ཁོང་ཁྲོ། ཉོན་མོངས་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཚུལ།

ང་རང་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་སྦྱོང་བརྡར་ནི་སྐད་བསྒྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། སྐད་བསྒྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ངས་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་མང་པོའི་ནང་འགྲིམ་འགྲུལ་བྱས་ཤིང་། སྐད་བསྒྱུར་གྱི་ལས་དོན་དང་། དེ་ག་ནང་བཞིན་ནང་ཆོས་སྐོར་གཏམ་བཤད་མང་པོ་བྱས་མྱོང་། དེ་འདྲའི་བརྒྱུད་ནས་ངས་ནང་ཆོས་ཐད་གོ་ནོར་གང་ལ་གང་འཚམ་ཞིག་ཐེབས་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་།  ནང་ཆོས་ཐད་གོ་ནོར་ཐེབས་པ་མང་ཆེ་བ་ནི། ནང་ཆོས་ཀྱི་བརྡ་ཆད་དང་བསམ་ཚུལ་ངོ་མའམ་མ་དཔེའི་ནང་གང་གསལ་བ་དེ་ཨིན་སྐད་དུ་བསྒྱུར་སྐབས་ཨིན་ཡིག་གི་ཚིག་འདེམ་སྟངས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་འདྲ་པོ་མཐོང་སོང། ཨིན་ཚིག་འདིའི་རིགས་མང་པོ་ཞིག་ནི་འདས་པའི་དུས་རབས་ཀྱི་ཝིཀ་ཊོ་རི་ཡན་ཆོས་ལུགས་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་མཁན་ (Victorian missioneries) རྣམས་ཀྱིས་བདམས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཨེ་ཤི་ཡའི་སྐད་ཡིག་ནང་དུ་ཡོད་པའི་ཚིག་ངོ་མའི་གོ་དོན་མ་ཡིན་པར། ཚིག་དེ་དག་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གོ་དོན་ཤུགས་ཆེན་ཞིག་ཡོད་པ་ཡིན། དཔེར་ན། ང་ཚོས་དཀའ་ངལ་སྐོར་བཤད་དང་ཤོད་མུས་རེད། དེ་ལ་ནམ་རྒྱུན་ཨིན་སྐད་དུ་ “suffering” (སྡུག་བསྔལ་) ཞེས་སྒྱུར་གྱི་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་སྡུག་བསྔལ་སྐོར་བཤད་ན། དེ་ནས་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ནང་ཆོས་ནི་སྡུག་ས་རང་ནས་ལྟ་བའི་ཆོས་ལུགས་ཤིག་ཡིན་པའི་བསམ་ཚུལ་དེ་སླེབས་ཀྱི་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ནང་ཆོས་ནས་ང་ཚོ་ཚང་མའི་མི་ཚེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱི་ཡོད། དེས་ང་ཚོར་བདེ་སྐྱིད་ངང་གནས་པའི་ཐོབ་ཐང་དེ་མེད་པའི་བཟོ་འདྲ་ཞིག་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཚོར་སྣང་ཡོང་གི་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་མི་ཕྱུག་པོ་ལོངས་སྤྱོད་ལྡན་པ་དང། འཚོ་རྟེན་ཐོག་དཀའ་ངལ་མེད་པ། བདེ་པོ་ཡིན་པའི་གང་ཟག་ཞིག་ལ། “ཁྱེད་རང་གི་མི་ཚེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཁེངས་ཡོད་” ཅེས་བཤད་ན། གང་ཟག་དེས་ཁས་ལེན་མི་བྱེད་པར་བདེན་པ་དག་སྐྱེལ་བྱེད་ངེས་རེད། གང་ཟག་དེས་ཡ་ལན་སློག་ནས། “ཁྱེད་རང་དེ་འདྲ་བཤད་དགོས་དོན་གང་ཡིན་ནམ། ང་ལ་ནང་མི་ཡག་པོ་ཡོད། མོ་ཊ་ཡག་པོ་ཡོད། དེང་སང་དགོས་ཡག་གི་བརྙན་པར་སྒྲ་འཇུག་འཕྲུལ་ཆས་ནི་ཡོད། ང་རང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་གི་མི་འདུག །” ཅེས་བཤད་ནས་རྩོད་པ་རྒྱག་མདོག་ཁ་པོ་རེད། 

སྡུག་བསྔལ་ཞེས་པའི་ཚིག་ལྗིད་པོ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་དེའི་ལན་འདེབས་དེ་བདེན་པ་དག་སྐྱེལ་བྱས་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ནང་ཆོས་ཀྱི་གོ་བ་དེ་དག་ཨིན་སྐད་ནང་ “problems” (དཀའ་ངལ་) ཞེས་པར་བསྒྱུར་ནས་གང་ཟག་ཅིག་ལ། “ཁྱེད་རང་སུ་ཞིག་ཡིན་རུང་། ཕྱུག་པོ་ག་ཚོད་་ཡིན་རུང་། བུ་ཕྲུག་ག་ཚོད་ཡོད་རུང་། མི་ཚང་མའི་འཚོ་བའི་ནང་དཀའ་ངལ་འགའ་ཤས་ཡོད་” ཅེས་བརྗོད་ན། ཚང་མས་ཁེས་ལེན་གྱི་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་སོང་ཙང་། ངས་བོད་ཀྱི་ནང་པའི་ཆོས་སྲོལ་གྱི་ནང་དུ་ནང་ཆོས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་ཚུལ་འདི་དག་རྒྱུན་དུ་ང་ཚོས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ཚིག་དང་ཏོག་ཙམ་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་གྲོས་མོལ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། 

དབང་མེད་ཀྱིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ནི་འཁོར་བ་ཡིན། གོ་བ་ཡངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། འཁོར་བ་ཞེས་པ་ནི། གནས་སྟངས་གང་ཞིག་ལ་ང་ཚོས་སྟངས་འཛིན་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་དང་། གནས་སྟངས་དེའི་རིགས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འབྱུང་གི་ཡོད་པ་དེ་ཡིན། དཔེར་ན། ག་དུས་ཡིན་ནའང་ང་ཚོ་བསུན་སྣང་སྐྱེས་པའམ། ག་དུས་ཡིན་ནའང་སེམས་འཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་སེམས་འཚབ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད། འོ་ན། དཀའ་ངལ་འདི་ཚོའི་རྒྱུ་ངོ་མ་དེ་གང་ཡིན་ནམ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས། ང་ཚོར་འཕྲད་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་དག་བདེན་པའམ་ངོ་མ་ཡིན་པ་མ་ཟད། དཀའ་ངལ་དེ་ཚོའི་རྒྱུའང་ངོ་མར་ཡོད་པ་དང་། ང་ཚོས་དཀའ་ངལ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་རྣམས་འགོག་ཀྱང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པར་གསུངས་ཡོད། དེ་འགོག་པའི་ཐབས་དང་། དེ་འགོག་པའི་འགོག་པ་དངོས་སམ་འགོག་པའི་བདེན་པ་ཐོབ་པར། ང་ཚོས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་བསྟེན་དགོས། ལམ་བདེན་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ལམ་བདེན་ཞིག་སྐྱེད་པར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་རྣམས་མེད་པ་བཟོ་བའི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྟོགས་པ་དེ་ཡིན། ང་ཚོས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་མེད་པ་བཟོས་པ་ཡིན་ན། སྡུག་བསྔལ་ལམ་དཀའ་ངལ་ཁོ་རང་མེད་པ་ཆགས་པ་རེད།

ང་རང་ཚོའི་མི་ཚེའི་ནང་འཕྲད་པའི་དབང་མེད་ཀྱིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འབྱུང་བའི་དཀའ་ངལ་འདི་ཚོའི་རྒྱུ་ངོ་མ་ནི། ང་ཚོས་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་དེ་མི་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད། ང་རང་ཚོས་སོ་སོ་རང་ཉིད་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ལ་སུ་ཡིན་པ་དང་། མི་གཞན་དག་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ལ་སུ་ཡིན་པ། མི་ཚེའི་དོན་དག་གང་ཡིན་པ། འཛམ་གླིང་ནང་དུ་དོན་ངོ་མར་གང་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་དེ་དག་ཤེས་ཀྱི་མེད། ངས་ཨིན་སྐད་ཀྱི་ཚིག་ “ignorance” (མ་རིག་པ་) ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ་ “unawareness” (མི་ཤེས་པ་) ཞེས་པའི་བརྡ་ཆད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཨིན་སྐད་ནང་གི་ “ignorance” ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་བརྗོད་པའི་སྐབས། མི་ཞིག་གིས་ཁྱེད་རང་གླེན་པ་རེད། མགོ་ཚོད་ཀྱི་མ་རེད། ཅེས་བཤད་པ་འདྲ་པོ་གོ་བ་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། ང་ཚོས་མི་ཤེས་པའམ་ཤེས་ཀྱི་མེད་པ་ཙམ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་ང་ཚོའི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་རིམ་པའི་ཐོག་ཉེན་སྲུང་མེད་པ་དང་མི་བདེ་བ་ཡོང་གི་ཡོད། ཉེན་སྲུང་མེད་པ་འདིའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་ཚོས་ “ང་” ལྟ་བུའི་ཚུགས་ཐུབ་རྡོག་རྡོག་ཅིག་གི་ངོ་བོར་བདེན་པར་གྲུབ་པར་འཛིན་གྱི་ཡོད།དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ “ང་སུ་ཡིན་པ་དང་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཡོད་པ་ཤེས་ཀྱི་མེད་པས། ངའི་སྐོར་ལ་གང་ཞིག་བདེན་པ་ཡིན་པའམ། ཡང་ན་རྟོག་པའི་འཆར་སྣང་ཙམ་ཡིན་པ་ལ་འཛིན་ནས་འདི་ང་ཡིན་པ་དང་ང་ངོ་མ་འདི་ཡིན་” ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད།

ང་རང་ཚོ་སོ་སོ་ཨ་ཕ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་འཛིན་ཆོག །དཔེར་ན། “ང་ཨ་ཕ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། འདི་ནི་ང་རང་གང་ཡིན་པ་དེ་རེད། ང་རང་ལ་ནང་མི་ངོས་ནས་གུས་ཞབས་བྱེད་དགོས་ངེས་རེད། ངའི་བུ་ཕྲུག་རྣམས་ནས་ང་ལ་གུས་ཞབས་དང་བརྩི་བཀུར་ངེས་ཅན་གྱི་བསམ་ཕྱོགས་ཤིག་ཡོད་དགོས་” ཤེས་བསམ་པ་ལྟ་བུའི་ང་ཚོའི་མི་ཚེའི་ནང་གི་གོམས་འདྲིས་དང་བྱེད་སྒོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེ་ཨ་ཕ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོ་བོར་འཛིན་བསྡད་པ་ཡིན་ན། འདིས་ང་ཚོ་དཀའ་ངལ་གྱི་ནང་ལྷུང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། གལ་ཏེ་ང་ཚོའི་ཕྲུ་གུས་ཨ་ཕ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་དེར་གུས་ཞབས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན། དེ་ནས་དཀའ་ངལ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོ་ལས་ཁུངས་ནང་ཡོད་ན། ལས་རོགས་ཀྱི་མི་རྣམས་ནས་ང་ཚོར་ཨ་ཕ་ཡིན་པའི་ངོ་བོར་མི་ལྟ་བའམ། དེ་ལྟར་གུས་ཞབས་འོས་པའི་མི་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་མ་རེད། དེ་དུས་སེམས་ལ་དཀྲོག་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་སྲིད་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་ང་ཁྱིམ་ཚང་ལ་དབང་སྒྱུར་མཁན་དེ་ཡིན་ནའང་། ལས་ཁུངས་སུ་འགྲོ་དུས་མི་གཞན་གྱིས་མཐོང་ཆུང་དང་ཁྱད་གསོད་ཀྱིས་དམན་པར་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁོང་ཚོར་ཕར་གུས་བཀུར་བྱེད་དགོས་པ་ཐུག་ན། ག་རེ་ཆགས་ཀྱི་རེད་དམ། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ཨ་ཕ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་དང་། གུས་བཀུར་དགོས་འདུན་སྟོན་པ་སོགས་འཛིན་པ་ཆེ་དྲགས་ན། ལས་ཁུངས་སུ་མི་གཞན་གྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་བརྩི་བཀུར་མ་བྱས་པའི་སྐབས་རང་ཉིད་ཧ་ཅང་མི་སྐྱིད་པ་ཆགས་སྲིད་པ་རེད། 

དེ་ག་ནང་བཞིན་ཚོང་པ་སྙན་གྲགས་དང་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོ་བོར་ང་ཚོ་ལ་ཡོད་ཆོག །དེ་ཡང་། “ང་རང་སྙན་གྲགས་དང་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པའི་ཚོང་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ནི་ང་རང་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་རེད། ང་རང་འདི་འདྲ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད།” འོན་ཀྱང་། གལ་སྲིད་སོ་སོའི་ཚོང་ལམ་ལྷོང་དུ་མི་འགྲོ་བའམ། ཡང་ན་ཚོང་ལས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་གི་ཡོད་ན། ང་ཚོའི་སེམས་ཡོངས་སུ་འཁྲུགས་ནས་ཧ་ཅང་བློ་ཕམ་བྱེད་ཀྱི་རེད། མི་འགའ་ཞིག་ནི་རང་ཤི་རྒྱག་པའམ། གཞན་ཆག་སྒོ་ཅན་གྱི་བྱ་བ་གང་རུང་ཞིག་ཀྱང་བྱེད་སྲིད་པ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཁོང་ཚོས་ཚུགས་ཐུབ་རྡོག་རྡོག་ཅིག་ཏུ་གྲུབ་པར་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་དེ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་མི་ཚེ་མུ་མཐུད་སྐྱེལ་རྒྱུ་དེ་ཧ་ལམ་ཤེས་ཐུབ་ཀྱི་མེད། 

ཡང་མིན་ན། ང་ཚོའི་ངོ་བོ་དེ་སྐྱེས་པ་ནུས་སྟོབས་ལྡན་པ་ཞིག་ལ་གཞི་རྟེན་བྱེད་ཆོག །དེ་ཡང་། “ང་འདི་ཡིན། ང་ནི་སྐྱེས་པ་ནུས་སྟོབས་ལྡན་པ་ཞིག་དང། རྫིག་པོ། ཡིན་མདོག་ཁ་པོ་ཞིག་ཡིན།” ཟེར་བ་ལྟ་བུ་རེད། ཡིན་ནའང་ང་ཚོ་ནམ་ཞིག་ལོ་ན་རྒས་ནས་རང་གི་ནུས་སྟོབས་ཉམས་པའི་སྐབས་ང་ཚོའི་སེམས་ཁམས་འཆོལ་་བ་དང་སྨྱོན་པ་ཆགས་ཉེན་ཡོད། གལ་ཏེ་དེ་མི་ཁ་ཤས་ཀྱི་སོ་སོའི་ངོ་བོ་དེ་ཡིན་ན། ཁོང་ཚོའི་སེམས་ཡོངས་སུ་ཞུམ་མདོག་ཁ་པོ་རེད། ཁོང་ཚོས་མི་ཚེའི་ནང་དུ་ཚང་མ་འགྱུར་བ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་དང་རང་གིས་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་དེ་བཞིན་རྟག་པ་མིན་པ་དེ་མཐོང་འདོད་མེད།

ང་ཚོ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གང་ཟག་ཅིག་ཡིན་པས་ཚང་མ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལམ་ལུགས་ལྟར་བྱེད་དགོས་པའང་ཚོར་སྲིད། སྤྱི་ཚོགས་འགྱུར་བ་འགྲོ་བ་དང་བཅས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་ང་ཚོའི་ངོ་བོོའི་གཞི་རྟེན་དུ་གྱུར་བའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལམ་སྲོལ་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བའི་སྐབས་སུ། ང་ཚོ་ཧ་ཅང་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་པ་དང། སེམས་ལ་གནོད་པོ། བློ་ཕམ་བཅས་བྱུང་གི་ཡོད། ང་རང་ཚོ་འཚར་ལོངས་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལམ་དང་ལུགས་སྲོལ་གྱི་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་པར་འཇིག་རྟེན་ཞིག་གི་ནང་གང་འདྲ་འཚོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་བློ་ཡུལ་དུ་འཆར་ཐུབ་ཀྱི་མེད།

 ཕྱོགས་གཞན་ནས་ན་གཞོན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ང་ཚོས་ངོ་བོ་དེ་དེང་དུས་ཀྱི་གང་ཟག་ཅིག་ལ་གཞི་རྟེན་བྱེད་ཆོག་པ་ཡིན། དེ་ཡང་། “ང་ནི་འཛམ་གླིང་འདིའི་དེང་དུས་ཀྱི་གང་ཟག་ཅིག་ཡིན། སྲོལ་རྒྱུན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་རིན་ཐང་དེ་ཚོ་ང་ལ་དགོས་ཀྱི་མེད།” ཅེས་ང་ཚོས་བསམ་ཚུལ་འདི་ཧ་ཅང་དམ་པོར་འཛིན་པ་དང་ང་ཚོའི་ཕ་མ་ཨུ་ཚུགས་ཚ་པོ་ཆགས་ནས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གོམས་སྲོལ་རྣམས་སུ་འཇུག་དགོས་པ་དང་། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལམ་ནས་ཁོང་ཚོར་ལྟ་ཚུལ་འཛིན་པ་སོགས་བྱེད་འགོ་བཙུགས་དུས་ཀྱང་། ང་ཚོ་དེང་དུས་ཀྱི་ན་གཞོན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཡང་བསྐྱར་ང་ཚོ་ཁོང་ཁྲོ་དང་ཞེ་སྡང་ཆེན་པོ་ལངས་སྲིད་པ་རེད། ང་ཚོས་ཚོར་བ་དེ་ཕྱིར་མི་བཏོན་པ་ཡོང་སྲིད་ཀྱང་། ནང་སེམས་ཀྱི་ནང་ང་ཚོའི་ངོ་བོ་ནི་དེང་དུས་ཀྱི་གང་ཟག་ཅིག་ཡིན་པས། རྒྱ་མིའི་ལོ་གསར་དུས་སྟོན་སྐབས་ཕ་མ་ཐུག་འཕྲད་དུ་འགྲོ་མི་དགོས་པ་དང་། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལུགས་སྲོལ་ཚང་མ་བྱེད་མི་དགོས་པར་ཚོར་ནས་ཡང་བསྐྱར་ང་ཚོར་དཀའ་ངལ་མང་པོ་འབྱུང་གི་རེད།

ང་ཚོའི་སོ་སོའི་འཚོ་ཐབས་ཀྱི་ལས་ཀ་ལ་ལྟོས་ནས་ངོ་བོར་འཛིན་ཆོག་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་ང་ཚོའི་ཚོང་ལམ་ལྷོང་མི་བྱུང་བ་དང་ང་ཚོས་འཚོ་ཐབས་ཀྱི་ལས་ཀ་དེ་ག་རང་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། ང་ཚོ་གུ་ཡངས་པོ་དང་བསྟུན་མཁས་པོ་ཆགས་ཀྱི་མེད། ང་ཚོས་སྔོན་བྱས་ཚར་བའི་ལས་ཀ་དེ་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་སྐབས། ད་དཔེ་བསགས་སོང་། འཛམ་གླིང་དེ་མཇུག་རྫོགས་པ་ལྟ་བུར་ཚོར་གྱི་ཡོད། ང་ཚོས་ལས་ཀའི་རིགས་གཅིག་རང་བྱེད་མི་དགོས་པར། འཚོ་ཐབས་ཆེད་དུ་ལས་ཀའི་རིགས་དང་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་ཞིག་གི་ནང་འཛུལ་ཞུགས་ཆོག་པ་དེ་མཐོང་གི་མེད།  

