Hạnh Phúc Là Gì?

Hạnh phúc là cảm giác phúc lạc, an lạc trong tâm hồn và mãn nguyện với đời sống lâu dài – đó là điều mà tất cả chúng ta lúc nào cũng tìm kiếm. Thậm chí khi nếm được chút ít hạnh phúc thì ta sẽ muốn nó kéo dài mãi mãi.

Người ta thường lầm lẫn lạc thú với hạnh phúc. Chúng ta thường nghĩ rằng nếu như được ăn ngon, mặc quần áo mắc tiền và luôn luôn có những thú vui tiêu khiển thì mình sẽ hạnh phúc. Tuy nhiên, sự việc không bao giờ được như vậy. Chúng ta còn có khuynh hướng nghĩ rằng nếu như tất cả các nhu cầu và mong muốn của riêng mình đều được thỏa mãn thì ta sẽ hạnh phúc, nhưng trên thực tế thì chỉ quan tâm cho bản thân sẽ đưa đến sự cô đơn và trầm cảm.

Đôi khi, chúng ta cảm thấy khó chịu khi phải đối mặt với những ý nghĩ và cảm xúc của riêng mình, nên phải tìm cách giải khuây bằng âm nhạc, các trò chơi điện tử, thức ăn, tình dục và sự nghiệp, nhưng chúng không thật sự giúp mình gắn bó với người khác, và cũng không mang lại cảm giác hạnh phúc chân thật.

Vì muốn cảm thấy hạnh phúc và gắn bó với người khác nên chúng ta thường sử dụng các phương tiện thông tin xã hội. Ta có thể có niềm vui ngắn ngủi khi bạn bè xem những tấm hình mình tự chụp (selfies) và bấm chữ “thích”, hay khi nhận được nhắn tin của bạn bè, nhưng nó chỉ khiến cho mình ham muốn thêm nữa. Chúng ta xem điện thoại di động liên tục, nóng lòng chờ đợi “tin tức” kế tiếp, nhưng không cần biết mình nhận được bao nhiêu cái “thích” và lời nhắn tin, cuối cùng thì mình vẫn cảm thấy ít gắn bó với người khác hơn.

Đức Phật nói rằng nguồn hạnh phúc chân thật cao cả nhất là trân quý tha nhân: khi chúng ta lo lắng cho phúc lạc và hạnh phúc của người khác một cách chân thành thì lòng mình trở nên nồng hậu, rộng mở và gắn bó với người xung quanh, và tự mình cảm thấy một niềm phúc lạc chân thật. Thậm chí, mình còn thấy khỏe mạnh hơn. Khi quan tâm đến hạnh phúc của người khác thì mình sẽ cố gắng giúp họ càng nhiều càng tốt, và tránh bất cứ điều gì có thể làm hại họ. Điều này tạo ra tình bạn đáng tin cậy, khiến cho đời mình có thêm ý nghĩa. Khi có sự hỗ trợ tinh thần của gia đình và bạn bè thì chúng ta sẽ có sức để đương đầu với bất cứ điều gì xảy ra trong cuộc sống.

[Xem: Lòng Từ Là Gì?]

Trước khi thật sự có khả năng chăm sóc cho hạnh phúc của người khác thì mình cần phải bắt đầu với bản thân. Nếu không có khả năng ước mong hạnh phúc cho mình thì làm sao có thể mong ước người khác được hạnh phúc? Trong đạo Phật, ước muốn hạnh phúc là điều phổ quát trên toàn cầu, không loại trừ một ai.

Hạnh phúc dựa vào nội tâm an lạc, và nội tâm an lạc thì dựa vào lòng nồng hậu. – Đức Dalai Lama thứ 14

Chúng ta dễ cảm thấy hoàn toàn bất lực đối với việc tạo ra ảnh hưởng trên thế giới ngày nay, nên có thể nghĩ rằng, “Sao cũng được. Tại sao phải lo để làm gì?” Nhưng trên thực tế thì thậm chí mình có thể ảnh hưởng những người xa lạ bằng cách nghĩ đến phúc lợi của họ, và cố giúp đỡ họ. Ngay cả chỉ một nụ cười nho nhỏ hay nhường cho ai đi trước để đến quầy tính tiền sẽ khiến ta cảm thấy mình đã tạo ra một sự khác biệt. Nó cho ta cảm giác mình có giá trị, bởi vì mình có điều gì đó để trao tặng, và điều đó sẽ khiến mình vui. Ta sẽ thấy vui vẻ hơn đối với bản thân và cuộc đời.

Điều thật sự gắn bó mình với người khác là nghĩ đến hạnh phúc của họ và làm sao mình có thể giúp họ, thay vì trông cậy vào họ để khẳng định giá trị của mình và khiến mình hạnh phúc. Nó đơn thuần là sự bận tâm cho bản thân so với lòng quan tâm đến phúc lạc của tha nhân một cách chân thành.

Chúng ta, những con người là động vật xã hội: chúng ta chỉ có thể vươn lên khi mà mình gắn bó với những người xung quanh. Vậy thì lòng tử tế, bi mẫn và quan tâm đến người khác là những yếu tố chánh mà mình cần phải trưởng dưỡng, để sống một cuộc đời hạnh phúc.