ထေရဝါဒ၊ မဟာယာနနှင့် တန္တရအယူဝါဒတို့တွင်ဖော်ပြသော ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် တူညီပါသလား။

ဤသို့မူအမျိုးမျိုးတွင် မူကွဲများလည်း ပါဝင်ပြီး မည်သူက အမှန်တကယ် ဘုရားရှင် ဖြစ်သနည်း ဆိုသည်မှာ ရှုပ်ထွေးနေသယောင် ရှိပါသည်။ ဤမူအမျိုးမျိုးကို သဘောပေါက်စေရန်အတွက ပထမဆုံး ဗုဒ္ဓဝင် မူတစ်ခုချင်းစီက ဟောကြားသည့် ကျမ်းစာများတွင် အခြေခံသော ဗုဒ္ဓဘာသာစည်းမျဉ်း သို့မဟုတ် သီးခြား အဆက်အစပ်ကို နားလည်ရန်လိုပါသည်။ ပါဠိကျမ်းဂန်များတွင် ဖော်ပြသော ဘုရားရှင်သည် ထေရဝါဒ တရားတော်များ အဆက်အစပ်ဖြင့် ဟောကြားပါသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုဘုရားရှင်က အထွေထွေ မဟာယာနနှင့် တန္တရ တရားတော်များကို ဟောကြားသည်ဆိုလျှင် အဓိပ္ပာယ် မရှိနိုင်ပါ။

မဟာယာန ကျမ်းစာများတွင် ဖော်ပြသော ဘုရားရှင်သည် “သမိုင်းထဲမှ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာ” (ဆိုလိုသည်မှာ ဘဝတစ်ခုတွင် ဉာဏ်အလင်းရရှိပြီး ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်ကာ အဆုံးသတ်ခြင်း) မဟုတ်ပါ။ တန္တရ တရားတော်များတွင် ဖော်ပြသော ဘုရားရှင်သည်လည်း ထိုသဘောအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်။

အကျဉ်းချုပ်အားဖြင့် ဗုဒ္ဓဝင် သို့မဟုတ် အခြားအကြောင်းအရာများ ဆွေးနွေးသောအခါ တရားတော်အမျိုးမျိုးတွင် မည်သို့ဖော်ထုတ်ပြသထားသည်ဖြစ်စေ သီးခြား အဆက်အစပ်ဖြင့် နားလည်ရမည်ဟု အခြေခံ ဗုဒ္ဓဘာသာ စည်းမျဉ်းတစ်ခုအဖြစ် စိတ်ထဲတွင်စွဲမှတ်ထားရပါမည်။ တူညီသော အကြောင်းအရာကို အဆက်အစပ် အမျိုးမျိုးဖြင့် စဉ်းစားသည့် နောက်တစ်နည်းမှာ မေးခွန်းအချို့မေးရန် ဖြစ်ပါသည်။ ဥပမာ၊ ဤအကြောင်းအရာကို လေ့လာသည်မှာ မိမိနေ့စဉ်ဘဝတွင် ဘာအတွက်အသုံးဝင်ပါသလဲ။ ဤအကြောင်းအရာသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ ဘာသာရေးလမ်းကြောင်းတွင် ဘာကိုအကျိုးပြုပါသလဲ။

စကြမုနိဗုဒ္ဓမြတ်စွာ၏ ဘဝကို အဆက်အစပ် အမျိုးမျိုးဖြင့် လေ့လာခြင်းဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် အောက်ပါပြဿနာ မေးခွန်းများကို ရှောင်ရှားနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် မဟာယာနသုတ္တန်များကို အမှန်ပင် ဟောကြားခဲ့ပါသလား။ တန္တရဝါဒကို အမှန်ပင် ဟောကြားခဲ့ပါသလား။ ဘုရားရှင်လက်ထက်တော်အခါက တရားတော်များကို အာဂုံဆောင်၍သာ လက်ဆင့်ကမ်းပြီး စာဖြင့်မရေးသားခဲ့သည့်အတွက် မဟာယာနနှင့် တန္တရ တရားတော်များ ဟောကြားခဲ့သလား ဆိုသည်နှင့်ပတ်သက်ပြီး များစွာဆွေးနွေးငြင်းခုန်ခဲ့ကြပါသည်။ ဆွေးနွေးငြင်းခုန်မှု တစ်ခုကို နာမည်ကျော် အိန္ဒိယဆရာတော်ကြီး ရှန်တီဒေဝ၏ “ဘုရားလောင်းတို့၏ ပြုမူဆောင်ရွက်မှုကို လေ့လာခြင်း” ကျမ်းစာတွင် ဤသို့ဖော်ပြထားပါသည်။ “ဟိနာယာန (ထေရဝါဒ စသည်) တို့က ကျွန်ုပ်တို့ မဟာယာနသုတ္တန်များကို အသိအမှတ်မပြုသည့် အကြောင်းရင်းတိုင်းတွင် ကျွန်ုပ်ကလည်း သင်တို့၏ကျမ်းများကို အလားတူ အကြောင်းရင်းများဖြင့် တစ်ပုံစံတည်း အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။” တစ်နည်းဆိုသော် ဟိနာယာနနှင့် မဟာယာန ဂိုဏ်းနှစ်ခုစလုံးက မိမိတရားတော်များကို အာဂုံဆောင်၍ လက်ဆင့်ကမ်းခဲ့သည်ဟု ပြောပါသည်။ ထို့ကြောင့် ထေရဝါဒများက မဟာယာနများကို “သင်တို့တရားများကို နောက်ပိုင်းမှပေါက်ပေါက်လာခြင်းကြောင့် ဘုရားရှင် မဟောကြားထားသည့် အတွက် အစစ်အမှန်မဟုတ်ပါ” ဟု ပြောပါက မဟာယာန ဘာသာဝင်တို့ကလည်း “သင်တို့၏တရားများလည်း ထိုအတိုင်းဖြစ်ပါသည်။ သင်တို့တရားများကိုလည်း အာဂုံဆောင် လက်ဆင့်ကမ်းကာ နောက်ပိုင်းမှ ရေးသားခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ တရားများ အစစ်အမှန်မဟုတ်ပါက သင်တို့တရားများလည်း ထိုနည်းလမ်းကောင်းဖြစ်ပါသည်” ဟုတုံ့ပြန်နိုင်ပါသည်။