ང་རང་ཚོ་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་ཞིག་ཚོར་བའི་ཐབས་སུ་ངོ་བོའི་རིགས་སྣ་ཚོགས་པར་འཛིན་གྱི་ཡོད། ང་ཚོས་སོ་སོ་རང་ཉིད་སུ་ཡིན་པ་དང། ང་ཚོས་འཇུག་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རིགས་གང་ཡིན་པ། མི་ཚེའི་ནང་དུ་དངོས་པོ་གང་ཞིག་དགོས་འདོད་ཡོད་པའི་སྐོར་བསམ་ཚུལ་འགའ་འཛིན་གྱི་ཡོད། ང་ཚོས་འདི་རྟག་པ་དང། ཚུགས་ཐུབ་རྡོག་རྡོག་ཏུ་གྲུབ་པ། འདི་ངོ་མ་ང་ཡིན་པའི་བསམ་བློ་འཁོར་གྱི་ཡོད། འདི་ལྟ་བུའི་སོ་སོ་རང་ཉིད་ལ་འཛིན་སྟངས་དང་། རང་གིས་རང་ལ་འཛིན་པའི་སྣང་བརྙན་ལ་གཞི་བྱས་ནས་ངོ་བོ་དེར་རྒྱབ་རྟེན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རིགས་ཚང་མ་ཡོང་གི་ཡོད། འདི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ང་ཚོ་ད་དུང་སོ་སོའི་ངོ་བོ་ལ་ཉེན་སྲུང་མེད་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་ཡོད་པས། དེ་ཁུངས་སྐྱེལ་ར་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་པ་ཚོར་གྱི་ཡོད།

དཔེ་ཆ་བཞག་ན། གལ་སྲིད་ངས། “ང་ནི་ནང་གི་ཨ་ཕ་ཡིན་” ཞེས་ཚོར་བ་ཡིན་ན། དེ་ལྟར་ཚོར་བ་ཙམ་གྱིས་མི་འགྲིགས་པར། ཨ་ཕ་ལ་ཡོད་པའི་དབང་ཆ་རྣམས་བདེན་པ་དག་སྐྱེལ་བྱེད་དགོས། སོ་སོར་ཡོད་པའི་དབང་ཚད་དེ་ནང་མི་ལ་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱས་ནས་ཚང་མས་རང་ལ་གུས་འདུད་གོང་བཀུར་བྱེད་པར་ངེས་བརྟན་བཟོ་དགོས། དེ་གང་ཡིན་ཟེར་ན། ང་ཚོ་ད་དུང་ཚང་མ་ལ་རང་ཉིད་ཨ་ཕ་ཡིན་པའི་བདེན་པ་ར་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པས་ཡིན། སོ་སོ་ནང་གི་ཨ་ཕ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་འགྲིག་ངེས་ཤིག་མེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ངོ་བོ་དེར་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་ཚོར་ན། དེ་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་རང་ཉིད་བདེན་པ་དག་སྐྱེལ་བྱེད་མཁན་ཞིག་གམ། ཡང་མིན་ན་རང་ཉིད་ཧ་ཅང་བཙན་ཤེད་ཆེན་པོ་དང་དྲག་ཤུལ་ཅན་ཞིག་ཆགས་སྲིད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་ “ང་རང་སུ་ཡིན་པ་དང་། ང་རང་ད་དུང་ཡང་སྐྱེས་པ་ནུས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་དང་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་དགོས་” ཤེས་ཟེར་ནས་ཕྱིར་ཐོན་ཏེ། བཟའ་ཟླའམ་ཆུང་མ་གཞན་ཞིག་ལེན་པའམ། ཡང་ན་བུད་མེད་གཞོན་གཞོན་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་བརྩེ་དུང་གི་འབྲེལ་བ་བཟོས་ནས་རང་ཉིད་སུ་ཡིན་པ་དང་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པའམ་གནས་ཡོད་པ་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

ཡིད་འཕྲོག་དང་འདོད་ཆགས།

ཉོན་མོངས་ནི་ཚུགས་ཐུབ་རྡོག་རྡོག་ཅིག་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་པར་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་པའམ་ཁུངས་སྐྱེལ་ཐབས་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་འབྱུང་བའི་སེམས་ཀྱི་གནས་བབས་ཤིག་ཡིན། ཉོན་མོངས་འདི་ཚོར་རིགས་མི་འདྲ་བ་ཁ་ཤས་ཡོད་ཆོག་པ་ནི། དཔེར་ན། ཡིད་དབང་འཕྲོག་པ་དེ་འདོད་ཆགས་ལྟ་བུ་ཡིན། འདོད་ཆགས་ནི་ང་ཚོས་སོ་སོའི་ངོ་བོ་དེ་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་དང་བརྟན་པོ་བཟོ་བའི་ཆེད་སོ་སོ་རང་ཉིད་དང་རང་གི་ཉེ་འཁོར་དུ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་གང་ཞིག་ཐོབ་དགོས་པའི་སྐབས་སུ་སྐྱེ་གི་ཡོད། དཔེར་ན། ངའི་ངོ་བོ་དེ་ཨ་ཕའམ་ཁྱིམ་ཚང་གི་འགོ་དཔོན་དེ་ཡིན་ན། དེ་ནས་ངས། “ང་ལ་གུས་བརྩི་བྱེད་དགོས་པ་དང། ངའི་ཕྲུ་གུ་རྣམས་ལོ་གསར་ལ་ནང་དུ་ཡོང་དགོས་པ། ངས་གང་བཤད་པ་དེ་ལ་ཉན་དགོས་ཀྱི་ཡོད།” ཅེས་བསམ་མདོག་ཁ་པོ་རེད། གང་ལྟར་ཡང་། གལ་སྲིད་ང་ལ་གུས་བཀུར་ཚིམས་པ་ཞིག་བྱུང་ན། འདིས་ང་ལ་ཧ་ཅང་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། གུས་བཀུར་དེ་ལྟར་ང་ལ་མ་རག་པའི་སྐབས་རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ལ་ཕོག་ནས་ཁོང་ཁྲོ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ལངས་སྲིད་པ་རེད། 

གཞན་ཡང་། ངའི་ངོ་བོ་ནི་ང་མི་བསོད་བདེ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་བསམ་ཆོག །དེ་ཡང་། “ང་ལ་རྟག་ཏུ་བསོད་བདེ་བསོད་ནམས་དང་ལམ་འགྲོ་ཡག་པོ་ཡོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ང་ལ་རྟག་ཏུ་སྦག་རྩེད་མཱ་ཇང་ཐོབ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་” ཅེས་བསམ་སྲིད། གལ་ཏེ་འདི་ང་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་དང་། ང་རང་རྟག་ཏུ་མཱ་ཇང་སྦག་རྩེད་ཐོབ་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། རྒྱན་རྩེད་རིགས་གང་ཞིག་རྩེད་ཀྱང་རྟག་ཏུ་ཐོབ་པ་ན། དེས་རང་ཉིད་ལ་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་སྦྱིན་གྱི་ཡོད། ཡང་ན་ང་རང་རྟག་པར་མཚན་མཁན་སར་འགྲོ་བའམ་རང་ཉིད་རྒྱའི་ནང་པའི་དགོན་པར་བསོད་བདེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་དབྱུགས་པ་གཡུག་ཏེ་ལན་མ་ནོར་བ་ཞིག་རག་པ་དང་། རང་ཉིད་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པ་ཞིག་དང་འགྲིག་ཐག་ཆོད་ཡིན་པར་ཡང་བསྐྱར་ངེས་བརྟན་བཟོ་བར་འགྲོ་གི་ཡོད། རང་ཉིད་ཀྱི་ཚོང་ལས་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་བའི་ནུས་པ་ལ་ཉེན་སྲུང་རྩ་ནས་མེད་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པས། རང་ཉིད་ལ་ག་དུས་ཡིན་ནའང་དཀོན་མཆོག་དང་གཞན་སུས་ཀྱང་ང་ལ་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་བཟོ་བ་ཡིན་ན། དེ་ལས་རྟགས་མཚན་གང་མང་ཞིག་རག་དགོས་ཀྱི་ཡོད། བྱས་ཙང་། ངས་དུས་རྟག་ཏུ་དེ་ལྟར་ངང་ངམ་ཤུགས་ཀྱིས་ཐབས་ཤེས་དང་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད།

ང་རང་ངོས་ནས་ད་དུང་ཡང་ “ང་རང་གི་ཚོང་ལས་ནང་གི་དབང་ཆ་ཡོད་མཁན་ནི་ང་ཡིན། ང་ནི་དབང་ཚད་ལ་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པ་དང་དབང་ཚད་དེས་ང་ལ་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་ཞིག་བཟོ་གི་རེད།” ཅེས་བསམ་སྲིད་པ་ཡིན། བསམ་བློའི་འཁྱེར་ཕྱོགས་དེ་ནི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་མི་འདྲ་བ་ཁ་ཤས་ནས་ཡོང་ཆོག་པ་དང། དེ་ནི་ང་རང་སྟོབས་དང་དབང་ཐང་ཆེ་བའི་མི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་ང་རང་སྟོབས་དང་དབང་ཐང་ལྡན་པའི་མི་ཞིག་དངོས་གནས་མིན་ནའང་། ང་རང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོང་བའི་ཆེད་སྟོབས་དང་དབང་ཐང་དེ་ང་ལ་དགོས་ཀྱི་འདུག །ཅེས་པའི་ཚོར་བ་ལ་གཞི་རྟེན་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་སྲིད། དེ་ནས་ང་ཚོས་ “གལ་ཏེ་ང་རང་གི་ལས་ཁུངས་ནང་གི་མི་ཚང་མས་ང་ལ་གུས་ཞབས་བྱེད་མཁན་དང་། ངའི་ཁ་ལ་ཉན་མཁན། ང་རང་གི་འདོད་པ་ནང་བཞིན་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ཞིག་བཟོ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། དེས་ང་རང་ལ་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད་” ཅེས་བསམ་གྱི་ཡོད། དེ་ག་ནང་བཞིན་ང་ཚོའི་ནང་དུ་གཡོག་པོ་གཡོག་མོ་དེ་འདྲ་ཡོད་ན། སོ་སོར་དབང་ཆ་ཡོད་པའི་གོ་གནས་ཤིག་གི་ནང་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་ཡག་གི་ཆེད་དུ་གཡོག་པོ་རྣམས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་བཞིན་བྱེད་དགོས་པའི་ལྟ་ཚུལ་དེའི་ཕྱོགས་སུ་ཤུགས་ཀྱིས་འཐེན་ནས་དགོས་མེད་ཀྱི་ལས་ཀ་དེ་འདྲའི་རིགས་བྱེད་པར་བཀའ་གཏོང་སྲིད་པ་རེད། འདི་ནི་སུ་ལ་དབང་ཆ་ཡོད་མེད་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་ཡག་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་ཡིན།

ཡང་དོ་སྣང་ལ་བརྟེན་ནས་རང་ཉིད་མགོ་རྨོངས་སུ་འཇུག་པ་དེ་འདྲ་ཆགས་སྲིད་པ་རེད། དཔེར་ན། རང་ཉིད་ན་གཞོན་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ “ངའི་ངོ་བོ་ནི་དེང་དུས་དང་། དེང་རབས་ཀྱི་དར་སྲོལ་དང་མཐུན་པའི་གྱོན་ཆས་གོན་མཁན་ཞིག་ཡིན་པས། གལ་ཏེ་ངས་དེང་རབས་ཐོན་གསར་ཤོས་ཀྱི་ཆ་ལུགས་དང་། བརྙན་འཕྲིན་ལྟད་མོ་ཐོན་གསར་ཤོས། འོད་སྡེར་གསར་ཤོས། ཐོན་གསར་བརྙན་དེབ་ཀྱི་ནང་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཐོན་གསར་ཤོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་བསྟུན་ནས་བསྐྱོད་ཐུབ་ན། དེས་ངའི་ངོ་བོ་བརྟན་པོ་དང་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་བཟོ་གི་རེད།” ཅེས་ཚོར་སྲིད། 

ང་ཚོས་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། གནས་སྟངས་སྣ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་དམིགས་པ་གཏད་ནས་གལ་སྲིད་སོ་སོའི་ཉེ་འཁོར་དུ་ཡོད་པ་ཚང་མ་རང་ཉིད་ལ་རག་ཐུབ་པ་དང་། རང་ཉིད་ལ་རྒྱུ་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་དང་དབང་ཐང་། བརྩེ་བ་དང་དོ་སྣང་འདང་ངེས་བཞིན་པ་བྱུང་ན། དེས་ངའི་འཚོ་བ་བརྟན་པོ་དང་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་ཞིག་བཟོ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་ཅེས་ཚོར་གྱི་ཡོད་ཀྱང་། དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོང་ཡག་མེད་པ་གསལ་པོ་རེད། དོན་ངོ་མར་དེ་འདྲ་ཡོང་བའི་དབང་དུ་བཏང་ནའང་། ང་ཚོས་མཚམས་ཤིག་ལ་སླེབས་དུས་འདང་ངེས་ཤིག་ཡོད་པ་དང་འདོད་བློ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཁེངས་ཡོད་པ་དེ་ཚོར་གྱི་རེད། འོན་ཀྱང་། ང་ཚོས་ནམ་ཡང་འདང་ངེས་ཤིག་ཡོད་པ་དེ་ཚོར་གྱི་མེད་པ་དང་། དུས་རྟག་ཏུ་ད་དུང་གང་མང་མང་འདོད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟར་མ་རག་པའི་སྐབས་སུ་ང་ཚོ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་གི་ཡོད། ཁོང་ཁྲོ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་མང་པོའི་སྒོ་ནས་ཡོང་གི་ཡོད།

ཞེ་སྡང་དང་སྡང་འཛིན།

ང་ཚོས་ཚུགས་ཐུབ་རྡོག་རྡོག་ཅིག་གི་ངོ་བོ་བརྟན་པོ་དང་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོང་བའི་ཆེད་ཐབས་ལམ་གཞན་ཞིག་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ནི། ཞེ་སྡང། སྡང་འཛིན། ཁོང་ཁྲོ་བཅས་ཡིན། དེ་ཡང་ “གལ་ཏེ་ང་རང་མི་དགའ་ས་དང་། སོ་སོའི་ངོ་བོ་ལ་ཉེན་ཁ་ཡོད་པའི་རིགས་ཁ་ཤས་ལས་ཐར་བ་བྱེད་ཐུབ་ན། དེས་ངའི་འཚོ་བ་བརྟན་པོ་དང་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་བཟོ་གི་རེད་” བསམ་གྱི་ཡོད། བྱས་ཙང་། གལ་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བའམ། ཡང་ན་རང་གི་རིགས་རུས་དང་རིག་གཞུང་སྒང་རང་གི་ངོ་བོ་གཞིར་བཞག་ནས། “གལ་ཏེ་ང་ལ་ལྟ་བ་མི་འདྲ་བ་དང། ཤ་མདོག་མི་གཅིག་པ། ཆོས་ལུགས་མི་འདྲ་བ་ཡིན་པའི་གང་ཟག་སུ་འདྲ་ཞིག་བྱུང་ན། དེས་ང་རང་ལ་ཚོར་བ་བརྟན་པོ་དང་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་ཞིག་བཟོ་གི་རེད།” ཅེས་བསམ་གྱི་ཡོད། ཡང་མིན་ན། གལ་ཏེ་ངའི་གཡོག་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ངའི་འདོད་པ་ལས་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བ་ཞིག་བྱེད་པའམ། ཡང་ན་ལས་ཁུངས་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་རྣམས་ངའི་འདོད་པ་ནང་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོས་ “གལ་ཏེ་ངས་ཁོང་ཚོའི་བྱེད་སྟངས་དེ་བཅོས་ཐུབ་ན་བསམ་པ་དང་། ཡང་ན་དེ་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐུབ་པ་ཙམ་བྱུང་ན། དེས་ང་རང་ལ་འཚོ་བ་བརྟན་པོ་དང་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད།” ཅེས་ཚོར་གྱི་ཡོད། ང་རང་ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་ཤོག་བུ་རྣམས་སྒྲིག་བཀོད་བྱེད་སྟངས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ལ་དགའ་པོ་ཡོད་ཀྱང་། ངའི་ལས་ཁུངས་ནང་གི་ལས་རོགས་གཞན་དེས་སྒྲིག་བཀོད་བྱེད་སྟངས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་འདུག །གང་ལྟར་ཡང་། དེ་ང་ཚོ་ལ་འཇིཌ་སྣང་དུ་ཚོར་ནས། “གལ་ཏེ་ངས་ང་རང་གི་བྱེད་སྟངས་ནང་བཞིན་ཁོ་ཚོར་བྱེད་དུ་འཇུག་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། དེས་ངར་འཚོ་བ་བརྟན་པོ་དང་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད།” ཅེས་བསམ་གྱི་ཡོད། དེས་ཁྱད་པར་ག་རེ་བཟོ་གིེ་ཡོད་དམ། དེ་འདྲའི་བརྒྱུད་ནས་ང་ཚོས་སོ་སོར་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་ཚང་མ་ལས་ཐར་བའི་ཐབས་སུ་གཞན་ལ་སྡང་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། 

ཡང་ན། ང་ཚོའི་སོ་སོའི་ངོ་བོ་དེ་ནོར་འཁྲུལ་གཅིག་རྐྱང་མེད་པའི་གང་ཟག་ཅིག་ལ་གཞི་བྱེད་དུས་རང་ཉིད་ལ་གཞན་གྱིས་ཁས་ལེན་མི་བྱེད་པའམ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་པའི་སྐབས་ང་ཚོ་དེ་ལ་བདེན་པ་དག་སྐྱེལ་བྱེད་མཁན་ཞིག་དང་། སྡང་འཛིན་བྱེད་མཁན། ཁོང་ཁྲོ་ཟ་མཁན་བཅས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། གང་ཟག་དེའི་སྐྱོན་བརྗོད་ལས་རང་ཉིད་འཚར་ལོངས་དང་ཡར་རྒྱས་ཡོང་བས་བཀའ་དྲིན་བསམ་ཤེས་ཀྱིས་ངོས་ལེན་མ་བྱས་པ་དང། ཡང་ན་མི་དེའི་སྐྱོན་བརྗོད་རྣམས་བདེན་པ་མིན་ནའང་། གོོ་སྐབས་དེ་སོ་སོ་རང་ཉིད་ལ་བརྟག་དཔྱད་ཆེད་དུ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་རང་ཉིད་ལྷོད་ཡངས་ཤོར་བ་དང་སྐྱོན་ལྡན་མིན་པར་ངེས་བརྟན་བཟོས་ནས་ང་ཚོས་གང་ཟག་དེར་ཚིག་རྩུབ་བཤད་པ་དང་གཞུ་ཐབས་བྱེད་པའམ།  ཡང་ན་གང་ཟག་དེར་ཡ་མེད་བཏང་བའམ་སྐད་ཆ་མ་བཤད་ནས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་སྡང་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོས་བྱ་སྤྱོད་དེ་ལྟར་སྤེལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ང་ཚོ་ཉེན་སྲུང་མེད་པ་དང་འཇིགས་སྣང་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད། ང་ཚོའི་བསམ་པར། རྟག་པར་འགྲིག་བསྡད་མཁན་གྱི་མི་དེས་ང་རང་ཟུར་དུ་སྐྱུར་གྱི་འདུག་བསམ་གྱི་ཡོད་པ་དང་། དེར་བརྟེན་ཚུགས་ཐུབ་རྡོག་རྡོག་ཅིག་ཏུ་གྲུབ་པའི་ “ང་” དེ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པར། ང་ཚོས་མི་དེ་ངོས་ལེན་མི་བྱེད་པར་ཟུར་དུ་སྐྱུར་གྱི་ཡོད།

