وسط ایشیا دا اتحاس

تیجی صدی دے ادھ توں لے کے چودھویں صدی عیسوی تک وسطی ایشیا وچ ترکک لوکاں دے کئی جتھے بدھ مت دی پوجا کردے رہے۔ سائبیریا وچ تووانی لوکی اٹھارویں صدی توں بدھ مت نوں مندے آ رہے نیں۔

لوکی اسلام دے جہاد یا مقدس یُدھ توں واقف نیں یا عیسائی دھرم دی صلیبی جنگاں توں، پر بدھ مت وچ ایہو جئی کوئی گل نہیں نظر آوندی۔ پر بدھ صحیفیاں دی ڈوہنگی پرکھ اُچیچ "کلچکر تنتر" توں اندرلی اتے باہرلی جنگ دونواں دا پتہ ملدا اے جس نوں اسانی نال "مقدس یُدھ" آکھیا جا سکدا اے۔

پیغمبر صاحب دی وفات توں بعد دے اک ہزار سال وچ بدھ-مسلم میل جول دی تاریخ دا جائزہ، اُچیچ اسلام بارے اوہ جانکاری جو ہند-تبتی بدھ پنتھ نوں سی، جس دا کلچکر کتاباں وچ ذکر اے، اتے اوہ نکتے جیڑے اوس نوں یا تے سانجھے لگے یا فیر جنہاں وچ کوئی مسلہ سی۔

مہاتما بدھ توں کجھ چِر بعد توں لے کے چودھویں صدی وچ منگول دور دے اخیر تک افغانستان وچ بدھ مت دے اِتحاس دا لما چوڑا جائزہ۔

پہلی صدی مسیح توں پہلاں وچ بدھ مت پچھمی ترکستان (اج دا روس دی وسطی ایشیا دی پشلی اسلامی ریاستاں) تک پھیلیا، اتے اٹھارویں صدی تک اوتھے ویلے کویلے موجود سی۔

بدھ مت پوربی ترکستان ( اج دا عوامی جمہوریہ چین دا زنجیانگ صوبہ) وچ شاہراہ ریشم دے نال نال پھیلیا، پہلی صدی مسیح توں پہلاں توں لے کے چودھویں صدی عیسوی تیکر؛ اتے اج وی صوبے دے اُتر وچ کلمک منگول اوس نوں مندے نیں۔