بودا شش حالت مهم ذهنی را نام برده است که با پرورش آنها میتوانیم اهداف مثبت را در زندگیمان افزایش دهیم. آنها را معمولاً «کمالات» ترجمه میکنند زیرا با متکامل کردن آنها، مانند بوداها، میتوانیم به رهایی و روشنگری دست یابیم. در زبان سنسکریت آنها پارامیتا نام دارند بر این اساس من [نویسنده] آنها را «آگاهی عمیق از رویکرد» مینامم. زیرا از طریق آنها به سواحل دریای مشکلاتمان میرسیم.
ما فقط برای این شش حالت ذهنی ظاهری آراسته درست نمیکنیم، زیرا آنها حالتهایی از ذهن هستند که باید در زندگی روزانه آنها را با هم بیامیزیم و بهکار گیریم. این حالتها را با سه سطح انگیزهای که در لام ریم (مراحل طبقهبندی شده) آمدهاند در یک سطح قرار میدهیم و در زندگی روزانه بهکار میگیریم تا از آنها منافع فراوانی حاصل آید:
- آنها به ما این توانایی را میدهند که از مشکلات دوری و آنها را حل کنیم.
- آنها به ما کمک میکنند تا از احساسات و حالتهای ذهنی آزاردهنده رها شویم.
- آنها به ما این قدرت را میدهند تا بهترین کمک برای دیگران باشیم.
زمانیکه برای پرورش این رویکردهای مثبت تعلیم میبینیم، باید این اهداف را بهخاطر بسپاریم. این در ما انگیزه ایجاد میکند تا بکوشیم و آنها را در وجودمان تقویت کنیم.
۱. بخشندگی
بخشندگی یعنی اشتیاق به بخشیدن آنچه مورد نیاز دیگران است. منافع آن عبارت است از:
- به ما حسی توأم با ارزشمندی میدهد زیرا توانستهایم چیزی به دیگران بدهیم، به ما کمک میکند تا با مشکلات ناشی از ضعف نفس و افسردگی مواجه نشویم.
- به ما کمک میکند تا بر وابستگی، بخل و خست، که حالتهای اندوهناک ذهن هستند و دائماً مشکلات را با خود به همراه.
- میآورند، فائق شویم.
۲. انضباط اخلاقی
انضباط اخلاقی آن است که با تشخیص صدمات ناشی از رفتارهای مخرب از انجام آنها خودداری کنیم. منافع آن عبارتند از:
- به ما این توانایی را میدهد که از همه مشکلات ناشی از رفتار، گفتار و اندیشهای که صدمه میزند خودداری کنیم. اساسی برای اعتماد به دیگران ایجاد میکند که زیربنای دوستی واقعی است.
- به ما کمک میکند تا بر رفتارهای منفی اجباری غلبه کنیم و خویشتنداری را که به داشتن ذهنی آرامتر و باثباتتر منجر میشود، در وجودمان پرورش دهیم.
- ما را از صدمه زدن به دیگران بازمیدارد.
۳. صبر
صبر عبارت از از توان تحمل مشکلات است بدون آنکه عصبانی یا ناراحت شویم. منافع صبور بودن عبارت است از:
- به ما کمک میکند تا زمانیکه همه چیز بههم ریخته است، یا وقتیکه خودمان یا دیگران اشتباه میکنیم با رفتارمان صحنه زنندهای ایجاد نکنیم. ما میتوانیم آرام بمانیم وقتی شرایط دشوار وجود دارد.
- کمکمان میکند که بر خشم، بیصبری و ناشکیباییمان، که حالتهای آزاردهنده ذهن هستند، غلبه کنیم.
- به ما این امکان را میدهد تا بهتر به دیگران کمک کنیم، مثلاً وقتی آنها به نصیحتمان گوش نمیدهند، اشتباه میکنند، بهطور غیرمنطقی رفتار میکنند یا حرف غیرمنطقی میزنند یا کار را بر ما دشوار میکنند.
۴. استقامت
استقامت عبارت است از شهامت قهرمانانهای که به ما کمک میکند وقتی انجام کاری سخت میشود بهطور مداوم با همه توان تا پایان کار تلاش کنیم. منافع آن عبارتند از:
- به ما قدرت میدهد تا آنچه را آغاز کردهایم بدون آنکه ناامید شویم به پایان ببریم.
- به ما کمک میکند تا احساس بیکفایتی و تنبلی ناشی از به تأخیر انداختن کارها را مهار کنیم، بهخصوص زمانیکه خودمان را با چیزهای بدیهی سرگرم مینماییم.
- این توانایی کمک میکند تا سختترین وظائف را به نتیجه برسانیم و از یاری رساندن به افرادی که در برابر کمک ما مقاومت میکنند، ناامید نشویم .
۵. ثبات روانی (تمرکز)
ثبات روانی (تمرکز) حالتی از ذهن است که کاملاً از سرگردانی روانی، تنبلی و ناراحتی عاطفی آزاد شده است. منافع آن عبارتند از:
- به ما این توانایی را میدهد تا بر آنچه انجام میدهیم متمرکز بمانیم، بنابراین از اشتباهات و پیشآمدهای غیرمترقبه اجتناب میکنیم.
- به ما کمک میکند تا بر اضطراب، تشویش و هیجانزدگی، انفصال یا آشفتگی عاطفی تسلط یابیم.
- برای ما این فرصت را فراهم میکند تا بر گفتههای دیگران و رفتارهایشان متمرکز بمانیم، بنابراین بهتر درمییابیم که آنها به چه کمکی نیاز دارند.
۶. آگاهی عمیق (خردمندی)
آگاهی عمیق (خردمندی) حالتی از ذهن است که ذهن بین آنچه مناسب و آنچه نامناسب است و آنچه درست و آنچه نادرست میباشد تمایز قائل میشود. منافع آن عبارتند از:
- به ما این امکان را میدهد تا بهطور واضح و درست متوجه شویم که در هر شرایطی چه کاری انجام دهیم. مانع از انجام کاری میشود که در آینده از انجام دادن آن پشیمان میشویم.
- به ما کمک می کند تا بر دودلی و سردرگمی غلبه کنیم.
- به ما این توانایی را میدهد که بهطور صحیح شرایط دیگران را ارزیابی کنیم، پس بهتر میفهمیم که چه بگوییم و چه کاری انجام دهیم تا بیشترین کمک را به دیگران کرده باشیم.