Бурхан багш хэрэв бид амьдралын аливаа сайн зорилгодоо хүрэхийг хүсэж байвал өөрт төлөвшүүлэх шаардлагатай болох зургаан чухал сэтгэлийн төлөвийг заан үзүүлсэн. Тэдгээрийг ихэвчлэн “чанадад хүрэхүй” (англ. perfections) гэж орчуулдаг. Учир нь Бурхан багшийн адилаар тэднийг чанадад нь хүргэснээр бид ч мөн адил гэтлэхүй, гэгээрэлд хүрч чадах юм. Би тэдний санскрит нэр болох парамита (мон. барамид) гэдэг үгэнд тохируулан тэднийг “чанадад хүрэх хандлагууд” (англ. far-reaching attitudes) гэж нэрлэхийг илүүд үздэг. Учир нь бид тэдгээрийн тусламжтайгаар зовлонгийн далайг гатлан цаад эрэгт нь хүрч чадна.
Эдгээр зургаан сэтгэлийн төлөвийг бид ердөө нэг сайхан жагсаалт мэтээр сэтгэлдээ хадгалдаггүй. Харин тэдгээр нь хооронд нь хоршуулан өдөр тутмынхаа амьдралд тохиолдох асуудлуудыг шийдвэрлэхэд хэрэглэх хэрэгтэй сэтгэлийн төлөвүүд юм. Лам-рим (бодь мөрийн зэрэг) сургаалд дурдагддаг гурван түвшний сэдэлтэй холбон тэдгээрийг өдөр тутмын амьдралдаа одоо төлөвшүүлэх нь асар их тустай. Тухайлбал:
- Бидэнд асуудлуудаас зайлсхийх, тэдгээрийг шийдвэрлэх боломж олгоно.
- Сэтгэлийн тайван байдал алдагдуулдаг сэтгэл хөдлөл, сэтгэлийн төлөвийг арилгахад тусална.
- Бидэнд бусдад хамгийн сайн тус хүргэх хүч өгнө.
Хэрэв бид эдгээр эерэг хандлагуудыг төлөвшүүлэхээр суралцах гэж байгаа бол тэднээс нэг эсвэл хэд хэдийг сэтгэлдээ санах хэрэгтэй. Энэ нь бидэнд тэдгээрийг цааш илүү үр дүнтэй төлөвшүүлэхээр зүтгэх хүчтэй түлхэх хүч өгнө.
1. Өглөгч сэтгэл
Өглөгч сэтгэл гэдэг нь бусдад хэрэг болж буй зүйлийг өгөхөд бэлэн сэтгэл юм. Энэ сэтгэлийг төрүүлэхийг ач тус нь:
- Бидэнд бусдад хувь нэмэр болох зүйл байна гэсэн өөрийгөө үнэлэх сэтгэл төрүүлж, өөрийгөө доогуур үнэлэх, гутралаас гарах, зайлсхийх зэрэгт тусална.
- Асуудлуудыг бий болгож байдаг зовлонтой сэтгэлийн төлөв болох шунал, харам, нарийн сэтгэлийг арилгахад тусална.
- Ядарч, зүдэрсэн тэдгээр хүмүүст тустай.
2. Ёс зүйн хувийн сахилга бат
Ёс зүйн хувийн сахилга бат гэдэг нь сөрөг зан байдлын сул талыг мэдсэнээр түүнээс зайлсхийх явдал юм. Ёс зүйн хувийн сахилга баттай байхын ач тус нь:
- Бидэнд гэм хортой байдлаар үйлдэл хийх, ярих, бодохоос үүдэн гарах асуудлуудаас зайлсхийхэд тусална. Энэ нь үнэнч нөхөрлөлийн суурь болох итгэлцлийн үндсийг бий болгоно.
- Бидэнд өөрийн эрхгүй гаргадаг сөрөг зан байдлаа арилгаж, биднийг илүү тайван, ул суурьтай сэтгэл уруу чиглүүлж, өөрийгөө хянах хяналтыг төлөвшүүлэхэд тусална.