နောက်ထပ်အဆိုတစ်ခုကို ဤဆောင်းပါး အစတွင် တင်ဆက်ထားသည့်အတိုင်း ထေရဝါဒနှင့် မဟာယာန အဆက်အစပ် နှစ်ခုစလုံးဖြင့် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာ၏ အယူအဆ ကွဲပြားမှု ရှိပါသည်။ ထေရဝါဒ ဘုရားရှင်က ထေရဝါဒကျမ်းများ ဟောကြားပြီး မဟာယာန ဘုရားရှင်က မဟာယာနကျမ်းများ ဟောပါသည်။ ထေရဝါဒက ဟိနာယာနကို ကိုယ်စားပြုခြင်း၊ မဟာယာနက သုတ္တန်အစဉ်အလာကို ကိုယ်စားပြုခြင်းနှင့် မဟာယာနက တန္တရ အစဉ်အလာကို ကိုယ်စားပြုခြင်း စသည့် အဆက်အစပ်သုံးခုဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် အထွေထွေ ဗုဒ္ဓဝင်ကို လေ့လာနိုင်ပါသည်။

ပထမဦးစွာ မေးရမည်မှာ- ဘုရားရှင်သည် ဘယ်အချိန်က ရှင်သန်ခဲ့ပါသလဲ။ သူသည် တိကျသေချာသော အဆက်အစပ်ဖြင့် သီးခြား အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုတွင် တစ်ခုသော အခါကာလက နေထိုင်ခဲ့ပါသည်။ ဤယုံကြည်မှုစနစ်တွင် အိန္ဒိယအတွေးအခေါ် အားလုံး၌ တွေ့ရသည့် အခြေခံ ကျောရိုးများသည် ထိုစဉ်က ရှိခဲ့ပြီး သမိုင်းတစ်လျှောက် ဖွံ့ဖြိုးလာပါသည်။ ဘုရားရှင်က ဤပုံစံများကို ရှင်းပြခဲ့ပါသည်။ ဥပမာ၊ ပြန်လည်မွေးဖွားမှုကို ကံ (တစ်ဦးချင်း ဆောင်ရွက်ချက်) အတိုင်း ဆုံးဖြတ်ကြောင်း၊ ဤသို့ပြန်လည်မွေးဖွားမှု သံသရာမှ မည်သို့ လွတ်မြောက်နိုင်ကြောင်း စသည်တို့ဖြစ်ပါသည်။ အမှန်ရားကို သိရှိမှု သို့မဟုတ် နားလည်မှုသည် တစ်စုံတစ်ယောက်ကို လွတ်မြောက်စေသည့် နည်းလမ်းဖြစ်ကြောင်း အိန္ဒိယစနစ်အားလုံးက ယေဘုယျ ဆိုထားပါသည်။ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် ထိုစဉ်က အတွေးအခေါ်နှင့် ဘာသာတရားအမျိုးမျိုးထံမှ အဖြေကို သဘောမကျသည့်အတွက် ဤသို့သစ္စာသိမြင်အောင် စဉ်းစားဆင်ခြင်မှု၊ တရားရှုမှတ်မှုနှင့် ကျင့်ကြံမှုအမျိုးမျိုးတို့ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ဘုရားလက်ထက်က သက်ဦးဆံပိုင်စနစ် အလွန်သက်ဝင်နေပါသည်။ ကုန်သည်များက ပိုမိုကြွယ်ဝကာ ဘုရင်များနှင့် တုပြိုင်သည့် ဘုရင့်နိုင်ငံအမျိုးမျိုး ရှိပါသည်။ ဘုရင်များကလည်း ပိုပြီးအာဏာကျင့်သုံးကာ တုံ့ပြန်ပါသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ နေရာအချို့တွင် သမ္မတနိုင်ငံငယ်လေးများက ပြည်သူလူထု၏ ပိုပြီး အစဉ်အဆက်မဟုတ်သော စနစ်ကို အခြေခံကာ ထိုစနစ်ကို စတင်တည်ထောင်ပါသည်။ ထိုနိုင်ငံတစ်ခုတွင် [သို့မဟုတ် အနီးအနားတွင်] ဖွားမြင်သော ဗုဒ္ဓမြတ်စွာကို ဤစနစ်က လွှမ်းမိုးခဲ့ပြီး အဖွဲ့ဝင်အားလုံးက ပူးပေါင်းဆုံးဖြတ်သည့် ကျောင်းတိုက်အဖွဲ့အစည်းကို တည်ထောင်ခဲ့ပါသည်။

