အစ္စလာမ်ဘာသာနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာတို့၏ တူညီသောလက္ခဏာရပ်အချို့

အနောက်တိုင်းရှိ လူအများစုသည် အစ္စလာမ်ဘာသာကို မသိကြသလို ကြောက်ရွံ့ကြပါသည်။ အစ္စလာမ်ဘာသာနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာအကြား အတွေ့များသည့် နားလည်မှုလွဲမှားမှုများကို ချေဖျက်ရန်နှင့် ကြားရသောအသံများကို လေ့လာရန် ရည်ရွယ်ပြီး စူစမ်းသောစိတ် စာစောင်သည် ဒေါက်တာအလက်ဇင်းဒါးဘာဇင်းနှင့် ဒေါက်တာဂျယ်ဇာနာအက်ပီနာတို့ကို စကားဝိုင်း ဖွဲ့ပေးခဲ့ပါသည်။

ဒေါက်တာဘာဇင်းသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဓမ္မသာလာတွင် ၂၉ နှစ်ကြာ နေထိုင်ခဲ့ကာ ဒလိုင်းလားမား ဆရာတော်ကြီးအတွက် အခါအားလျော်စွာ စကားပြန်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ ယခုအခါ ဂျာမနီနိုင်ငံ၊ ဘာလင်မြို့တွင် နေထိုင်ပြီး တိဘက် ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားရှုမှတ်ခြင်းနှင့် ဒဿနတို့ကို သင်ကြားနေပါသည်။ သူ၏တစ်ကမ္ဘာလုံး ဟောပြောပွဲ ခရီးစဉ်များစွာတွင် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များနှင့် မွတ်စလင်များအကြား သမိုင်းကြောင်းအရ အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်မှုကို လေ့လာခဲ့ပါသည်။ သူ၏အွန်လိုင်းသမိုင်းစာအုပ်ဖြစ်သည့် မွန်ဂိုအင်ပါယာ မတိုင်မီက ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် အစ္စလာမ်ဘာသာ ယဉ်ကျေးမှုများအကြား သမိုင်းကြောင်းအရ အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်မှု အတွက် သုတေသနပြုလုပ်ရာတွင် တူရကီ၊ ဂျော်ဒန်နှင့် အီဂျစ်နိုင်ငံတို့မှ တက္ကသိုလ်များတွင် မိန့်ခွန်းပြောခဲ့ပြီး ဥဇဘက်ကစ္စတန်၊ ကာဂျစ်စတန်နှင့် ကာဇက်စတန်နိုင်ငံတို့မှ ပညာရှင်များနှင့် ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။

ဒေါက်တာအက်ပီနာ၏ ကျင့်ကြံမှုသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ ဖြစ်သော်လည်း သူလေ့လာသော ဘာသာရပ်များမှာ အစ္စလာမ် ဘာသာနှင့် ဆိုင်ပါသည်။ သူသည် ယခင်ယူဂိုဆလားဗီးယားရှိ ခရိုအေးရှား သမ္မတနိုင်ငံ ဇာတိဖြစ်သော်လည်း နာမည်ကျော် ဗုဒ္ဓဘာသာ ပညာတတ် တစ်ဦးဖြစ်သည့် သူ့ဖခင်သည် အသက်ကြီးလာသောအခါ သီရိလင်္ကာသို့သွားပြီး ဘုန်းကြီးဝတ်ပါသည်။ ဒေါက်တာအက်ပီနာသည် မြောက်ကာရိုလိုင်းနားရှိ တရုတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျောင်းတိုက်ဖြစ်သည့် ဘုရားရှင်တစ်ထောင်၏မြို့တော် ကျောင်းတိုက်တွင် သီတင်းပတ် တစ်ဝက်ခန့် နေထိုင်ကာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များကို အနောက်တိုင်းအကြောင်း သင်ကြားပြီး ကျန်သီတင်းပတ် တစ်ဝက်တွင် ဘာကလေရှိ ဘွဲ့လွန်ဘာသာရေးသမဂ္ဂ၌ အစ္စလာမ်ဘာသာအကြောင်းနှင့် ဘာသာရေးနှိုင်းယှဉ်မှု ဘာသာရပ်များဖြင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များကို အရှေ့တိုင်းအကြောင်း သင်ကြားပါသည်။

ဒေါက်တာဘာဇင်းအနေနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာအကြောင်း အစ္စလာမ်ကမ္ဘာကို အများအားဖြင့် တင်ပြခဲ့ရာတွင် ဘာကို အလေးထား ပြောကြားပြီး ဘယ်လို လက်ခံကြပါသလဲ။

ဒေါက်တာဘာဇင်း (အေဘီ)- ကျွန်ုပ်၏ ချဉ်းကပ်မှုသည် မွတ်စလင် ပရိသတ်များထံမှ သင်ယူလေ့လာရန် ဖြစ်ပါသည်။ အစ္စလာမ်ဘာသာကို ပုံမှန် သမိုင်းများတွင် အလွန် လွဲမှားကိုယ်စားပြုကြသည်ဟု ထင်မိကြောင်း သူတို့ကို ရှင်းပြပါသည်။ မွတ်စလင်များသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ ယဉ်ကျေးမှုထဲသို့ ဝင်လာပြီး အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်သည်ဟု အခြေခံအားဖြင့် ဖော်ပြပါသည်။ တကယ်တော့ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် အစ္စလာမ်ဘာသာအကြား ရှည်ကြာသော အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်မှု ရှိခဲ့ပြီး အလွန် အပြုသဘော ဆောင်ခဲ့ပါသည်။ အပျက်သဘော အချက်များကို လေ့လာပါက ယင်းတို့သည် ဘာသာရေးကြောင့် မဟုတ်ဘဲ စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေး ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုများကြောင့် အဓိကအားဖြင့် စေ့ဆော်ပုံ ရပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဤသမိုင်းကြောင်းအရ အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်မှုကို ကျွန်ုပ်က ရှင်းပြခိုင်းပါသည်။

