តើអ្វីជាខ្លឹមសារសំខាន់ក្នុងការសិក្សាព្រះពុទ្ធសាសនា?

នេះគឺជាចំណុចសំខាន់មួយ ដែលយើងចង់ផ្លាស់ប្តូរ និងធ្វើឪ្យប្រសើរឡើង ។ មិនមែនយើងចង់គេចទៅ រកទីឋានស្រមើប្រមៃអណ្តែតអណ្តូង តាមរយៈនៃការធ្វើសមាធិរបស់យើងទេ ដូចតាមវិធីសាស្រ្តមួយចំនួយផ្សេងទៀត ពោលគឺការប្រើប្រាសថ្នាំញៀន និងគ្រឿងស្រវឹង គេអាចប្រើប្រាសវិធីសាស្រ្តទាំងនេះដើម្បីទៅដល់គោលដៅស្រមើស្រមៃអណ្តែតអណ្តូងនុះ គេអាចស្តាប់តន្រ្តីពេញមួយថ្ងៃបានដើម្បីកុំឪ្យគេគិតដល់រឿងផ្សេងៗទៀត តែត្រូវចាំថា ជានិច្ចជាកាលពេលយើងស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលនៃវិធីសាស្រ្តទាំងនេះ វាធ្វើឪ្យបញ្ហា របស់យើងទំនងមើលទៅដូចជាមិនធ្ងន់ធ្ងរ ឬមិនពិតប្រាកដទេ ហើយវាគឺច្បាស់ជាត្រឡប់មកវិញមិនខាន់ឡើយ ដោយសារតែយើងមិនបានរៀនប្រឈមមុខទប់ទល់នឹងវាពិតប្រាកដទេ ។ មនុស្សជាច្រើនប្រើប្រាស់សមាធិដូចជាថ្នាំញៀនអីចឹង ប្រើប្រាសដូច្នេះគឺវាមិនមែនជាជំនួយដ៏ល្អអស្ចារ្យជាប់ជានិរន្តឡើយ ។ យើងអាចគោះកណ្តឹង និងវាយស្គរ បន្លឺសម្លេង - ដូចជាឌីស្នីឡែនព្រះពុទ្ធសាសនា (Buddhist Disneyland) - ក៏ប៉ុន្តែវានឹងមិនបង្កឪ្យមានការផ្លាស់ប្តូរចំពោះខ្លួនយើងទេ៖ វាគឺគ្រាន់តែជាការគេចវេសតែប៉ុណ្ណោះ ។ 

ផ្ទុយទៅវិញបើយើងបដិបត្តិសមាធិទៅតាមវិធីសាស្រ្តដើមរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដោយយើងមិនព្យាយា មគេចវេសចេញពីបញ្ហារបស់យើង តែត្រូវប្រឈមមុខដោះស្រាយ និងជម្នះលើបញ្ហានោះឪ្យបាន ។ វាគឺ ពិតជាទាមទារនូវការតស៊ូ និងការព្យាយាមខ្លាំងណាស់ ពីព្រោះថាការបដិបត្តិនេះមិនងាយស្រួលទេ ។ យើងក៏ត្រូវត្រៀមខ្លួនឪ្យស្រេចផងដែរ ដោយសារតែវាមិនមែនជាការកំសាន្តសប្បាយទេ ។ យើងអាច ប្រៀបធៀបវាទៅនឹងការហ្វឹកហាត់រាងកាយ ដែលសាច់ដុំរបស់យើងមានការឈឺចាប់ តែយើងត្រូវតែ តស៊ូចំពោះការលំបាកនេះ ដើម្បីឪ្យយើងរិតតែខ្លាំងក្លាឡើង និងកាន់តែមានសុខភាពល្អឡើងថែមទៀត ។ 

ពោលគឺដូចគ្នាពេលយើងធ្វើសមាធិ វាខុសត្រង់ថា យើងកំពុងធ្វើការលើចិត្ត មិនមែនលើរាងកាយទេ ។ មាននិកាយព្រះពុទ្ធសាសនាខ្លះ មានការបង្រៀនអំពីរាងកាយនៅក្នុងការធ្វើសមាធិ ពោលគឺដូចជាការ ហ្វឹកហាត់ក្បាច់គុណជាដើម នេះគឺមិនមែននៅក្នុងទំនៀមទីបេទេ ។ គ្មានអ្វីទាស់ខុសនឹងការហ្វឹកហាត់ រាងកាយទេ តាមពិតវាគឺមានប្រយោជន៍ទៅវិញទេ ។ តែទោះបីជាមានប្រយោជន៍ក្តី នៅទីនេះយើងផ្តោត សំខាន់លើចិត្ត មិនមែនគ្រាន់តែផ្តោតលើសតិប្រាជ្ញាប៉ុណ្ណោះទេ តែផ្តោតលើអារម្មណ៍ និងចិត្តរបស់យើង ។ ព្រះមហាថេរៈដ៏អស្ចារ្យជាច្រើនអង្គបានសម្តែងថា ពេលចាប់ផ្តើមបដិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាដំបូង រឿងដ៏សំខាន់សាមញ្ញបំផុតដែលត្រូវធ្វើគឺ ផ្សាំងជម្រះចិត្តឪ្យល្អផូរផង់ ពីព្រោះថា សភាពនៃចិត្តរបស់យើងជាអ្នកបញ្ជាគ្រប់គ្រងលើរាល់ទង្វើយើងប្រព្រឹត្តធ្វើនិងលើរបៀបដែលយើងប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកដ៏ទៃ ។ 