སེམས་སྦུབས་སུག་དོག་པོའི་བྱིས་བློའི་རང་བཞིན།

ཐབས་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ནི་སེམས་སྦུབས་སུག་དོག་པོའི་བྱིས་བློའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་ཡིན་ཞིང། དེས་གཞི་རྩའི་སོ་སོའི་མཐའ་བསྐོར་དུ་རྩིག་པ་རྒྱག་ནས། “གལ་སྲིད་ང་དང་ངའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་ལ་འཇིགས་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན། ངའི་ངོས་ནས་དེ་མེད་པའི་ཁུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།” ཅེས་བསམ་གྱི་ཡོད། ང་ཚོར་ནང་མི་ཁྱིམ་ཚང་དང་མཉམ་དུ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་དང་ལས་ཀའི་སྐབས་སུ་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། སོ་སོའི་ནང་དུ་ལོག་ཡོང་དུས་སུན་སྣང་གང་ཡང་མེད་པ་ལྟ་བུའི་གདོང་པ་མཁྲེགས་པོའི་སྒོ་ནས་ལོག་ཡོང་གི་ཡོད། ང་ཚོའི་དཀའ་ངལ་དེ་ཚོ་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་འདོད་མེད་ཅིང། བརྙན་འཕྲིན་སྤར་ནས་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཁུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འདི་ནི་སེམས་སྦུབས་སུག་དོག་པོའི་བསམ་ཕྱོགས་ཤིག་ཡིན། ང་ཚོའི་ཕྲུ་གུར་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་རྣམས་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་འདོད་ཡོད་ཀྱང་། ང་ཚོས་དེ་གལ་ཆེན་བརྩིས་ནས་དང་ལེན་མི་བྱེད་པར། “ངའི་ནང་མི་ལ་དཀའ་ངལ་མེད་པ་དང་ངའི་ནང་མི་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། སྲོལ་རྒྱུན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་རིན་ཐང་ལ་འཇུག་པ་བཅས་ནི་ངའི་ངོ་བོ་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱིས་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་དང་།  ཆ་སྙོམ་དང་ཞི་མཐུན་མེད་པ་བཟོ་གི་ཡོད་པ་གང་འདྲ་བཤད་ཐུབ་བམ།” ཅེས་དང་། ང་ཚོས་དཀའ་ངལ་དེ་དག་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཐབས་གཅིག་རང་ཡོད་པ་ནི། དཀའ་ངལ་དེ་མེད་པའི་ཁུལ་དུ་བྱེད་པ་དེ་ཡིན་པ་ཚོར་གྱི་ཡོད། འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་བློའི་འཁྱེར་ཕྱོགས་ལ་སེམས་སྦུབས་སུག་དོག་པོའི་བྱིས་བློའི་རང་བཞིན་ཟེར་གྱི་ཡོད། 

ང་ཚོར་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རིགས་མི་འདྲ་བ་འདིའི་རིགས་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ་དེའི་རྗེས་སུ་གང་འབྱུང་བ་ནི། ང་ཚོའི་སེམས་ནང་སྐུལ་སློང་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོང་གི་ཡོད། ལས་ཟེར་བ་འདི་ལ་གོ་གི་ཡོད། ལས་ཟེར་དུས་ལས་ཀྱི་སྐལ་བའམ་བསྐོས་ཐང་ལ་གོ་གི་མེད། སྟབས་མ་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་མི་མང་པོས་དེ་ལྟར་གོ་བ་ལེན་གྱི་ཡོད། གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གི་ཚོང་ཡག་པོ་མ་རྒྱུག་པ་དང་ལམ་ལྷོང་མ་བྱུང་བའམ། ཡང་ན་མི་ཞིག་སྣུམ་འཁོར་གྱིས་བརྡུངས་ན་ང་ཚོས། “ཨོ། ཁོ་ལ་བསོད་བདེ་བསོད་ནམས་དང་རླུང་རྟ་མེད་པ་རེད། དེ་ནི་ཁོ་རང་གི་ལས་རེད།” ཅེས་བཤད་སྲིད། འདི་ནི་ “འཇིག་རྟེན་བྱེད་པོ་དཀོན་མཆོག་གི་འདོད་པ་ཡིན་” ཞེས་བཤད་པ་དང་ཧ་ལམ་གཅིག་པ་ཆགས་པ་རེད།

ང་ཚོས་ལས་ཀྱི་སྐོར་གྲོས་མོལ་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་དཀོན་མཆོག་གི་འདོད་པའམ་ལས་ཀྱི་བསྐོས་ཐང་ཞེས་པའི་སྐོར་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱི་མེད། ང་ཚོའི་ལས་ཀ་བྱེད་པའི་སྐབས་སེམས་ནང་ངར་དང་སྐུལ་སློང་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པའི་སྐོར་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱི་ཡོད། དཔེར་ན། ང་ཚོས་ཚོང་ལས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཐག་གཅོད་ངེས་ཅན་ཞིག་བྱེད་པའི་སྐུལ་སློང་ཞིག་ང་ཚོའི་སེམས་ནང་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་རྗེས་མ་ཐག་གཅོད་དེ་ངན་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟ་བུའམ།ཡང་ན་སོ་སོའི་ཕྲུ་གུ་རྣམ་པས་རང་ཉིད་ལ་གུས་ཞབས་བྱེད་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན་པའི་སྐུལ་སློང་ཞིག་གམ། སོ་སོའི་ལས་ཁུངས་ནང་གི་ལས་རོགས་རྣམས་ནས་ཁོང་ཚོའི་འདོད་མོས་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ང་རང་གི་བྱེད་སྟངས་ནང་བཞིན་ངེས་པར་དུ་བྱེད་དགོས་ཤེས་སྐད་ལོག་རྒྱག་པའི་སྐུལ་སློང་ཞིག་ཡོད། ཡང་ང་ཚོའི་སེམས་ལ་འཁོར་བའི་སྐུལ་སློང་གཞན་ཞིག་ནི། གདོང་པ་མཁྲེགས་པོ་བསྟན་ནས་གཟུགས་མཐོང་བརྙན་འཕྲིན་བལྟ་བ་དང་། མི་སུ་འདྲ་ཞིག་གི་སྐད་ཆ་ལ་ཉན་འཇོག་མི་བྱེད་པ་དེ་ཡིན། སྐུལ་སློང་གི་ངར་ཤུགས་སམ་ལས་མི་འདྲ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ང་ཚོའི་སེམས་ལ་ཤར་ནས་ང་ཚོས་ངང་ངམ་ཤུགས་ཀྱིས་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་གྱི་ཡོད། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དབང་མེད་ཀྱིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་དཀའ་ངལ་རྣམས་སྐྲུན་གྱི་ཡོད། དེ་ནི་ཐབས་ཚུལ་དེ་རེད། 

ང་ཚོར་ལས་ཀ་བྱེད་པའི་སྐབས་སོ་སོའི་གོ་གནས་སམ་ནང་མིའི་དཀའ་ངལ་ཐོག་དུས་རྟག་ཏུ་སེམས་འཁྲེལ་བློ་འཚབ་ཡོང་བའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་སྲིད་པ་རེད། ཚུགས་ཐུབ་རྡོག་རྡོག་ཅིག་གི་ངོ་བོར་འཛིན་པར་བརྟེན་ “ང་སྙན་གྲགས་ཆེན་པོ་དང་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པ་ཞིག་ཆགས་དགོས་པ་དང་སྙན་གྲགས་དང་གྲུབ་འབྲས་དེ་ལས་ཕ་མ་དང་སྤྱི་ཚོགས་སྐྱིད་པོ་བཟོ་གི་ཡིན།” ཞེས་བསམ་པ་དང་། ང་ཚོས་སེམས་འཚབ་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དེ་ཡོད་པ་ཁས་ལེན་མི་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་སྲུང་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོའི་སེམས་སྦུབས་སུག་དོག་པོ་དང་ཁེར་རྐྱང་ལྟ་བུའི་ཚོར་བ་སླེབས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནས་ང་ཚོའི་ནང་མི་དང་ལས་ཀར་དཀའ་ངལ་གྱི་རིགས་སྣ་ཚོགས་པ་དང་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། དཀའ་ངལ་དེ་ཚོ་འོག་ཅིག་ལ་སྦས་ཏེ་སོ་སོའི་གདོང་གི་རྣམ་འགྱུར་ཡག་པོ་བཏོན་ཁུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཡིན་ནའང་སེམས་གཏིང་ལ་སེམས་ཁྲེལ་དང་དངངས་འཚབ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་ཕྱིས་སུ་སྐུལ་སློང་གི་ཚུལ་དུ་གས་འཐོར་བྱུང་ནས་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་བ་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མེད་པའི་ནང་མིའམ་ལས་རོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་འཚེ་བའི་རྣམ་པ་ཡང་སེ་བཏོན་གྱི་ཡོད། འདིས་དཀའ་ངལ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་སུ་འཁྲིད་ཀྱི་ཡོད།

འདི་ཚོ་ནི་དབང་མེད་ཀྱིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འབྱུང་བའི་དཀའ་ངལ་གྲུབ་ཚུལ་གྱི་ཐབས་ལམ་མི་འདྲ་བ་རྣམས་ཡིན། ང་ཚོས་འདི་ནི་སེམས་ཚོར་སྣ་ཚོགས་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཚུལ་ཡིན་པ་མཐོང་ཐུབ་པ་དང་། སྐབས་འདིར་སེམས་ཚོར་ཚང་མ་དཀའ་ངལ་བཟོ་མཁན་ཡིན་ནམ། ཞེས་པའི་དྲི་བ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་སླེབས་ཀྱི་ཡོད། སེམས་ཚོར་ཚང་མས་ང་ཚོར་དཀའ་ངལ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་དམ།

ང་ཚོས་བརྩེ་བ་དང། བྱམས་པ། བརྩེ་སེམས། བཟོད་པ། བཟོད་སྒོམ། ཕན་སེམས་ལྟ་བུའི་ཕན་བྱེད་དགེ་བའི་སེམས་ཚོར་དང་། དེ་ནས་འདོད་ཆགས་དང། ཞེ་སྡང། གཏི་མུག། ང་རྒྱལ། ཁེངས་པ། ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་པའི་གནོད་བྱེད་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཚོར་བཅས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཚོར་གྱི་དབར་ལ་དབྱེ་བ་འབྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཨིན་སྐད་ནང་གི་ “emotion” (སེམས་ཚོར་) ཟེར་བའི་ཚིག་དེ་པཱ་ལིའི་སྐད་དང་ལེགས་སྦྱར་སྐད། དེ་བཞིན་བོད་སྐད་བཅས་ཀྱི་ནང་མེད། ང་ཚོས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཚོར་ཞེས་བཤད་ཆོག་ཀྱང་། དབྱིན་སྐད་ནང་དུ་ཡོད་པ་བཞིན་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་ཁྱབ་པའི་སྤྱི་མིང་ཞིག་མེད། 

ང་ཚོས་སེམས་ཚོར་རམ་བསམ་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་སྐབས་མི་བདེ་བའམ་སྐྱིད་པོ་མེད་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་སྦྱིན་གྱི་ཡོད་པའི་སྐོར་བཤད་པ་དེ་ཚོ་ཉོན་མོངས་ཡིན། དཔེར་ན། ང་ཚོས་དངོས་པོའམ་གང་ཟག་ཞིག་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་ཞེན་གྱིས་ཡིད་མྱོས་སུ་འཇུག་པ་དེ་འདྲ་ཡོང་སྲིད་པ་དེས་སེམས་པ་ཤིན་ཏུ་བདེ་པོ་མེད་པ་བཟོ་གི་ཡོད། ང་ཚོས་གཞན་ལས་རེ་འདོད་ཀྱི་ངང་ནས་གུས་བརྩི་ཐོབ་རེའམ། ཡང་ན་བརྩེ་བ་ལ་འཛིན་ཞེན་སྐྱེ་བ། གཞན་ཞིག་ནས་དོ་སྣང་དང་མོས་མཐུན་བྱེད་ན་བསམ་གྱི་ཡོད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ང་ཚོ་གང་ཟག་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་པ་དང་དེའི་མོས་མཐུན་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེ་བ་སོགས་རང་ཉིད་བརྩི་བཀུར་འོས་པ་དང་ཉེན་སྲུང་ཡོད་པ་ཞིག་ཚོར་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་ཆགས་ཞེན་གྱི་ཉོན་མོངས་དང་བསམ་བློའི་འཁྱེར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཡོང་བའི་དཀའ་ངལ་རྣམས་ཡིན། ང་ཚོར་སྡང་འཛིན་ག་དུས་སྐྱེས་པའི་སྐབས་ཧ་ཅང་མི་བདེ་བ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ཡང་ན་གལ་ཏེ་ང་ཚོའི་སེམས་ཀྱི་སྒོ་མོ་བརྒྱབ་ནས་སེམས་སྦུབས་སུག་དོག་པོ་ཆགས་པ་ཡིན་ན། དེ་ཡང་ཚོར་བ་མི་བདེ་བ་ཞིག་ཡིན། བསམ་བློའི་འཁྱེར་ཕྱོགས་འདི་ཚོ་ཚང་མ་དཀའ་ངལ་བཟོ་མཁན་ཡིན། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་སོང་ཙང་། ང་ཚོས་བརྩེ་བ་ལྟ་བུ་དགེ་བའི་སེམས་ཚོར་ཡིན་དང་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཚོར་ཡིན་དབྱེ་བ་འབྱེེད་དགོས།

ནང་ཆོས་ནང་དུ་བྱམས་པའམ་བརྩེ་བ་ཞེས་པ་ནི། ང་ཚོས་གཞན་བདེ་བ་དང་བདེ་བའི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་ཤོག་བསམ་པའི་དགེ་བའི་སེམས་ཚོར་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འདིའི་གཞི་རྟེན་དུ་ང་ཚོ་ཚང་མ་བདེ་བ་འདོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་མཉམ་པ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་པས། མི་ཚང་མར་བདེ་སྐྱིད་ངང་འཚོ་བའི་ཐོབ་ཐང་གཅིག་མཚུངས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན། རང་ཉིད་ལ་གཅེས་འཛིན་དང་བྱམས་སྐྱོང་བྱེད་པ་ནང་བཞིན་གཞན་ལའང་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་ནི་བརྩེ་བའམ་བྱམས་པ་ཡིན། དེ་ནི་གཞན་གྱིས་གང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་པར། ཁོ་ཚོར་བདེ་སྐྱིད་འཐོབ་པར་སེམས་འཁུར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ནི་ཨ་མའི་བྱམས་བརྩེ་ལྟ་བུ་ཡིན། དེ་ཡང་ཕྲུ་གུས་ཨ་མའི་གྱོན་གོས་བཙོག་པ་བཟོས་པའམ་སྐྱུག་པ་སྐྱུགས་ཀྱང་ད་དུང་བརྩེ་བ་མུ་མཐུད་ནས་ཡོད། ཕྲུ་གུ་ནད་པ་ཆགས་ནས་ཨ་མའི་གྱོན་གོས་སྟེང་སྐྱུགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཙམ་གྱིས་ཨ་མས་ཕྲུ་གུར་བཅངས་པའི་བྱམས་བརྩེ་ལ་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད་ལ་ཕྲུ་གུར་བཅངས་པའི་བྱམས་བརྩེ་མཚམས་འཇོག་མི་བྱེད་པ་ཡིན། ཨ་མ་དེར་ད་དུང་རང་གི་ཕྲུ་གུ་ལ་སེམས་འཁུར་དང་ཕྲུ་གུ་དེར་སྐྱིད་པོ་ཡོང་བའི་འདོད་པ་དེའང་སྔ་མ་ལྟར་གཅིག་མཚུངས་སུ་ཡོད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ནམ་རྒྱུན་ང་ཚོས་བརྩེ་བ་ཟེར་ན། གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་བརྟེན་པའམ་དགོས་མཁོའི་རྣམ་པ་ཞིག་ལ་ཟེར་གྱི་ཡོད། དཔེར་ན། “ང་ཁྱེད་ལ་དགའ་ཡི་འདུག་” ཟེར་བའི་དོན་ནི་ “ང་ལ་ཁྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག། ང་ནམ་ཡང་མ་གཡུག་རོགས། ང་ཁྱེད་མེད་ན་སྡོད་ཐུབ་ས་མ་རེད། ཁྱེད་རང་འདི་དང་འདི་བྱས་ན་ཡག་གི་རེད། ཆུང་མའམ་ཁྱོ་ག་ཡག་པོ་ཞིག་བྱོས། བརྩེ་དུང་གི་དུས་ཆེན་ཉིན་མོར་རྟག་པར་ང་ལ་མེ་ཏོག་སྤྲོད་དགོས་པ་དང་། ངའི་སེམས་གང་གིས་མགུ་བ་དེ་བྱེད་རོགས། གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མ་བྱས་ན། ད་ང་ཁྱེད་རང་ལ་དགའ་གི་མི་འདུག གང་ཡིན་ཞེ་ན། ང་རང་ལ་འདོད་པ་ཡོད་པ་ནང་བཞིན་ཁྱེད་ཀྱིས་བྱས་མ་སོང་། ང་རང་ལ་རོགས་པ་དགོས་དུས་ཁྱེད་རང་ངའི་འགྲམ་དུ་མི་འདུག་” ཅེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་གོ་གི་ཡིན།

 འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་བློའི་ཁྱེར་ཕྱོགས་ནི་ཉོན་མོངས་ཡིན་པ་ལས་ནང་ཆོས་ནང་གི་བྱམས་བརྩེའི་གོ་དོན་དེ་མིན། བྱམས་བརྩེ་ནི་གང་ཟག་ཞིག་གིས་རང་ཉིད་ལ་མེ་ཏོག་བསྐུར་ན་འདྲ་མ་བསྐུར་ནའང་འདྲ། ང་ཚོའི་ཁ་ལ་ཉན་ན་འདྲ་མ་ཉན་ནའང་འདྲ། ང་ཚོ་ལ་ཡག་པོ་དང་དགའ་པོ་བྱེད་ན་འདྲ། ཡང་ན་རང་ཉིད་ལ་མི་སྡུག་པའི་བྱ་སྤྱོད་རྩོམ་པ་དང་། ད་དུང་ང་ཚོ་ལ་ངོས་ལེན་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནའང་འདྲ་སྟེ། གང་ལྟར་ཡང་། གཞན་ལ་སེམས་འཁུར་བྱེད་པ་དེ་ཡིན། དེ་ནི་གཞན་བདེ་སྐྱིད་དང་འཕྲད་འདོད་ཀྱི་སེམས་འཁུར་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོས་བྱམས་བརྩེ་དང་། དེ་དང་མཚུངས་ཆོས་ཀྱི་སེམས་ཚོར་སྐོར་བཤད་པའི་སྐབས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཚོར་གཉིས་ཀ་ཡོང་ཆོག་པ་དེ་ངེས་པར་དུ་རྟོགས་དགོས་ཀྱི་ཡོད།

