› การศึกษาขั้นสูง › ลัมริน › ขอบเขตสามประการ

คำแนะนำเรื่องการทำสมาธิสำหรับการปฏิบัติแบบลัม-ริม

04:59
ภาษาอื่น

การทำสมาธิเป็นหัวข้อสำคัญอย่างแน่นอน หากเราต้องการนำหลักคำสอนของพระพุทธเจ้าไปปฏิบัติใช้จริง  อย่างไรก็ตาม การทำสมาธิก็ไม่ใช่สิ่งที่ปฏิบัติเฉพาะศาสนาพุทธเท่านั้น  เราสามารถพบการทำสมาธิได้ในสายปฏิบัติต่าง ๆ ของอินเดีย รวมถึงระบบความเชื่อนอกประเทศอินเดียที่ไม่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนาด้วย

คำศัพท์ภาษาสันสฤตที่ใช้เรียกการทำสมาธิคือคำว่า “ภาวนา” คำว่า ภาวนา มาจากคำกริยา “ภู” ซึ่งหมายถึง “การกลายเป็น” หรือ “การทำให้สิ่งนั้นกลายเป็นอีกสิ่งหนึ่ง”  ดังนั้น ภาวนา จึงเป็นกระบวนการที่เราปฏิบัติคำสอนเกี่ยวกับการพัฒนาสภาวะจิตใจบางประเภทที่เป็นสร้างสรรค์และเราก็ “กลายเป็น” สภาวะนั้นในเชิงเปรียบเทียบ  พูดอีกอย่างก็คือ เราทำให้จิตใจของเรามาอยู่ในสภาวะบางประเภทที่มีประโยชน์ผ่านกระบวนการการทำสมาธิ

เนื่องจากคำว่า ภาวนา มาจากรากศัพท์ภาษาสันสฤตว่า “ภู” ซึ่งมาจากคำว่า “กลายเป็น” คำว่า ภาวนา จึงบ่งบอกถึงการเปลี่ยนแปลง  ยกตัวอย่างเช่น หากเราปฏิบัติเมตตาภาวนา เราก็เปลี่ยนแปลงตัวเราให้กลายเป็นบุคคลที่มีความรักอยู่ในหัวใจ  เมื่อแปลศัพท์นี้จากภาษาสันสกฤตเป็นภาษาทิเบต มีการใช้คำที่บ่งบอกถึง “การสร้างนิสัย” ซึ่งคือคำว่า “กม” (gom) ในภาษาทิเบตนั่นเอง  คำว่า กม หมายถึงการทำให้ตัวเราคุ้นชินกับสิ่งที่เป็นด้านบวก ไม่ใช่สิ่งที่เป็นด้านลบหรือเป็นกลาง เพราะฉะนั้นจึงสร้างนิสัยเชิงบวกที่เป็นสร้างสรรค์

ดังนั้นคำศัพท์ภาษาทิเบตจึงมีความหมายหรือการบ่งบอกที่ค่อนข้างคล้ายคลึงกับคำศัพท์ในภาษาสันสกฤต  การบ่งบอกของทั้งสองคำคือ ในการที่เราจะสามารถเปลี่ยนแปลงตัวเองให้เป็นดังเป้าหมายที่วางไว้ ตัวอย่างเช่น กลายเป็นบุคคลที่มีความรักอยู่ในหัวใจนั้น เราจำเป็นต้องสร้างความรักให้เป็นนิสัยเชิงประโยชน์ของเรา  วิธีการที่เราใช้ในการสร้างนิสัยเชิงประโยชน์ดังกล่าวก็คือการทำสมาธินั่นเอง

การทำสมาธิ อุปสรรค สมถะวิปัสสนา
Top