យើងដឹងថាយើងមានទុក្ខលំបាកនៅក្នុងជីវិតរបស់យើង ហើយយើងមើលឃើញទៀតថា ប្រភពនៃបញ្ហា នេះគឺជាមូលហេតុមិនមានភាពពេញចិត្ត (មិនមានភាពបីតិ) ដែលឋិតនៅក្នុងចិត្តរបស់យើងផ្ទាល់ ។ ប្រសិនបើយើងធ្វើការសង្កេតមើលខ្លួនយើងដោយភាពស្មោះត្រង់នោះ យើងនឹងមើលឃើញថាយើងមានអារម្មណ៍រំខាន់សៅហ្មងជាច្រើន (កិលេស) រាប់ចាប់ពីកំហឹង សេចក្តីលោភលន់ ភាពអត្មានិយម ច្រណែនប្រច័ណ្ឌ ជាប់ជំពាក់ (ឧបាទាន) ភាពអវិជ្ជា សរុបទៅរាប់មិនអស់ទេ ។ បើយើងសង្កេតឪ្យកាន់តែសុីជម្រៅទៅ យើងនឹងមើលឃើញថា យើងមានអារម្មណ៍អសុវត្ថិភាព និងវង្វែងភាន់ (មោហៈ) ចំពោះថាតើជីវិតរស់នៅដើម្បីអ្វី? ជានិច្ចជាកាលវាទំនងដូចជាថា សភាពនៃចិត្តរបស់យើងត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយពពួកអារម្មណ៍រំខាន់សៅហ្មងទាំងនេះ (កិលេស) ដែលជំរុញឪ្យយើងប្រព្រឹត្ត និងនិយាយពាក្យសំដីណាដែលបង្កបញ្ហាដល់យើង និងដល់អ្នកដ៏ទៃ ។ សូម្បីតែពេលដែលយើងស្ថិតនៅម្នាក់ឯង ជារឿយៗ ចិត្តរបស់យើងមិនអាចគ្រប់គ្រងបាន វាគិតដល់តែប្រភេទអារម្មណ៍សៅហ្មង (កិលេស) គ្រប់ប្រភេទទាំងអស់ ។ និយាយឪ្យសាមញ្ញស្រួលស្តាប់ទៅមានន័ថា យើងគឺពិតជាមនុស្សមិនសុខទេ ។ 

គោលបំណងនៃការធ្វើសមាធិគឺដើម្បីជួយឪ្យមានការផ្លាស់ប្តូរចំពោះស្ថានការណ៍នេះ ។ វាគឺមិនមែនគ្រា ន់តែជាការលេបថ្នាំ (ប្រើប្រាសថ្នាំ) ដើម្បីឪ្យយើងបំភ្លេចរឿងរ៉ាវសព្វបែបយ៉ាងទេ នុះគឺមិនមែនជាដំ ណោះស្រាយទេ បើទោះបីជាមនុស្សមួយចំនួនមើលមកសមាធិក្នុងផ្លូវបែបនេះក្តី ។ ពួកគេគិតថា បើអ្នក គ្រាន់តែអង្គុយបិទភ្នែក និងបិទអ្វីៗទាំងអស់នោះ ស្រាប់តែបញ្ហារបស់ពួកគេរលាយបាត់អស់ ។ បដិបត្តិ បែបនេះមិនមានប្រសិទ្ធិភាពទេ តែវាគឺជាការវាយប្រហារលើបញ្ហារបស់យើងទៅវិញទេ ។ 

យើងឧស្សាហ៍មើលឃើញគេប្រើប្រាសភាសាធ្ងន់ៗនៅក្នុងអក្សរសិល្ប៍ព្រះពុទ្ធសាសនាដើម្បីពិពណ៌នាអំពីអារម្មណ៍រំខានសៅហ្មង (កិលេស) របស់យើងថាជា សត្រូវពិតប្រាកដរបស់យើង ។ ការប្រើប្រាស ភាសាធ្ងន់ៗនេះមិនមែនធ្វើឪ្យកិលេសទាំងនោះក្លាយជាសត្វកាចសហាវ ដែលយើងត្រូវខ្លាចទេ តែផ្ទុយ ទៅវិញ យើងត្រូវដឹងថានេះគឺជាអ្វីដែលយើងត្រូវធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ ។ មានគម្ពីរព្រះពុទ្ធសាសនាជាច្រើនដែលនិយាយទៅកាន់ពួកអារម្មណ៍បង្កបញ្ហាទាំងអស់នេះ ពោលគឺ “ខ្ញុំឆ្អែតឆ្អន់នឹងអ្នកហើយ អ្នកឯង បង្កបញ្ហាដល់ខ្ញុំជាច្រើន ឥឡូវនេះពេលវេលារបស់អ្នកអស់ហើយ” ។ ដូច្នេះចូរអ្នកមូរដៃអាវរបស់អ្នកឡើង យើងចាប់ផ្តើមអង្គុយចុះ និងព្យាយាមផ្លាស់ប្តូរចិត្តរបស់យើង ។ នេះគឺជាអត្ថន័យស្តីអំពីការបដិបត្តិស មាធិ ។ 

ក្នុងន័យសាមញ្ញ សមាធិគឺជាវិធីសាស្រ្តមួយដែលយើងប្រើប្រាសដើម្បីហ្វឹកហាត់ពត់ខ្លួនយើងក្នុងការប ង្កើតទម្លាប់មានប្រយោជន៍ផ្សេងៗ និងធ្វើការផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់អាក្រក់របស់យើងចោល ពោលគឺទម្លាប់នៃ ការគិត ទម្លាប់ដែលយើងបញ្ចេញអារម្មណ៍ និងទម្លាប់ដែលយើងប្រាស្រ័យទាក់ទង ឬឆ្លើយតបទៅនឹង រឿងរ៉ាវផ្សេងៗតាមតែអារម្មណ៍របស់យើងជាដើម ។ ទាំងអស់នេះទាមទារឪ្យមានការហ្វឹកហាត់ និងការ ប្រតិបតិ្តម្តងហើយម្តងទៀតជាប្រចាំ - វាគឺជាវិធីសាស្រ្តវិទ្យាសាស្រ្ត ។ ដូចជាពេលដែលយើងហ្វឹកហាត់រាងកាយរបស់យើងនៅក្នុង ប្រភេទកីឡានានា ឬលែងឧប្បករណ៍តន្រ្តីណាមួយ ឬហាត់រាំជាដើម ពីដំបូង គឺមិនថ្នឹកទេ តែបន្ទាប់ពីយើងបានស្គាល់វាច្បាស់ហើយ វានឹងក្លាយជាភាពថ្នឹកសំរាប់យើង ។ រឿងពិតដូចគ្នានេះដែរជាមួយនឹងការបដិបត្តិផ្លូវចិត្ត និងផ្លូវអារម្មណ៍របស់យើង ។ 