ထို့ပြင် ထိုအချိန်က ရှေးဟောင်း ဗြဟ္မာကိုးကွယ်မှုနှင့် ဝတ်ပြုအစဉ်အလာများ၊ ဘုန်းတော်ကြီးများ စသည်တို့ကို ဆန့်ကျင်သူများ၏ လှုပ်ရှားမှု ရှိခဲ့ပါသည်။ ထိုအယူဝါဒကို တိုင်းနိုင်ငံများနှင့် သက်ဦးဆက်ပိုင်များအပါအဝင် အားလုံးက လိုက်နာကြပါသည်။ သူတို့ကို ဆန့်ကျင်တုံ့ပြန်သူများမှာ “သမဏများ” ဖြစ်ပြီး ဆွမ်းခံလှည့်လည်သော ချိုးခြံစွာကျင့်သူများ သို့မဟုတ် အသိုင်းအဝိုင်းမှ “ဖယ်ခွာသူများ” ဖြစ်ပါသည်။ သူတို့သည် လူ့အသိုင်းအဝိုင်းမှ ထွက်ကာ တောထဲတွင် လှည့်လည်သွားလာပြီး ကိုယ်ပိုင်ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် တရားရှုမှတ် ကြိုးစားပါသည်။ ဤလှုပ်ရှားမှုကို ကိုယ်စားပြုသူများထဲတွင် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသာမက အခြားဂိုဏ်းများကို လိုက်နာသူများလည်း ပါဝင်ပါသည်။ ဘာသာရေး လမ်းကြောင်းကို လိုက်နာလိုပါက လွတ်လွတ်လပ်လပ် သစ္စာရှာရန်အတွက် အသိုင်းအဝိုင်းမှ အနည်းဆုံး အချိန်ကာလ တစ်ခုအထိ ဖယ်ခွာမှုသည် အရေးကြီးပါသည်။ သစ္စာတွေ့သည်နှင့် အခြားသူများကို မျိုးရိုးစဉ်ဆက်နှင့် အာဏာရှင်ပုံစံဖြင့် ချမှတ်ရန်မဟုတ်ဘဲ ပိုပြီး “ဒီမိုကရေစီဆန်သော” နည်းလမ်းဖြင့် ဖော်ထုတ်ပြသပါသည်။

အိန္ဒိယဖြစ်စေ၊ တိဘက်ဖြစ်စေ ဗုဒ္ဓဘာသာ အဆက်အစပ်အရ အတ္ထုပ္ပတ္တိများကို အချက်အလက်အနေနှင့် တင်ပြရုံသာမကဘဲ ကြီးကျယ်သောပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး၏ ဘဝဖြစ်စဉ်မှ အချို့အချက်အလက်များကို သင်ကြားဖော်ပြရန် အသုံးပြုပါသည်။ ဤအဆက်အစပ်အရ ကြီးကျယ်သောပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး၏ ဘဝသည် အခြားသူများကို စိတ်အား မြှင့်တင်ပေးရန် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အနောက်တိုင်း ရှုထောင့်အရ ဖြစ်စဉ်အချို့မှာ အတော်လေး စိတ်ကူးယဉ် ဆန်ပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဗုဒ္ဓဝင်ထဲတွင် အစွယ်ခြောက်ခုပါသော ဆင်ဖြူတော်က မိခင်၏ဝမ်းထဲသို့ လာရောက်သည်ဟု အိပ်မက်မက်ခြင်း သို့မဟုတ် ဗုဒ္ဓအလောင်းအလျာသည် မိခင်ထံမှ ဖွားမြင်ပြီး ခြေလှမ်းခုနစ်လှမ်း လှမ်းကာ “ငါရောက်လာပြီ” စသည်ဖြင့် ပြောဆိုခြင်းတို့ ဖြစ်ပါသည်။ အိန္ဒိယ/တိဘက်ဘာသာ ရှုထောင့်အရ ဖြစ်စဉ်သည် သမိုင်းကြောင်းအရ မှန်ခြင်း၊ မမှန်ခြင်းမှာ အရေးမကြီးပါ။ အဓိကအချက်မှာ ထိုဖြစ်စဉ်က ပရိသတ်ကို အမှန်တကယ် ကိုယ်စားပြုပြီး သင်ကြားသောအချက် ဖြစ်ပါသည်။ ဘုရားရှင် အမှန်တကယ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သောအရာ သို့မဟုတ် နောက်လိုက်နောက်ပါများတွင် ဖြစ်ပျက်သောအရာကို လေ့လာသောအခါတွင် မြတ်ဗုဒ္ဓ၏ ဘဝဖြစ်တော်စဉ်ကို စုစည်းလိုက်ပါက ထိုအချက်သည် ဆီလျော်မှုရှိပါသည်။ သို့မဟုတ် ထိုဖြစ်စဉ်ကို အိန္ဒိယ သို့မဟုတ် တိဘက်လူမျိုး တစ်ယောက် ဖတ်ရှုသလို လေ့လာနိုင်ပါသည်။ ထိုအဆက်အစပ်တိုင်းတွင် ဘဝဖြစ်တော်စဉ်သည် ကျွန်ုပ်တို့အား တစ်ခုခုသင်ကြားပါသည်။ ထိုသို့သင်ကြားရာတွင် တစ်နည်းက အခြားတစ်နည်းထက် ပိုမှန်ကန်ခြင်းမျိုး မရှိပါ။ ဗုဒ္ဓဘာသာ အတွေးအခေါ်ပုံစံ၏ အရေးကြီးသော စည်းမျဉ်းမှာ ရှုထောင့်အမျိုးမျိုးမှနေ၍ အဆင့်အမျိုးမျိုးကို နားလည်နိုင်ရေးနှင့် ထိုရှုထောင့်များစွာသည် လုံးဝမှန်ကန်ကြောင်း ယူဆရန် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းသည် အမှန်တကယ် ဖြစ်တည်ပုံသည် တစ်ခုထက် ပိုပြီး မှန်ကန်မှုရှိပါသည်။

