အနှောင့်အယှက်ပေးသော စိတ်ခံစားချက်ဖြစ်သည့် မနာလိုမှုကို ဖြေရှင်းခြင်း

07:08
အခြားသူများ၏ အောင်မြင်မှုကို သည်းမခံနိုင်ခြင်းမှသည် မိမိတွင်ထိုသို့ဖြစ်လျှင် ကောင်းမည်ဟု ဖြစ်လိုစိတ်အထိ မနာလိုမှုအမျိုးမျိုး ရှိပါသည်။ အခြားသူထံတွင် ရှိသောအရာကို တပ်မက်ကာ မိမိကိုယ်တိုင် ပိုင်ဆိုင်လိုသည်။ သူတို့ထံတွင် မရှိစေလိုသောစိတ်လည်း ပါဝင်နိုင်ပါသည်။ ပြိုင်ဆိုင်မှု ပါဝင်နိုင်သလို မိမိကိုယ်ကို လုံးဝ “အရှုံးသမား” ဖြစ်ပြီး အခြားသူများကို လုံးဝ “အောင်နိုင်သူများ” ဟု နှစ်ခွတွေးတောမှုလည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ဤအရာအားလုံး၏ အကြောင်းခံမှာ မိမိကိုယ်ကို အစွဲကြီးမှုဖြစ်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် ဤအစိတ်အပိုင်းအားလုံးကို လေ့လာဆန်းစစ်ခြင်းအားဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ အနှောင့်အယှက်ပေးသော စိတ်ခံစားချက်များကို ပယ်ဖျက်ကာ မိမိထံတွင်မရှိအောင် ဖယ်ရှားရှင်းလင်းရန်အတွက် အဆင့်မြင့်နည်းလမ်းများကို ပေးထားပါသည်။

အနှောင့်အယှက်ပေးသော စိတ်ခံစားချက်များ

အနှောင့်အယှက်ပေးသော စိတ်ခံစားချက်များ (နျို-မုန်၊ သက္ကတဘာသာဖြင့် ကိလေသာ၊ ဒုက္ခပေးသော စိတ်ခံစားချက်များ) ကိုကျွန်ုပ်တို့အားလုံး ကြုံတွေ့ရပါသည်။ ယင်းတို့ရှိနေလျှင် စိတ်ငြိမ်းချမ်းမှု ပျောက်ဆုံးကာ မိမိကိုယ်ကို ထိန်းချုပ်မှုမရအောင် အစွမ်းအစ မဲ့သွားစေပါသည်။ အတွေ့များသော နမူနာများမှာ လောဘ၊ တဏှာ၊ ရန်လိုမှု၊ ဒေါသ၊ ဣဿာမစ္ဆရိယ မနာလိုမှုတို့ ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းတို့သည် စိတ်၏စေ့ဆော်မှု (ကံ) အမျိုးမျိုးကို ပေါ်ထွက်စေကာ အပျက်သဘော အပြုအမူ ဖြစ်စေလေ့ရှိပါသည်။ ထိုစေ့ဆော်မှုများသည် အခြားသူများကိုဖြစ်စေ၊ မိမိကိုယ်ကိုဖြစ်စေ အပျက်သဘောနည်းဖြင့် ပြုမူစေနိုင်ပါသည်။ ထိုအခါ အခြားသူများနှင့် မိမိအတွက်ပါ ပြဿနာများနှင့် ဆင်းရဲဒုက္ခများ မလွှဲမရှောင်သာ ဖန်တီးမိပါတော့သည်။