ឥឡូវនេះ សំនួរដ៏ធំមួយចោទសួរថា ។ តើយើងពិតជាអាចផ្លាស់ប្តូរបានទេ? តាមពិតដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូ រខ្លួនយើង ដំបូងយើងត្រូវជឿជាក់ថា ការផ្លាស់ប្តូរគឺអាចធ្វើទៅបានជាមុនសិន ។ យើងឧស្សាហ៍មើលឃើញមនុស្សជាច្រើននាក់និយាយថា “នេះគឺជាខ្ញុំ គឺបែបហ្នឹងឯង ខ្ញុំមិនអាចធ្វើអ្វីមួយដើម្បីកែប្រែរូបខ្ញុំបានទេ ដូច្នេះខ្ញុំត្រូវតែ រស់នៅជាមួយបែបនេះទៅ” ឬថា “ខ្ញុំជាមនុស្សឆាប់ខឹង ខ្ញុំមានចិត្តឆេវឆាវ នេះគឺជារូបខ្ញុំ” ។ ប្រសិនបើ យើងចាត់ទុកខ្លួនយើងជាមនុស្សប្រភេទជាក់ណាមួយហើយនុះ វាគឺពិតជាពិបាកដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ ។ 

យើងត្រូវសង្កេតមើលខ្លួនយើងដោយចិត្តស្មោះត្រង់ ។ តើហេតុអ្វីយើងចាត់ទុកខ្លួនយើងជាមួយនឹងអារម្មណ៍ ជាក់លាក់ណាមួយនោះ? ប្រសិនបើយើងជាមនុស្សឆាប់ខឹងមែននុះ តើយើងមិនគួរខឹងគ្រប់ពេលទេ? យើងអាចទម្លាក់កំហុសដាក់អ្នកដ៏ទៃ៖ ពោលគឺថា ខ្ញុំខឹងដោយសារឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំ បានធ្វើរឿងនេះ ឬ រឿងនោះ ។ នេះគឺពិតជាមិនមែនជាប្រយោជន៍ទេ ។ ប្រសិនបើយើងមើលឪ្យបានសុីជម្រៅទៅ យើងអាចព្យាយាមស្វែងរកឪ្យឃើញថា តើអារម្មណ៍កើតចេញមកពីទីណាពិតប្រាកដ ។ សូម្បីតែយើងនិយាយដាស់តឿនខ្លួនឯងរាល់ថ្ងៃជាមួយនឹងពាក្យសំដីទាំងនេះក្តី ពោលគឺ “កុំខឹង កុំលោភ កុំអត្មានិយម” យ៉ាងណាក្តី វាគឺពិតជាពិបាកដើម្បីបញ្ឈប់ មែនអត់? ដូច្នេះយើងត្រូវស្វែងរកវិធីសាស្រ្តមួយដែលអនុញាតឪ្យយើង ផ្លាស់ប្តូរ វិធីដែលយើងបញ្ចេញអារម្មណ៍តាមតែចិត្តរបស់យើងនុះ ។ 

ព្រះពុទ្ធសាសនាសម្តែងថាអ្វីដែលជាគ្រឹះនៅខាងក្រោមសភាពនៃអារម្មណ៍របស់យើងគឺជាអ្វីដែលយើងអាចហៅបានថាជា “ឥរិយាបថ” របស់យើង ។ ត្រង់នេះមានន័យថាវិធីដែលយើងយល់ឃើញចំពោះរឿងរ៉ាវផ្សេងៗនៅក្នុងជីវិត ។ តោះចូរអ្នកស្រមៃថា យើងបាត់បង់ការងាររបស់យើង យើងអាចក្រឡេកមើលលើការបាត់បង់ការងារនេះថាជា មហន្តរាយមួយ ដែលធ្វើឪ្យយើងមានអារម្មណ៍ខឹងក្រោធ និងបាក់ទឹកចិត្តជាខ្លាំង ។ ហេតុអ្វី? ពីព្រោះថាពេលនោះយើងគិតថាវា (ការបាត់បង់ការងារ) គឺជារឿងដ៏អាក្រក់បំផុតដែលកើតឡើងនៅក្នុងលោកនេះ ។ 

យើងបានបាត់បង់ការងារមែន - នោះគឺជាការពិតមួយ យើងមិនអាចកែប្រែវាបានទេ ។ តែអ្វីដែលយើងអាច កែប្រែបានគឺរបៀបដែលយើងគិតចំពោះការបាត់បង់ការងារនោះ ហើយនេះគឺជាអ្វីដែលជាអត្ថន័យស្តីអំពីពាក្យថា ឥរិយាបថ ។ ដូច្នេះយើងព្យាយាមគិតតាមវិធីផ្សេងវិញ - ឧបមាថា ឥឡូវយើងមានពេលវេលាច្រើនជាមួយកូនៗរបស់យើង ឬគិតអំពីការប្តូរអាជីពការងារវិញ ។ អូខេពិតណាស់ វានឹងមិនអាចជួយយើងបានខាងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុមែនពេលបាត់បង់ការងារ តែយ៉ាងហោចណាស់ យើងមិនមានអារម្មណ៍ពិបាកពេកទេ ។ ដូច្នេះនេះគឺជាអ្វីដែលយើងអាចធ្វើការផ្តោតអារម្មណ៍នៅក្នុងសមាធិ - លើរបៀបដែលយើងយល់ឃើញចំពោះរឿងអ្វីមួយ ពីព្រោះថានេះគឺជាអ្វីដែលជះឥទ្ធិពលដល់ការគិតបញ្ចេញអារម្មណ៍របស់យើង ។ 