ဗုဒ္ဓဘာသာ စာပေမှ နာမည်ကျော် ဥပမာတစ်ခုတွင် အရည်ကို နမူနာပေးထားပါသည်။ လူသားတို့အတွက် ဤအရည်သည် ရေနှင့်တူသည်။ ပြိတ္တာတို့အတွက် ပြည်နှင့်တူပါသည်။ ငရဲဘုံသားတို့အတွက် အက်ဆစ်နှင့် တူပါသည်။ နတ်များအတွက် ပျားရည်နှင့် တူပါသည်။ မည်သည့်အရာက အမှန်နည်း။ ဗုဒ္ဓဘာသာ တွေးခေါ်ပုံအရ တစ်စုံတစ်ခု၏ မှန်ကန်မှုသည် အဆက်အစပ် တစ်ခုအတွင်း၌သာ ဆီလျော်သည့်အတွက် ထိုအရာအားလုံး မှန်ကန်ပါသည်။

နောက်ထပ်ဥပမာတစ်ခုမှာ အဆက်အစပ်ဖြင့် ကုစားခြင်းဆိုသည့် မိသားစုရောဂါကုထုံး ဖြစ်ပါသည်။ ထိုနည်းတွင် မိသားစု အခြေအနေတစ်ခုနှင့် ပတ်သက်၍ မိသားစုဝင်တိုင်းကို အမြင်အသီးသီး ဖော်ပြခိုင်းပါသည်။ ဖခင်က တစ်မျိုးပြောသည်။ မိခင်က နောက်တစ်မျိုးပြောသည်။ သားသမီး တစ်ယောက်ချင်းစီက တစ်မျိုးစီ ပြောပါသည်။ မိသားစုဝင်အားလုံးက ထိုအခြေအနေကို ကိုယ်ပိုင်ကြုံတွေ့ရသည့်အတွက် ထိုမူတစ်ခုချင်းစီသည် မှန်ကန်ပြီး ညီတူညီမျှ လေးစားမှုရှိရပါသည်။ ဤသည်မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာ တွေးခေါ်နည်းဖြစ်ပြီး ဗုဒ္ဓဝင်တွင်လည်း ထိုသို့အသုံးချနိုင်ပါသည်။ ဖြစ်စဉ်ကို ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် ဖတ်ရှုရသောအခါ မူတစ်ခုချင်းစီသည် မှန်ကန်သလို ကျွန်ုပ်တို့အား တစ်ခုခုသင်ကြားပါလိမ့်မည်။

ဘုရားရှင်သည် အခွင့်ထူးခံ ကြွယ်ဝသော မိသားစုတွင် ဖွားမြင်ပါသည် (မင်းသားဟုတ်၊ မဟုတ် ဆိုသောအချက်မှာ ငြင်းခုန်စရာ ဖြစ်ပါသည်)။ ထို့ကြောင့် အတတ်ပညာကောင်း သင်ကြားရမှု အပါအဝင် ခံစား၊ စံစားစရာများစွာ ရှိပါသည်။ သူသည် အိမ်ထောင်ပြုပြီး သားတစ်ယောက် ရှိသည်။ အလုပ်အကိုင်အားဖြင့် နိုင်ငံခေါင်းဆောင်အဖြစ် ဖခင်၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံရန် ကမ်းလှမ်းခံရပါသည်။ သို့သော် သမဏလှုပ်ရှားမှုကို လိုက်ပါသော ဗုဒ္ဓသည် ထိုရာထူးကို ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။ ဤနေရာတွင် ဗုဒ္ဓသည် ဇနီးနှင့် သားကို ပစ်ထားခဲ့သည့်အတွက် တာဝန်မယူခြင်း မဟုတ်ကြောင်း အလေးအနက်ပြောဖို့ အရေးကြီးပါသည်။ အိန္ဒိယ အသိုင်းအဝိုင်းတွင် ဇနီး၊ သားသမီးများကို ဘိုးဘွားများနှင့် အခြားမိသားစုဝင်များက ပြုစုစောင့်ရှောက်ကြပါသည်။ ထို့ပြင် ဗုဒ္ဓသည် စစ်သည်တော် အမျိုးဇာတ်တွင် ဖွားမြင်ရာ အိမ်ကထွက်ပြီး စစ်တိုက်ရသော အမျိုးဇာတ် ဖြစ်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် မသိမှုနှင့် အနှောင့်အယှက်ပေးသော စိတ်ခံစားချက်များဆိုသည့် ကိုယ်တွင်းတိုက်ပွဲကို ဆင်နွှဲခဲ့ပါသည်။

မိသားစုဘဝကို ကျောခိုင်းရန် မြတ်ဗုဒ္ဓ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်က ကျွန်ုပ်တို့ကို သင်ကြားသည်မှာ ပြန်လည်မွေးဖွားမှု ဆင်းရဲဒုက္ခ သို့မဟုတ် စိတ်နှင့် စိတ်ခံစားချက် ဆင်းရဲဒုက္ခများ အဆုံးသတ်ရေးဆိုသည့် သစ္စာရှာခြင်းသည် ရာထူးကောင်းကောင်း၊ အာဏာနှင့် ငွေကြေးတို့ထက် များစွာပိုအရေးကြီးပါသည်။ လောဘ၊ ဒေါသ၊ တစ်ကိုယ်ကောင်းဆန်ခြင်း စသည့် အားလုံးနှင့်ဆိုင်သော ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ပြဿနာများအတွက် အဖြေရှာပုံကို နားလည်ရန် ပို၍အရေးကြီးပါသည်။ ဤသည်မှာ ဗုဒ္ဓဝင်က သင်ကြားလိုက်သော သင်ခန်းစာဖြစ်ပါသည်။