ထိုအခါ မွတ်စလင် ပရိသတ်များကို ဗုဒ္ဓဘာသာအကြောင်း အလိုလို မေးလာစေပါသည်။ ကျွန်ုပ်သွားရောက်ခဲ့သော အစ္စလာမ်ကမ္ဘာရှိ ဘာသာရေးသိပ္ပံ အမျိုးမျိုးတွင် အစ္စလာမ်ဘာသာ ပညာတတ်များသည် ဘုရားသခင်အကြောင်း ဆွေးနွေးမှုတစ်ခုလုံးကို အလွန်စိတ်ဝင်စားပါသည်။ အစ္စလာမ်နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သော အင်ဒိုနီးရှားတွင် ကျွန်ုပ်၏ အတွေ့အကြုံအရ သိလာသည်မှာ “ဗုဒ္ဓဘာသာသည် ဘုရားသခင်ကို မယုံကြည်ပါ” ဟု အစ္စလာမ် ပရိသတ်ကို ပြော၍မရပါ။ ထိုအခါ ချက်ချင်းတံခါးပိတ်သွားပါမည်။ အင်ဒိုနီးရှားတွင် ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်မှုကြောင့် ဘာသာငါးခုကို လက်ခံသည့် မူဝါဒ ရှိပါသည်။ ယင်းတို့မှာ ဟိန္ဒူဘာသာ၊ အစ္စလာမ်ဘာသာ၊ ပရိုတက်စတင့်၊ ကက်သလစ်နှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာ တို့ ဖြစ်ပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှား ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့က အဓိဗုဒ္ဓ အနေနှင့် ပြောဆိုကာ ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ဤသည်မှာ ကာလချက္ကရာ (အချိန်စက်ဝန်းများ) တရားတော်မှ ဖြစ်ပြီး လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်းတစ်ထောင်ကျော်က အင်ဒိုနီးရှားသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။ အဓိဗုဒ္ဓဆိုသည်မှာ ပထမ သို့မဟုတ် ကနဦး ဗုဒ္ဓဟု ဆိုလိုပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှား ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့သည် အဓိဗုဒ္ဓကို အပြည့်အစုံ နားမလည်ကြပါ။ သို့သော် ထိုသို့မရှင်းပြဘဲ “မိမိတို့မှာ ဘုရားသခင်နှင့် တူညီသောအချက် ရှိသည်” ဟု ပြောပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှားသို့ လာသောအခါ အင်ဒိုနီးရှား ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့က ကျွန်ုပ်အား အဓိဗုဒ္ဓ ဆိုသည်မှာ ဘာကိုဆိုလိုကြောင်း အလိုလိုမေးလာပါသည်။ ရှင်းလင်းကြည်လင်သောစိတ် အနေနှင့် ဆွေးနွေးနိုင်ပါသည်ဟု ကျွန်ုပ်က သူတို့ကို ရှင်းပြပါသည်။ လူတိုင်းတွင် ဤသည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့၏ အသွင်အပြင်၊ ကျွန်ုပ်တို့ သိရှိမှုတို့ကို ဖန်ဆင်းသူ ဖြစ်သောကြောင့် ဤနည်းဖြင့် ဖန်ဆင်းရှင်နှင့် တူညီပါသည်။

ကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ အဓိဗုဒ္ဓကို ယေယုယျ အဓိပ္ပာယ် ပြန်ရင်း အခြားတိုင်းပြည်များမှ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ပညာတတ်များနှင့် စကားဝိုင်းထဲ ဝင်နိုင်ပါသည်။ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ပညာတတ်များသည် ဤအချက်ကို အလွန်ပွင့်လင်းတတ်ပါသည်။ အကြောင်းမှာ အစ္စလာမ်ဘာသာတွင် အလ္လာကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအဖြစ် မတင်စားထားပါ။ ထို့အတူ ဤသို့ စိတ်တိုင်းတွင် လူတိုင်းထံ၌ တွေ့ရသည့် ဖန်ဆင်းရဲရှင် ဘုရားသခင်ကဲ့သို့ တစ်ခုခုအနေနှင့် မြင်နိုင်သည့် ဖန်ဆင်းနိုင်စွမ်းကိုလည်း ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအဖြစ် မတင်စားပါ။

တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ ညဉ်ဂမ၊ ကာဂယု၊ စကြာ ဂိုဏ်းများတွင် တင်ပြချက်အရ အဓိဗုဒ္ဓသည် စကားလုံးများ၊ အယူအဆများကို ကျော်လွန်ပြီး မှန်းဆ၍မရနိုင်ပါ။ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ပညာတတ်များသည် ဤအချက်ကို ကောင်းစွာ ဆက်စပ်နိုင်ပါသည်။ ထို့ပြင် ဤတရားတော်များတွင် ပါဝင်သည့် မေတ္တာနှင့် ကရုဏာ အခြေခံစည်းမျဉ်းများသည် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ပညာတတ်များကို ဗုဒ္ဓဘာသာအကြောင်း ပိုမိုသိရှိလာအောင် အလွန်ပွင့်လင်းလာစေပါသည်။