មិត្តភ័ក្តិស្និទម្នាក់របស់ខ្ញុំស្លាប់កាលពីសប្តាហ៍មុន វាគឺជាការសោកសៅ ។ ខ្ញុំពិតជាមានអារម្មណ៍សោក សៅចំពោះមរណៈភាពនេះ - នោះគឺសុខភាពល្អ (បញ្ជាក់ថាយើងជាមនុស្សត្រូវមានអារម្មណ៍គ្រប់យ៉ាង ទើបល្អខាងផ្លូវចិត្ត ក្នុងន័យម៉្យាងទៀត) ។ គ្មានអ្វីទាស់ខុសទេដែលមានអារម្មណ៍សោកសៅនោះ ។ ខ្ញុំមិ នសប្បាយចិត្តទេដែលគាត់ស្លាប់! តែថាតើខ្ញុំត្រូវដោះស្រាយយ៉ាងណាចំពោះសភាពនៃចិត្តរបស់ខ្ញុំនៅទី នេះ? មួយសប្តាហ៍មុនគាត់ស្លាប់ ខ្ញុំនឹកគិតក្នុងចិត្តថា ខ្ញុំគួរតែទូរស័ព្ទទៅលែងគាត់ តែខ្ញុំមិនបានទូរស័ព្ទ ទៅសោះ ។ មុនស្លាប់ គាត់មានសុខភាពល្អណាស់ គាត់ចូលងូតទឹក ពេលនោះគាត់គាំងបេះដូង ដួលស្លាប់នៅក្នុងបន្ទប់ទឹកតែម្តង ។ វាគឺជាហេតុការណ៍មួយដែលមិនបានរំពឹងទុកមុនទាល់តែសោះ ហើយវាកើតឡើងឆាប់ពេក ។ ពិតណាស់ថា ខ្ញុំមានអារម្មណ៍សោកស្តាយជាខ្លាំងដែលមិនបាននិយាយជាមួយគាត់ ពេលខ្ញុំនឹករលឹកដល់គាត់មួយសប្តាហ៍មុនគាត់ស្លាប់ ឬខ្ញុំអាចខឹងនឹងខ្លួនឯងយ៉ាងខ្លាំង ពេលនឹកគិតដល់អ្វីដែលខ្ញុំចង់និយាយទៅគាត់ បើសិនខ្ញុំដឹងថាគាត់នឹងស្លាប់នោះ ។ ការគិតបែបហ្នឹងអាចធ្វើឪ្យអារម្មណ៍ របស់ខ្ញុំកាន់តែអាក្រក់ទៅទៀត ។ 

ផ្ទុយទៅវិញ ខ្ញុំរំលឹកដល់ពេលវេលាសប្បាយរីករាយដែលយើងបានចំណាយពេលជាមួយគ្នា និងនឺករលឹ កដល់រឿងរ៉ាវអស្ចារ្យជាច្រើនដែលយើងបានចែករំលែកជាមួយគ្នា - យើងក្លាយជាមិត្តភ័ក្តិនឹងគ្នាអស់រ យៈពេល៣៥ឆ្នាំមកហើយ - ខ្ញុំមានមហាកិត្តិយសណាស់ដែលបានស្គាល់មនុស្សម្នាក់យ៉ាងជិតស្នឹទ ដូចជារូបគាត់ ។ គាត់ប្រហែលជាអ្នកបដិបត្តិព្រះធម៌ដ៏ស្មោះស្ម័គ្រសុធសាទបំផុតមួយរូប ជាងជនបស្ចឹម ប្រទេសផ្សេងទៀតដែលខ្ញុំបានស្គាល់ ។ ខ្ញុំចាត់ទុកគាត់ជាអ្នកបំផុសគំនិតដ៏អស្ចារ្យមួយរូបសំរាប់រូបខ្ញុំ ដើម្បីបន្តការបដិបត្តិរបស់ខ្ញុំផ្ទាល់ឪ្យកាន់តែខ្លាំងក្លាឡើងថែមទៀត ។ គឺដូចដែលគាត់បានមើលថែប្រពន្ធ របស់គាត់ ខ្ញុំដឹងថា គាត់ច្បាស់ជាមានសេចក្តីសុខប្រសិនបើគាត់ដឹងថាខ្ញុំកំពុងមើលថែរក្សាប្រពន្ធរបស់ គាត់ ។ 

នេះគឺជាលទ្ធផលនៃសមាធិ ។ អ្នកមិនទទួលបាននូវរិទ្ធិអំណាចពីធម្មជាតិអ្វីទេ ឬទទួលបាននូវអ្វីដែលប្លែកអស្ចារ្យនោះក៏ទេដែរ ។ អ្វីដែលអ្នកទទួលបាននោះគឺថា ពេលអ្នកប្រឈមមុខនឹងទុក្ខលំបាក ហើយអ្នកធ្លាក់ទៅក្នុងសភាពនៃចិត្តដែលអវិជ្ជមាន និងមិនសុខនោះ ដំបូងបំផុត អ្នកមានការយល់ដឹងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីដឹងថា បើអ្នកនៅតែស្ថិតនៅក្នុងភាពអវិជ្ជមានតទៅទៀត វានឹងធ្វើឪ្យស្ថានការណ៍នុះកាន់តែ អាក្រក់ជាងនេះទៅទៀត ។ យើងកាន់តែយល់ច្បាស់ចំពោះវិធីសាស្រ្តដើម្បីស្វែងយល់ចំពោះស្ថានភាព លំបាកទាំងអស់នេះ និងមានការហ្វឹកហាត់គ្រប់គ្រាន់ទៀតនោះ យើងអាចកែប្រែបានទាំងស្រុងនូវវិធីដែ លយើងក្រឡេកមើល និងជួបប្រសព្វលើរឿងរ៉ាវផ្សេងៗ ។ យើងអាចនៅតែមានអារម្មណ៍សោកសៅ ដូចខ្ញុំ ពេលខ្ញុំបាត់បង់មិត្តរបស់ខ្ញុំ តែយើងអាចគិតដល់គំនិតណាដែលបន្ថែមនូវសេចក្តីសុខជាក់លាក់មួយដើម្បីបន្ថយ និងសម្រាលការសោកសៅនោះ ។ 

ដូច្នេះយើងចោទសួរថា តើយើងមានសមត្ថភាពក្នុងការកែប្រែផ្លាស់ប្តូរវិធីស្រាស្រ្តដែលយើងគិតចំពោះ រឿងរ៉ាវផ្សេងៗទេ? ចម្លើយគឺថា បាទ ។ ប្រសិនបើយើងក្រឡេកមើលលើអ្វីដែលយើងនៅពីក្មេងគិតថាគួរឪ្យចាប់អារម្មណ៍ និងអស្ចារ្យកាលណោះ ឥឡូវបើក្រឡេកមើលវាឡើងវិញ វាគឺហាក់បីដូចជាឡប់ៗ លីលឺ គួរឪ្យធុញទ្រាន់ម៉េចមិនដឹងទេ ។ គឺឥរិយាបថរបស់យើងបានផ្លាស់ប្តូរ ស្របពេលដែលយើងកាន់តែចាស់ ។ ពេលណាយើងជឿជាក់ថា វាអាចកែប្រែបានទៅមុខទៀត ពេលនោះយើងត្រូវតែរៀនពីវិធីសាស្រ្តខ្លះៗ ដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ ។ គឺមានបីដំណាក់កាល៖ 