ဒလိုင်းလားမား ဆရာတော်ကြီးက ဘာသာရေးဆိုင်ရာဘဝကို တစ်ရာ ရာခိုင်နှုန်း လိုက်နာခြင်းသည် အားလုံးအတွက် မဟုတ်ဘဲ ထိုထက်ပို၍ အရေးကြီးသည်မှာ သင်၏ဘဝနှင့် သင့်အနီးအနားမှ ဘဝများ၏ အရည်အသွေး ဖြစ်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် နန်းတော်မှ ရထားလုံးဖြင့် ထွက်လာကာ (ဘဂဝါဂီတကျမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည့် နမူနာ) အို၊ နာ၊ သေ ဆင်းရဲဒုက္ခအမျိုးမျိုးနှင့် နန်းတော်မှ မမြင်နိုင်သော သွားလာသူများကို ကြုံတွေ့ပြီးနောက် ဘာသာရေးလမ်းကြောင်းကို အပြည့်အဝ လိုက်နာခဲ့ပါသည်။
ဗုဒ္ဓဝင်၏ ဤသို့သော ဇတ်လမ်းအမျိုးမျိုး၏ သင်္ကေတမှာ ဝေဖန်ဆန်းစစ်သည့် အယူအဆနှင့် သက်ဆိုင်ပြီး ဗုဒ္ဓကို ပစ္စည်းဥစ္စာနှင့် အာရုံခံစားမှုများစွာဖြင့် မျက်စိပိတ်ထားသည့်အတွက် လောက၏ ဆင်းရဲဒုက္ခများကို မမြင်နိုင်ပါ။ သူ၏ရထားလုံးဖြင့် နန်းတော်မှ ထွက်လာသောအခါမှသာ သူ၏ဘာသာရေးခရီးစဉ် စတင်ပြီး ဆင်းရဲဒုက္ခကို မြင်တွေ့ကာ အားလုံးရင်ဆိုင်ရသော ပြဿနာအားလုံးကို သဘောပေါက်လာပါသည်။

ဗုဒ္ဓဝင်နှင့် ဗုဒ္ဓတရားတော်များ၏ အလွန်အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းမှာ အစွန်းရောက် ကျင့်ကြံမှုမျိုး မဖြစ်စေရေး ဖြစ်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓသည် နန်းတော်မှထွက်ပြီးနောက် အပြင်းအထန် တရားကျင့်ကာ အလွန်ချိုးခြံခဲ့ပြီး အစာရေစာပြတ်ကာ သေဆုံးလုနီးပါးအထိ ကျင့်ကြံခဲ့သည်။ သစ်ပင်အောက်တွင် ထိုင်ကာ ဤကျင့်ကြံမှုများသည် အကျိုးမပြုကြောင်း သဘောပေါက်ကာ သိုးထိန်းအမျိုးသမီးထံမှ နို့ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူခဲ့ပါသည်။ အိန္ဒိယအတွေးအခေါ်အရ နွားနို့ (နို့ဆွမ်း) သည် မိခင်ကဲ့သို့ မေတ္တာနှင့် ကရုဏာကို ကိုယ်စားပြုပါသည်။ ထို့ကြောင့် မိမိကိုယ်ကို ညှဉ်းဆဲမှုမှ နိုးထလာကာ ကျွန်ုပ်တို့အား သင့်တော်သောလမ်း၊ တစ်နည်းအားဖြင့် အားလုံးနှင့်ဆိုင်သော ဆင်းရဲဒုက္ခနှင့် သက်ဆိုင်သည့်လမ်းကို ရှာတွေ့စေသည့် ကရုဏာကို သင်ကြားပေးရန် နွားနို့ဆွမ်းကို ကပ်လှူသည့် သင်္ကေတ ဖြစ်ပါသည်။

သဗ္ဗညုတ ဉာဏ်အလင်း မရရှိမီအခိုက်အတန့်တွင် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် ဗောဓိပင် (အိန္ဒိယအတွေးအခေါ်အရ မြင့်မြတ်သောအပင်များက ယေဘုယျအကြောင်းရပ်ဖြစ်သည်) အောက်တွင် သီတင်းသုံးနေပြီး မာရ်နတ်ပေါ်လာပါသည်။ သက္ကတဘာသာစကားလုံးအရ သေခြင်းဆိုသည့် မာရ်သည် အတားအဆီး၊ အဟန့်အတားနှင့် ဖြားယောင်းမှုများ စသည်ကို ကိုယ်စားပြုပါသည်။ ဤအချက်မှနေ၍ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည်ပင်လျှင် ဉာဏ်အလင်းမရရှိမီ အပြုသဘော ကိစ္စတစ်ခုခု အောင်မြင်ရန် ကြိုးစားရင်း အတားအဆီးနှင့် အဟန့်အတားများ ရင်ဆိုင်ရသည်ကို မြင်နိုင်ပါသည်။