သမိုင်းကြောင်းအရ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ဗဟိုအာရှနှင့် အိန္ဒိယတိုက်ငယ်တို့ကဲ့သို့ ဒေသများမှ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့ကို မွတ်စလင် ဘုရင်များက “ကျမ်းစာပါ လူမျိုးများ” ဟု အသိအမှတ် မပြုပါ။ ယင်းမှာ ခရစ်ယာန်နှင့် ဂျူးများကို ခေါ်ဝေါ်သည့် တင်းကျပ်သော ကိုရန်ကျမ်းစာပါ ဝေါဟာရ ဖြစ်ပါသည်။ မည်သို့ဆိုစေ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့သည် “ကျမ်းစာပါ လူမျိုးများ” ကဲ့သို့ အခြေအနေနှင့် အခွင့်အရေးကို ရရှိကြပါသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အထူး ရွေးကောက် အခွန်ကို ပေးနေသမျှ ကာလပတ်လုံး သူတို့၏ ဘာသာကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ပညာတတ်များနှင့် ကျွန်ုပ်၏ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများတွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် “ကျမ်းစာပါ လူမျိုးများ” ၏ ဆိုလိုရင်းကို အတူတကွ ရှာဖွေလေ့လာကြပါသည်။ “ကျမ်းစာပါ လူမျိုးများ” ဆိုသည်မှာ ဖန်ဆင်းထားသော သို့မဟုတ် ကမ္ဘာ့ အစီအစဉ်များဖြစ်သော ကျင့်ဝတ်နှင့် ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာ ပိုမိုမြင့်မားသည့် အသိစည်းမျဉ်းတွင် ယုံကြည်သူများဖြစ်သည်ဟု ရှင်းပြသော ဂီနီနိုင်ငံမှ အနောက်အာဖရိက ဆူဖီအကြီးအကဲတစ်ဦးနှင့် ကျွန်ုပ်ဆုံတွေ့ခဲ့ပါသည်။ ထိုသူတို့သည် မောရှေ၏ကျမ်းငါးကျမ်း (တိုရာကျမ်း) ကို လက်ခံသူများဟု မဆိုလိုပါ။ ထို့ပြင် နောက်ပိုင်း လေ့လာမှုများအရ ကျွန်ုပ်ကိုခေါင်းခဲစေသည်မှာ ယနေ့ခေတ် ဥဇဘက်ကစ္စတန်နှင့် အာဖဂန်နစ္စတန် မြောက်ပိုင်းမှ ဗုဒ္ဓဘာသာကျမ်းစာများ ဘာသာပြန်ဖြင့် ရရှိနိုင်သည့် ရှေးခေတ်တူရကီနှင့် ဆော့ဒီယန် လူမျိုးတို့၏ ရှေးခေတ်ဘာသာစကားများတွင် ဓမ္မဆိုသည့်ဝေါဟာရကို ဂရိဘာသာ အငှားစကားလုံး နောမ် ဟု ဘာသာပြန်ထားပြီး မူရင်း “ဥပဒေ” ဟု ဆိုလိုပါသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဓမ္မဆိုသည့် ဝေါဟာရအတွက် နောမ် စကားလုံးကို ဆော့ဒီယန် ဘာသာမှ ဝိဂါ (တူရကီဘာသာစကား) နှင့် မွန်ဂိုလီးယား ဘာသာစကားစသည့် အခြားဗဟိုဘာရှ ဘာသာစကားများသို့ ရယူသုံးစွဲကာ ထိုဘာသာများသို့ ဗုဒ္ဓဘာသာကျမ်းစာများ ဘာသာပြန်ဆိုပါသည်။ ယနေ့ခေတ် မွန်ဂိုလီးယားဘာသာစကားတွင် “နောမ်” သည် “ဓမ္မ” အတွက် စကားလုံးသာ မဟုတ်ဘဲ “စာအုပ်” ဆိုသည့် နောက်ထပ်အဓိပ္ပာယ်လည်း ရှိပါသည်။ စာအုပ်ထဲတွင် ဓမ္မကို ရေးသား ဖော်ပြထားသည့် သဘောဖြစ်ပါသည်။

သို့သော် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့သည် မွတ်စလင်၊ ခရစ်ယာန်နှင့် ဂျူးတို့တွင် မောရှေ၏ကျမ်းငါးကျမ်း တူညီစွာ ရှိသလို ကျမ်းတစ်ခု အမှန်ပင် မရှိဘူးလား။

အေဘီ။ မရှိပါ။ သို့သော် “ကျမ်းစာ” ဆိုသည့်ကိစ္စသည် ကျင့်ဝတ် ဥပဒေများသည် ဘာသာရေး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုနှင့် ညီညွတ်မှုအတွက် အခြေခံအဖြစ် အရေးကြီးသည်ကို ဖော်ပြပါသည်။

ဒေါက်တာအက်ပီနာ (အက်စ်အေ)။ ကျွန်ုပ်လည်း ထိုသို့ထင်မိပါသည်။ တူရကီ ယဉ်ကျေးမှု အစိတ်အပိုင်း များစွာ၏ ဖခင်သည် သူတို့မွတ်စလင် မဖြစ်မီက ချင်းဂစ်ခန် (ဂျင်ဂစ်ခန်) ဖြစ်ပြီး “ဥပဒေ” ဟု ဆိုလိုသည့် ယဿ ဆိုသည့်အချက်အတိုင်း အောင်နိုင်ပြီး အုပ်စိုးခဲ့သည်မှာ စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကောင်းပါသည်။ ဤသည်မှာ ပိုပြီး လောကီဆန်သည့် ဥပဒေဖြစ်သော်လည်း ယဿ ၏ အယူအဆသည် ဓမ္မ အယူအဆနှင့် အလွန်ဆင်တူပါသည်။ ယင်းမှာ ကမ္ဘာကြီးကို ပြောင်းလဲသော ထာဝရဥပဒေသ ဖြစ်ပါသည်။

အေဘီ။ ဤနေရာတွင် ဘာသာနှစ်ခုစလုံး၏ ဘာသာဝင်များ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် လမ်းဖွင့်ပေးသည့် ဘုံအသုံးအနှုန်းကို ရှာဖွေရန်လိုမည် ထင်ပါသည်။

အက်စ်အေ။ မှန်ပါသည်။ ရှာရီးယား အကြောင်း အစ္စလာမ်ဘာသာ တရားများသည် အတော်လေး ဗုဒ္ဓဘာသာ ဆန်နိုင်ပါသည်။ ရှာရီးယားကို အာရဗီ စကားလုံးမှာ ကမ္ဘာပေါ်တွင် သွားလာမှု လွယ်ကူအောင် လူတို့လိုက်နာရသည့် ဥပဒေဟု ဆိုလိုပါသည်။ ယင်းမှာ လူတို့ကို ညီညွတ်စွာ နေထိုင်စေသော ညွှန်းကိန်းများသာ ဖြစ်ပါသည်။ ရှာရီးယားအရ သင့်မွေးရာပါ အသိစိတ်များ၊ သင့်သံသယများနှင့် သင့်ပင်ကိုသိစိတ်ကို ဖြေရှင်းပုံများကို သိရှိဖို့လိုပါသည်။ ထို့ကြောင့် ရှာရီးယားသည် သီလများသာ မဟုတ်ဘဲ သစ္စာသိရှိစေရန် အသုံးပြုသော နည်းစနစ်များ ဖြစ်ပါသည်။ တရားရှုမှတ်ခြင်းနီးပါး ဖြစ်ပါသည်။