• ទទួលបានព័ត៌មានត្រឹមត្រូវ - យើងត្រូវការសិក្សាអំពីអ្វីទៅជាទម្លាប់ដ៏មានប្រយោជន៍ ដែលបានមកពីការស្តាប់ ការអាន ឬបានមកពីការសិក្សាអំពីទម្លាប់នុះ ។ ជំហាននេះមិនមានន័យថា យើងត្រូវចាំបាច់យល់ពីវាទេ តែថាយើងអាចសម្គាល់បានថា វាគឺជាវិធីសាស្រ្តព្រះពុទ្ធសាសនា ។ 
• ធ្វើការភាវនាលើអត្ថន័យរបស់វា - យើងចាំបាច់ត្រូវពិចារណាលើព័ត៌មានដែលយើងទទួលបាន ធ្វើការគិត និងវិភាគលើព័ត៌មាននោះឪ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដើម្បីឪ្យយើងយល់កាន់តែច្បាស់ ។ យើងត្រូវដឹងឪ្យច្បាស់ថា ព័ត៌មានអ្វីដែលយើងកំពុងមើលនោះគឺជាព័ត៌មានពិត មិនមែនគ្រាន់តែជាសំរាម (ឥតប្រយោជន៍) មួយដុំទេ ។ យើងត្រូវជឿជាក់ថាវាគឺជាប្រយោជន៍ដល់យើង ហើយយើងនឹងយកមកប្រើប្រាសនៅក្នុងជីវិតរបស់យើង ។ 
• ធ្វើសមាធិ - ឥឡូវនេះយើងត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចដើម្បីបដិបត្តិសមាធិ ដើម្បីបង្កើតនូវអ្វីដែលយើ ងបានសិក្សាកន្លងមកហើយ និងប្រើប្រាស់វាទៅក្នុងទម្លាប់ដែលរិតតែមានប្រយោជន៍ថែមទៀត ។ 

ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានត្រឹមត្រូវមិនមែនងាយស្រួលដូចយើងគិតទេ ។ មានមនុស្សជាច្រើនដែលតាំងខ្លួ នថាជាអ្នកបង្រៀនវិធីសាស្រ្តព្រះពុទ្ធសាសនាដើមសុធសាទ  ដោយគេគ្រាន់តែសរសេរសៀវភៅមួយ ក្បាល និងបោះពុម្ភផ្សាយនុះ មិនមែនមានន័យថាខ្លឹមសារនៅក្នុងសៀវភៅគឺត្រឹមត្រូវទេ  និងដោយសារ តែលោកគ្រូម្នាក់នោះមានប្រជាប្រិយ៍ភាព និងមានវោហារសាសន៍នោះ មិនមានន័យថា អ្វីដែលគាត់បង្រៀនគឺសុទ្ធ តែត្រឹមត្រូវទេ ។ អុីត្លា (Hitler) ជាអ្នកពូកែវោហារសាសន៍ និងមានប្រជាប្រិយ៍ភាព តែអ្វីដែលគាត់បង្រៀនគឺពិតជាមិនត្រឹមត្រូវទេ ។ 

ដូច្នេះនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាបានធ្វើការសង្កត់ធ្ងន់ថាយើងត្រូវប្រើប្រាស់ប្រាជ្ញារបស់យើង ។ អ្វីដែលធ្វើឪ្យយើងខុសពីសត្វ? សត្វអាចត្រូវបានបង្វឹកឪ្យធ្វើរឿងជាច្រើនបាន តែអ្វីដែលយើងមានលើសពីសត្វនោះ គឺប្រាជ្ញា ។ យើងអាចធ្វើការបែងចែកភាពខុសគ្នារវាងអ្វីដែលមានប្រយោជន៍ និងអ្វីដែលមិនមានប្រយោជន៍ ។ ពេលខ្លះយើងមិនយល់អ្វីសោះពីដំបូង យើងអាចប្រើប្រាស់ប្រាជ្ញារបស់យើង ដើម្បីស្វែងយល់បាននៅពេលក្រោយ នោះគឺជាអ្វីពិតប្រាកដដែលយើងត្រូវធ្វើ ពេលយើងស្តាប់ ឬអាចព្រះធម៌ ។ 

អ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់បានបង្រៀនមក គឺក្នុងគោលបំណងដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់មនុ ស្សឯទៀត តែយើងក៏អាចនៅតែត្រូវឆែកមើលសំរាប់ខ្លួនយើងផ្ទាល់ ថាតើអ្វីដែលព្រះអង្គបានបង្រៀន មកនុះមានប្រយោជន៍ ឬអត់ ។ ត្រង់នេះ យើងក៏ត្រូវក្រឡេកមើលលើលទ្ធផលរយៈពេលវែងផងដែរ ពីព្រោះថាលទ្ធផលរយៈពេលខ្លីអាចមិនមែនជាសេចក្តីបីតិទេ ។ វាគឺដូចជាការព្យាបាលតាមបែបវេជ្ជសា ស្រ្តដូច្នោះដែរ ដែលវាមិនស្រួលទេពេលចាប់ផ្តើមព្យាបាលដំបូង តែប្រយោជន៍រយៈពេលយូរគឺនឹងមាន ដូចជាការព្យាបាលគីមីសាស្រ្តសំរាប់ជម្ងឺមហារីកដូច្នោះដែរ ។ 

ប្រសិនបើយើងមិនបានធ្វើដូចខាងលើទេ ពោលគឺសង្កេតមើលលើពាក្យប្រៀនប្រដៅ និងចាប់អនុវត្តព្រះ ធម៌នោះទៅក្នុងជីវិត និងទៅក្នុងបទពិសោធន៍របស់យើងផ្ទាល់ទេ ថាតើយើងអាចធ្វើសមាធិលើចំណុច ទាំងអស់នោះដោយរបៀបណាកើត? វាគឺដូចជាការទិញទំនិញអ្វីមួយដោយមិនគិតថាតើយើងត្រូវការ ឬចង់បានទំនិញនោះ ឬអត់ ហើយថាតើទំនិញនោះល្អ មានគុណភាពឬអត់ ។ 