ད་ང་ཚོ་མཐའ་མར་ཁོང་ཁྲོའི་སྐོར་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་མཚམས་སུ་སླེབས་ཡོད། ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེས་པའི་སྐབས་སུ་ག་རེ་ཡོང་གི་ཡོད་དམ། ཁོང་ཁྲོ་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ལ་དཀྲོག་རྐྱེན་བྱེད་མཁན་གྱི་ཉོན་མོངས་ཤིག་ཡིན། ཁོང་ཁྲོ་ལངས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་སུ་གཅིག་ཀྱང་སྐྱིད་དུ་འགྲོ་གི་མེད། ཁོང་ཁྲོ་ལངས་ནས་ང་ཚོ་སེམས་པ་ལྷོད་དུ་དང་ཡག་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཚོར་བ་སྦྱིན་གྱི་མེད་ལ་དེས་ང་ཚོས་ཁ་ལག་གི་བྲོ་བ་ཆེ་རུའང་གཏོང་གི་མེད། ང་ཚོ་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་པ་དང་སྐྱིད་པོ་མེད་པའི་སྐབས་སུ་བདེ་པོ་མེད་པ་དང་གཉིད་ཁུག་ཐུབ་ཀྱི་མེད། ང་ཚོས་སྐད་ལོག་དང་སྐད་ངན་རྒྱག་སྟེ་ཛ་དྲག་དང་གནས་ཚུལ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་བཟོ་དགོས་དོན་མེད། ཡིན་ནའང་། གལ་སྲིད་སེམས་ནང་དུ་སོ་སོའི་ལས་ཁུངས་དང་ཁྱིམ་དུ་བྱུང་བའི་བྱ་གཞག་ཐོག་ཁོང་ཁྲོ་ཆེན་པོ་ལངས་པ་ཡིན་ན། དེས་ཁ་ལག་འཇུ་བར་དཀའ་ངལ་དང་ཁོག་པའི་ནང་རྨ་འབྲུམ་བཟོ་བའམ། ཡང་ན་མཚན་མོ་གཉིད་ཁུག་ཐུབ་ཀྱི་མེད། ང་ཚོས་ཁོང་ཁྲོ་རང་ཟ་ནས་བསྡད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དཀའ་ངལ་དང་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་གི་ཡོད་པ་དང་། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་དངོས་སུ་ཁྲོང་ཁྲོ་དེ་བཏོན་པ་དང་གཞན་ལ་སྡང་འཛིན་གྱི་ངར་ཤུགས་ཤིག་བསྟན་བསྡད་པ་ཡིན་ན། ཐ་ན་ཞི་མི་དང་ཁྱི་ཡིན་ཡང་ང་ཚོའི་ཉེ་འགྲམ་དུ་སྡོད་འདོད་བྱེད་ཀྱི་མ་རེད། ང་ཚོ་ཁོང་ཚོའི་འཁྲིས་ལ་ཡོད་པ་དང་ང་ཚོའི་ཁོང་ཁྲོས་ཁོང་ཚོ་བདེ་པོ་མེད་པ་བཟོས་པ་སོང་ཙང་། ཁོ་ཚོ་ག་ལེར་ག་ལེར་རྒྱང་དུ་འགྲོ་གི་རེད། 

ཁོང་ཁྲོ་ཞེས་པ་ནི་ཕན་ཡོན་དང་དགེ་མཚན་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་ང་ཚོའི་ཁོང་ཁྲོ་དེ་ཤུགས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཆགས་པའམ་སུན་སྣང་ཤུགས་ཆེན་སྐྱེས་ནས་ཕྱིར་འདོན་བྱེད་པ་དང་། གཞན་ལ་ཁོང་ཁྲོ་དེ་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་ཚིག་ངན་དང་དམོད་པ་གཏོང་བའམ། ཡང་ན་ཁོང་ཚོར་ངན་སྔགས་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ན། དེས་དངོས་སུ་ང་ཚོར་ཡག་པོ་དང་བདེ་པོ་ཞིག་ཡོང་བར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དམ། མི་གཞན་ཞིག་ལ་གནོད་འཚེ་དང་བློ་ཕམ་བྱུང་བ་དེས་དངོས་སུ་ང་ཚོའི་ཚོར་བ་སྐྱིད་དུ་གཏོང་གི་རེད་དམ། ཡང་ན་ང་ཚོ་རླུང་ལངས་དྲགས་ཏེ་རྩིག་པ་ལ་མུར་མཛོག་གཞུ་དགོས་པ་ཚོར་གྱི་རེད། རྩིག་པ་ལ་མུར་མཛོག་གཞུས་པ་དེ་ཡིས་ངོ་མ་ང་ཚོའི་ཚོར་བ་སྐྱིད་དུ་གཏོང་གི་རེད་དམ་ཞེ་ན། དེས་ང་ཚོར་གནོད་ཀྱི་རེད་མ་གཏོགས་སྐྱིད་དུ་གཏོང་གི་མེད་པ་གསལ་པོ་རེད། དོན་ངོ་མར་ཁོང་ཁྲོས་ང་ཚོར་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་མེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོ་རྒྱ་ལམ་དུ་མོ་ཊ་འཚང་འགག་གི་ནང་ཚུད་པའི་སྐབས་སུ་རླུང་ཞེ་དྲགས་ལངས་ཏེ་མོ་ཊའི་དུང་སྒྲ་སྒྲོག་པ་དང་མི་ཚང་མར་སྐད་ལོག་དང་སྐད་ངན་རྒྱག་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་ཡག་པོ་ག་རེ་ཡོད་དམ། དེ་ཡིས་ང་ཚོར་ཚོར་བ་སྐྱིད་པ་ཞིག་བཟོས་ཡོད་དམ། དེས་མོ་ཊ་མགྱོགས་ཏུ་འགྲོ་བཅུག་ཡོད་དམ། དེ་ཡིས་ང་ཚོ་མི་ཚང་མའི་མདུན་དུ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་མཐོང་བརླག་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། མི་ཚང་མས་ “མོ་ཊའི་དུང་སྒྲོ་སྒྲོག་མཁན་གྱི་མི་གླེན་པ་དེ་སུ་རེད་དམ།” ཞེས་ཟེར་ནས་ཁྱད་གསོད་བྱེད་ཀྱི་རེད། བྱས་ཙང་། དེས་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་ལ་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་མེད་པ་ནི་གསལ་པོ་གསལ་རྐྱང་རེད།

གལ་ཏེ་ཁོང་ཁྲོ་ལྟ་བུའི་ཉོན་མོངས་དང་ཞེ་སྡང་། དེ་ལ་གཞི་རྟེན་བྱས་པའི་གཞན་ལ་སྐད་ལོག་དང་སྐད་ངན་རྒྱག་པ་དང། སྡང་འཛིན་དབང་གིས་གཞན་དང་འབྲེལ་བ་བཅད་པའམ་གཞན་ལ་ངོས་ལེན་མི་བྱེད་པ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ལམ་རྣམས་ནི། ང་ཚོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན། ང་ཚོའི་རྒྱུན་དུ་དཀའ་ངལ་དེ་དག་གི་རིགས་འཕྲད་ཀྱི་རེད་དམ། འདི་ང་ཚོས་རྟག་ཏུ་ཉམས་སུ་མྱོང་དགོས་པ་ཞིག་རེད་དམ་ཞེ་ན། མ་རེད། གནད་དོན་དེ་འདྲ་མ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཉོན་མོངས་ནི་ང་ཚོའི་སེམས་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པའི་ཆ་ཤིག་མ་རེད། གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ན། ང་ཚོའི་སེམས་ལ་རྟག་ཏུ་དཀྲོག་རྐྱེན་ཐེབས་དགོས་ཤིང་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་དགོས་ཀྱང་། གནས་ཚུལ་ཛ་དྲག་ཤོས་ཤིག་ལའང་ང་ཚོའི་སེམས་འདི་ཁོང་ཁྲོས་དཀྲོག་རྐྱེན་མ་ཐེབས་པའི་དུས་སྐབས་ཡོད། དཔེར་ན། ང་ཚོ་མཐའ་མར་གཉིད་ཁུག་ཚར་བའི་རྗེས་སུ་ཁོང་ཁྲོ་མྱོང་གི་མེད་པ་ལྟ་བུ་རེད།

དེ་འདྲ་ཡིན་པ་སོང་ཙང་། ཁོང་ཁྲོ་དང་། ཞེ་སྡང། འཁོན་སེམས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་ཆོག་པ་དང་། དེ་ཡིས་ཉོན་མོངས་འདི་ཚོ་རྟག་པ་མིན་པ་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང། དེ་ཚོ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆ་ཤས་མིན་པས། མེད་པ་བཟོ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ཁོང་ཁྲོའི་རྒྱུ་འགོག་པ་དང་རྒྱུ་དེ་ཡང་ཕྱི་ཚུལ་ཙམ་འགོག་པ་མིན་པར། རྩ་བ་ནས་འགོག་ན་འཁོན་སེམས་ལས་ཐར་ནས་སེམས་ལ་ཞི་བདེ་ཐོབ་ངེས་པ་རེད། 

འདི་ཡི་སེམས་ཚོར་དང་ཚོར་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མེད་པ་བཟོས་ནས་མཁའ་དབྱིངས་རྟོག་ཞིབ་དང་འབྲེལ་བའི་བརྒྱུད་སྦྲེལ་གློག་བརྙན་སྐར་མའི་འགྲུལ་བཞུད་ (Star Trek) ནང་གི་འགོ་འཛིན་པ་སྐུ་ཞབས་སི་པོཀ་ (Spock) ཟེར་བ་ནང་བཞིན་མིའི་སེམས་ཚོར་ལ་ཤེས་རྟོགས་མེད་པ་ཆགས་དགོས་པ་ཟེར་གྱི་མེད་ལ། ཡང་མིན་ན་སེམས་ཚོར་མེད་པའི་ལྕགས་ཀྱི་མི་ཧྲེང་ངམ་འཕྲུལ་མི་ལྟ་བུའམ་གློག་ཀླད་ལྟ་བུ་ཆགས་དགོས་པ་ཟེར་གྱི་མེད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། ང་ཚོས་རྨོངས་པ་དང་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་སུ་ང་ཚོ་སུ་ཡིན་མིན་མི་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་རྣམས་སྤོང་འདོད་ཡོད། ནང་པའི་ཆོས་ནི་དེ་དག་སྤོང་བའི་ཐབས་ལམ་ལ་ཧ་ཅང་ཕྱུག་པ་ཞིག་ཡིན།

ཐོག་མར་ང་ཚོར་ཀུན་སློང་ངེས་ཅན་ཞིག་དགོས་པའམ་སོ་སོ་རང་ཉིད་ནས་འབད་བརྩོན་བྱས་ཏེ་ཁོང་ཁྲོ་དང་ཉོན་མོངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མེད་པ་བཟོ་བར་སྐུལ་མ་བྱེད་མཁན་གྱི་གཞི་རྟེན་ཞིག་དགོས། གལ་ཏེ་ང་ཚོར་ཉོན་མོངས་སྤོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་མེད་ན། དེ་ག་རེ་བྱས་ནས་ང་ཚོས་སྤོང་གི་རེད་དམ། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་སོང་ཙང་། ཉོན་མོངས་རྣམས་སྤོང་བའི་ཀུན་སློང་ཞིག་དགོས་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།

དེ་ཡང་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ “ང་སྐྱིད་པོ་དང་དཀའ་ངལ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་འདོད་ཀྱི་འདུག །ངའི་མི་ཚེའི་སྤུས་ཚད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་འདོད་འདུག །ངའི་སེམས་ནང་དུ་རྟག་ཏུ་སྡང་འཛིན་དང་འཁོན་སེམས་སྐྱེ་གི་ཡོད་པ་སོང་ཙང་། ངའི་མི་ཚེ་ནི་སྐྱིད་པོ་ཞེ་དྲག་མི་འདུག །ང་རང་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་གི་འདུག །གཅིག་བྱས་ན། ངས་ཁོང་ཁྲོ་དེ་ཕྱིར་འདོན་མི་བྱེད་པ་ཡིན་སྲིད་ཀྱང་། སེམས་ནང་དུ་དེ་ཡོད་པ་དང་། དེས་ང་རང་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་དུས་རྟག་ཏུ་སེམས་མི་བདེ་བ་ཚོར་འཇུག་གི་འདུག་པས། འདི་ནི་མི་ཚེའི་ཁྱད་ཆོས་ཡག་པོ་ཞིག་མིན། དེར་མ་ཟད། དེ་ཡིས་ང་ལ་ཁ་ལག་འཇུ་མི་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་སྟེར་ནས་ནད་པ་བཟོ་གི་འདུག  །བྱས་ཙང་། ང་རང་གི་འདོད་མོས་ཡོད་པའི་ཁ་ལག་ཀྱང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག” །ཅེས་བསམ་བློ་བཏང་བ་ལ་བསྟེན་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་ཀུན་སློང་ཞིག་སྐྱེད་འགོ་འཛུགས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། 

གང་ལྟར་ཡང་། ང་ཚོའི་མི་ཚེའི་ཁྱད་ཆོས་དང་སྤུ་ཚད་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོང་བ་དེ་ནི་ང་ཚོའི་ལག་ཏུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནང་ནས་བསླབ་བྱ་གལ་ཆེ་ཤོས་གཅིག་ནི། ང་ཚོས་སོ་སོའི་མི་ཚེའི་ཁྱད་ཆོས་བཟང་ངན་དེ་ང་རང་ཚོས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐུབ་པར་བསྟན་ཡོད་པ་དེ་ཡིན། ང་ཚོས་དུས་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྒོ་ནས་མི་ཚེ་སྐྱེལ་དགོས་པའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་བཞག་པ་ཞིག་མ་རེད། དེའི་ཐོག་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ག་རེ་ཡིན་ནའང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་རེད།

དེ་ནས་ང་ཚོས་ “ད་ལྟའི་དུས་སྐབས་འདི་ལྟ་བུའི་དུས་ཡུན་ཐུང་ཐུང་ཞིག་གི་ནང་ངས་མི་ཚེའི་ཁྱད་ཆོས་དང་སྤུས་ཚད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་འདོད་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོ་ལ་ཡང་ཡར་རྒྱས་གཏོང་འདོད་ཡོད། གནས་སྟངས་ཇེ་སྡུག་ནས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་འཇུག་འདོད་མེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། གལ་ཏེ་ངས་སྡང་འཛིན་དང་འཁོན་སེམས་ད་ལྟ་ནས་མ་སྤངས་བར་དེ་སེམས་ནང་དུ་ཉར་ནས་བསྡད་ན། དེ་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་ཁོག་པའི་ནང་རྨ་འབྲུམ་གྱི་ནད་གཞི་འབྱུང་སྲིད་ལ། ངས་ནང་དུ་བསགས་པའི་ཁོང་ཁྲོ་དེ་གས་འཐོར་བྱུང་ནས་གཞན་ལ་དམོད་པ་དང་ངན་སྔགས་སོགས་བྱ་སྤྱོད་ཞེད་སྣང་ཚ་པོ་བྱས་ནས་གཞན་དག་གཏོར་བཤིག་གཏོང་ཐབས་བྱེད་སྲིད་པ་ཡིན། རང་ཉིད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ངན་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཟག་གཞན་དེས་ཀྱང་རང་དང་རང་གི་ནང་མིར་ངན་སྔགས་བཏབ་ཏེ་འཁོན་ལན་སློག་པར་ཆགས་སྲིད་ལ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ང་རང་ཚོར་བརྙན་འཕྲིན་ལྟད་མོ་གསར་པ་ཞིག་གི་འཁྲབ་གཞུང་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡིན་” ཞེས་བསམ་གྱི་ཡོད།

གལ་སྲིད་ང་ཚོས་མུ་མཐུད་བསམ་བློ་བཏང་ནས་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ང་ཚོར་འབྱུང་འདོད་མེད་པ་དང་། ང་ཚོས་འབད་བརྩོན་བྱས་ནས་དཀའ་ངལ་རྣམས་ཚབས་ཆེ་རུ་མི་འགྲོ་བའི་ཆེད་ཁོང་ཁྲོ་སྤོང་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་རེད། གཞན་ཡང་ང་ཚོའི་དཀའ་ངལ་རྣམས་ཉུང་དུ་གཏོང་བ་མ་ཟད། ད་དུང་དཀའ་ངལ་ཡོངས་རྫོགས་མཉམ་དུ་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུའི་ཡིད་སྨོན་བྱེད་སྲིད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། སྡང་འཛིན་དང་འཁོན་སེམས་ཆུང་ངུ་ཙམ་ཞིག་ཚོར་བ་དེ་ནི་བདེ་བ་མ་ཡིན་པར།  “ངས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་བའི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཞིག་སྐྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད།” ཅེས་བསམ་དགོས།

དུས་རྒྱུན་དུ་ངས་གང་བཤད་པའི་ “བྲལ་འདོད་དམ་ཐར་འདོད་ཀྱི་ཆོད་སེམས་སམ་ངེས་འབྱུང་” (determination  to be free) ཞེས་པ་དེ་ལ་ཨིན་སྐད་ནང་ “renunciation” ཞེས་བསྒྱུར་ཡོད། དེ་ནི་སྒྱུར་ནོར་ཐེབས་པ་ཞིག་ཡིན། ཨིན་ཚིག་དེ་ཡིས་ང་ཚོ་ལ་གང་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་བྲག་ཕུག་ནང་དུ་འཚོ་བ་སྐྱེལ་དུ་འགྲོ་དགོས་པའི་མཐོང་སྣང་ཞིག་སྟེར་གྱི་ཡོད། འདིར་བཤད་པའི་ངེས་འབྱུང་གི་དོན་འདི་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མ་རེད། ང་རང་ཚོས་གང་བཤད་པ་རེད་ཟེར་ན། སོ་སོའི་དཀའ་ངལ་རྣམས་ལ་དྲང་པོ་དང་བློ་སྟོབས་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་བལྟ་དགོས་ཤིང་། དཀའ་ངལ་དེ་དག་དང་ལྷན་དུ་མུ་མཐུད་ནས་གནས་པ་དེ་དོན་མེད་པ་དང་ཆོ་མེད་ག་ཚོད་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་མཐོང་ནས་ “ང་དེ་ལྟར་མུ་མཐུད་ནས་གནས་འདོད་མེད། ངས་དཀའ་ངལ་མང་པོ་མྱོང་ཚར་ཡིན། ང་དེ་ཚོར་ཉོབ་སྣང་སྐྱེས་ཚར་སོང་། དེ་དག་ལ་ཡིད་ཐང་ཆད་པ་དང་བསུན་སྣང་སྐྱེས་སོང་། ང་དེ་ལས་ཐར་དགོས་ཀྱི་འདུག” །ཅེས་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད།