ထို့ပြင် တာရီခါ သို့မဟုတ် “လမ်းကြောင်း” ကို ရှာရီးယား၏ အလယ်ဗဟိုဟု မကြာခဏ ဖော်ပြကြပါသည်။ ရှာရီးယားသည် စက်ဝိုင်းတစ်ခု၏ အဝန်းအနေနှင့် စဉ်းစားပါက တာရီခါ သည် သင့်ကို အလယ်ဗဟိုသို့ ခေါ်သွားပါသည်။ ရှာရီးယားကို စက်လုံးတစ်ခုကဲ့သို့ စဉ်းစားပါက တာရီခါသည် စက်လုံး၏ အလယ်ဗဟို ဖြစ်ပြီး အခြားစက်လုံးများနှင့် သင့်ကိုချိတ်ဆက်ပါသည်။ ဤသည်မှာ ဘာမှမရှိသော၊ မသိရှိထားသောအရာ ဖြစ်သည့် ဘုရားသခင်ထံသို့ တိုက်ရိုက်လမ်းကြောင်းဖြစ်ပါသည်။

ထို့ကြောင့် အစ္စလာမ်ဘာသာတွင် ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် အလွန်ဆင်တူသော အယူအဆများ ရှိပါသည်။ အများစုသည် ဗဟိုအာရှမှ စတင်ရောက်ရှိလာသောကြောင့် ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် သမိုင်းကြောင်း အဆင့်မှာပင်လျှင် တစ်နည်းနည်း ဆက်စပ်နိုင်ခြေ အများဆုံး ရှိပါသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ အစ္စလာမ်ဘာသာနှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာတို့ အကြားတွင် နောက်ထပ် ချိတ်ဆက်မှုများကို တွေ့ရှိရသည်မှာ စိတ်ဝင်စားစရာ ဖြစ်ပါသည်။ အစ္စလာမ်ဘာသာ၏ နာမည်ကျော် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ပညာရှင် အယ်လ်-ဂါဇာလီ၏ ဘာသာအယူသည် သောမတ်စ်အာကွီနက်စ် က သူ၏ ဘာသာအယူဝါဒကို ယုံကြည်ချက်နှင့် အကြောင်းတရား အယူအဆများဖြင့် ရေးသားစေခဲ့ပါသည်။ ဤပြဿနာများကို ဗဟိုအာရှတွင် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် မဟုတ်သူများအကြား အလွန်အသေးစိတ်ကျစွာ ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။

အေဘီ။ “သင့်တော်သော အားထုတ်မှု” ဟုဆိုလိုသည့် ဂျီဟတ် ကဲ့သို့ အယူအဆများတွင်လည်း ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားတော်များကို ပဲ့တင်ထပ်မှုများ ရှိပါသည်။

အက်စ်အေ။ သင့်အတွေးအခေါ်က ဂျီဟတ် ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ သင်လုပ်ဆောင်သော အရာတိုင်းသည် ဂျီဟတ် ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

အေဘီ။ ဂျီဟတ် ဝေါဟာရက ဆိုလိုသော ရုပ်အရည်အသွေးကို ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝေါဟာရများတွင်လည်း တွေ့ရပါသည်။ ဤသည်မှာ မထူးဆန်းပါ။ တကယ်တော့ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာကိုယ်တော်တိုင်က စစ်သည်တော်၊ အုပ်စိုးသူ အမျိုးဇာတ်မှ လာပါသည်။ သင့်တော်သော အားထုတ်မှု ပြုလုပ်ကာ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာအား အောင်နိုင်သူဟု ဖော်ပြကြပါသည်။ အနှောင့်အယှက်ပေးသော စိတ်ခံစားချက်များကို တိုက်ထုတ် အောင်နိုင်သူ ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုစစ်ပွဲသည် ဘယ်မှာဖြစ်ပွားပါသနည်း။ စိတ်ထဲတွင် ဖြစ်ပွားပါသည်။ မသိမှု၊ လောဘ၊ တဏှာ၊ ဒေါသ၊ မုန်းတီးမှုတို့ကို တိုက်ထုတ်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

ထို့အတူ ဆူဖီလှုပ်ရှားမှုနှင့် ဗဟိုအာရှနှင့် အိန္ဒိယမှ ဗုဒ္ဓဘာသာအကြား အပြန်အလှန် လွှမ်းမိုးမှုများစွာ ရှိပါသည်။ ဆူဖီဝါဒတွင် မန္တရား ရွတ်ဆိုမှုနှင့် ဆင်တူသော ကျင့်ကြံမှုများကို တွေ့ရပါသည်။ ဆူဖီတို့သည် ဘုရား၏အမည်နာမကို ရွတ်ဖတ်သလိုပင် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့သည် မန်ဇူသီရိ၏ အမည်နာမများကို ချီးမွမ်းပါသည်။ ထို့ပြင် မွတ်စလင်ရော ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့ပါ နားလည်နိုင်သော လှည့်လည်ဝတ်ပြုခြင်းနှင့် ဘုရားဖူးခြင်းကဲ့သို့ ကျင့်ကြံမှုများ ရှိပါသည်။ ဘာသာနှစ်ခုစလုံးတွင် ရက်ရောမှုနှင့် အားလုံး သာတူညီမျှမှုကို အထူးအလေးထားပါသည်။ လွှမ်းမိုးမှုသည် မည်သည့်ဘက်မှ လာသနည်း ဆိုသည်ကို လည်းကောင်း၊ တစ်ခုအပေါ်တွင် တစ်ခုက မမှီခိုဘဲ ပေါ်ထွက်လာသလား ဆိုသည်ကိုလည်းကောင်း တစ်ဦးချင်း လက္ခဏာရပ်များနှင့် ပတ်သက်၍ ပြောရန် ခက်ပါသည်။

အက်စ်အေ။ အိန္ဒိယနှင့် ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့အကြား ရာစုနှစ်များစွာ တိုက်ရိုက် ထိတွေ့မှုများ ရှိခဲ့ပါသည်။ အစောပိုင်း ကာလများတွင် ဘတ်စရာသည် တိုးတက်သော ဆိပ်ကမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပြီး ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့တွင် အပြင်းအထန် ဖျားနာမှု ကြုံသူတိုင်း ဘုံဘေသို့ ရွက်လွှင့်သွားတတ်ပါသည်။ ထိုဒေသမှ မုတ်သုန်ရာသီဥတုက ဖျားနာမှုကို လျင်မြန်စွာ ပျောက်ကင်းစေသည့်အတွက် ဖြစ်ပါသည်။ အလွန်ရှေးကျသောကာလကလည်း ဘာသာအယူဝါဒ ကိစ္စများတွင် ဖလှယ်မှုများ ရှိခဲ့ပါသည်။