ពិតណាស់ ដំណើរការនៃការគិតចំពោះពាក្យប្រៀនប្រដៅគឺពិតជាមានសារៈប្រយោជន៍ណាស់ ហើយមានមនុស្សខ្លះបានហៅដំណើរការនេះថា ជាទម្រង់នៃសមាធិ ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងអាចហៅឪ្យផ្លូវការជាងនេះ “សមាធិ” គឺជាវិធីសាស្រ្តមួយដែលយើងបញ្ចូលនូវសភាពជាប្រយោជន៍នៃចិត្តកាន់តែច្រើនឡើងថែមទៀត នៅក្នុងជីវិតរស់នៅរបស់យើង ជីវិតរស់នៅសាមញ្ញរបស់យើង ។ វិធីសាស្រ្តនេះមានពីរដំណាក់កាល៖ 

• វិបស្សនាកម្មដ្ឋាន (ការធ្វើសមាធិវែកញែកវិភាគពិចារណា) - ជំហានដំបូងនេះគេឧស្សាហ៍ស្គាល់ថាជា “សមាធិវិភាគវែកញែកពិចារណា” ដែលយើងធ្វើការផ្តោតលើកសិណអ្វីមួយដោយប្រើប្រាស់ឥរិយាបថដែលបានអនុវត្តប្រសើរហើយ ដោយធ្វើការវិភាគវែកញែកលើគ្រប់សាច់រឿងលម្អិតទាំងអស់ និងវិភាគលើចំណុចគាំទ្រផ្សេងៗ ចំពោះរឿងលម្អិតទាំងនោះ ។ 
• សមថកម្មដ្ឋាន - ជំហានទីពីរគឺជាវិធីសាស្រ្តដែលយើងឈប់ធ្វើការវិភាគលើសេចក្តីលម្អិតទៀតហើយ តែដោយគ្រាន់តែផ្តោតអារម្មណ៍ឪ្យមុតស្រួចលើកសិណរបស់យើង ជាមួយនឹងការយល់ឃើញពិតចុងក្រោយ ពីការវិភាគរបស់យើងនុះ ជាឥរិយាបថរបស់យើង ។ 

មនុស្សជាច្រើន ពេលចាប់ផ្តើមធ្វើសមាធិ គេរៀនពីការផ្តោតអារម្មណ៍លើខ្យល់ដង្ហើម ។ យើងធ្វើចិត្តឪ្យ ស្ងប់ និងផ្តោតលើខ្យល់ដង្ហើមចេញចូលៗ ។ ស្តាប់ទៅវាសាមញ្ញណាស់ តែតាមពិតវាគឺពិតជាពិបាកធ្វើ ខ្លាំងណាស់ ។ តើយើងកំពុងព្យាយាមធ្វើអ្វីពេលយើងផ្តោតលើខ្យល់ដង្ហើម? ដំបូងបង្អស់ យើងកំពុងតែ ព្យាយាម រម្ងាប់សម្លេងនៅក្នុងក្បាលរបស់យើងដែលនិយាយតែពីប្រភេទអារម្មណ៍រំខានសៅហ្មង (កិលេ ស) ផ្សេងៗមកកាន់យើង ។ នេះគឺដូចជាការលុបបំបាត់រលកសម្លេងថ្លង់នៅពីខាងក្រោយដូច្នោះឯង ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះ យើងអាចផ្តោតលើខ្យល់ដង្ហើមដោយដឹងថា យើងបានលឺ បានភាវនា និងបានយល់ពីសម្លេងរំខានទាំងនោះ ។ នៅពេលនេះហើយ ជាពេលដែលវិបស្សនាកម្មដ្ឋាន និងសមថកម្មដ្ឋានដើរតួរយ៉ាងសំខាន់ ។ ឧទាហរណ៍ថា៖ យើងអាចចាត់ទុកខ្យល់ដង្ហើមថាជាកសិណមួយតំណាងឪ្យអនិច្ចតាធម៌ (ភាពមិនទៀងទាត់) វាគឺប្រែប្រួលគ្រប់ពេលវេលាទាំងអស់ ។ ឬយើងអាចក្រឡេកមើលលើការពិតថា គ្មានការបែងចែកដាក់ដោយឡែកណាចេញ ពីពាក្យថា “ខ្ញុំ” ឪ្យដាច់ពីខ្យល់ដង្ហើមទេ - សរុបទៅ តើនរណាជាអ្នកដកដង្ហើម? ក៏ប៉ុន្តែការវិភាគកំរិតនេះអាចធ្វើឪ្យមានការស្មុគស្មាញចំពោះអ្នកបដិបត្តិថ្នាក់ដំបូង ។ 

ជាថ្មីម្តងទៀត ទីដែលត្រូវចាប់ផ្តើមគឺត្រូវក្រឡេកមើលលើខ្លួនឯង ។ ជានិច្ចជាកាលយើងស្ថិតនៅក្រោម សម្ពាធយ៉ាងខ្លាំង សម្ពាធពីការងារ ពីគ្រួសាររបស់យើង ពីសង្គមទូទៅ - ព្រមទាំងចិត្តរបស់យើងឧស្សាហ៍ គិតតែរឿងព្រួបារម្ភ និងគំនិតពោរពេញដោយបញ្ហា ។ ពិតជាមានការពិបាកដើម្បីសម្រាក! ដូច្នេះវាអាចជាប្រយោជន៍សំរាប់យើង ដើម្បីអាចបានសម្រាកជាងមុន និងមានអារម្មណ៍កាន់តែនឹងនជាងមុន ។ បើទោះបីជាវាមិនដោះស្រាយបញ្ហារបស់យើងបានដល់ទីបំផុតក្តី តែវាគឺជាជំហានដំបូងប្រកបដោយការ ស្ថាបនា ។ ដោយធ្វើការផ្តោតអារម្មណ៍លើខ្យល់ដង្ហើមរបស់យើង យើងអាចប៉ះពាល់ជាមួយនឹងការពិត នៃរាងកាយរបស់យើង - ពោលគឺ “ខ្ញុំនៅមានជីវិតរស់!” ។ ខ្យល់ដង្ហើមគឺជាសញ្ញាសម្គាល់ដ៏ល្អមួយនៃការរស់រានមានជីវិត ពីព្រោះថា វាកើតមានរហូតដល់ពេលយើងស្លាប់ ។ មិនថាជីវិតមានការលំបាកប៉ុណ្ណាទេ តែខ្យល់ដង្ហើមនៅតែមានជានិច្ច ។ ប្រសិនបើយើងមានសតិដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីវា វាជួយយើងឪ្យយល់ថា ជីវិតគឺកំពុងតែបន្តទៅមុខទៀតជាដរាប មិនថាមានអ្វីកើតឡើងទេ ជីវិតនៅតែបន្តទៅមុខមិនឈប់ ។ នេះគឺជាជំនួយថែមទៀត ដូចពេលដែលមិត្តរបស់ខ្ញុំស្លាប់អីចឹង ពីព្រោះថាខ្ញុំដឹងថា ជីវិតនៅតែបន្តទៅមុខ ។ 