အနှောင့်အယှက်ပေးသော စိတ်ခံစားချက်များစွာ ရှိပါသည်။ ယဉ်ကျေးမှုတိုင်းက မိမိအသိုင်းအဝိုင်းမှ လူအများစု ကြုံရလေ့ရှိသော စိတ်ခံစားချက် အတွေ့အကြုံများအတွက် စိတ်ဖြင့် မပီပြင်သော ပိုင်းခြားမှု ရှိပါသည်။ ထို့နောက် ၎င်းကိုအမျိုးအစား ဖော်ပြသတ်မှတ်ချက်အချို့ ဆုံးဖြတ်ကာ ထိုအမျိုးအစားကို အမည်ပေးထားပါသည်။ ယဉ်ကျေးမှုတိုင်းသည် အတွ့များသော စိတ်ခံစားချက် အတွေ့အကြုံ အမျိုးမျိုးနှင့် ၎င်းတို့ကိုဖော်ပြရန် သတ်မှတ် လက္ခဏာရပ်များကို ရွေးချယ်ကာ ဤနည်းဖြင့် အနှောင့်အယှက်ပေးသော စိတ်ခံစားချက် အမျိုးအစားများ စုစည်းထားပါသည်။

ယဉ်ကျေးမှုအသီးသီးက သတ်မှတ်ထားသည့် အနှောင့်အယှက်ပေးသော စိတ်ခံစားချက် အမျိုးအစားများသည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု အတိအကျ မတူပါ။ အကြောင်းမှာ စိတ်ခံစားချက်ကို အဓိပ္ပာယ် သတ်မှတ်ချက်က အနည်းငယ် ကွဲပြားသောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ဥပမာ၊ သက္ကတဘာသာနှင့် တိဘက်ဘာသာတွင် “မနာလိုမှု” (သက္ကတဘာသာဖြင့် ဣဿာ၊ တိဘက်ဘာသာဖြင့် ဖရန်-ဒုန်) ဟုဘာသာပြန်သော စကားလုံး ရှိပါသည်။ အနောက်တိုင်း ဘာသာစကား အများစုတွင်လည်း စကားလုံးနှစ်မျိုးရှိပါသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် “မနာလိုမှု” နှင့် “အားကျမှု” တို့ရှိသလို ဂျာမန်ဘာသာတွင် ဥပမာအားဖြင့် “Eifersucht” နှင့် “Neid” တို့ရှိပါသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ စကားလုံး နှစ်ခုအကြား ကွာခြားချက်မှာ ဂျာမန်ဘာသာ စကားလုံးနှစ်ခု၏ ကွဲခြားချက်နှင့် အတိအကျမတူပါ။ သက္ကတဘာသာနှင့် တိဘက် ဘာသာတို့တွင်လည်း ထိုဝေါဟာရများသည် အတိအကျ မတူညီပါ။ အနောက်တိုင်းသားများအနေနှင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် မိမိကိုယ်ပိုင် ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ဘာသာစကားများက သတ်မှတ်သော အမျိုးအစားများဖြင့် ချမှတ်သည့် ဤယေဘုယျ အမျိုးအစားတွင် စိတ်ခံစားချက် ပြဿနာများ ကြုံရပါက ယင်းတို့ကိုကျော်လွှားရန် ဗုဒ္ဓဘာသာ နည်းလမ်းများကို လေ့လာနိုင်ပါသည်။ ယင်းတို့ကို ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် သတ်မှတ်သည့် အနှောင့်အယှက်ပေးသော စိတ်ခံစားချက် အမျိုးမျိုး ပေါင်းစုမှုအဖြစ် ယူဆပုံဖော်ရင်း မိမိစိတ်ခံစားချက်များကို ဝေဖန်ပယ်ရှားရန် လိုနိုင်ပါသည်။

ဤနေရာတွင် “မနာလိုမှု” ဆိုသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝေါဟာရသည် အစဉ်အလာ အဓိပ္ပာယ်နှင့် ပိုမိုနီးစပ်သည့်အတွက် ယင်းကိုလေ့လာပါမည်။ ဆက်ဆံရေးတွင် မနာလိုမှု အကြောင်းကို “အရေးကြီးအချက်များ” ကဏ္ဍတွင် သီးခြားဆွေးနွေးထားပါသည်။ 

Top