အေဘီ။ ဘဂ္ဂဒက်ကို အဘာဆဒ်နန်းဆက်သစ်၏ မြို့တော်အဖြစ် အိန္ဒိယ ဗိသုကာများက တည်ဆောက်ခဲ့ပါသည်။ ကိုးရာစုနှစ် ဒုတိယထက်ဝက်တွင် ဘဂ္ဂဒက်၌ အသိပညာ ဌာနတစ်ခု ရှိပါသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် ဟိန္ဒူဘာသာဝင် ဘာသာပြန်များက ကျမ်းစာအမျိုးမျိုးကို ဒေသဘာသာစကားသို့ ပြန်ဆိုရန် ထိုနေရာသို့ လာရောက်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုနေရာတွင် အပြန်အလှန် ယဉ်ကျေးမှု ထိတွေ့မှု ရှိခဲ့ပါသည်။ အကြီးအကျယ် ဖလှယ်သော နယ်ပယ်တစ်ခုမှာ သိပ္ပံပညာဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် နက္ခတ္တဗေဒ၊ ဗေဒင်ပညာနှင့် ဆေးပညာတို့ ဖြစ်ပါသည်။

အက်စ်အေ။ ထို့ပြင် ဒဿနိကဗေဒလည်း ပါဝင်ပါသည်။ အနောက်တိုင်း၏ အမှားတစ်ခုမှာ ဒဿနိကဗေဒကို မွတ်စလင်များအနေနှင့် ဆွေးနွေးသောအခါတိုင်း ဂရိနိုင်ငံနှင့် အမြဲ ချိတ်ဆက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ပြောရပါမည်။ သို့သော် ဤဒဿန အယူအဆများမှာ တကယ်တော့ ဂရိမှ လာခြင်းမဟုတ်ဘဲ အိန္ဒိယ သို့မဟုတ် အရှေ့ဖျားဒေသမှ လာပါသည်။

အေဘီ။ မွတ်စလင် ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင်များနှင့် အခြားဘာသာ ခေါင်းဆောင်များ၏ ဤဆွေးနွေးပွဲသည် အထူးသဖြင့် ဒလိုင်းလားမား ဆရာတော်ကြီးကဲ့သို့ ပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် ဆက်လက်ကျင်းပနေပါသည်။ တစ်ခါက ဆရာတော်ကြီးသည် သူ့အတွက် အနောက်အာဖရိက ဆူဖီခေါင်းဆောင်တစ်ဦိး ကျွန်ုပ်ကို ရှာခိုင်းပါသည်။ ဘာသာနှစ်ခုအကြောင်း ဆွေးနွေးရန် အလွန့်အလွန် သီးသန့် ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ ခေါင်းဆောင်သည် မိုးပေါ်က ကျလာသကဲ့သို့ ဖြစ်ပါသည်။ သူသည် ဒေါက်တာ တာမီဇီအိုဒီယာလို ဖြစ်ပြီး အနောက်အာဖရိက၊ ဂီနီနိုင်ငံမှ အစဉ်အဆက် ဆူဖီခေါင်းဆောင် ဖြစ်ပါသည်။ စောစောက ပြောခဲ့သူ ဖြစ်သလို သံတမန် အသိုင်းအဝိုင်းရှိ သာမန်ဂျာမန်မိတ်ဆွေတစ်ဦးထံမှတစ်ဆင့် ကျွန်ုပ်နှင့် ဆုံတွေ့ခဲ့ပါသည်။ ကျွန်ုပ်သည် သူ့ကို ဓမ္မသာလာသို့ ဆရာတော်ကြီးနှင့် တွေ့ဆုံရန် ခေါ်သွားပါသည်။ ဆွေးနွေးပွဲတွင် သူတို့စိတ်အဝင်စားဆုံး အကြောင်းအရာမှာ ကရုဏာဖြစ်ပါသည်။ အနောက်အာဖရိက ဆူဖီဝါဒတွင် အဓိကစည်းမျဉ်းမှာ မေတ္တာနှင့် ကရုဏာ ဖြစ်ပါသည်။ ဤဆူဖီအကြီးအကဲသည် ဆရာတော်ကြီးနှင့် ဆုံတွေ့ရမှုကို အလွန်စိတ်လှုပ်ရှားသွားကာ ပြီးခဲ့သော အောက်တိုဘာလက ဩစတြီးယားနိုင်ငံ၊ ဂရက်ဇ်တွင် ကျင်းပသော ဆရာတော်ကြီး၏ ကာလချက္ကရာ သက်ဝင်မှုသို့ လာရောက်ခဲ့ပါသည်။

အက်စ်အေ။ ကိုရမ်ကျမ်း ၏ အခန်းတိုင်းတွင် သနားကြင်နာတတ်ပြီး ကရုဏာရှိသောဘုရားဟု ခေါ်ဆိုခြင်းဖြင့် စတင်ပါသည်။ ကျွန်ုပ်သည် ကိုရမ်ကျမ်း ကို မောရှေ၏ ကျမ်းငါးကျမ်း ကို ဘာသာပြန်ဆိုချက်အဖြစ် အခြေခံအားဖြင့် လေ့လာပါသည်။ အကြောင်းမှာ လူတိုင်းသည် မိုဟာမက်ခေတ်က မောရှေ၏ ကျမ်းငါးကျမ်း မှ ဇာတ်လမ်းများကို သိသောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် ရှေးခေတ် ဆီးမိုက်အစဉ်အလာထဲသို့ မိုဟာမက် ထည့်သွင်းခဲ့သည်မှာ နတ်ဒေဝါဥပဒေသအရ ကရုဏာ အယူအဆ ဖြစ်ပါသည်။ “မျက်လုံးတစ်လုံးအတွက် မျက်လုံးတစ်လုံး” ဆိုသည့် ဆိုရိုးစကားကို ဖော်ထုတ်ကာ ဖန်ဆင်းရှင်ဘုရားသည် ကရုဏာထားရှိသလို သင့်မှာလည်း ကရုဏာကို ရှာတွေ့ပါက သာ၍ကောင်းမွန်သည်ဟု သူကထောက်ပြပါသည်။ သို့သော် ရှာမတွေ့ပါကလည်း အနည်းဆုံး မျက်လုံးတစ်လုံးသာယူပြီး ထိုထက် ပိုမယူပါနှင့်ဟု ဆိုပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကိုရမ်ကျမ်း တစ်ခုလုံးတွင် လက်စားချေမှု ဥပဒေသကို လျှော့ပေါ့ပြောထားပါသည်။

