هر روز بسیاری از انسانها و حیوانات رنج میبرند. روشهای متعددی برای یاری رساندن به آنها وجود دارد، اما انتخاب روش بستگی به تشخیص شرایط آنها و درک بهترین روش دارد. داشتن شفقت و مهارت کافی نیست ـ ما باید وقتمان را ببخشیم و انضباط، صبر، پشتکار و تمرکز داشته باشیم و خردمند باشیم. در ادامه یازده روش برای کمک به دیگران ارائه میشود. آنها نه تنها برای کمک به دیگران مفیدند بلکه به ما کمک میکنند که از پوسته تنهاییمان بیرون آییم و به زندگیمان معنی بخشیم.
۱. توجه به آنها که رنج میبرند
لازم است به کسانی که بیمار یا معلولاند یا درد میکشند توجه کنیم. اگر میبینیم کسی زیر بار کار و مسئولیت فراوان است قدم پیش بگذاریم و در مسئولیت یا کار آنها شریک شویم.
۲. کسانی که نمیدانند چگونه به خودشان کمک کنند را راهنمایی کنیم
اگر کسانی که در دشواریها سردرگماند خواهان راهنمایی یا نصیحت باشند لازم است که به آنها کمک کنیم یا حداقل به حرفهایشان گوش فرادهیم. اگر سگ یا گربه ما در اتاقی حبس شده باشد ما در را باز میکنیم تا او از آنجا خارج شود. حتی اگر مگسی در اطرافمان باشد ما همین کار را میکنیم، مثلاً پنجره را باز میکنیم. آن مگس نمیخواهد در اتاق ما باشد به این جهت ما در را باز میکنیم تا برود.
۳. به محبت کسانی که به ما کمک کردهاند پاسخ دهیم
لازم است از همه افرادی که به حرکت این جهان هستی کمک میکنند و کارهای بسیاری برای ما انجام دادهاند، قدردانی و به آنها کمک کنیم ـ مثلاً والدینمان. این کار باید با حس قدردانی فراوان انجام شود نه فقط با حس گناه یا اجبار.
۴. به کسانی که وحشت زدهاند کمک کنیم تا احساس آرامش کنند و از آنها حمایت کنیم
باید همه تلاشمان را بهکار بریم تا به انسانها و حیوانات وحشتزده احساس آرامش دهیم. اگر کسی لازم است جایی برود که برای او خطرناک است یا ممکن است صدمه ببیند میتوانیم به او پیشنهاد دهیم تا همراهش باشیم و از او محافظت کنیم. به پناهندگانی که از گذشتهای خشونتآمیز فرار کردهاند امنیت دهیم و کمکشان کنیم تا سکونت یابند. آنها که در نتیجه جنگ یا سوءاستفاده آسیب روانی دیدهاند به کمک معنوی و درک ما نیازمندند تا زخمهایشان ترمیم شود.
۵. با آنها که در اندوه به سرمیبرند همدردی کنیم
وقتیکه مردم به خاطر طلاق یا از دست دادن عزیزی غصه میخورند، ما سعی کنیم که به روشی توأم با شفقت با آنها همدردی کنیم. نباید نسبت به آنها احساس برتری کنیم و بیاندیشیم «آه تو موجود بیچارهای هستی.» بلکه باید خودمان را بهجای آنها قرار دهیم و در درد آنها شریک شویم.
۶. به آنها که نیازمندند کمک مالی کنیم
خوب است به مراکز خیریه کمکهایی اهداء کنیم، همچنین به فقیرایی که در خیابان میبینیم. لازم است احتیاطها را کنار بگذاریم، بخصوص وقتی گدایان بیخان و مان و کثیف را میبینیم. آنها که حتی دوست نداریم نگاهشان کنیم، به آنها لبخند بزنیم و با احترام با آنها رفتار کنیم. تصور کنید که اگر آن فردی که در خیابان است مادر یا فرزند ما باشد، چطور میتوانیم بیتوجه از کنار او بگذریم مثل آنکه از کنار یک زباله بدبو رد میشویم.