သဗ္ဗညုတဉာဏ်တော် မရရှိမီတွင် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် ဘာသာရေးအဆင့်အလွန်ပင် မြင့်မားနေပါသည်။ ဤအချိန်တွင် ဘာမှမသိသည့် စတင်ကျင့်ကြံသူအဖြစ်မှ ဉာဏ်အလင်းရရှိသူ အဖြစ်သို့ ရောက်လာခြင်း မဟုတ်ပါ။ သူ၏ကျင့်ကြံမှု နောက်ဆုံးအဆင့်များမှာပင်လျှင် အတားအဆီးများနှင့် အနှောင့်အယှက်များက ပိုမိုအားကောင်းစွာ ပေါ်ထွက်လာပါသည်။ ဘုရားအဖြစ်နှင့် သူ၏ရည်မှန်းချက် မအောင်မြင်အောင် ဟန့်တားသည့် ထိုအတားအဆီးများ ရင်ဆိုင်ရသေးလျှင် ကျွန်ုပ်တို့လည်း ရင်ဆိုင်ရပါသည်။ တကယ်တော့ အောင်မြင်အောင် ဆောင်ရွက်သောအရာက ပိုပြီးပြုသဘောဆန်လေ အတားအဆီးများ ပိုမိုကြီးမားလေ ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဤနေရာတွင် သင်ကြားသည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့သည် စိတ်မပျက်ရန်နှင့် စစ်သည်တော်ကဲ့သို့ အတားအဆီးများကို အားစိုက်ခွန်စိုက် တိုက်ခိုက်ရန် ဖြစ်ပါသည်။ ဤအချက်က ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် စစ်သည်တော် အမျိုးဇာတ်မှလာခြင်နှင့် ဆီလျော်ပါသည်။ အကြောင်းမှာ ယင်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ထင်ယောင်ထင်မှား ဖြစ်မှု၊ ကြောက်ရွံ့မှု စသည့် ကိုယ်တွင်းတိုက်ပွဲ ဖြစ်နေသောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။

ဘုရားရှင်သည် သဗ္ဗညုတဉာဏ် ရရှိပြီးနောက် တရားဟောရန် တုံ့ဆိုင်းနေပြီး မိမိတရားကို ဤလောကတွင် မည်သူနားလည်နိုင်မည်နည်းဟု တွေးပါသည်။ သို့သော် တရားတောင်းလာပြီးနောက် ကြိုးစားကြည့်မည်ဟု တွေးပါသည်။ ဤအချက်က ကျွန်ုပ်တို့သည် အခြားသူများအား တရားတော်များ ရှင်းလင်းသင်ကြားပေးရန် အလွန်ခက်ခဲသည့်တိုင် မည်မျှခက်ခဲပါစေ ကရုဏာဖြင့် ထိုသို့ပြုလုပ်ရမည်ဟု သင်ကြားပေးပါသည်။

အခြားသူများကို ဟောကြားပြီးနောက် လူအများစုက ဘုရားရှင်နောက်ကို လိုက်ချင်ကြသည့်အတွက် ကျောင်းတိုက် အဖွဲ့အစည်း ပေါ်ပေါက်လာပါသည်။ အစတွင် ကျောင်းတိုက်စည်းကမ်းချက်များ မရှိပါ။ သို့သော် ကျောင်းတိုက်များက လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲတွင် နေထိုင်သည့်အတွက် လူထုအသိုင်းအဝိုင်းနှင့် နေထိုင်သည့်ပြဿနာများကို ရှောင်ရှားနိုင်အောင် “ဝိနယ” ကဲ့သို့ စည်းကမ်းချက်အမျိုးမျိုး သတ်မှတ်ခဲ့ပါသည်။ ဤစည်းကမ်းများကို တစ်စုံတစ်ယောက်က ညွှန်ကြားသတ်မှတ်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ ပြဿနာ ပေါ်လာသည့်အလျှောက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။ ဥပမာ၊ ရဟန်းများ ဆွမ်းခံထွက်သောအခါ (ထိုစဉ်က သမဏတို့၏ထုံးစံ) လောဘကြီးသည်ဟု လူတို့က အထင်မရောက်စေရန် ဆွမ်းကို မတောင်းခံရဘဲ ကပ်လှူမှသာ လက်ခံရမည်၊ ဆွမ်းကို မသိမ်းထားရ၊ နောက်ထပ် မတောင်းယူရ စသည်ဖြင့် သတ်မှတ်ထားပါသည်။ ဤစည်းကမ်းများမှာ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းက ကျောင်းတိုက်များကို လက်မခံခြင်း မဖြစ်အောင် သတ်မှတ်ထားကာ ယနေ့အထိလည်း မှန်ကန်နေပါသည်။

အစောပိုင်းတွင် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် အမျိုးသမီးများကို ကျောင်းတိုက်အဖွဲ့အစည်းတွင် သီလရှင်အနေနှင့် ပါဝင်ရန် တုံ့ဆိုင်းခဲ့ပါသည်။ အကြောင်းမှာ အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီး တောထဲတွင် အတူတကွရှိမည်မှာ မသင့်တော်ကြောင်း လူ့အသိုင်းအဝိုင်းက ထင်မည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် နောက်ဆုံးတွင် ဘိက္ခုနီသာသနာကို လက်ခံကာ လူတို့က မှားယွင်းမယူဆစေရန် အလွန်သီးသန့်ဖြစ်သော စည်းကမ်းများ ချမှတ်ပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ရဟန်းနှင့် သီလရှင်တို့ကို အတူတကွ သီးသန့်နေထိုင်ခွင့် မပြုခြင်း၊ အစောင့် (သီလရှင်) တစ်ပါးအမြဲ ရှိရခြင်းနှင့် ထိုင်ခုံ သို့မဟုတ် အိပ်ရာ တစ်ခုတည်းပေါ်တွင် မထိုင်ရခြင်း စသည်တို့ဖြစ်ပါသည်။ ဤစည်းကမ်းများက တစ်ဖက်တွင် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် သစ္စာရှာဖွေရန်အတွက် လူ့အသိုင်းအဝိုင်း၏ တင့်တယ်မှုအားလုံးကို ငြင်းပယ်ကာ တစ်ဖက်တွင်လည်း လူ့အသိုင်းအဝိုင်းကို အယူအဆ မမှားစေလိုကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ကို သင်ကြားပါသည်။ လူ့အသိုင်းအဝိုင်း၏ စည်းမျဉ်းအားလုံးကို ယင်းတို့၏တန်ဖိုးအရ တစ်စုံတစ်ယောက်သည် လက်မခံဘဲ ရှိနိုင်သော်လည်း လူအသိုင်းအဝိုင်းကို ပစ်ပယ်၍မရပါ။ ဤအချက်က ယနေ့ခေတ် နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် ဆီလျော်မှု ရှိပါသည်။ ဥပမာပြရလျှင် သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထားရှိတတ်ရန်၊ လူ့အသိုင်းအဝိုင်း၏ တန်ဖိုးများကို သဘောမတူသည့်တိုင် စော်ကားသလို မဖြစ်စေရန်သာမက အခြေအမြစ်မရှိသော သံသယ မဖြစ်အောင် နားလည်သဘောပေါက်ရန်တို့ ဖြစ်ပါသည်။