အစ္စလာမ်ဘာသာမှ လှပသော ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်တွင် ဘာကြောင့် မွတ်စလင်များ တိုက်ခိုက်ရသည်ဆိုသည့် အရေးကြီးကိစ္စကို ဖြေရှင်းထားပါသည်။ ပထမတွင် မိုဟာမက်သည် ဘုရားသခင်ကို အားကျသည့် အခြားတမန်တော်တိုင်းလိုပင် အကြမ်းမဖက်ပါ။ သို့သော် သူ့အသိုင်းအဝိုင်းသည် သေကုန်ပြီး အတိုက်ခိုက် ခံနေရပါသည်။ နောက်ဆုံးတွင် သူ့နောက်လိုက်များကို မတိုက်ခိုက်အောင် ဆက်လက်မထိန်းထားနိုင်တော့ပါ။ ထိုအခါ မိုဟာမက်သည် သူ၏နာမည်ကျော် အဆိုအမိန့်ကို ဤသို့မြွက်ကြားခဲ့ပါသည်-

ဤအရာကို မတားဆီးနိုင်ကြောင်း ကျွန်ုပ်မြင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် သင်တို့တိုက်လိုက တိုက်ပါ။ သို့သော် သင်တို့၏အပြုအမူသည် သင်တို့ပေါ်တွင် ရှိမည်ဖြစ်သည်ကို ယခုမှစ၍ မမေ့ပါနှင့်။ ထို့ပြင် သင်တို့က သင်တို့အပြုအမူ၏ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးအတွက် တာဝန်ယူမှု မရှိပါက သင်တို့၏ဘာသာသည် သန့်စင်မည် မဟုတ်ပါ။

ထိုတရားတွင် ကံ၏နိယာမ ပါဝင်နေပါသည်။

ကာဒါ ဆိုသည့် စကားသည် အင်အားဖြစ်ပါသည်။ အနောက်တိုင်းတွင် ကာဒါ ဆိုသည်မှာ ကံကောင်းခြင်းဟုလည်း မြင်နိုင်ပါသည်။ သို့သော် ကံကောင်းခြင်း စကားလုံးကို ကံ ဟုလည်း မြင်နိုင်ပါသည်။ မိုဟာမက်က ဤသို့ဆက်ပြောသည်ကို သတိပြုပါ။

သင့်ရန်သူကို သူ့လည်မြိုတွင် သင့်ဓါးဖြင့် ထောက်ထားသောအခါ သူကအသနားခံနေလျှင် သင့်မှာ ကရုဏာ ဖော်ပြချက်ကို တွေ့ရှိနိုင်ပါက အကောင်းဆုံးမှာ သူ့ကိုခွင့်လွှတ်ပြီး ရန်သူကို မိတ်ဆွေအဖြစ် ပြောင်းလဲပါ။ ထိုသူအတွက် သင့်မှာ ကရုဏာစိုးစဉ်းမျှ မတွေ့ရှိပါက ရှေ့ဆက်ပြီးသူ့ကိုသတ်လိုက်ပါ။ သို့သော် သင်သည်ဘုရားသခင်အတွက် တာဝန်ရှိသည့်အတွက် ထိုကရုဏာကို ကြိုးစားရှာဖွေပါလေ။

အလွန်ရှေးကျသော မွတ်စလင်များစွာသည် တကယ်တော့ စစ်မြေပြင်၌ ဘာသာပြောင်းကုန်ပါသည်။ သို့သော် လွှတ်ပေးခံရသူမဟုတ်ဘဲ အသက်ချမ်းသာပေးသူကသာ ပိုကောင်းသောလူတစ်ယောက် ဖြစ်လာသည်ဟု တွေးမိပါသည်။

ထိုအခါ လက်ရှိအစ္စလာမ်ဘာသာ ဂျီဟတ်တွင် ဤကရုဏာကို ဘယ်နေရာတွင် ကိုက်ညီပါမည်နည်း။

အက်စ်အေ။ ကိုက်ညီမည့်ပုံ မပေါ်ပါ။ ယခုအခါ ကျွန်ုပ်တို့မှာ အစဉ်အလာနှင့် ကွဲထွက်နေသော အလွန်စစ်သွေးကြွသည့် အစ္စလာမ်ဘာသာ မူအချို့ ရှိလာပါသည်။ ဤမွတ်စလင် အသစ်များသည် ကိုရမ်ကျမ်း ကို အစ္စလာမ်ဘာသာ၏ တကယ့်အခြေခံဖြစ်ပြီး မြင့်မြတ်သော ကျမ်းစာဖြစ်သော်လည်း လေ့လာစရာ မလိုကြောင်း တစ်ခါတစ်ရံ ဆိုတတ်ပါသည်။ သူတို့အတွက် ပထမအခန်းနှင့် နောက်ဆုံးအခန်းများ လေ့လာကာ ကျန်တာမေ့ထားလိုက်လျှင် လုံလောက်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ထိုသို့စတင်ပြုလုပ်သည်နှင့် ယုံကြည်မှု ယိုယွင်းပါတော့သည်။

အေဘီ။ ဤသို့ စစ်သွေးကြွ၊ တစ်ဖက်စွန်း၊ အခြေခံဝါဒီဖြစ်သော မွတ်စလင်များမှာ လူနည်းစု ဖြစ်ကြောင်း အလေးထားရန် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာအပါအဝင် ဘာသာတိုင်းတွင် အခြေခံဝါဒီ တစ်ဖက်စွန်းရောက်သူများ ရှိပါသည်။

အသေခံ ဗုံးဖောက်ခွဲမှု ဖြစ်စေသော သို့မဟုတ် မှန်ကန်ကြောင်းဖော်ပြသော အစ္စလာမ်ဘာသာတွင် ဟောကြားမှုများ ရှိပါသလား။

အက်စ်အေ။ အစ္စလာမ်ဘာသာတွင် ခရစ်ယာန်ကမ္ဘာမှာ ကဲ့သို့ပင် အာဇာနည်သူရဲကောင်းများ ရှိပါသည်။ အသေခံ ဗုံးခွဲသူများက သူတို့သည် အာဇာနည်သူရဲကောင်းများဟု ကြွေးကြော်ပါသည်။ သို့သော် သူတို့ကိုယ်တိုင် အသေခံပါသည်။ ပထမစည်းမျဉ်းမှာ “သင်သည် မသတ်ဖြတ်ရ” ဖြစ်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် သင့်ကိုယ်သင် မပြုလုပ်ရပါ။ ဤသူတို့သည် သူရဲကောင်းများ မဟုတ်ဘဲ “အသေခံသူများ” သာ ဖြစ်ပါသည်။