སྐབས་འདིར་སྐྱེད་དགོས་པའི་བསམ་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་འདོད་དང་བྲལ་འདོད་ཀྱི་ཆོད་སེམས་དང་མཉམ་དུ་ང་ཚོའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་མི་དགེ་བའི་བསམ་བློའི་འཁྱེར་སོ་རྙིང་པ་རྣམས་སྤོང་བའི་འདུན་པ་དེ་ཡིན། འདི་ནི་གལ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན། ང་ཚོས་སེམས་པ་འདི་བརྟན་པོ་དང་ཐག་ཆོད་པོ་ཞིག་མ་བཟོས་བར་དུ་དེར་ནུས་པ་ཡོངས་རྫོཌ་བཏོན་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། ང་ཚོའི་བྲལ་འདོད་ཀྱི་འབད་བརྩོན་དེ་མེད་པ་ཆགས་ནས་ང་ཚོ་གང་དུའང་སླེབས་ཀྱི་མ་རེད། ང་ཚོར་བདེ་བ་ཞིག་འབྱུང་ན་འདོད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། མི་དགེ་བའི་གོམས་གཤིས་དང་སེམས་ཚོར་སོགས་གང་ཡང་སྤོང་གི་མེད། དེ་ལྟར་བྱེད་པས་ནམ་ཡང་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་གི་མ་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་སོང་ཙང། སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་དགོག་དགོས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་དེའི་རྒྱུ་རྣམས་མེད་པ་བཟོ་བར་འདོད་པའི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཞིག་དགོས་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། 

དེའི་རྗེས་ཀྱི་རིམ་པ་གོང་མའི་སྐབས་ང་ཚོས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་ནི། “རང་ཉིད་ལ་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཙམ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་ཁོང་ཁྲོ་སྤོང་དགོས་པ་མ་ཡིན་པར། སོ་སོའི་ཉེ་འཁོར་དུ་་ཡོད་པའི་སེམས་ཅན་ཚང་མའི་ཆེད་དུ་ཁོང་ཁྲོ་དེ་སྤོང་དགོས་ཀྱི་འདུག །ངའི་ནང་མི་དང་། གྲོགས་པོ། ལས་རོགས། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ངས་ཁོང་ཁྲོ་དེ་སྤོང་དགོས་ཀྱི་འདུག །ངས་གཞན་དོན་དུ་བསམ་བློ་བཏང་ནས་ཁོང་ཁྲོ་འདི་ལས་ཐར་བར་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག །ངས་ཁོང་ཚོར་དཀའ་ངལ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡོང་བའི་རྒྱུ་བྱེད་འདོད་མེད། གལ་ཏེ་ངས་ཁོང་ཁྲོ་བཏོན་པ་ཡིན་ན། དེས་ང་རང་གི་ཆེ་མཐོང་བརླག་བཅུག་པ་མ་ཟད། ངའི་ནང་མི་ཡོངས་ལ་ངོ་ཚ་པོ་བཟོ་གི་རེད། ངའི་ཟླ་གྲོགས་ལ་སོགས་པ་ཚང་མར་ངོ་ཚ་པོ་བཟོ་གི་རེད། དེར་བརྟེན། མི་གཞན་ལ་བསམ་གཞིགས་བྱས་ཏེ། སོ་སོ་རང་ཉིད་ནས་ཁོང་ཁྲོ་དེར་ཚོད་འཛིན་དང་གདོང་ལེན། དེ་བཞིན་ཁོང་ཁྲོ་དེ་དག་སྤོང་ཐུབ་པར་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག” །ཅེས་བསམ་རྒྱུ་དེ་རེད།

ད་དུང་ཡང་། “ཁོང་ཁྲོ་འདིས་གཞན་ལ་རོགས་པ་བྱེད་པར་འགོག་རྐྱེན་བྱེད་ཀྱི་འདུག་པས། ངས་ཁོང་ཁྲོ་འདི་ངེས་པར་དུ་སྤོང་དགོས་ཀྱི་འདུག །གལ་ཏེ་ངའི་ཕྲུ་གུའམ་ངའི་ལས་རོགས། ངའི་ཕ་མ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཞིག་ལ་ངའི་རོགས་པ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་དང་། དེའི་སྐབས་སུ་ང་རང་རླུང་ལངས་པ་དང་། སྡང་འཛིན་ནམ་ཁོང་ཁྲོས་སེམས་ནང་དཀྲོག་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད་ན། ངས་རོགས་པ་གང་འདྲ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་རེད་དམ།” ཞེས་བསམ་གཞིགས་བྱས་ནས་ཀུན་སློང་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་བསྐྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་བར་ཆད་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་པས། ང་ཚོས་ཀུན་སློང་གི་རིམ་པ་མི་འདྲ་བ་དེ་དག་ལ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི་སྒོ་ནས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། 

ཁོང་ཁྲོ་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་དེ་ག་ཚོད་ཀྱི་མགོ་རྙོག་པོ་ཡོད་ཀྱང་། གལ་ཏེ་ང་ཚོར་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཡག་གི་ཀུན་སློང་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་མེད་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོས་ཁོང་ཁྲོ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཀྱི་མ་རེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་སྦྱངས་པའི་ཐབས་ལམ་རྣམས་ལག་བསྟར་མ་བྱས་ན། དེ་ནས་དེ་ལ་དོན་སྙིང་གང་ཡོད་དམ། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་སོང་ཙང། གོམ་པ་དང་པོ་དེ་ནི་ཀུན་སློང་གི་སྒོ་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན།

ང་ཚོས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཆོག་པའི་ཁོང་ཁྲོ་ལས་ཐར་བའི་ཐབས་ལམ་དངོས་གང་དང་གང་ཡོད་དམ། ཁོང་ཁྲོ་ནི་སེམས་ལྡན་ནམ་སེམས་ལྡན་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་གང་ཞིག་ལ་འཚེ་བ་བྱེད་པར་འདོད་པའི་སེམས་ལ་དཀྲོག་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་གནས་བབས་ཤིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་གང་ཟག་ཞིག་དང། དུད་འགྲོ་སེམས་ཅན། གནས་སྟངས་ཤིག་གམ། ཡང་ན་ཡུལ་འགའ་ཞིག་ལ་དམིགས་ཏེ་དེ་ལ་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བ་དང་། དེའི་ཕྱོགས་སུ་འཚེ་བ་དང་ཁྲོ་བ་བཏོན་འདོད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ་ཡུལ་དེ་དག་འཚེ་བའི་ལམ་ནས་འགྱུར་བ་གཏོང་བ་དེ་ཁོང་ཁྲོ་རེད། དེར་བརྟེན་ཁོང་ཁྲོ་ནི་མི་བཟོད་པའི་གནས་བབས་ཤིག་དང་། བཟོད་སྒོམ་མེད་པ། དེ་དང་མཉམ་དུ་ང་ཚོས་བཟོད་བསྲན་མི་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་གང་ཡང་རུང་བ་དེར་གནོད་པ་སྐྱེལ་འདོད་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། ཕྱོགས་ཅིག་ནས་མི་བཟོད་པའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ནི་བཟོད་པ་ཡིན་ཞིང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བྱམས་པ་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། བྱམས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་ཞིག་བདེ་བ་འཕྲད་འདོད་ཀྱི་བསམ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བྱམས་པ་ནི་གཞན་ལ་གནོད་འདོད་ཀྱི་བསམ་པའི་ལྡོག་ཕྱོགས་དེ་ཡིན།

ང་ཚོ་ཡང་སེ་སོ་སོར་འཕྲད་འདོད་མེད་པའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་དང་འཕྲད་པའི་སྐབས་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་གི་ཡོད། མི་ཚོས་ང་ཚོའི་འདོད་པ་ནང་བཞིན་མི་བྱེད་པའི་སྐབས་སུའང་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་གི་ཡོད། དཔེར་ན། ཁོང་ཚོས་རང་ཉིད་ལ་གུས་ཞབས་མི་བྱེད་པ་དང་། ལས་ཀ་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་ང་ཚོས་མངགས་གཏོང་བྱེད་པ་ནང་བཞིན་མི་བྱེད་པའམ། ཡང་ན་ཁོང་ཚོས་ཚོང་ལས་ནང་རང་ཉིད་ལ་ལས་ཀ་ཞིག་བྱ་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་བྱས་པ་ནང་བཞིན་བྱེད་ཀྱི་མེད་པའི་སྐབས་རླུང་ལངས་ཀྱི་ཡོད། ཁོང་ཚོས་སོ་སོས་རེ་བ་བྱས་པ་ནང་བཞིན་མ་བྱེད་པར་བརྟེན་ང་ཚོས་ཁོང་ཚོར་ཁོང་ཁྲོ་ཆེན་པོ་ཟ་གི་ཡོད། དཔེ་གཞན་ཞིག་ལ། མི་ཞིག་གིས་ང་ཚོའི་རྐང་སོར་སྒང་ལ་རྡོག་རྫིས་བཏང་བ་ཡིན་ན། ང་ཚོར་དེ་འདྲ་ཞིག་འབྱུང་འདོད་མེད་པ་སོང་ཙང་། མི་དེ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་གི་ཡོད། ཡིན་ནའང། ང་ཚོས་གནས་སྟངས་དེ་འདྲའི་སྐབས་སུ་ཁོང་ཁྲོ་མི་ཟ་བར་ཐབས་ལམ་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་བསྟེན་ནས་གདོང་ལེན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།

དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་ནང་བྱོན་པའི་རྒྱ་གར་ནང་པའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་ཚུལ་གྱི་ཆོས་ཚུལ་མང་པོ་གསུངས་ཡོད། གལ་ཏེ་ངས་ཁོང་གིས་གང་བྲིས་གནང་ཡོད་པ་ལ་ཚིག་འགྲེལ་རྒྱག་པ་ཡིན་ན། ཁོང་གིས། “གལ་སྲིད་གནས་སྟངས་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཞིག་དང་འཕྲད་པ་དང་། དེར་ང་ཚོས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐུབ་ཡག་ཅིག་ཡོད་ན། དེ་ལ་སེམས་འཁྲེལ་བྱེད་དགོས་ཡག་དང་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་དགོས་དོན་མེད་པར་བཅོས་བསྒྱུར་བྱེད་དགོས། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་བར་བྱེད་ཐབས་གང་ཡང་མེད་ན། སེམས་འཁྲེལ་བྱེད་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་བསྡད་པ་ཡིན་ན་ཕན་ཐོགས་གང་ཡང་མེད། གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་མེད་ན་དེར་ཁོང་ཁྲོས་གང་ཡང་ཕན་གྱི་མ་རེད།” ཅེས་གསུངས་ཡོད།

དཔེ་ཆ་བཞག་ན། ང་ཚོའི་པེ་ནང་མངའ་སྡེ་ (Penang) འདི་ནས་སིངྒ་པོར་བར་གནམ་གྲུའི་བརྒྱུད་འགྲོ་འདོད་ཡོད་ཀྱང་། གནམ་ཐང་ལ་འབྱོར་དུས་གནམ་གྲུ་སྔོན་ཚུད་ནས་གང་ཚར་ནས་སྟུབ་སྟེགས་སྟོང་པ་མེད་པ་ཤེས་དུས་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་དགོས་དོན་གང་ཡང་མེད། ཁོང་ཁྲོ་ཟས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོ་གནམ་གྲུའི་ནང་དུ་འགྲོ་ཐུབ་པའི་རོགས་པ་བྱེད་ཀྱི་མ་རེད། ཡིན་ནའང། ང་ཚོས་གནས་སྟངས་དེར་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐབས་ཅིག་ཡོད་པ་ནི། ང་ཚོས་གནམ་གྲུ་རྗེས་མའི་ནང་དུ་འགྲོ་ཆོག་པ་དེ་ཡིན། ཁོང་ཁྲོ་ཟ་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ག་རེ་ཡོད་དམ། གནམ་གྲུ་རྗེས་མའི་འཛིན་བྱང་སྔོན་ཚུད་ནས་མངགས་ཉོ་བྱས་ཏེ། སིངྒ་པོར་ལ་ཡོད་པའི་གྲོགས་པོ་རྣམས་ལ་ཁ་པར་རྒྱག་ནས་ང་ཚོ་རྗེས་ལ་ཡོང་རྒྱུའི་སྐོར་བརྡ་ལན་སྤྲད་བཞག་ན། ཚང་མ་འགྲིག་པ་རེད། ང་ཚོས་དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་འདི་ལྟར་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་རེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོའི་གཟུགས་མཐོང་བརྙན་འཕྲིན་དེ་ལས་ཀ་བྱེད་ཀྱི་མེད་ན། དེར་རླུང་ལངས་པ་དང་ཚིག་ངན་བརྗོད་དགོས་དོན་མེད། དེ་བཟོ་བཅོས་རྒྱག་དགོས། གལ་ཏེ་གནས་ཚུལ་ཞིག་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ན། དེ་ལ་མི་དགའ་བ་བྱེད་པའམ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་དགོས་དོན་མེད་པར་དེ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་རྒྱུ་ཡིན་པ་ནི་གསལ་པོ་རེད། 

གལ་ཏེ་ང་ཚོས་གནས་སྟངས་དེར་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐབས་གང་ཡང་མེད་ན། དཔེར་ན། གལ་སྲིད་ང་ཚོ་ཚང་ཀ་ཆེ་སྒང་གི་སྣུམ་འཁོར་འཚང་འགག་ནང་འཁར་ནས་ཡོད་ན། གནས་སྟངས་དེ་ང་ཚོས་ཁས་ལེན་རྒྱུ་ཙམ་ལས། གཞན་ང་ཚོའི་སྣུམ་འཁོར་གྱི་མདུན་ངོས་སུ་ཡོད་པའི་སྣུམ་འཁོར་རྣམས་འཇོམས་བྱེད་ཀྱི་ལེ་ཟེར་གྱི་མེ་མདའ་ནི་མེད་ལ། ཡང་མིན་ན་ཉི་ཧོང་གི་འགུལ་རིས་གློག་བརྙན་ཁ་ཤས་ནང་སྟོན་པ་ནང་བཞིན་སྣུམ་འཁོར་འཚང་འགག་གི་སྟེང་ནས་འཕུར་ཐུབ་ཡག་མེད། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་སོང་ཙང། ང་ཚོས། “འགྲིག་གི་འདུག །ང་རང་སྣུམ་འཁོར་འཚང་འགག་ནང་ཡོད་རེད། ད་རླུང་འཕྲིན་ཡང་ན་སྒྲ་སྡུད་འཁོར་ཐག་བརྒྱུད་ནས་ནང་པའི་གསུང་ཆོས་སམ། ཡང་ན་གཞས་སྙན་པོ་ཞིག་ཉན་གྱི་ཡིན་” ཞེས་བསམས་ནས་གནས་སྟངས་དེ་ལྷོད་ཡངས་དང་བརྗིད་ཉམས་ཀྱི་ངང་ནས་ངོས་ལེན་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོས་ལམ་དུ་སྣུམ་འཁོར་འཚང་འགག་ཡོད་པའི་དུས་ཚོད་དེ་མང་ཆེ་བ་ཧ་གོ་གི་ཡོད་པས། སྔ་ས་ནས་སོ་སོའི་མཉམ་དུ་སྒྲ་སྡུད་འཁོར་ཐག་ཅིག་འཁྱེར་ནས་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་རྒྱུ་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་སྣུམ་འཁོར་འཚང་འགག་ནང་སྣུམ་འཁོར་གཏོང་དགོས་པ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ན། ང་ཚོའི་དུས་ཚོད་དེ་བེད་སྤྱོད་ཡག་ཤོས་སུ་གཏོང་ཐབས་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། དེའི་རིང་ང་ཚོའི་སོ་སོའི་ལས་ཁུངས་ནང་གི་དཀའ་ངལ་དང་ནང་མིའི་དཀའ་ངལ་ལ་སོགས་པར་བསམ་བློ་བཏང་ནས་དཀའ་ངལ་དེ་དག་སེལ་ཐབས་སུ་ཐབས་ལམ་ཡག་པོ་ཞིག་རྙེད་པའི་ཆེད་དུ་དུས་ཚོད་དེ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་དགོས།

གལ་ཏེ་གནས་སྟངས་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཞིག་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་བར་ང་ཚོས་གང་ཡང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ན། གནས་སྟངས་དེ་བེད་སྤྱོད་ཡག་ཤོས་སུ་གཏོང་ཐབས་བྱེད་དགོས། གལ་ཏེ་ནག་ཁུང་ནང་དུ་ང་ཚོའི་རྐང་སོར་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཐེབས་ནས་ཡར་མཆོངས་མར་མཆོངས་བྱེད་པ་དང་སྐད་ལོག་རྒྱག་པ་ཡིན་ན། དེས་ན་ཟུག་དེ་དྲག་གི་ཡོད་དམ། ཨ་རིའི་ཁ་སྐད་ཀྱི་ནང་དུ་དེ་ལ་ང་ཚོས་ “ན་ཟུག་གི་ཞབས་བྲོ་རྒྱག་པ་” ཟེར་གྱི་ཡོད། ཁྱེད་རང་ལ་ན་ཟུག་ཆེན་པོ་བྱུང་ནས་ཡར་མཆོངས་མར་མཆོངས་ཀྱིས་ཞབས་བྲོ་འདྲ་པོ་རྒྱག་གི་ཡོད་ཀྱང་། དེས་ན་ཟུག་ཆུང་དུ་གཏོང་གི་མེད། དེའི་ཐོག་ང་ཚོར་བྱེད་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད་པ་འདྲ་པོ་རེད། ང་ཚོས་བྱེད་རྒྱུ་གཅིག་ཡོད་པ་ནི། ད་ལྟ་གང་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེའི་ཐོག་ལ་མུ་མཐུད་ནས་བསྐྱོད་རྒྱུ་ཙམ་དེ་ཡིན། དེ་ལྟ་བུའི་ན་ཟུག་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཞིང་འཛད་ནས་འགྲོ་རྒྱུ་རེད། དེ་གཏན་དུ་གནས་ཀྱི་མེད་པ་དང་ཡར་མཆོངས་མར་མཆོངས་དང་སྐད་ལོག་རྒྱག་པ་དེས་ན་ཟུག་དྲག་ཏུ་གཏོང་གི་མེད། ང་ཚོ་ལ་ག་རེ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་དམ། ང་ཚོ་ལ་མི་ཚང་མ་ཡོང་ནས། “ཨོ། ཁྱེད་རང་སྙིང་རྗེ། རྐང་སོར་ལ་རྨས་སྐྱོན་བྱུང་འདུག་” ཅེས་བརྗོད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་དམ། གལ་ཏེ་བྱིས་པའམ་ཕྲུ་གུ་མ་འབྱར་ཞིག་སོ་སོ་རང་ཉིད་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཕོག་པ་ཡིན་ན། དེ་ནས་ཨ་མ་དེ་ཡོང་ནས་རྨས་ས་དེར་འོ་བྱས་ནས་ན་ཟུག་དྲག་ཏུ་གཏོང་གི་ཡོད། བྱས་ཙང་། མི་ཚོས་ང་ཚོར་ཕྲུ་གུ་མ་འབྱར་ནང་བཞིན་གཅིག་པ་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་པའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དམ།