۷. دارما را به آنها که با ما مرتبطاند معرفی کنیم
لازم است به کسانی که دوست دارند دائماً با ما در ارتباط باشند کمک کنیم. نمیخواهیم آنها وابسته باشند، اما اگر خیلی به ما وابستهاند، میتوانیم به آنها کمک کنیم تا اصول اولیه بودیسم را برای کسب شادی بیاموزند، البته این در صورتی است که به این کار علاقهمند باشند. این به منظور تغییر دادن عقیده افراد نیست، بلکه برای آن است که به آنها کمک کنیم یا آنها را پند دهیم. با این روش ارتباط ما با معنی خواهد شد.
۸. به دیگران آنطور که میخواهند کمک کنیم
باید به دیگران آنطور که برایشان مناسب است کمک کنیم. اگر کسی از ما میخواهد به او چیزی بیاموزیم اما ما به این کار علاقه نداریم، اما این آموزش برای او مناسب است، باید سعی کنیم که به او کمک کنیم. مثل این است که ما با دوستانمان به رستوران برویم، اگر همیشه اصرار کنیم که به رستوران مورد علاقه من برویم یا غذای مورد علاقه مرا بگیریم این رفتار بسیار خودخواهانه است. باید به خواستههای دیگران نیز توجه داشت. مثلاً در ارتباطاتمان با یک فرد دیگر باید بین خواستههای خودمان و دیگری تعادل برقرار کنیم. نباید همه چیز بر اساس خواسته ما باشد.
۹. آنها که زندگی درست دارند را تشویق کنیم
ما میتوانیم آنهایی را که به شیوهای درست ـ با روشی مثبت و انجام کارهای خوب ـ زندگی میکنند را تشویق کنیم اما موجب غرور آنها نشویم. این روش بسیار مفید است بخصوص وقتیکه با افرادی مواجه میشویم که عزت نفسشان کم است. اما در مورد آنها که هم خوب زندگی میکنند و هم مغرورند، میتوان از آنها پیش دیگران تعریف کرد اما به خودشان چیزی نگفت. البته آنها را تشویق میکنیم تا از تواناییهایشان برای بهره
رساندن به دیگران استفاده کنند، همچنین با ذکر اشتباهاتشان به آنها کمک میکنیم تا از غرورشان کاسته شود.
۱۰. به آنها که رفتارهای مخرب دارند، رفتارهای سازنده بیاموزیم
اگر با افرادی مواجه شویم که زندگی منفی مخرب دارند، نباید از کنار آنها بیتوجه بگذریم، یا آنها را کنار بزنیم و سرزنششان کنیم. بجای آنکه مردم را مورد قضاوت قرار دهیم، اگر پذیرای پند ما باشند، باید سعی کنیم که آنها روشهای غلبه بر رفتارهای منفی را بیاموزند.
۱۱. وقتیکه همه روشهای پیشین بیاثر میشود از تواناییهای خارقالعادهمان بهره ببریم
همه ما تواناییهایی فراتر از تواناییهای معمولیمان داریم. مثلاً، ممکن است هنر رزمی داشته باشیم اما آن را به دیگران نشان ندهیم. اگر کسی مورد حمله قرار بگیرد، ما باید از تواناییمان بهره ببریم تا فرد متهاجم را شکست دهیم، زیرا روش دیگری برای متوقف کردن او وجود ندارد.
روشهای بسیاری برای منفعت رساندن به دیگران وجود دارد. این مهارت را کسب کنیم که بدانیم به چه فردی، چگونه و با چه وسیلهای کمک کنیم. همچنین بدانیم در چه شرایطی کنار بایستیم تا افراد تجربه لازم را کسب کند و بدانند چگونه به خودشان کمک کنند. آنها که در رنجاند چه جسمانی باشد و چه ذهنی به یاری ما نیازمندند. اما کمک باید به موقع و به اندازه کافی باشد ـ نه خیلی زیاد و نه خیلی کم. لازم است به افراد بداقبال کمک کنیم تا مجدداً روی پای خودشان بایستند، شاید بهترین روش آن است که شرایط و ابزاری ایجاد کنیم تا افراد در درازمدت به خودشان متکی باشند و از خودشان مراقبت کنند.