အနောက်တိုင်းရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များက အစ္စလာမ်ဘာသာကို ရူမီနှင့် ဟာဖစ်ကဲ့သို့ ဆူဖီကဗျာဆရာများထံမှ အဓိက သိရှိကြပါသည်။ ထိုသူတို့က ပြည့်ဝသော ကရုဏာနှင့် ဘုရားသခင်အပေါ် ကိုးကွယ်မှု သို့မဟုတ် ဘုရားသခင်သည် အရာအားလုံးမှနေ၍ ဖော်ပြသည်ကို အလေးထားပါသည်။ လူတို့သည် ဤကဗျာဆရာများကို နှစ်သက်ပြီး ဤချဉ်းကပ်မှုကို သဘောကျသော်လည်း သူတို့ပြောသည့် ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ မေတ္တာသည် အနောက်တိုင်း ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် အများစုက လက်ခံထားသော တရားရှုမှတ်ခြင်းနှင့် စိတ်ကိုလေ့လာခြင်း ဖြစ်သည့် ဗုဒ္ဓဘာသာ အများစုတွင် နေရာကောင်း ရရှိပုံမရပါ။

အက်စ်အေ။ ဘဝင်မကျသော မွတ်စလင်များလည်း ရှိပါသည်။ ထိုကဗျာသည် အလွန်ပြင်းထန်ပြီး ဟိန္ဒူဘာသာ သို့မဟုတ် အခြား အိန္ဒိယကိုးကွယ်မှု အစဉ်အလာများတွင် မြစ်ဖျားခံနိုင်ပါသည်။ သို့သော် အစ္စလာမ်ဘာသာနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာကို အလွန်စိတ်ဝင်စားဖွယ်နည်းဖြင့် ဆက်သွယ်သော ဗဟိုအာရှမှ အခြားအစဉ်အလာပုံစံလည်း ရှိပါသည်။ ယင်းကို တရုတ်လူမျိုးတို့က “တူညီသော နှစ်ကြောင်းကဗျာများ” သို့မဟုတ် လေးကြောင်းကဗျာများ ဟုခေါ်ပါသည်။ တူရကီ ဘာသာစကားများတွင် ကိုရှမာ ဟုခေါ်ပြီး “သင့်စိတ်ထဲတွင် စီးဆင်းရဲဒုက္ခသောအရာ” ဟုဆိုလိုပါသည်။ ပျံ့လွင့်နေသော အတွေးကို သင်ဖမ်းယူလိုက်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ သင်လွှတ်လိုက်သင့်သော အတွေး ဖြစ်သော်လည်း တစ်နည်းနည်းဖြင့် ဖမ်းယူလိုက်ပါသည်။ နှစ်ပိုဒ် ကို ရေးသားပြီး အဓိပ္ပာယ် ပြောင်းလဲစေသော နောက်ဆုံးတစ်ကြောင်း ဖြည့်လိုက်ကာ အဓိပ္ပာယ် မရှိသောအချက် ဖြစ်သွားပါသည်။ အနှစ်သာရရှိသော ပဟေဠိ တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ အိုမာခရမ်း ကဲ့သို့သော နာမည်ကြီး ကဗျာဆရာများက ထိုအချက်ကို ဆွဲယူသလို အထူးသဖြင့် ဗဟိုအာရှမှ ဆူဖီများကလည်း ယူပါသည်။ တူရကီမှ နာမည်ကြီး ကျေးလက်ကဗျာ ဆရာဖြစ်ပြီး ဆူဖီတစ်ဦိးအနေနှင့်လည်း လူသိများသည့် ယူနွတ်အမ်မရီကို နမူနာကြည့်နိုင်ပါသည်။ သူ့ကဗျာ အများအပြားသည် သင်္ချိုင်းမှသုဿန်တစ်ခုကို တွေးတောမှုဖြင့် စတင်ပြီး ယင်းမှာ အတွေ့များသည့် တရားရှုမှတ်ခြင်း ပုံစံတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။

ဆူဖီဝါဒတွင် အသံတိတ် တရားရှုမှတ်ခြင်းမျိုး ရှိပါသလား။

အက်စ်အေ။ ရှိပါသည်။ ဂိုဏ်းပေါ် မူတည်ပါသည်။ အချို့ဂိုဏ်းများက အော်ဟစ်ပြီး ကခုန်ပါသည်။ အချို့က တိတ်ဆိတ်ပါသည်။

အေဘီ။ တစ်ဖက်တွင်လည်း ဆူဖီ အစဉ်အလာများစွာတွင် တွေ့ရသည့် ကိုးကွယ်မှုအပိုင်းကို မဟာယာန ဗုဒ္ဓဘာသာ စင်တာများတွင် ကျင့်ကြံသော အနောက်တိုင်းသားများအကြားတွင်လည်း တွေ့နိုင်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျင့်ကြံသူများက အတူတကွ စုရုံးကာ ရွတ်ဆိုပြီး သီဆိုရန် နှစ်သက်ပါသည်။ အချို့က “ဝိဇယ အကများ” ဆိုသည့်အရာတွင် ပါဝင်ပါသည်။

အလ္လာကို အခြားဘာသာများမှ ဘုရားသခင်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာ တရားတော်များနှင့် ဆက်စပ်ကာ ထပ်ပြောပြနိုင်မလား။