ဘုရားရှင်တွင် ဒေဝဒတ္ထဆိုသည့် ဝမ်းကွဲညီအစ်ကိုတစ်ဦးရှိပြီး ဘုရားရှင်အား မလိုမုန်းထားကာ အမြဲဒုက္ခပေးပါသည်။ တကယ်တော့ ပါဠိကျမ်းဂန်များတွင် ဆက်လက်လေ့လာပါက လူပေါင်းမြောက်မြားစွာသည် သူ့အားမနှစ်သက်ဘဲ ဒုက္ခပေးခဲ့ပါသည်။ ဤအချက်က ကျွန်ုပ်တို့အား ဗုဒ္ဓမြတ်စွာကို မနှစ်သက်မှုရှိပြီး သူကလူတိုင်းကို နှစ်သက်အောင် မပြုနိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့သည်လည်း မည်သို့မျှတတ်နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း တန်ဖိုးရှိသော သင်ခန်းစာ သင်ကြားပေးပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် အခြားသူများက မိမိအား မနှစ်သက်သောအခါနှင့် အားလုံးကို စိတ်ချမ်းသာအောင် မပြုနိုင်သောအခါ လက်တွေ့ကျပြီး စိတ်ဓာတ်မကျရန် လိုပါသည်။

ဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်သော အကြောင်းများ ဖော်ပြရာတွင် ရှင်အာနန္ဒာ (ဗုဒ္ဓမြတ်စွာ၏ အဓိက သာဝကတစ်ပါး) သည် ဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံရန် တောင်းပန်ခွင့်ရသော်လည်း ထို့သို့မပြုဘဲ ဘုရားရှင်၏ ဘဝသက်တာ ကုန်လွန်ခဲ့ပါသည်။ ဤအချက်က ကျွန်ုပ်တို့အား ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် တောင်းခံမှုရှိမှသာ တရားဟောကြောပြီး တောင်းခံမှုရှိမှသာ ဆက်လက်နေထိုင်သည်ဟု သင်ကြားပါသည်။ မည်သူမျှ မနေစေလိုပါက ထွက်ခွာသွားပါသည်။ လူတို့က ကျွန်ုပ်တို့အကူအညီကို မလိုအပ်ခြင်း သို့မဟုတ် ကျွန်ုပ်တို့ကို မလိုအပ်ခြင်း ရှိပါက သူတို့ကို အရမ်းမတိုက်တွန်းရန် ဤအချက်ကိုကြည့်ပြီး ကျွန်ုပ်တို့ အသုံးချနိုင်ပါသည်။ ပိုပြီးလက်ခံနိုင်သူ မြောက်မြားစွာ ရှိသလို ထိုသူတို့က ကျွန်ုပ်တို့အကူအညီကို လိုလားနိုင်ပါသည်။

ကျွန်ုပ်တို့သည် ဗုဒ္ဓဝင်ကို ထောင့်မျိုးစုံမှ လေ့လာနိုင်ပါသည်။ သမိုင်းအချက်အလက်များ အားလုံးကို ရှာဖွေကြည့်ရာတွင် အနောက်တိုင်းသမိုင်းရှုထောင့်အရ မှန်ကန်သော်လည်း သီးခြားနေ့ရက် သို့မဟုတ် ခုနှစ်အတွက် သေချာမှုတစ်ခုခု မရနိုင်ပါ။ သို့မဟုတ် ဇာတ်တော်မှ ထင်ရှားသော သာဓကအမျိုးမျိုး အနေနှင့် သင်ခန်းစာယူနိုင်ပါသည်။ ဥပမာ၊ ဝေဖန်ဆန်းစစ်သော လေ့လာမှုတွင် မေးခွန်းမေးသကဲ့သို့ ၎င်းသည် ဘာကိုဖော်ပြသလဲ။ ဘာကို ကိုယ်စားပြုသလဲ ဟုမေးနိုင်ပါသည်။

ကျွန်ုပ်တို့သည် ဘုရားရှင်၏ဘဝကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော မဟာယာန အဆက်အစပ်ဖြင့် လေ့လာနိုင်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် ရှေးကာလများစွာက ဉာဏ်အလင်းရရှိကာ အားလုံးနှင့်သက်ဆိုင်မှုကိုသာမက ဘဝပေါင်းများစွာ အခြားသူများကို အကျိုးပြုမှုဆိုသော မဟာယာနပုံစံကို ဟောကြားခဲ့ပါသည်။ ဤအချက်က ကျွန်ုပ်တို့ ယခုဆောင်ရွက်နေသောအရာသည် ယခင်မျိုးဆက်များစွာက ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် ရလဒ်ကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ အပြုသဘော တစ်ခုခုဆောင်ရွက်ရန် ကြိုးစားပါက အနာဂတ်မျိုးဆက်အားလုံးကို ထည့်စဉ်းစားရမည်ဖြစ်ကြောင်း သင်ကြားပေးပါသည်။