ང་ཚོ་གྲལ་སྒྲིག་ནས་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་དུ་སོ་སོའི་རེས་མོས་སྒུག་སྡོད་པའི་སྐབས་ང་ཚོས། ང་གྲལ་གྱི་ཨང་གྲངས་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་སམ་དགུ་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་རྒྱུ་མིན་པ་དང་། རིམ་པས་ངའི་རེས་མོས་དེ་སླེབ་ཀྱི་རེད་བསམས་ནས་མི་རྟག་པའི་ཐོག་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བ་དེས་གནས་སྟངས་དེར་བཟོད་བསྲན་བྱེད་པར་ཕན་ཐོགས་པ་དང་། ང་ཚོས་དུས་ཚོད་དེ་བེད་སྤྱོད་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་གཏོང་ཆོག་གི་རེད། “སྒུག་ཡག་ཁོ་རང་ལ་བདེ་བ་འགའ་ཞིག་ཡོད་” ཅེས་རྒྱ་གར་ནང་ཁ་དཔེ་ཞིག་ཡོད། ཁ་དཔེ་འདི་བདེན་པ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་སོ་སོའི་རེས་མོས་མ་སླེབས་བར་དུ་གྲལ་གྱི་ནང་དུ་སྒུག་དགོས་པའམ། ཡང་ན་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་སྒུག་དགོས་ན། ང་ཚོས་དུས་ཚོད་དེ་དག་རླངས་འཁོར་འབབ་ཚུགས་དང་གྲལ་དུ་ཡོད་མཁན་གྱི་མི་དང་། ལས་ཁུངས་ནང་འགྲོ་བཞིན་པའི་བྱ་གཞག་ཁག་ལ་སོགས་པའི་གང་རུང་གི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཤེས་རྟོགས་ཆེད་དུ་དུས་ཚོད་དེ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཆོག །དེ་ཡིས་མི་གཞན་ལ་སེམས་འཁུར་གྱི་བསམ་པ་དང་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བར་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་ཚོ་ལའང་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་དང་འཕྲད་པ་ཡིན་ན། ཆུ་ཚོད་ཕྱེད་ཀའི་རིང་ཚིག་ངན་ལབ་ནས་མ་བསྡད་པར་དུས་ཚོད་དེ་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་ངང་སྐྱེལ་སྲིད་ཀྱི་རེད། 

སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས་ང་ཚོར་བསླབ་བྱ་གཞན་ཞིག་གསུངས་ཡོད་པ་ནི། “གལ་ཏེ་ང་ཚོར་མི་ཞིག་གིས་དབྱུག་པ་གཞུས་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོས་སུ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་གི་རེད་དམ། ང་ཚོ་གང་ཟག་དེར་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་གི་རེད་དམ། ཡང་ན་དབྱུག་པ་དེར་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་གི་རེད།” གལ་ཏེ་ང་ཚོས་རྒྱུ་མཚན་རིག་པའི་སྒོ་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན། ང་ཚོའི་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་སའི་ཡུལ་དེ་དབྱུག་པ་དེ་ཡིན་དགོས་ཀྱི་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ང་ཚོར་ན་ཟུག་སྦྱིན་མཁན་དང་གནོད་མཁན་དེ་དབྱུག་པ་དེ་ཡིན་པ་རེད། ཡིན་ནའང་མི་སུ་གཅིག་ཀྱང་དབྱུག་པ་དེར་ཁོང་ཁྲོ་མི་ཟ་བར་གང་ཟག་དེར་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་བ་ནི་གླེན་རྟགས་རེད། ང་ཚོས་གང་ཟག་དེར་ཁོང་ཁྲོ་ག་རེ་བྱས་ནས་ཟ་གི་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། དབྱུག་པ་དེར་བཀོད་བྱུས་དང་སྟངས་འཛིན་བྱེད་མཁན་ནི་གང་ཟག་དེ་ཡིན་པས་རེད། དེ་ག་ནང་བཞིན་ང་ཚོས་ད་དུང་བསམ་བློ་རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་བཏང་ན། གང་ཟག་དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་བཀོད་བྱུས་དང་སྟངས་འཛིན་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་སོང་ཙང། གལ་ཏེ་ང་ཚོ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་དགོས་ན། དབྱུག་པ་གཞུ་མཁན་གྱི་གང་ཟག་དེའི་ཉོན་མོངས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། 

དེ་ནས་ང་ཚོས། “ཉོན་མོངས་ག་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་དམ། དེ་རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་ནས་སྐྱེས་པ་ཞིག་མ་རེད། ངས་ཉོན་མོངས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ལས་ཤིག་ངེས་པར་དུ་བསགས་ཡོད། ངས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ངེས་པར་དུ་བསགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁོས་ང་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་བ་དང་དབྱུག་པ་གཞུས་པ་རེད། དེ་ནང་བཞིན་ངས་གང་ཟག་ཅིག་ལ་རོགས་པ་བྱེད་རོགས་ཞུས་ཀྱང་། གང་ཟག་དེས་རོགས་པ་བྱེད་ཀྱི་མིན་ཟེར་ན། ང་ཚོ་ལམ་སེང་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་གི་ཡོད། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ངའི་སེམས་ལ་གནོད་སོང་། གལ་ཏེ་ངས་དེའི་སྐོར་བསམ་བློ་བཏང་དུས་དོན་ངོ་མར་དེ་ནི་ང་རང་གྱི་སྐྱོན་ཡིན། ང་རང་བྲེལ་བ་ཚ་དྲགས་ནས་ལས་ཀ་དེ་རང་ངོས་ནས་བྱེད་ཐུབ་མེད། མི་གཞན་པ་དེར་རོགས་པ་བྱེད་རོགས་ལབ་དུས་མི་དེས་རོགས་པ་མ་བྱས་ན། ང་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་གི་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་རང་ལེ་ལོ་ཞེ་དྲགས་བྱས་མེད་ན། ངས་གང་ཟག་དེར་རོགས་པ་དགོས་ནམ་ཡང་ལབ་ཀྱི་མ་རེད་ལ། དཀའ་ངལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནམ་ཡང་མི་འབྱུང་བ་ཡིན། གལ་ཏེ་ང་རང་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ན། རང་ཉིད་གླེན་ཞིང་ལེ་ལོ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གཞན་ལ་རོགས་པ་དགོས་ཞེས་རེ་སྐུལ་ཞུས་པ་སོང་ཙང་། རང་གིས་རང་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་དགོས་ཀྱི་ཡོད།” 

ང་ཚོར་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་མེད་ནའང་། ང་ཚོས་གང་ཟག་གཞན་དེར་སྟངས་འཛིན་བྱེད་པའམ་དབང་དུ་སྒྱུར་མཁན་གྱི་ཉོན་མོངས་དེ་དག་ལས་ཐར་ཡོད་མེད་ལྟ་དགོས། དཔེར་ན། རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་ལྟ་བུ། “ཁོས་ང་ལ་རོགས་བྱེད་རྒྱུ་ངོས་ལེན་བྱས་མ་སོང། ཡིན་ནའང་ངས་རྟག་པར་མི་གཞན་ལ་རོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དམ། ང་རང་རྟག་པར་མི་གཞན་ལ་རོགས་པ་བྱེད་པར་མོས་མཐུན་བྱེད་མཁན་དང་ལམ་སེང་རོགས་པ་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ་ངས་དེ་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་མེད་ན། མི་གཞན་གྱིས་རྟག་ཏུ་ང་ལ་རོགས་པ་ཡོང་བའི་རེ་བ་བཅོལ་དགོས་དོན་མེད།” ཅེས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། འདི་ནི་ཁོང་ཁྲོ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ཡིན།

ངས་གོང་དུ་ཞུས་པ་ལྟར། ཁོང་ཁྲོ་ནི་དུས་རྟག་ཏུ་མི་གཞན་ཞིག་ལ་སྐད་ལོག་སྐད་ངན་རྒྱག་པའམ། ཡང་ན་མི་གཞན་ཞིག་ལ་གཞུས་ནས་བཏོན་དགོས་པ་ཞིག་མིན། ཁོང་ཁྲོ་ནི་ཉོན་མོངས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། དེའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཁོང་ཁྲོ་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་སྐབས་ཚོར་བ་མི་བདེ་བ་དང་སྐྱིད་པོ་མེད་པ་བཟོ་གྱི་ཡོད། བྱས་ཙང་། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ཁོང་ཁྲོ་དེ་སེམས་ནང་དུ་ཉར་ནས་ཕྱིར་ནམ་ཡང་མ་བཏོན་པ་ཡིན་ནའང་། སེམས་ནང་དུ་ཁོང་ཁྲོས་གནོད་པ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་ང་ཚོའི་སེམས་ཧ་ཅང་མི་སྐྱིད་པ་བཟོ་གི་ཡོད། དེའི་རྗེས་ཁོང་ཁྲོ་དེ་གནོད་འཚེ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་ཕྱིར་ཐོན་ཡོང་བའི་སྐབས་སུ། ང་ཚོས་ཁོང་ཁྲོ་དེ་ཕྱིར་མ་བཏོན་ནས་སེམས་ནང་དུ་ཉར་བ་དེ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་སྟངས་སྐོར་ངས་འགྲེལ་བཤད་བྱས་པ་ནང་བཞིན་ཐབས་ལམ་དེ་གཅིག་པ་གཅིག་རྐྱང་འདིར་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོས་སོ་སོའི་བསམ་བློའི་འཁྱེར་ཕྱོགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་པ་དང་བཟོད་པ་གོང་འཕེལ་གཏོང་དགོས།

འབེན་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ།

བཟོད་པ་ལ་རིགས་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད། དང་པོ་ནི་འབེན་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཁྱེད་རང་གིས་འབེན་ཞིག་བཙུགས་མེད་པ་ཡིན་ན། དེར་སུས་ཀྱང་མདའ་འཕེན་གྱི་མ་རེད། ཨ་རིའི་ནང་ཕྲུ་གུ་ཚོར་རྩེད་མོ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡོད། ཁོང་ཚོས་སོ་སོའི་གྲོགས་པོའི་རྐུབ་ལ་ཤོག་བུ་དུམ་བུ་རེར་སྦྱར་ནས་དེའི་སྟེང་དུ་ “ང་ལ་རྡོག་རྒྱག་གཞུས་” ཞེས་བྲིས་པ་དང་། དེ་ལ་ “ང་ལ་རྡོག་རྒྱག་གཞུས་” ཞེས་པའི་མཚོན་རྟགས་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོད། དེ་ནས་ཕྲུ་གུ་སུ་འདྲ་ཞིག་གིས་ཕྲུ་གུ་དེའི་རྒྱབ་ཏུ་ “ང་ལ་རྡོག་རྒྱག་གཞུས་” ཞེས་པའི་མཚོན་རྟགས་དེ་མཐོང་དུས་རྡོག་རྒྱག་གཞུ་གི་ཡོད། དེ་ག་ནང་བཞིན་བཟོད་པའི་རིགས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོས་སོ་སོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་གནོད་བྱེད་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ད་ལྟ་རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱབ་ཏུ་ང་ལ་རྡོག་རྒྱག་གཞུས་ཞེས་པའི་མཚོན་རྟགས་དེ་ཇི་ལྟར་སྦྱར་ཡོད་པ་དང་། འདིས་ང་ཚོར་ད་ལྟ་འཕྲད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རིགས་མི་འདྲ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཚུལ་ལ་བསམ་བློ་འཁོར་གྱི་ཡོད།

དཔེ་ཆ་བཞག་ན། གལ་སྲིད་ང་ཚོ་སྲང་ལམ་དུ་འཕྲོག་བཅོམ་བྱས་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོས་ “གལ་ཏེ་ངས་འདས་པའི་དུས་སམ་སྐྱེ་བ་སྔ་མར་གནོད་བྱེད་མི་དགེ་བའི་ལས་བསགས་ནས་དམིགས་ཡུལ་གྱི་རྟེན་འབེན་ལྟ་བུ་ཞིག་བཙུགས་མེད་ན། ད་ལྟའི་དུས་སུ་མུན་ནག་ཅན་གྱི་སྲང་ལམ་ལ་བཅོམ་མཁན་དང་ཉེས་རྡུང་གཏོང་མཁན་རྣམས་ཡོད་པའི་སྐབས་དེ་རང་ལ་ང་དེར་འགྲོ་བའི་སྐུལ་སློང་ངམ་ངར་ཤུགས་དེ་སེམས་ནང་སྐྱེ་གི་མ་རེད། དུས་རྒྱུན་དུ་ང་སྲང་ལམ་དེ་ནས་འགྲོ་གི་མེད་ཀྱང་། དགོང་མོ་དེར་སྲང་ལམ་མུན་ནག་ཅན་དེར་འགྲོ་དགོས་བསམས་སོང། རྒྱུན་དུ་ང་ནང་ལ་སྔ་པོ་ནས་ལོག་གི་ཡོད་ཀྱང་། དགོང་མོ་དེར་གྲོགས་པོ་མཉམ་དུ་ཏོག་ཙམ་རྒྱུན་རིང་ཙམ་སྡོད་རྒྱུའི་སྐུལ་སློང་ངམ་ངར་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་སླེབས་སོང། དེར་མ་ཟད། འཕྲོག་བཅོམ་བྱེད་མཁན་གྱི་རྐུན་ཇག་གི་སྒུག་སའི་སྲང་ལམ་དེ་ག་རང་གི་ནང་ཕྱིན་པ་ཡིན། ངའི་སེམས་ནང་དུ་དེ་ལྟ་བུའི་སྐུལ་སློང་ངམ་ངར་ཤུགས་དེ་ག་རེ་བྱས་ནས་སླེབས་པ་རེད་དམ། དེ་ནི་སྔོན་མ་ངས་མི་དེར་གནོད་པ་སྐྱེལ་བའི་བྱ་བ་ཞིག་བྱས་པ་དང་། ད་ལྟ་དེ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྨིན་གྱི་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི་རེད།” ཅེས་བསམ་གྱི་ཡོད།

ང་ཚོའི་སེམས་ནང་སྐུལ་སློང་ངམ་ངར་ཤུགས་དེ་ལས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་གྱི་སྒོ་ནས་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་འདྲ་སོང་ཙང་། ང་ཚོས། “སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་རྫོགས་འགྲོ་གི་འདུག། ང་རང་མི་དགེ་བའི་ལས་ནས་ལས་སླ་པོའི་སྒོ་ནས་ཐར་གྱི་འདུག་བསམས་ནས་དགའ་དགོས། གང་ཡིན་ཟེར་ན། གནས་སྟངས་དེ་ལས་སྡུག་པ་ཡོང་སྲིད། མི་དེས་ང་ལ་འཕྲོག་བཅོམ་ཙམ་བྱས་པ་རེད་མ་གཏོགས་ཁོས་མེ་མདའ་རྒྱག་ནས་བསད་ཀྱང་སྲིད་པ་རེད། དེར་བརྟེན། ངའི་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་ལས་སླ་པོའི་སྒོ་ནས་སྨིན་པ་དང་ལས་དེ་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་བག་ལྷོད་ཀྱི་ཚོར་བ་སྐྱེ་དགོས། གང་ལྟར་དེ་ནི་ཧ་ཅང་སྡུག་ཅག་མིན་པ་དང་། དེས་རང་ཉིད་ལ་ཐེ་ཇུས་དང་བསུན་པོ་མི་བཟོ་བར། དེ་ལས་ཐར་བ་དེ་ཡག་པོ་བྱུང་། ཕྱིན་ཆད་ང་ལ་ལས་ཀྱི་བུ་ལོན་དེ་མེད།” ཅེས་བསམ་བློ་འཁོར་ཆོག་པ་ཡིན།

འདིའི་རིགས་ཀྱི་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་ནི་ཕན་ཐོཌ་ཆེན་པོ་ཡོད། སྔོན་མ་ང་གྲོགས་པོ་གཅིག་དང་མཉམ་དུ་མཚོ་ཁ་ལ་གཟའ་མཇུག་གི་གུང་གསེང་གཏང་དུ་ཕྱིན་པའི་སྐབས་དེ་དྲན་སོང། ང་ཚོ་སྣུམ་འཁོར་རྒྱུན་རིང་པོ་བཏང་ནས་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ནས་སྣུམ་འཁོར་དུས་ཡུན་རིང་པོ་བཏང་ནས་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོ་ཆུ་ཚོད་གཅིག་དང་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་སྣུམ་འཁོར་བཏང་པའི་རྗེས་སུ་སྣུམ་འཁོར་ནང་ནས་སྐད་ཁྱད་མཚར་པོ་ཞིག་ཐོས་སོང། ང་ཚོས་ལམ་ཟུར་དུ་ཡོད་པའི་འཕྲུལ་འཁོར་བཟོ་བཅོས་ཁང་གི་བཟོ་ལས་པའི་འགྲམ་དུ་སྣུམ་འཁོར་བཀག་པ་ཡིན། བཟོ་ལས་པས་སྣུམ་འཁོར་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་ནས་འཁོར་ལོའི་སྲོག་ཤིང་དེ་ལ་གས་ཆག་ཤོར་ཡོད་པ་དང་། ང་ཚོ་མུ་མཐུད་ནས་འགྲོ་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། དེ་ལས་སྣུམ་འཁོར་འོར་འདྲེན་ཊག་འཁོར་ཞིག་ལེན་ནས་སྣུམ་འཁོར་འཐེན་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་རང་འཇགས་ལོག་དགོས་ཚུལ་བཤད་སོང། བྱུང་རྐྱེན་དེར་ང་དང་ངའི་གྲོགས་པོ་གཉིས་ཁོང་ཁྲོ་ཆེན་པོ་ཟ་ཆོག་པ་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི། ངེད་གཉིས་མཚོ་ཁའི་མགྲོན་ཁང་ཡག་པོ་དེར་གཟའ་མཇུག་ངལ་གསོའི་ཆེད་འགྲོ་འདོད་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པས་རེད། འོན་ཀྱང་། ངེད་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་བློའི་འཁྱེར་ཕྱོགས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་གནས་སྟངས་དེར་རྦད་དེ་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་བལྟས་པ་ཡིན། དེ་ཡང་། “འདི་ཡག་པོ་ཞེ་དྲག་རེད། གནས་སྟངས་འདི་བྱུང་བ་དེ་ཧ་ཅང་གི་ཡག་པོ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་མུ་མཐུད་སྣུམ་འཁོར་བཏང་ནས་བསྐྱོད་ན་འཁོར་ལོའི་སྲོག་ཤིང་དེ་ཆག་སྲིད་པ་དང་། ང་ཚོར་བརྡབ་སྐྱོན་དང་གོད་ཆག་ཆེན་པོ་བྱུང་ནས་ང་རང་གཉིས་ཀ་བསད་སྲིད། དེ་འདྲ་ཡིན་པ་སོང་ཙང་། གནས་སྟངས་འདི་འདྲའི་སྒོ་ནས་ལས་སྨིན་པ་དེ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད། ང་ཚོ་ལས་སླ་པོའི་སྒོ་ནས་ཐར་པ་རེད།” ཅེས་བསམས་ནས་ང་ཚོའི་སེམས་ཞི་བདེ་བག་ཕེབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྣུམ་འཁོར་འོར་འདྲེན་ཊར་འཁོར་འཁྲིད་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ལ་ལོག་ཕྱིན་པ་ཡིན། གྲོང་ཁྱེར་ལ་འབྱོར་བ་དང་ང་ཚོས་སྣུམ་འཁོར་གཞན་ཞིག་གཡར་ནས་འཆར་གཞི་གཞན་ཞིག་སྒྲིག་བཀོད་བྱས་ནས་སླར་མཚོ་ཁ་ལ་ཕྱིན་པ་ཡིན།