- Биднийг бусдад гэм хор хүргэхээс сэргийлнэ.
3. Тэвчээр
Тэвчээр гэдэг нь уурлаж, бухимдахгүйгээр бэрхшээлийг даван туулах чадвар юм. Тэвчээр төрүүлэхийн ач тус нь:
- Юмс амжилтгүй болох үед эсвэл бид болон бусад алдаа гаргах үед үйл явдлын өрнөлийг таагүй болгохоос зайлсхийхэд бидэнд тусална.
- Сэтгэлийн тайван байдал алдагдуулдаг сэтгэл хөдлөл болох уур болон тэвчээргүй, хүлээцгүй зан байдлыг даван туулахад тусална.
- Бусад бидний зөвлөгөөг дагахгүй, алдаа гаргах, ухаангүй байдлаар үйлдэл хийх, ярих үед бид тэдэнд уурлаж, бухимдахгүй учраас тэдэнд илүү сайн туслах боломж олгоно.
4. Хичээнгүй
Хичээнгүй гэдэг нь юмс бэрхшээлтэй болох үед бууж өгөхгүй байж харин эцэс хүртэл нь тасралтгүй хүчин чармайлт гаргасаар байх баатарлаг зориг юм. Хичээнгүйг төрүүлэхийн ач тус нь:
- Эхэлсэн зүйлээ шантрахгүйгээр дуусгах хүч өгнө.
- Энэ нь би үүнд тохирохгүй гэх сэтгэл, хойшлуулан залхуурах, аар саар зүйлд өөрийгөө сатааруулах байдлыг арилгахад тусална.
- Хамгийн хэцүү даалгаврыг амжилттай биелүүлэх, туслахад хамгийн хэцүү тэдгээр хүмүүст бууж өгөхийг зогсоох боломж олгоно.
5. Сэтгэлийн тогтвортой байдал (Төвлөрөл)
Сэтгэлийн тогтвортой байдал (төвлөрөл) гэдэг нь сэтгэл сарних, сэтгэл бүүдийх, сэтгэл хямрах байдлаас бүрэн ангижирсан сэтгэлийн төлөв байдал юм. Сэтгэлийн тогтвортой байдлыг төрүүлэхийн ач тус нь:
- Хийж байгаа аливаа зүйл дээрээ төвлөрөх боломж олгосноор бид алдаа, осол гаргахаас зайлсхийж чадна.
- Сэтгэл хямрал, сэтгэл зовнил, хэт догдлох, орчинтойгоо холбоогүй байх, эсвэл сэтгэл түгших байдлыг даван туулахад тусална.
- Бусдын юу хэлж байгаа, ямар зан байдал гаргаж байгаа дээр анхаарч, тэдэнд хэрхэн туслахыг илүү сайн ойлгох боломж олгоно.
6. Ялгах ухаан (Билиг)
Ялгах ухаан (билиг) гэдэг нь юу зохистой, юу зохисгүйг, юу зөв, юу бурууг тодорхой зөв ялгах сэтгэлийн төлөв юм. Ялгах ухаан төрүүлэхийн ач тус нь:
- Энэ нь бидэнд тодорхой нэг нөхцөлд юу хийх, хэрхэн биеэ авч явахыг тодорхой, зөв мэдэж, хожим харамсах зүйл хийхийг зогсоох боломж олгоно.
- Шийдвэргүй, төөрөлдсөн байдлыг даван туулахад тусална.
- Бидэнд бусдын нөхцөл байдлыг зөв дүгнэснээр тэдэнд хамгийн сайн тус хүргэх юу хэлэх, хийхийг мэдэх боломж олгоно.
Хадмал орчуулыг эхлүүлэхийн тулд видео хэсгийн баруун доод булан дахь “CC” тэмдэглэгээг дарна уу. Хадмал орчуулгын хэл солих бол “Settings”, дараа нь “Subtitles” тэмдэглэгээг дарж хэлийг сонгоно.