တန္တရနည်းဖြင့် တင်ပြချက်တွင် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် တစ်နေရာတွင် နက်နဲသောဒဿနကို ဟောကြားနေပြီး အခြားတစ်နေရာတွင် မျက်နှာတော် လေးခုဖြင့် ပေါ်လာရာ မျက်နှာတစ်ခုချင်းစီက ခြားနားသောအရာများကို တပြိုင်နက် ဟောနေပါသည်။ ဤအချက်က ကျွန်ုပ်တို့သမိုင်းတစ်လျှောက် တွေ့ရသည့် ဗုဒ္ဓတရားတော်များ၏ အစိတ်အပိုင်းများ အားလုံးကို တူညီသောရင်းမြစ် သို့မဟုတ် အခြေခံစိတ်ကူးတစ်ခုမှ စုစည်းကိုက်ညီကာ ခြားနားစွာ တင်ပြနိုင်သည်ဟု ဖော်ပြပါသည်။

ထေရဝါဒတင်ပြချက်ဖြစ်စေ၊ မဟာယာန သုတ္တန်တင်ပြချက် သို့မဟုတ် မဟာယာန တန္တရတင်ပြချက်ဖြစ်စေ မည်သို့စဉ်းစားစေကာမူ ဗုဒ္ဓတရားတော် အမျိုးအစားအားလုံး၌ အခြေခံစည်းမျဉ်းများကို တွေ့ရပါသည်။ ဤတင်ပြချက် အားလုံးတွင် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာပုံသဏ္ဌာန်၏ လက်၊ ခြေ၊ မျက်နှာအရေအတွက် အမျိုးမျိုးဖြင့် ကိုယ်စားပြုသော အခြေခံ စည်းမျဉ်းများ ရှိပါသည်။ အခြေခံ ဗုဒ္ဓတရားတော်များသည် မျက်နှာလေးခုကို ကိုယ်စားပြုနိုင်သော သစ္စာလေးပါးအနေနှင့် ဖြစ်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓဝင်၏ ဤတင်ပြချက်သည် အမှန်တကယ် ဖတ်ရှုနိုင်သော အချက်အလက်များအနေနှင့် ပေးထားခြင်း မဟုတ်ဘဲ တင်ပြချက်တိုင်းကို အသုံးချရန်နှင့် ယင်း၏ရည်ရွယ်ချက်တို့ကို လေ့လာရန်အတွက် ဖြစ်ပါသည်။ ဤလေ့လာမှုမှတစ်ဆင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် ဤအကြောင်းရပ်ကို ပိုမိုနက်နဲစွာ တန်ဖိုးထားလာနိုင်ပါသည်။

ဗုဒ္ဓဝင်၏ မူသုံးမျိုးမှာ ထေရဝါဒတင်ဆက်မှု၊ မဟာယာန သုတ္တန် တင်ဆက်မှုနှင့် မဟာယာန တန္တရ တင်ဆက်မှုတို့ ဖြစ်ပါသည်။ ဤတင်ဆက်မှုများသည် အငြင်းပွားစရာရှိ၊ မရှိ ဆွေးနွေးငြင်းခုန်မှုများ ရှိသော်လည်း ယုတ္တိရှိမှုအရဆိုလျှင် ကျွန်ုပ်တို့သည် တစ်ဆင်မှုတိုင်းက မတူညီသော အဆက်အစပ်ဖြင့် ဟောကြားထားသည်ကို ပြနိုင်ပါသည်။ ဤမတူညီသော တင်ဆက်မှုများမှာ ကျွန်ုပ်တို့အား စိတ်အားမြှင့်တင်ပြီး သင်ကြားပေးရန် ဖြစ်ပါသည်။ ဘုရားရှင်၏ ဇာတ်တော်ကို ကြည့်ပါက သူသည် သီးသန့်အသိုင်းအဝိုင်း တစ်ခုတွင် နေထိုင်ကာ ဆင်းရဲဒုက္ခမှ လွတ်မြောက်ရန် အချို့သောပုံစံများ ရှင်းပြထားသည့် ယုံကြည်မှုစနစ်တစ်ခု ရှိပါသည်။ ဤစနစ်ကို သဘောမကျသော ဗုဒ္ဓမြတ်စွာက မျိုးရိုးစဉ်ဆက်စနစ်မဟုတ်သော စနစ်အတွင်း ဟောကြားရန် သစ္စာရှာဖွေခဲ့ပါသည်။ မိမိနေအိမ်မိသားစုတွင် အဆင်ပြေသက်သာမှုကို ကျောခိုင်းကာ ကိုယ်တွင်း မကျေလည်မှုတိုက်ပွဲကို တိုက်ထုတ်ရန်ရှာဖွေခဲ့ပါသည်။ ဤသည်မှာ ခြိုးခြံစွာကျင့်ခြင်းဖြင့် ရရှိခြင်းမဟုတ်ဘဲ အားလုံးနှင့်ဆိုင်သော ဆင်းရဲဒုက္ခအပေါ် ထားရှိသည့် ကရုဏာဖြင့် ရရှိတော် မူခဲ့ပါသည်။ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသည် အခက်အခဲကြီးများ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသော်လည်း မရပ်တန့်ခဲ့ပါ။ သဗ္ဗညုတဉာဏ်တော် ရရှိသည်နှင့် ကရုဏာဖြင့် ဟောကြားရန် တောင်းဆိုမှုကို ဖြည့်ဆည်းပေးပါသည်။ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာ၏ နောက်လိုက် နောက်ပါများ အတွက်ဆိုလျှင် ရဟန်းနှင့် သီလရှင်တို့အတွက် ကျောင်းတိုက်ဖွဲ့စည်းကာ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် ကိုက်ညီအောင် စည်းကမ်းများ ချမှတ်ခဲ့ပါသည်။