ང་ཚོས་མྱོང་སྲིད་པའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲའི་རིགས་མང་པོ་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ། ཁོང་ཁྲོ་ཟ་བ་དང་བློ་ཕམ་བྱས་པས་ཕན་གང་ཡང་ཐོགས་ཀྱི་མ་རེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་དེ་ལ། “འདིས་ངའི་སྔོན་བསགས་པའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ངན་པ་རྣམས་རྫོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལས་ཀྱི་བུ་ལོན་འདི་ད་ལྟ་སྨིན་པ་རེད། ཡག་པོ་ཞེ་དྲག་རེད། ལས་དེ་ཟད་སོང། དེ་ལས་སྡུག་པའང་བྱུང་སྲིད་ཀྱི་རེད།” ཅེས་པའི་བསམ་ཕྱོགས་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་བལྟས་ན། འདི་ནི་དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་སྟངས་བརྟན་པ་ཞིག་ཡིན། 

བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་རིགས་ཀྱི་བཟོད་པ།

བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་རིགས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཞིག་ཡོད། བཟོད་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོས་མི་སུ་ཞིག་རང་ཉིད་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་བ་དང་། སྐད་ལོག་དང་སྐད་ངན་རྒྱག་པ་ཡིན་ན། དེ་རྣམས་ལ་སྨྱོན་པ་དང་སེམས་ལ་དཀྲོག་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་གང་ཟག་ཅིག་ཏུ་བརྩི་གི་ཡོད། འདི་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་ནི། མི་གཞན་དག་གི་མདུན་དུ་ང་ཚོར་ངོ་ཚ་པོ་བཟོས་པ་དང་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཏེ་ང་ཚོའི་ཆེ་མཐོང་བརླག་ཏུ་འཇུག་མཁན་དང་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་རུ་འཇུག་མཁན་གྱི་གང་ཟག་ཞིག་ལ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཆོག །དཔེར་ན། མི་གཞན་དག་གི་མདུན་དུ་ནེ་ཙོས་ང་ཚོའི་མིང་འབོད་བྱེད་པ་དེས་ང་ཚོའི་ཆེ་མཐོང་བརླག་གི་རེད་དམ། བྱིའུ་ཞིག་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་དགོས་དོན་གང་ཡང་མེད། རླུང་བཏོན་པ་ནི་བྱབ་ཆུང་གི་ཡ་ལན་ཞིག་ཡིན། དེ་ག་ནང་བཞིན་མི་སྨྱོན་པ་ཞིག་གིས་ང་ཚོར་སྐད་ལོག་དང་སྐད་ངན་རྒྱག་པ་ཡིན་ན། དེས་ང་ཚོའི་ཆེ་མཐོང་བརླག་གི་མེད། མི་ཚང་མས་མཚམས་རེར་ཕྲུ་གུས་ངུ་སྐད་རྒྱག་པ་དང་སྤྲོ་ཐུང་བྱེད་པ་སོགས་ང་ཚོ་ལ་རྙོག་དྲ་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། དེར་མ་ཟད། སེམས་ནད་སྨན་པ་དང་ནད་པ་ལྟ་བུར་ཆ་བཞག་ན། ནད་པ་དེ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་བའི་སྐབས་སུ་སེམས་ནད་སྨན་པ་དེ་ཁོང་ཁྲོ་མི་ཟ་བར། ནད་པ་དེར་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་གི་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད།

དེ་བཞིན་ང་ཚོར་སེམས་མི་སྐྱིད་པ་བཟོ་མཁན་དང་། ཁོང་ཁྲོ་ཟ་བཅུག་མཁན། ངོ་ཚ་པོ་དང་ཁ་སྐྱེངས་པོ་བཟོ་མཁན་གྱི་གང་ཟག་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་དེར་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་ཐབས་བྱེད་དགོས། དངོས་གནས་དྲང་གནས་རང་གི་ཆེ་མཐོང་བརླག་མཁན་དེ་ཁོང་ཁྲོ་སློང་མཁན་དང་ཁ་སྐྱེངས་པོ་བཟོ་མཁན་དེ་ཡིན་པ་ང་ཚོས་ཤེས་པར་བྱེད་དགོས། མ་རེད་དམ། རང་གི་ཆེ་མཐོང་བརླག་མཁན་དེ་ང་ཚོ་མ་རེད། མི་ཚང་མས་ཁོང་ཁྲོ་སློང་མཁན་གྱི་མི་དེས་སོ་སོ་རང་ཉིད་བྱབ་ཆུང་བཟོ་གི་ཡོད་པ་མཐོང་གི་ཡོད། བྱས་ཙང་། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་མི་དེར་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་རྒྱུའི་ཚབ་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་དགོས་ཀྱི་ཡོད།

གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་རང་ཉིད་ལ་གཞུ་གྲབས་བྱེད་དུས་མི་དེར་འགོག་ཐབས་བྱེད་མི་དགོས་ཞེས་པའི་དོན་མ་རེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོའི་ཕྲུ་གུས་ངུ་སྐད་རྒྱག་གི་ཡོད་ན། ང་ཚོས་ཕྲུ་གུ་དེ་ཁུ་སིམ་དང་ཞི་འཇམ་བཟོ་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོས་ཁོ་རང་རང་ཉིད་དང་མི་གཞན་ལ་གནོད་པ་སྐྱེལ་བ་དེ་འགོག་འདོད་ཡོད། གནད་འགག་གཙོ་བོ་ནི། དེ་ལྟར་བཀག་འགོག་དེ་ཁོང་ཁྲོས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ་བྱེད་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་ཡིན། གལ་ཏེ་ང་ཚོའི་ཕྲུ་གུས་སྤྱོད་པ་འཚུབ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན། ང་ཚོས་ཕྲུ་གུ་དེ་སྒྲིག་འོག་ཏུ་འཇུག་དགོས་ཤིང་། དེ་ཡང་ཁོང་ཁྲོའི་སྒོ་ནས་མ་ཡིན་པར་ཕྲུ་གུ་ཁོ་རང་གི་ཆེད་དུ་སྒྲིག་འཛུཌ་ཤིག་གི་འོག་ཏུ་འཇུག་དགོས། ང་ཚོས་ཕྲུ་གུའི་ཆེ་མཐོང་མ་བརླག་པའི་ཆེད་དུ་རོགས་པ་བྱེད་འདོད་ཡོད་པ་དང་མི་གཞན་དག་གིས་སོ་སོའི་ཕྲུ་གུ་ལ་སྡུག་ཅག་བསམ་བཅུག་འདོད་མེད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་ཕྲུ་གུར་སེམས་འཁུར་དབང་གིས་སྒྲིག་འོག་ཏུ་འཇུག་འདོད་ཡོད་པ་མ་གཏོགས་ཁོང་ཁྲོའི་དབང་གིས་འཇུག་འདོད་ཡོད་མ་རེད།

བླ་མ་དང་སློབ་མའི་དབར་གྱི་བཟོད་པ།

དེ་ནས་ “བླ་མ་དང་སློབ་མའི་དབར་གྱི་བཟོད་པའི་རིགས་” ཤིག་ཡོད། འདི་ནི་བླ་མ་མེད་པར་སློབ་མའི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞིག་སྦྱོང་མི་ཐུབ་པའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ལུགས་གཞི་ལ་བཞག་ཡོད། དེར་བརྟེན་གལ་སྲིད་གཞན་སུས་ཀྱང་ང་ཚོ་ལ་རྟོག་ཞིབ་དང་ཚོད་ལྟ་བྱས་མེད་ན། ང་ཚོས་བཟོད་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་མི་ཐུབ་ལ་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་མི་ཐུབ། དུས་རབས་བཅུ་པའི་ནང་དུ་ནང་ཆོས་སླར་གསོའི་ཆེད་དུ་རྒྱ་གར་ནས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཇོ་བོ་རྗེ་དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤ་བོད་ལ་གདན་དྲངས་པ་རེད། ཇོ་བོ་རྗེ་དང་མཉམ་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་མ་བྱན་ཞིག་ཁྲིད་གནང་ཡོད། རྒྱ་གར་གྱི་མ་བྱན་དེས་ལས་ཀ་ཡག་པོ་དང་གུས་ཞབས་ལྡན་པ། མ་ནོར་བ་ཞིག་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མི་བྱེད་པར། ཁོ་རང་མི་ཧ་ཅང་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བ་ཞིག་ཡོད། བོད་མི་ཚོས་ཇོ་བོ་རྗེ་ལ་གུས་ཞབས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་པས་ཁོང་ལ། “བླ་མ་མཆོག །ཁྱེད་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ནས་མ་བྱན་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བ་འདི་འདྲ་ཞིག་མཉམ་དུ་ག་རེ་བྱས་ནས་འཁྲིད་གནང་ཡོང་བ་ཡིན་ནམ། ག་རེ་བྱས་ནས་ཕར་ལོག་གཏོང་གནང་གི་མེད་དམ། ང་ཚོས་ཁྱེད་ལ་ཞལ་ལག་བཟོ་ཆོག ང་ཚོས་ཞལ་ལག་ཡག་པོ་བཟོ་གི་ཡོད།” ཅེས་ཞུས་པ་རེད། ཇོ་བོ་རྗེས། “ཁོང་ངའི་མ་བྱན་ཙམ་མིན། ཁོང་ངའི་བཟོད་པའི་དགེ་རྒན་ཡིན་པ་སོང་ཙང་། ངས་ཁོང་མཉམ་དུ་འཁྲིད་ནས་ཡོང་བ་ཡིན།” ཞེས་བཀའ་ལན་གནང་བ་ལྟ་བུ་རེད།

དེ་ག་ནང་བཞིན། གལ་ཏེ་ང་ཚོའི་ལས་ཁུངས་ནང་དུ་མི་རྩ་ནས་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་ང་ཚོར་རྟག་པར་སེམས་ལ་ཕོག་པའི་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱི་ཡོད་ན། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་མི་དེ་སོ་སོའི་བཟོད་པའི་དགེ་རྒན་དུ་ལྟ་ཆོག་པ་ཡིན། མི་འགའ་ཤས་སོ་སོའི་མཛུབ་མོས་ཅོག་ཙེ་སོགས་ཀྱི་སྟེང་ངུ་ཐུག་ཐུག་གཞུ་རྒྱུ་དགའ་པོ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཁོང་ཁྲོ་སློང་ཡག་གི་གཤིས་ཀ་དེ་འདྲ་ཡོད། གལ་ཏེ་མི་སུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ང་ཚོར་བལྟ་ཚོད་བྱས་མེད་ན། ང་རང་ཚོ་སོ་སོ་ཡར་རྒྱས་གང་འདྲ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་རེད་དམ། གལ་ཏེ་ང་ཚོ་གནམ་ཐང་དང་རླངས་འཁོར་འབབ་ཚུགས་སུ་དུས་ཚོད་རིང་པོ་འགོར་གཞིའི་གནས་སྟངས་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་དེ་འདྲ་འཕྲད་དུས་ང་ཚོས་དུས་ཚོད་དེ་བཟོད་པ་ཉམས་ལེན་བྱེད་པ་ལ་གསེར་ལྟ་བུའི་གོ་སྐབས་སུ་བསམས་ནས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཆོག ། “ང་བཟོད་པའི་ཉམས་ལེན་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ང་བཟོད་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་ཡག་གི་ཉམས་ལེན་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་པས། ད་ལྟ་ངས་བཟོད་པའི་ཉམས་ལེན་དངོས་སུ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་ལྟ་བའི་གོ་སྐབས་ཡོད།” ཅེས་བསམ་པའམ། ཡང་ན། གལ་ཏེ་ང་ཚོར་ལས་ཁུངས་ནས་སྲིད་གཞུང་གི་འགེངས་ཤོག་འཐོབ་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་ན། ང་ཚོས་གནས་སྟངས་དེ་གདོང་ལེན་གྱི་ཚུལ་དུ། “འདི་ནི་དུས་ཡུན་འགའ་ཤས་རིང་ངས་དྲག་སྩལ་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་པ་དང་། མཐའ་མར་ང་རང་གིས་སྦྱངས་པའི་རྩལ་དེ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བས་དགའ་ཚོར་བྱུང་” ཞེས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། དེ་བཞིན་དུ་ང་ཚོས་བཟོད་སྒོམ་ཆེན་པོའམ་ངང་རྒྱུད་རིང་པོ་ཡོང་བའི་སྦྱོང་བརྡར་བྱས་ཡོད་ན། གནས་སྟངས་མི་སྡུག་པ་དང་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བ་དེ་འདྲ་འཕྲད་དུས་ང་ཚོས་གནས་སྟངས་དེར་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོའི་ངང་ནས་བལྟ་གི་རེད། དེ་ཡང་། “ཨོ། འདིར་གདོང་ལེན་བྱེད་ཡག་གི་གནས་ཚུལ་ཞིག་འདུག ངས་གནས་སྟངས་འདི་ལ་ཁོང་ཁྲོ་མི་ཟ་བ་དང་། སྤྲོ་མི་ལངས་པ། སེམས་ནང་སྡུག་ཅག་ཅིག་ཀྱང་མི་བསམ་པར་གདོང་ལེན་བྱེད་ཐུབ་མིན་བལྟ་དགོས་འདུག” །ཅེས་བསམ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན།

དྲག་རྩལ་འགྲན་བསྡུར་གྱི་ནང་འཁྲུག་འཛིང་བྱེད་པ་ལས་བཟོད་པ་མི་བརླག་པར་ཉམས་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་དེ་རྦད་དེ་གདོང་ལེན་བྱེད་དཀའ་བ་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི། བཟོད་པ་ཉམས་ལེན་སྐབས་སུ་ང་ཚོའི་ལུས་པོ་དང་ཕྱིའི་གཟུགས་ལ་སྟངས་འཛིན་བྱེད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། གདོང་ལེན་འདི་ནི་ང་ཚོས་སེམས་དང་སེམས་ཚོར་དང་མཉམ་དུ་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་ཚོར་གཞན་གྱིས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་པ་ཡིན་ན། དེར་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་རྒྱུའི་ཚབ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ང་རང་ཚོའི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ཚད་གཞི་གང་ཙམ་དུ་སླེབས་ཡོད་པར་ཤེས་པའི་གོ་སྐབས་སུ་ལྟ་ཐབས་བྱེད་དགོས།དེ་ཡང་། “ང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་དེས་ང་ལ་མཛུབ་མོ་བཙུགས་པ་དེ་ལས་ངས་སྦྱོང་རྒྱུ་ཡོད་སྲིད།” བསམ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། བསམ་བློ་འདིའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོས་སྐྱོན་བརྗོད་ལ་བཟོད་པ་སྒོམ་ཐབས་དང་སོ་སོའི་བསམ་བློའི་འཁྱེར་ཕྱོགས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་བའི་སྒོ་ནས་དེར་གདོང་ལེན་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་པ་རྣམས་སྦྱོང་དགོས། གལ་སྲིད་ང་ཚོ་དཔེ་མི་སྲིད་པའི་སྤྲོ་ལངས་པ་ཡིན་ན། དེས་མི་སྨྱོན་པ་ཞིག་གིས་ང་ཚོ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་པ་དང་སྐད་ལོག་རྒྱག་པ་ཙམ་ལས་ཀྱང་མང་བ་ང་ཚོའི་ཆེ་མཐོང་བརླག་པའི་རྒྱུ་བྱེད་སྲིད་པ་ཡིན།

དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་བཟོད་པ།

ཁོང་ཁྲོར་གདོང་ལེན་དང་བཟོད་པ་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཚུལ་གྱི་ཐབས་ལམ་གཞན་ཞིག་ནི། “དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་བཟོད་པ་” སྒོམ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། བྱ་སྤྱོད་ངན་པ་དང་རྩུབ་པོ་བྱེད་པ་ནི་བྱིས་པའི་ངང་ཚུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན། མེ་ཞིག་ཡོད་ན་མེ་དེའི་རང་བཞིན་ནི་ཚ་ཞིང་བསྲེགས་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ལག་པ་མེའི་ནང་བཅུག་ན། ལག་པ་འཚིག་རྒྱུ་རང་རེད་མ་གཏོགས་དེ་ལས་ལྷག་པའི་རེ་བ་གང་བྱེད་དམ། མེ་ནི་ཚ་པོ་ཡིན་པས་བསྲེགས་ཀྱི་རེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་གྲོང་སྡེ་ནང་དུ་ཉིན་གུང་ཁ་ལག་གི་དུས་སུ་སྣུམ་འཁོར་བཏང་ནས་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོས་རེ་བ་གང་བྱེད་ཀྱི་རེད་དམ། ཉིན་གུང་གི་ཁ་ལག་དུས་ཚོད་ཡིན་པ་དང་ལམ་བར་དུ་སྣུམ་འཁོར་འཚང་འགག་ཆེན་པོ་ཡོད་ཤག་རེད། དེ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་རེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ཕྲུ་གུ་ཞིག་ལ་ཤིང་ཁྲོལ་ལམ། ཡང་ན་ཇ་ཚ་པོ་བླུགས་པའི་ཕོར་པ་གང་འཁྱེར་རོགས་ལབ་ནས་ཕྲུ་གུ་དེས་ཇ་གཤོས་ན། དེ་ལས་ང་ཚོས་རེ་བ་གཞན་གང་བྱེད་ཡོད་དམ། དེ་ནི་ཕྲུ་གུ་ཞིག་ཡིན་པས། ང་ཚོས་ཇ་དེ་རྩ་ནས་མ་གཤོ་བའི་རེ་བ་བྱེད་མི་ཐུབ། དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་ང་ཚོས་མི་ཞིག་ལ་རོགས་སྐྱོར་ཞུས་པའམ་ང་ཚོའི་ཚོང་ལས་ཆེད་རོགས་པ་ཞུས་པ་དང་། གཉིས་མོས་ཀྱིས་གྲོས་ཆོད་ཀྱང་བཞག་ཡོད་ཀྱང་། མི་དེས་གང་བཤད་པ་ནང་བཞིན་རོགས་སྐྱོར་མ་བྱས་པས་བློ་ཕམ་ཡོང་གི་ཡོད། འོ་ན་ང་ཚོས་རེ་བ་ག་རེ་བྱས་ཡོད་དམ། མི་རྣམས་ནི་བྱིས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས། ང་ཚོས་གཞན་ལ་རེ་ལྟོས་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་ཡིན། རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས། “གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱིས་ལས་དགེ་བ་དང་ཕན་ཐོགས་ལྡན་པ་ཞིག་བྱེད་འདོད་ཡོད་ན། དེ་ཁྱེད་རང་སོ་སོའི་ངོས་ནས་བྱེད་དགོས། མི་གཞན་ཞིག་ལ་རེ་ལྟོས་བྱ་རྒྱུ་མེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། གལ་སྲིད་ཁྱེད་ཀྱིས་མི་གཞན་ཞིག་ལ་རེ་ལྟོས་བྱེད་པ་ཡིན་ན། མི་དེས་ཁྱེད་རང་གི་ལས་དོན་དེ་བསྒྲུབ་མ་ཐུབ་པ་དང་། ཁྱེད་རང་བློ་ཕམ་དུ་མི་འཇུག་པའི་ངེས་པ་ཞིག་རྩ་ནས་མེད།” ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། ང་ཚོས་གནས་སྟངས་དེ་འདྲའི་རིགས་ལ། “འོ་ན། ངས་རེ་བ་གང་བྱས་ཡོད་དམ། གལ་སྲིད་གཞན་བློ་ཕམ་དུ་འཇུག་ཡག་དེ་མི་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡིན་ན། ང་རང་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་དགོས་ཡག་གི་རྒྱུ་མཚན་མི་འདུག” །ཅེས་བསམ་ཆོག་པ་ཡིན།

ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བཟོད་པ།

ཁོང་ཁྲོར་གདོང་ལེན་བྱེད་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་མཐའ་མ་ནི། “ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་བཟོད་པ་” ཞེས་པ་དངོས་པོའི་གནས་ལུཌ་གང་ཡིན་པ་མཐོང་བ་དེ་ཡིན། ང་ཚོས་སོ་སོ་རང་ཉིད་དང། གཞན། དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཚུགས་ཐུབ་རྡོག་རྡོག་ཏུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཞིག་འདོགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་ང་ཚོའི་རྟོག་པའི་འཆར་སྣང་ལ་སོ་སོའི་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་གི་མཐའ་སྐོར་དུ་ཐིག་ཆེན་པོ་འཐེན་པ་དང་རྣམ་པ་དེར་སོ་སོའི་ཚུགས་ཐུབ་རྡོག་རྡོག་ཏུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོར་འཛིན་གྱི་ཡོད། དེ་ཡང་། “འདི་ནི་ང་ཡིན་ཞིང་། འདི་ནི་ང་རང་རྟག་ཏུ་དེ་འདྲ་གནས་དགོས།” དཔེར་ན། “ང་ནི་འཛམ་གླིང་འདིར་དཀོན་མཆོག་གིས་གནང་བའི་ལེགས་སྐྱེས་ཤིག་ཡིན།” ཡང་ན། “ང་ནི་ཕམ་མཁན་དང་ཁུངས་མ་འཁྱོལ་མཁན་ཞིག་ཡིན།” ཞེས་ཟེར་བའམ། ཡང་མིན་ན། ང་ཚོས་གཞན་གྱི་མཐའ་སྐོར་དུ་ཐིག་ཆེན་པོ་ཞིག་འཐེན་ནས། “ཁོ་ནི་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བ་ཞིག་རེད། ཁོ་ནི་ཡག་པོ་མེད་པ་དང་། ཁོ་ནི་དཀའ་ངལ་བཟོ་མཁན་ཞིག་རེད།” ཅེས་ཟེར་གྱི་ཡོད། ཡིན་ནའང། གལ་ཏེ་དེ་ནི་གང་ཟག་དེའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཚུགས་ཐུབ་རྡོག་རྡོག་ཏུ་གྲུབ་པ་དེ་ཡིན་ན། མི་དེ་དུས་རྟག་ཏུ་འདི་ལྟར་གནས་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཆུང་བྱིས་པའི་ཚུལ་དུའང་ཁོང་འདི་ལྟར་གནས་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཁོང་ནི་གང་ཟག་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་རང་གི་བཟའ་ཟླ། ཁྱི། ཞི་མི། ཕ་མ་བཅས་ཚང་མར་དེ་ལྟར་ཡིན་དགོས་ཀྱི་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཁོ་རང་དོན་ངོ་མར་གཞན་བརྟེན་མི་དགོས་པའི་ཚུགས་ཐུབ་ཏུ་གྲུབ་པའི་མི་སྒེར་པ་ཞིག་ཡིན་པས་རེད།

གལ་ཏེ་ང་ཚོས་མི་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་ངོ་མ་མཚོན་བྱེད་དུ་ཚུགས་ཐུབ་རྡོག་རྡོག་ཏུ་གྲུབ་པའི་སྒོར་ཐིག་ཆེན་པོ་ཞིག་འཕེན་མེད་པ་དེ་མཐོང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། དེས་ང་ཚོ་ལྷོད་ཡངས་སུ་བཏང་ནས་ཁོང་ཚོར་ཁོང་ཁྲོ་ཆེན་པོ་ཟ་གི་མ་རེད། གང་ཟག་དེས་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བའི་བྱ་སྤྱོད་ཡང་སེ་སྤེལ་གྱི་ཡོད་ནའང་། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་དེ་འཛད་རྒྱུ་ཡོད་པའི་བྱུང་བ་ཙམ་ལས་དེ་ནི་མི་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་དགོས་པའི་ཁྱབ་པ་མེད་ཚུལ་དེ་མཐོང་གི་རེད།

ཕན་ཡོན་ལྡན་པའི་གོམས་གཤིས་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་ཚུལ།

གནས་སྟངས་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཞིག་གི་ནང་དུ་གནད་དོན་འདི་ཚོ་ཚང་མ་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུ་ལས་སླ་པོ་མེད་སྲིད། རྒྱུ་མཚན་རིག་པ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་འདི་ཚོ་ཚང་མར་ “སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་” ཟེར་གྱི་ཡོད། ངའི་ཆོས་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་ལ་འདི་ལྟར་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོས་དཀའ་ངལ་རྣམས་ལ་སྔོན་འགོག་ཆེད་ཉམས་ལེན་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་དེ་ལ་ཆོས་ཟེར། ང་ཚོས་ཕན་ཡོན་ཅན་གྱི་གོམས་གཤིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བཟོད་པའི་རིགས་མི་འདྲ་བ་རྣམས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་ཐབས་བྱས་ནས་ཁོང་ཁྲོ་ལས་སྲུང་བར་འདོད་ཀྱི་ཡོད། སྒོམ་ཟེར་བ་ནི་དེ་རེད།  སྒོམ་ཟེར་བའི་བོད་པའི་ཐ་སྙད་འདི་གོམས་པའམ་གོམས་གཤིས་སུ་བཟོ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ནི་ཕན་ཐོགས་ལྡན་པ་རྣམས་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན།

ཐོག་མར་ང་ཚོས་བཟོད་པའི་རིགས་མི་འདྲ་བ་ཚང་མའི་འགྲེལ་བརྗོད་དེ་རྣམས་ལ་ཉན་དགོས། དེ་ནས་ང་ཚོས་དེ་དག་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ནས་ཤེས་པར་བྱ་རྒྱུ་དང་དེ་དག་ལ་གོ་རྒྱུ་ཡོད་མེད་བལྟ་དགོས། གལ་ཏེ་དེ་དག་ལ་གོ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། ང་ཚོས་དེ་དག་ཤེས་ཤིང་། དེ་དག་ལག་བསྟར་བྱེད་འདོད་ཀྱི་ཀུན་སློང་ཞིག་ཡོད་ན། དེ་ནས་ང་ཚོས་དེ་དག་ལ་བསྐྱར་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་ཕན་ཡོན་ལྡན་པའི་གོམས་གཤིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྐྱེད་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་རེད།

དེ་ལྟར་བྱེད་པར་ཐོག་མར་གནད་དོན་འདི་ཚོར་བསྐྱར་ཞིབ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། གནད་དོན་འདི་ཚོར་བསྐྱར་ཞིབ་བྱས་ཚར་བའི་རྗེས་སུ་ང་ཚོས་ལམ་ལུགས་དེ་ཡི་སྒོ་ནས་གནས་ཚུལ་ཚང་མ་མཐོང་ཐབས་དང་ཚོར་ཐབས་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་སོ་སོའི་བསམ་བློའི་འཆར་སྣང་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཏེ། སེམས་ནང་དུ་གནས་སྟངས་འདི་ཚོ་ཤར་བར་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་རྒྱུན་དུ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་བ་དང་སྤྲོ་ལང་གི་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་སེམས་ནང་འཆར་བར་བྱེད་ན་འགྲིགས། དཔེར་ན། ང་ཚོའི་ལས་ཁུངས་ནང་གི་མི་ཞིག་གིས་ང་ཚོའི་འདོད་པ་དང་འགལ་བ་ཞིག་བྱེད་སྲིད། ཐོག་མར་གང་ཟག་དེ་ཕོ་མོ་སུ་ཡིན་རུང་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བདེ་བ་འདོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལྟ་ཐབས་བྱེད་དགོས། མི་དེས་ཐབས་ཤེས་དང་འབད་བརྩོན་གང་ཐུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། ད་དུང་ཁོང་བྱིས་པའི་ངང་ཚུལ་ལྟ་བུར་ཁོ་རང་ག་རེ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཡག་པོ་ཤེས་ཀྱི་མེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ཁོང་གི་ཕྱོགས་སུ་བསམ་བློ་འདི་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་བལྟ་ཐབས་དང་ཚོར་ཐབས་བྱས་ནས་སོ་སོ་ནང་དུ་ཁ་ཁུ་སིམ་པོའི་ངང་བསྡད་པའི་སྐབས་སུ་དེ་དག་སེམས་ནང་བསྐྱར་སྦྱོང་ག་ཚོད་མང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ན། དེ་ཚོད་ཀྱིས་ལས་ཁུངས་ནང་དུ་མི་དེས་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་སྐབས་ང་ཚོས་དེར་ལས་སླ་པོའི་སྒོ་ནས་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡ་ལན་སྤྲོད་ཐུབ་པ་མ་ཟད། མི་དེ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་རྒྱུའི་སྐུལ་སློང་སྐྱེ་རྒྱུའི་ཚབ་ལ་བཟོད་སྒོམ་ཆེ་བ་དང་ངང་རྒྱུད་རིང་བ་ཡོང་བའི་སྐུལ་སློང་གསར་པ་ཞིག་སྐྱི་གི་རེད།

གང་ཟག་དེའི་སྤྱོད་པ་འཚུབ་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བཟོད་པ་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་ཆེད་དུ་མི་དེར་བྱིས་པའི་ངང་ཚུལ་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་ལྟ་བའི་ཉམས་ལེན་བྱས་རྗེས་ང་ཚོས་མུ་མཐུད་གོམ་པ་གོང་མར་སྤོ་ཆོག །ང་ཚོས་མི་དེས་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བའི་རྣམ་འགྱུར་བཏོན་དུས་རང་གི་ཆེ་མཐོང་བརླག་མཁན་དེ་ཁོ་རང་རང་ཡིན་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་ཁོང་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་གི་ཡོད། ང་ཚོས་སྒོམ་ཉམས་ལེན་བྱས་ནས་འདི་ལྟ་བུའི་མཐོང་བ་དང་ཚོར་བའི་གོམས་གཤིས་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། བཟོད་པའི་སྒོ་ནས་ལྟ་བ་དང་ཚོར་བའི་སྐབས་སུ། དེ་ཕན་ཡོན་ལྡན་པའི་གོམས་གཤིས་སུ་ཆགས་ནས་དེ་ང་ཚོའི་ཆ་ཤས་སུ་འགྱུར་གྱི་ཡོད། འདི་ང་ཚོར་གནས་སྟངས་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་དང་འཕྲད་དགོས་པའི་རིགས་ལ་རང་བཞིན་གྱི་ཡ་ལན་སྤྲོད་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོའི་སེམས་ནང་དུ་ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེ་བའི་སྐུལ་སློང་ཤིག་སླེབས་ཡོང་དུས་དེར་བར་མཚམས་ཤིག་ཡོད་པས། ང་ཚོས་ལམ་སེང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བྱ་སྤྱོད་མི་སྤེལ་བར། ཕན་ཡོན་ཆེ་བའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བའི་ཆེད་དུ་སྐུལ་སློང་བཟང་པོའམ་དགེ་བའི་སྐུལ་སློང་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་ཡོང་གི་རེད།

ང་ཚོས་རྒྱུན་དུ་ནང་ཆོས་ཐོག་གཏམ་བཤད་བྱེད་སྐབས་དབུགས་གཏོང་ལེན་ཐོག་དམིགས་པ་གཏད་པ་དང་གཏམ་བཤད་རེ་རེ་འགོ་བཙུགས་སྐབས་དབུགས་གཏོང་ལེན་ཐེངས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་བར་གྲངས་ཀ་བརྩི་གི་ཡོད། ང་ཚོ་རང་ཉིད་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་གྲབས་ཡོད་པ་ལ་དོ་སྣང་བྱུང་བའི་སྐབས་ཉམས་ལེན་འདི་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད། དེས་ཚིག་ངན་སྨྲ་བ་ལྟ་བུའི་མི་དགེ་བའི་སྐུལ་སློང་དེ་དག་ཕྱིར་ལམ་སེང་མི་བཏོན་པའི་བར་མཚམས་ཤིག་བསྐྲུན་གྱི་ཡོད་པ་དང་དེས་ང་ཚོ་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་འདོད་དང་སྤྲོ་ལང་འདོད་ཡོད་མེད་ཐོག་བསམ་བློ་ཡང་བསྐྱར་གཏོང་བའི་བར་མཚམས་ཤིག་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད།ང་ཚོས། “ངའི་ངོ་མ་མིའི་མདུན་དུ་གནས་སྟངས་ཆེན་པོ་ཞིག་བཟོ་འདོད་ཡོད་དམ། ཡང་ན་གནས་སྟངས་དེར་གདོང་ལེན་བྱེད་ཐབས་ཡག་པོ་ཞིག་ཡོད་དམ།” ཞེས་བསམ་བློ་འཁོར་གྱི་ཡོད། སྒོམ་ཉམས་ལེན་དང་ཕན་ཡོན་ལྡན་པའི་གོམས་གཤིས་མང་བ་རང་རྒྱུད་ལ་འཇགས་པའི་འབྲས་བུར། ང་ཚོས་བཟོད་སྒོམ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་གནས་སྟངས་ལ་ལྟ་བ་དང་གནས་སྟངས་དེའི་ཕྱོགས་སུ་བཟོད་བསྲན་མང་བ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཚོར་གྱི་རེད། ང་ཚོའི་སེམས་ནང་དུ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གདམ་ཀ་མང་བ་ཡོང་བ་དང་ང་ཚོས་དེ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་བདམ་གྱི་རེེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ང་ཚོ་ཚང་མར་བདེ་བ་འདོད་ཀྱི་ཡོད་པ་སོང་ཙང་། བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གདམ་ཀ་འདི་དག་གིས་ང་ཚོར་འབྲས་བུ་བདེ་བ་འདྲེན་གྱི་ཡོད་པ་དེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། 

དེ་ལྟར་བྱེད་པར་ང་ཚོར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་འདྲ་སོང་ཙང་། ནང་ཆོས་ནང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་སྒོམ་གྱི་ཐབས་ལམ་མི་འདྲ་བ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཐབས་ལམ་འདི་ཚོ་ནི་ལྟ་གྲུབ་རྣམ་གཞག་གི་སྦྱོང་བརྡར་ལྟ་བུ་བསླབ་པ་ཙམ་མིན་པར། འདི་ཚོ་བེད་སྤྱོད་དང་ལག་བསྟར་ཡོང་བའི་ཆེད་བསྟན་པ་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོས་འདི་ཚོ་ག་དུས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དམ། ང་ཚོས་འདི་གནས་སྟངས་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་དང་འཕྲད་པའི་སྐབས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དཔེ་ཆ་བཞག་ན། ང་ཚོས་མི་སྣང་བར་མི་འགྲོ་བ་དང་སྤྱོད་ངན་ཞིག་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་པའི་སྐབས་དང་། དེ་བཞིན་གནས་སྟངས་མི་སྡུག་པ་དེ་འདྲ་འཕྲད་དུས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེས་ང་ཚོའི་སེམས་བཟོད་སྒོམ་དང་ལྡན་པའི་ངང་ལ་དམིགས་པ་རྩེ་གཅིག་གཏད་པར་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་ཡོད།

ང་ཚོས་རང་གིས་རང་ལ་སྟངས་འཛིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་བེད་སྤྱོད་བྱས་ནས་གནོད་བྱེད་མི་དགེ་བའི་སྤྱོད་ལམ་བཀག་འགོག་བྱེད་ཀྱི་མེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་རང་ཉིད་ལ་སྟངས་འཛིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁོ་ནས་དེ་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན། རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཁོང་ཁྲོ་མུ་མཐུད་ནས་གནས་ཀྱི་རེད། ང་ཚོས་ཕྱི་ལོགས་ལ་གདོང་པ་མཁྲེགས་མདོག་ཁ་པོ་བསྟན་ནའང་སེམས་ནང་དུ་ཁོང་ཁྲོའི་མེ་ལྕེ་འབར་བ་དང་དེས་ང་ཚོར་རྨ་འབྲུམ་བྱུང་བའི་རྐྱེན་བྱེད་ཀྱི་རེད། འོན་ཀྱང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། ང་ཚོས་ཐབས་ལམ་དེ་དག་བེད་སྤྱོད་མ་ནོར་བ་གཏོང་བའི་སྐབས་ཁོང་ཁྲོ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་གི་མ་རེད། འདི་ནི་ཁོང་ཁྲོ་ལ་སྟངས་འཛིན་བྱས་ནས་སེམས་ནང་དུ་ཉར་ནས་སྡོད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་མིན་པར། ང་ཚོའི་བསམ་བློའི་ནང་དུ་ཡོང་བའི་སྐུལ་སློང་དེ་བརྗེ་པོ་རྒྱག་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོས་སེམས་ནང་དུ་ཉར་ནས་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་ཆགས་སྲིད་པའི་མི་དགེ་བའི་སྐུལ་སློང་རྣམས་སྐྱེ་རྒྱུའི་ཚབ་ལ་སྐུལ་སློང་བཟང་པོ་རྣམས་བསྐྱེད་དགོས།

ང་ཚོས་ནམ་ཞིག་དེ་ལྟར་བྱེད་ཐུབ་པའི་སྐབས། དེ་ནས་རང་སོ་སོའི་ཀུན་སློང་ལ་བརྟེན་ནས་ད་ལྟའི་དཀའ་ངལ་ལས་གྲོལ་ཐུབ་པ་དང། མ་འོངས་པར་གནས་སྟངས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་གི་མ་རེད། ཡང་མིན་ན། ང་ཚོར་དཀའ་ངལ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པའང་ཆགས་སྲིད་པའམ། ཡང་ན་ང་ཚོའི་ཀུན་སློང་ཚད་མཐོ་ཤོས་དང་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་གྱི་སྒོ་ནས་སོ་སོའི་ནང་མི་དང། གྲོགས་པོ། རང་གི་ཉེ་འཁོར་དུ་ཡོད་པའི་མི་རྣམས་ལ་དཀའ་ངལ་མི་སྤྲོད་པར། དེ་དག་ལ་གང་ཡོང་ཅི་ཡོང་གིས་རོགས་པ་བྱེད་ཐུབ། དེ་ལྟར་བྱེད་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ང་ཚོ་ཉོན་མོངས་དང་དཀའ་ངལ་གྱིས་ཚད་བཀག་བྱས་མེད་པ་སོང་ཙང་རེད། དེར་བརྟེན། ང་ཚོས་སོ་སོའི་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་རེད།།