شفقت نسبت به خود سنگ بنای تمرین بودایی است، با این حال اغلب در زندگی روزمره ما به اشتباه درک یا نادیده گرفته می‌شود. به بسیاری از ما آموخته‌اند که با دیگران مهربان و دلسوز باشیم، اما برای اعمال همان مهربانی نسبت به خودمان با مشکل مواجه هستیم. در بودیسم، شفقت به خود فقط یک عمل مهربانانه نیست، بلکه پایه ای ضروری برای رشد معنوی و رفاه است.
اگر کسی داخل رودخانه‌ای خروشان می‌رود که به سرعت در حال جریان است و جریان آب او را می‌برد، چگونه می تواند به دیگران کمک کند؟ - بودا
شفقت نسبت به خود چیست؟
اساساً، شفقت به خود مستلزم این است که با همان مراقبت، نگرانی و درکی که به یک دوست عزیز نشان می‌دهیم، با خود رفتار کنیم. ما اغلب به راحتی می‌توانیم به دوستانمان و مشکلاتشان گوش فرا دهیم، اما وقتی نوبت به خودمان می‌رسد، احساس می‌کنیم که لیاقت آن را نداریم. شفقت به خود یعنی به رسمیت شناختن نقص‌ها، شکست‌ها و مبارزات خود، بدون قضاوت سخت. به جای انتقاد از خودمان به خاطر کاستی هایمان، پذیرش و درک را به خود پیشنهاد می‌کنیم. این رویکرد دلسوزانه در مورد خود اغراق کردن یا بهانه جویی نیست، بلکه در مورد شناخت چالش‌های اجتناب ناپذیری است که همه - از جمله خودمان - با آن روبرو هستیم.
چرا شفقت نسبت به خود در بودیسم مهم است؟
شفقت از ما شروع می شود
به طور کلی می‌توان گفت که شفقت واقعی برای دیگران با شفقت نسبت به خود شروع می‌شود. اگر نسبت به خود سختگیرانه و منتقدانه رفتار می‌کنیم، تصور کنید که ابراز شفقت واقعی به دیگران چقدر چالش برانگیز است. با تمرین شفقت نسبت به خود، نگرش مهربان و ملایمی را پرورش می‌دهیم که به طور طبیعی به بیرون می‌تابد و به ما کمک می کند تا با دیگران با همدلی بیشتر ارتباط برقرار کنیم.
این باعث بهبود عاطفی می‌شود
زندگی پر از فراز و نشیب است و نحوه واکنش ما به رنج خودمان تفاوت قابل توجهی در بهزیستی ما دارد. شفقت به خود در مواقع سخت یک مرهم آرامش بخش ایجاد می‌کند. و به ما این امکان را می‌دهد که بدون غرق شدن در برابر درد خود پذیرا باشیم و به ما کمک می‌کند تا با شکست‌ها آسانتر کنار بیاییم.
این منفی گویی درونی را کاهش می‌دهد
بسیاری از ما یک منتقد درونی داریم که ما را قضاوت و تحقیر می‌کند. برای بعضی‌ها این منتقد درونی هیچوقت ساکت نمی‌شود! ممکن است چندان جدی به نظر نرسد، اما این خودگویی منفی می‌تواند فوق‌العاده مضر باشد و منجر به احساس بی‌کفایتی و کاهش اعتماد به نفس شود. با تمرین شفقت نسبت به خود - برای مثال با شناخت "ماهیت بودا"ی درون خود، یعنی این واقعیت که همه ما توانایی بودا شدن را داریم – می‌توانیم این منتقد درونی را ساکت کنیم و قضاوت های سخت را با افکار حمایت کننده و تشویق کننده جایگزین کنیم. این تغییر نه تنها سلامت روان ما را بهبود می‌بخشد، بلکه در ذهن ما تصویر مثبت تری از خودمان ایجاد می کند.
باعث رشد شخصی می شود
برخی از مردم فکر می کنند که شفقت نسبت به خود نوعی اغماض نسبت به خود است، یعنی تنها کاری که انجام می‌دهیم مراقبت از خود، اجتناب از پذیرفتن مسئولیت اشتباهاتمان یا نادیده گرفتن عیب‌هایمان است. برعکس، در واقع [ پذیرش خود] فضای امنی برای اعتراف به اشتباهات و عیب‌هایمان فراهم می‌کند. تنها در این صورت است که می‌توانیم واقعاً از آنها یاد بگیریم و رشد کنیم. در حالیکه تعداد کمی از افراد ممکن است از انتقاد شدید از خود سود ببرند، برای اکثر ما رویکرد مهربانی و درک بیشتر به پیشرفتمان منجر می شود.
چگونه شفقت نسبت به خود را تمرین کنیم
رنج خود را تصدیق کنید
اولین کاری که باید در تمرین شفقت نسبت به خود انجام دهیم این است که به سادگی اذعان کنیم که در حال رنج بردن هستیم. این ممکن است ساده به نظر برسد، اما اعتراف به اینکه در حال مبارزه هستیم، می‌تواند چالش برانگیز باشد، به خصوص زمانیکه احساس می‌کنیم باید قوی باشیم یا همیشه کنترل داشته باشیم. بنابراین، ابتدا به خودتان اجازه دهید بدون قضاوت درد خود را، چه روحی و چه جسمی، تشخیص دهید.
با خود با مهربانی رفتار کنید
تصور کنید به یک دوست صمیمی که دوران سختی را سپری می‌کند، چه پاسخی می‌دهید. از چه کلماتی استفاده می‌کنید؟ چگونه از او پشتیبانی می‌کنید؟ اکنون، سعی کنید همان مهربانی و درک را به خودتان هم گسترش دهید. با زبانی ملایم و توأم با حمایت با خود صحبت کنید و آرامش مورد نیازتان را به خود بدهید.
انسانیت مشترک خود را بشناسید
به یاد داشته باشید که همه رنج را تجربه می‌کنند. هیچ کس نیست که هرگز اشتباه نکرده باشد. این بخشی از انسان بودن است. با تشخیص اینکه در مبارزات خود تنها نیستید، می‌توانید احساس ارتباط نزدیکتری با دیگران داشته باشید و در تجربیات خود کمتر منزوی شوید.
آگاهی ذهنی را تمرین کنید
بدون اینکه تحت تأثیر احساسات خود قرار بگیرید، در کنار احساسات خود بمانید. احساسات و افکار خود را با کنجکاوی و گشاده رویی مشاهده کنید، بدون اینکه بخواهید آنها را تغییر دهید یا سرکوب کنید، به آنها اجازه دهید بمانند. این رویکرد آگاهانه به شما کمک می‌کند ثابت قدم بمانید و آرامش درونی را توسعه دهید.
نتیجه گیری
شفقت نسبت به خود فقط یک تجمل یا یک فکر جدید در تمرین بودایی نیست. این یک عنصر اساسی از یک زندگی دلسوزانه است. با پرورش شفقت به خود، پایه‌ای محکم برای رفاه خود و توانایی خود برای بودن در کنار دیگران ایجاد می‌کنیم. به یاد داشته باشید، مهربانی با خودتان خودخواهانه نیست. این گامی حیاتی به سوی زندگی دلسوزانه‌تر، آگاهانه‌تر و رضایت بخش‌تر است. بنابراین، همین الان چند لحظه وقت بگذارید و نکات بالا را مرور کنید و دلسوزی را که لایق آن هستید به خود ارائه دهید.