အေဘီ။ ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် အလ္လာ သို့မဟုတ် ယေဘုယျအားဖြင့် ဘုရားသခင်ကို ညွှန်းဆိုနိုင်သော အချို့အပိုင်းများ ရှိသော်လည်း ဝေါဟာရ တစ်ခုတည်းအောက်တွင် အတူတကွ ထားရှိခြင်း မဟုတ်ပါ။ သို့သော် ဗုဒ္ဓဘာသာက အချို့စည်းမျဉ်း သို့မဟုတ် အမှန်တရားသည် ကျွန်ုပ်တို့ သို့မဟုတ် ကျွန်ုပ်တို့စကြဝဠာမှ ဆင်းသက်သည့် နှစ်ခွပုံစံဖြင့် လုံးဝ ကျော်လွန်ခြင်း သို့မဟုတ် သီးခြားဖြစ်ခြင်း မရှိကြောင်းကို အလေးထား မပြောကြားပါ။ အရာအားလုံးကို စုစည်းသော ဗုဒ္ဓဘာသာမှ အမြင့်ဆုံး စည်းမျဉ်းသည် “ဘာမှမရှိခြင်း” ဖြစ်ပါသည်။ ဘာမှမရှိခြင်းဆိုသည်မှာ မည်သည့်အရာမျှ မဖြစ်နိုင်သော၊ စိတ်ကူးယဉ်ဆန်သော၊ အခြားအရာအားလုံးနှင့် မှီခိုခြင်းမရှိသော နည်းဖြင့် မတည်ရှိဘဲ သက်ရှိ၊ သက်မဲ့အားလုံးသည် တစ်ခုအပေါ် တစ်ခု အပြန်အလှန်မှီခိုပြီး ပေါ်ထွက်လာသည်ဟု ဆိုလိုပါသည်။ ဘာမှမရှိခြင်းအနေနှင့် ပြောဆိုပါက တိဘက် အစဉ်အလာအချို့က ၎င်းကို စကားလုံးများနှင့် အယူအဆများဖြင့် မဖော်ပြနိုင်သကဲ့သို့ ပြောကြသော်လည်း ကျွန်ုပ်တို့ သို့မဟုတ် ကျွန်ုပ်တို့လောကမှ ခွဲခြား၍ မရပါ။ သတ္တဝါအားလုံးနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်သည် အပြန်အလှန် မှီခိုနေသည့်အတွက် အခြားသူအားလုံးအပေါ် အလေးထားပြီး ကရုဏာ ရှိရပါမည်။ ကရုဏာ၏ အရည်အသွေးမှာ သီးခြား သို့မဟုတ် ကျော်လွန်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ အားလုံးထံတွင် မွေးရာပါရှိနေပါသည်။

အက်စ်အေ။ အလ္လာသည် ဘာမှမရှိခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ကျွန်ုပ်က ပြောလျှင် အစ္စလာမ်ဘာသာ၏ အခြေခံမန္တရားသည် “La Ilaha ‘Ila Al-lah” (ဆော်ဒီအလံတွင် ရေးထားသောစာသား) ဖြစ်သည်ဟု သင်ကပြောလာလျှင် တကယ်တော့ သင့်ကို “အလ္လာရှင်မြတ်မှလွဲ၍ ဘုရားသခင်မရှိပါ” ဟူ၍ စကားသံတစ်ခု သို့မဟုတ် တစ်ကြိမ်လျှင် “lah ” တစ်သံ လျော့သွားသည်အထိ အထပ်ထပ် ဆက်လက်ရွတ်ဆိုစေခြင်းဖြစ်ပါသည်။

“Lah” ဆိုသည်မှာ “မရှိခြင်း” ဖြစ်သောကြောင့် အငြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ပြင် အလ္လာသည် ကြီးကျယ်သော “မရှိခြင်း” ဖြစ်ပါသည်။ အလ္လာသည် သင်တွေးဆနိုင်သောအရာ မဟုတ်ပါ။ အကြောင်းမှာ အရာအားလုံးထက် ကျော်လွန်သောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ လာ စကားလုံး အဆုံးတွင် ကြီးကျယ်သော “ah” ဆိုသည်မှာ ဘာမှမရှိခြင်းကို ဆိုလိုပါသည်။ “La Ilaha Illa Al-lah” ဟု ထပ်ရွတ်ဆိုသောအခါ မှန်းဆနိုင်သောအရာအားလုံးကို အထပ်ထပ် လွှာပစ်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းကို အထပ်ထပ်ရွတ်ကာ “ah” တစ်လုံးသာ ကျန်သည်အထိ စကားသံများ လျှော့ချပစ်ကာ ယင်းမှာ ဘုရားသခင်၏ သန့်ရှင်းသောအသက်တော် ဆိုသည့် hua (သူ) ဖြစ်ပါသည်။

အေဘီ။ ဘာမှမရှိခြင်းသည် ငြင်းဆိုခြင်း သို့မဟုတ် ဖယ်ရှားခြင်းလည်း ဖြစ်ပါသည်။ ဤနေရာတွင် အရာရာ တည်ရှိပုံကို စိတ်ကူးယဉ်မှု အားလုံး ပယ်ဖျက်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ “a” သရသံကို မရေးသားဘဲ ကိုယ်စားပြုပါသည်။ ယင်းမှာ အိန္ဒိယဘာသာစကားများတွင် သက္ကတဘာသာ ဗျည်းတိုင်းတွင် အလိုလိုပါဝင်ပါသည်။ ထို့ပြင် “a” သည် သက္ကတဘာသာတွင် ငြင်းပယ်မှု အချီးစကား ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ပြင် တန္တရတွင် ပိုမိုယေဘုယျကျသော စိတ်လှုပ်ရှားမှု အပိုင်းများနှင့် ၎င်းနှင့် ဆက်စပ်သော ရှုပ်ထွေးမှုတို့ ပယ်ဖျက်ခြင်း ရှိပါသည်။ အရာအားလုံး၏ အသွင်အပြင်နှင့် အပြန်အလှန် မှီခိုမှုတို့အတွက် အခြေခံဖြစ်သော ရှင်းလင်းကြည်လင်သောစိတ်သာ ကျန်ရှိသည်အထိ အချင်းချင်း ပယ်ဖျက်သော ဟမ် စကားသံ၏ အစိတ်အပိုင်းများကို မြင်ယောင်ကြည့်ခြင်းဖြင့် ကိုယ်စားပြုပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဘာမှမရှိခြင်းသည် အရာရာ တည်ရှိနေသည့် မထင်ရှားသော နက်ရှိုင်းသည့် ပုံစံ ဖြစ်ပြီး အရာအားလုံး ဆင်းသက်ခြင်း မဟုတ်သော်လည်း ဤနေရာတွင် အစ္စလာမ်ဘာသာ တရားများနှင့် တူညီမှုများ ရှိပါသည်။ ယင်းတို့သည် ဤကမ္ဘာ့ဘာသာကြီး နှစ်ခုအကြားတွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုနှင့် နားလည်မှု ရရှိစေနိုင်ပါသည်။