ដូច្នេះយើងមានព័ត៌មាននេះ ដែលយើងរិះគិត និងយល់ច្បាស់ហើយ និងជឿជាក់ថាវាសមហេតុផល ។ តើវាអាចជាប្រយោជន៍ដើម្បីមើលឪ្យឃើញថាជីវិតនៅតែបន្តទេ និងកាន់តែចូលឪ្យគៀកនឹងរាងកាយរបស់ខ្ញុំ និងមិនវង្វែងនៅក្នុងគំនិតភ័យខ្លាចស្លន់ស្លោរ និងគិតបាក់ទឹកចិត្តទេ? បាទ វាគឺមានអត្ថប្រយោជន៍ ។ តើខ្ញុំអាចរក្សាការផ្តោតអារម្មណ៍ខ្ពស់ និងមានសតិដឹងចំពោះខ្យល់ដង្ហើមរបស់ខ្ញុំទេ? បាទបាន សូម្បីតែពេលយើងឈប់ពីសកម្មភាពផ្សេងទៀតរបស់យើងរយៈពេលមួយឬពីរវិនាទី ក៏យើងអាចសម្គាល់ដឹងពីខ្យល់ដង្ហើមរបស់យើងដែរ៖ វានៅតែកើតមានជានិច្ច ។ ដូច្នេះយើងថែទាំងមិនចាំបាច់ត្រូវការមានការយល់ដឹងសុីជម្រៅ ឬទំនើបអ្វីទេដើម្បីគ្រាន់តែដឹងថាខ្យល់ដង្ហើមនៅមាន នៅឡើយនោះ ។ ពិតណាស់ ការយល់ដឹងកាន់តែជ្រៅ កាន់តែប្រសើរ តែនេះវាគឺគ្រប់គ្រាន់ណាស់ទៅហើយ សំរាប់អ្នកចាប់ផ្តើមដំបូង ។ 

យើងយល់ច្បាស់ចំពោះការផ្តោតអារម្មណ៍លើខ្យល់ដង្ហើមពេលយើងមានចេតសិកពីរកើតឡើងដំណាលគ្នា ដែលជាសភាពនៃចិត្តដែលហែហមការផ្តោតអារម្មណ៍របស់យើង៖ 

• សង្កេតលើរូបភាពទាំងមូល - សម្គាល់ដឹងអ្វីមួយនៅត្រឹមកំរិតស្រាលៗថើរៗមិនលម្អិត ។
• សង្កេតវិភាគលម្អិត - យល់ដឹងអ្វីមួយឪ្យបានល្អិតល្អន់បំផុត ។ 

ឧទាហរណ៍តាមទំនៀមមួយត្រូវបានប្រើប្រាស់ ដើម្បីពិពណ៌នាអំពីភាពខុសគ្នារវាងសភាពនៃចិត្តទាំងពីរនេះ គឺការសំលឹងមើលលើរូបគំនូរមួយផ្ទាំង ។ ជាមួយនឹងការសង្កេតលើរូបភាពទាំងមូល យើងអាចសម្គាល់បានថា វាគឺជារូបគំនូរមួយផ្ទាំង អាចជារូបគំនូរមនុស្សណាម្នាក់ ។ ក្នុងការដឹងបែបនេះ ចិត្តមិនចាំបាច់ពោលពាក្យសំដីចេញមកទេ ដឹងតាមរយៈការសំលឹងមើល ។ នេះគឺជាអ្វីដែលយើងហៅថា “យល់ដឹង” តាមភាសាទូទៅ ។ ជាមួយការសង្កេតវិភាគលម្អិត យើងអាចក្រឡេកមើលលើរូបគំនូរមួយផ្ទាំងនោះ កាន់តែលម្អិតជាងមុន និងយល់ច្បាស់ថា វាគឺជារូបគំនូរបុគ្គលនេះ ឬបុគ្គលនោះ ដោយមានមុខមាត់ភិនភាគជាក់លាក់ជាដើម ។ 

នេះគឺជាអ្វីដែលយើងធ្វើ ពេលផ្តោតលើខ្យល់ដង្ហើម ។ យើងសង្កេត និងយល់ច្បាស់ថា ខ្យល់ដង្ហើមគឺនៅតែបន្តទៅមុខគ្រប់ពេលទាំងអស់ ហើយយើងធ្វើការវិភាគលើចំណុចលម្អិតរបស់វាពេលវាចូល និងចេញពីច្រមុះ ។ មិនថាមានរឿងអ្វីកើតឡើងទេ ខ្យល់ដង្ហើមនៅតែបន្ត ដរាបណាយើងនៅមានជីវិតរស់ ដូច្នេះ ក្នុងអត្ថន័យនេះ មានន័យថាវាគឺនឹងន សុវត្ថិភាព និងអាចពឹងអាស្រ័យបាន ។ នេះជាមូលហេតុដែលយើងហៅការធ្វើសមាធិនេះថា “សមាធិត្រិះរិះវិភាកពិចារណា” ពីព្រោះថាវាគឺជាអ្វីមួយដែលយើងត្រូវសម្គាល់យ៉ាងសកម្ម ។ យើងមិនមែនវិភាគវាទេ តែគ្រាន់តែគិត និងយល់ពីវាប្រកបដោយទស្សនៈជាក់លាក់តាមវិធីសាស្រ្តជាក់លាក់មួយ ។ 

