយពិនិត្យមើលស្ថានភាពរបស់វា។ ខ្ញុំបានតែងតាំង Losang Tsering ឱ្យធ្វើការស្រាវជ្រាវអំពីពាក្យសច្ចារបស់ភិក្ខុនី ហើយគាត់បានធ្វើវាឥឡូវនេះអស់រយៈពេលម្ភៃឆ្នាំមកហើយ។ យើងបានខិតខំប្រឹងប្រែងជាអតិបរមា។ ខ្ញុំបានស្នើដល់ព្រះសង្ឃចិនធំៗរៀបចំការប្រជុំព្រះសង្ឃអន្តរជាតិ ប៉ុន្តែគេមិនអាចធ្វើបានទេ។ ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់មិនអាចកោះប្រជុំបែបនេះបានទេ ដោយសារតែមានការលំបាក និងភាពស្មុគស្មាញដែលនឹងកើតឡើងពីសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា វានឹងប្រសើរជាងប្រសិនបើអង្គការមួយផ្សេងទៀតត្រូវកោះប្រជុំបែបនេះ ដូច្នេះហើយខ្ញុំបានស្នើឱ្យ Jampa Chodroen ធ្វើដូច្នេះ។ អ្វីដែលបុគ្គលធ្វើបាន ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយក៏អាចធ្វើបានហើយ។ ឥឡូវនេះ យើងត្រូវការការយល់ព្រមខាងព្រះសង្ឃយ៉ាងទូលំទូលាយពីព្រឹទ្ធាចារ្យ bhikshu ទីបេ។

ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុនីជាភិក្ខុនីត្រូវបញ្ញត្តថា បុគ្គលគប្បីដឹងនូវវត្ថុគួរជាទីគោរព។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សេចក្តីថា ម្នាលអាវុសោ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះគឺប្រសើរជាង។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មិនមែនជាវត្ថុគោរពចំពោះព្រះសង្ឃដែលទើបនឹងកើតដែរ។ ប្រហែលជា យើងត្រូវនិយាយពាក្យនេះឡើងវិញដែរ ដោយរក្សាទុកក្នុងចិត្តនូវព្រះពោធិសត្វ និងពាក្យសច្ចា ជាពិសេសពាក្យសច្ចាមិនប្រមាថស្ត្រី។ តាមទស្សនៈនោះ វាជាការរអាក់រអួលក្នុងការរក្សាចំណុច Vinaya នេះ។ ដូច្នេះ ក្នុងការរក្សាសច្ចាប្រណិធានទាំងបី ចំណុចតូចតាចមួយចំនួនក៏ត្រូវកែប្រែដែរ។ ហើយចំពោះការសិក្សារបស់ Mulasarvastivada bhikshuni មុននឹងទទួលយកពួកគេអ្នកដែលបានក្លាយជាភិក្ខុក្នុងត្រកូល Dharmaguptaka អាចអាន និងសិក្សាពួកគេ ទោះបីជាពួកគេត្រូវការធ្វើពិធីរបស់ពួកគេតាម Dharmaguptaka ក៏ដោយ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏នៅតែមានបញ្ហាចំពោះអ្នកមិនមែនជាភិក្ខុដែលសិក្សាពាក្យសម្បថទាំងនេះ។

ក្នុងការធ្វើឱ្យមានការកែប្រែទាំងអស់នេះ និងជាពិសេសនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃការបង្កើតឡើងវិញនូវ Mulasarvastivada bhikshuni bhikshuni វាជាការសំខាន់ខ្លាំងណាស់ដែលរឿងនេះមិនត្រូវបានធ្វើដោយព្រះសង្ឃទីបេតែមួយចំនួនតូច។ យើងត្រូវជៀសវាងការបែកបាក់ក្នុងសង្ឃ។ យើងត្រូវការការយល់ស្របយ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងព្រះសង្ឃទីបេទាំងមូល ដូច្នេះហើយយើងកំពុងចាត់វិធានការបន្ថែមទៀតក្នុងទិសដៅនោះ។ ខ្ញុំសូមអរគុណអ្នកទាំងអស់គ្នាសម្រាប់ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អ្នក។