ជំហានទីពីរ ការធ្វើសមាធិឪ្យមានលំនឹង គឺជាពេលដែលយើងមិនត្រិះរិះវិភាគពិចារណាដ៏សកម្មទេ យើងគ្រាន់តែដឹងវាទៅបានហើយ ។ នេះគឺជាភាពខុសគ្នារវាងចិត្តដែលចេះតែស្វែងយល់យ៉ាងសកម្ម និងចិត្តដែលគ្រាន់ តែដឹង យល់ ។ យើងធ្វើសមាធិ ហើយលទ្ធផលពីការធ្វើសមាធិនេះគឺធ្វើឪ្យយើងមានអារម្មណ៍នៅនឹងមួយកន្លែង មានអារម្មណ៍នឹងន និងសុវត្ថិភាពច្រើនឡើងថែមទៀត ។ លទ្ធផលទាំងនេះកើតឡើងបានលុះ ត្រាណាតែយើងបដិបត្តិ - ម្តងហើយម្តងទៀត និងរៀងរាល់ថ្ងៃបើអាចធ្វើទៅបាន ។ 

ចំណុចពិសេសដែលយើងត្រូវព្យាយាមចងចាំចំពោះការបដិបត្តិនេះ គឺពេលយើងមានអារម្មណ៍មិនល្អអ ន់ចិត្តចំពោះអ្វីមួយ ពិតណាស់វាគឺពិបាកធ្វើ តែយើងបានប្រើប្រាស់ការប្រៀបធៀបទាក់ទងនឹងការហ្វឹក ហាត់ផ្នែករាងកាយពីខាងដើមមកហើយថា វាពិបាកមែន តែទីបញ្ចប់ទៅ ការយល់ដឹងនេះនឹងចាក់ឬសគ ល់យ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងចិត្តរបស់យើង ដែលនឹងធ្វើឪ្យយើងដឹងគ្រប់ពេលទាំងអស់ ។ ជានិច្ចជាកាលយើងដឹ ងថាជីវិតនៅតែបន្តទៅមុខ ហើយនៅត្រឹមកំរិតបរមត្ថបំផុតនុះ មិនថាមានអ្វីកើតឡើង វានឹងគ្មានបញ្ហាទេ ។ យើងយល់ដឹងបានយ៉ាងសុីជម្រៅ ដែលវាបានក្លាយជាទម្លាប់មួយដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរវិធីដែលយើងគិតចំពោះជីវិត ។ នេះគឺជាលទ្ធផលនៃសមាធិ ។ ប្រសិនបើយើងភ្លេច យើងអាចផ្តោតលើខ្យល់ដង្ហើមរបស់យើងជាថ្មីម្តងទៀតបានជានិច្ច ដើម្បីធ្វើការរំលឹកដាស់តឿនខ្លួនយើងឡើងវិញ ។ អ្វីដែលយើងធ្វើគឺ ធ្វើឪ្យមាន ការផ្លាស់ប្តូរសភាពនៃចិត្តរបស់យើងពិតប្រាកដ ទាក់ទងនឹងរបៀបរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង ។ វាគឺមិនមែនជាការគេចវេសពីបញ្ហារបស់យើង ដោយគ្រាន់តែចូលទៅកាន់ពិភពស្រមើប្រមៃអណ្តែតអណ្តូងណាមួយខ្លះនោះទេ តែវាគឺជាវិធីសាស្រ្តដ៏សកម្មដែលយើងបដិបត្តិតាម ដើម្បីធ្វើឪ្យចិត្ត ចេតសិករបស់យើង ប្រសើរឡើង ហើយគោលបំណងចុងក្រោយធ្វើឪ្យស្ថានការណ៍ដែលយើងរស់នៅនុះកាន់តែប្រសើរឡើង ។ 

អ្វីដែលយើងទើបនឹងបានក្រឡេកមើលនោះ អាចត្រូវបានចាត់ទុកថាជា វិធីសាស្រ្តដ៏ទំនើបនៃចិត្តវិទ្យា ។ មិនជាបញ្ហាអ្វីទេបើយើងយល់ឃើញថាវាមានអត្ថន័យបែបហ្នឹងនុះ តែយើងត្រូវប្រយ័ត្ន កុំគិតថានេះគឺជាអត្ថន័យទាំងស្រុង របស់ព្រះពុទ្ធសាសនាឪ្យសោះ - ពោលគឺសូមកុំគិតថា ព្រះពុទ្ធសាសនាគឺគ្រាន់តែជាទម្រង់នៃចិត្តវិទ្យាមួយទៀតប៉ុណ្ណោះ ។ ព្រះពុទ្ធសាសនាមានពាក្យប្រៀនប្រដៅ និងមានព្រះធម៌ច្រើនលើសលុបជាងនេះទៅទៀត ។ នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា យើងដាក់គោលដៅវែងឆ្ងាយជាងនេះទៅទៀត ពោលគឺ - ការត្រាស់ដឹង ដើម្បីជួលដល់មនុស្សគ្រប់រូប - ក៏ប៉ុន្តែយើងចាំបាច់ត្រូវតែឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលដំបូងដ៏សំខាន់នេះជាមុនសិន ។ 

ពិតជាងាយស្រួលដើម្បីព្យាយាម គេចវេសពីបញ្ហារបស់យើង ដោយគ្រាន់តែងាកទៅស្តាប់តន្រ្តីពេញមួយថ្ងៃ ឬធ្វើឪ្យខ្លួនយើងរវល់ជាប់រហូត ឬ ផឹកគ្រឿងស្រវឹងឪ្យស្រវឹងដើម្បីបំភ្លេចអ្វីៗគ្រប់យ៉ាង ។ វិធានការបណ្ណោះអាសន្នទាំងអស់នេះ មិនអាចជួយអ្វីបានច្រើនទេ បញ្ហានឹងកើតឡើងវិញដោយខ្លួនឯង ។ ដោយធ្វើការភាវនា និងបដិបត្តិសមាធិលើព្រះធម៌ យើងអាចកែប្រែផ្លាស់ប្តូរវិធីយើងគិតចំពោះខ្លួនយើងផ្ទាល់ ចំពោះអ្នកដ៏ទៃ និងចំពោះបទពិសោធន៍ដែលយើងជួបប្រសព្វបាន ។ ស្របពេលដែលវិធីសាស្រ្តនេះនឹងមិនធ្វើឪ្យបញ្ហារបស់យើងរលត់បាត់ទៅភ្លាមៗទេ តែវាជួយឪ្យយើងប្រឈមមុខដោយផ្ទាល់ដោយមានចំណេះដឹងពិតប្រាកដថា យើងមានកំលាំងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីដោះស្រាយជាមួយបញ្ហាទាំងនោះបាន ។