اس ای ای آموختن: برنامه آموزشی درباره ارزش‌های جهانی

آموزه‌های اجتماعی، احساسی و اخلاقی چیست؟

  آموزه‌های اجتماعی، احساسی و اخلاقی (اس ای ای) برنامه‌ای است که هم افرادی را که از لحاظ عاطفی سالم‌اند و از لحاظ اخلاقی مسئولیت‌پذیرند و هم گروه‌های اجتماعی و اجتماعات بزرگتر را تغذیه می‌کند.  این برنامه، ابتدا برای مدارس و مؤسسات آموزش عالی طراحی شده بود، اما قابل اجرا در موارد دیگر نیز می‌باشد.

این برنامه آموزشی که در مرکز علم تعمق و اخلاقیات مبتنی بر شفقت در دانشگاه اموری طراحی شده است بر درک اخلاقیات مبتنی است. اخلاقیات، بر فرهنگ یا دین خاصی متمرکز نیست، بلکه مبنای آن ارزش‌های جهانی، انسانی از قبیل شفقت، بردباری و بخشش می‌باشد. تمرین‌های مربوط به آموزه‌های اس ای ای برای افرادی که توانایی این را دارند که ماهرانه از سلامت جسمانی و روانی خودشان و دیگران مراقبت کنند بسیار مناسب است. همچنین این برنامه بر افزایش آگاهی درباره وابستگی درونی و پرورش مهارت‌های منتقدانه اندیشیدن تمرکز دارد و اینکه به مردم کمک کند تا در این دنیای بسیار پیچیده شهروندان جهانی باشند.

 این برنامه بر «ارزش‌های جهانی» مبتنی است و می‌توان از آن در کشورهای مختلف و برای فرهنگ‌های متفاوت استفاده کرد. اگر عقل سلیم، تجربه‌های مشترک و علم را مبنا قرار دهیم به صورت‌های متفاوت می‌توان از آنها استفاده کرد و هم می‌توان آنها را، چنان که هستند، به‌کار برد، یا آنها را با ارزش‌های فرهنگی و دینی مردم متفاوت تطبیق داد. هدف از این برنامه جامع و شامل این است که به مردم سنین متفاوت صلاحیت‌های اجتماعی، احساسی و اخلاقی را بیاموزد. از این دیگاه، تفاوتی بین آموزش آنچه ذکر شد با آموزش ریاضیات، علوم یا زبان‌های بیگانه یا سایر مطاب علمی متفاوت نیست. علم باید به نوعی گسترش یابد که ارزش‌ها و صلاحیت‌هایی را متداول کند که به شادی و هماهنگی بیشتر بین تک تک افراد و جامعه می‌شود.

سه بعد، سه اقلیم

آموزه‌های ای اس اس دارای سه جهت است که شامل شایستگی‌هایی که به‌دنبال آن هستیم، می‌باشد:

•  آگاهی
• شفقت
• مشارکت

 به‌علاوه، این سه بعد به سه اقلیم متفاوت منتهی می‌شود:

• فردی
• اجتماعی
• جهانی  

سه بعد

آگاهی ـ پرورش درک افکار، احساسات و عواطف. آگاهی به ما کمک می‌کند تا زندگی درونی‌مان را درک کنیم، حضور و نیاز دیگران و وابستگی درونی‌مان را می‌توانیم به صورت یکی از ویژگی‌های زندگی‌‌مان و دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم ببینیم. نهادینه کردن این به تمرین و اصلاح توجه‌مان نیاز دارد.

شفقت ـ سعی کنیم تا به خودمان، دیگران و بشریت به‌عنوان یک مجموعه نگاه کنیم، نسبت به آنها محبّت داشته و اظهار همدردی و نسبت به شادی و رنجشان توجه داشته باشیم. صلاحیت یافتن به اندیشه انتقادی نیاز دارد، درک نیاز و خواسته‌های فردی و توان تشخیص این نکته که در درازمدت چه چیزی می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند.  پس، محدوده به در برگرفتن ‌نیازهای دیگران گسترش می‌یابد و به تشخیص نیازهای مشترک بشریت به‌عنوان یک مجموعه منتهی می‌شود.

مشارکت ـ روش‌هایی را که درباره آگاهی و شفقت آموخته‌ایم انجام دهیم. این شامل آموختن انواع رفتارها و رویکردهایی می‌شود که به بهبود رفتارهای فردی و اجتماعی منجر می‌گردد. این شامل تنظیم خود، مهارت‌های اجتماعی می‌باشد و همچنین عملکرد به‌عنوان یک شهروند جهانی.

آموختن این سه بعد به‌عنوان ارزش‌های بنیادی محدود به کسب دانش نیست، بلکه باید ارتباط آنها را در سطح فردی درک کنیم و سپس آنها را عمیقاً نهادینه کنیم. این شامل چند مرحله می‌شود:

• ابتدا با  گوش کردن، خواندن و تجربه در معرض اطلاعات اولیه قرار بگیریم و ارزش آنها را درک کنیم.
• منتقدانه اندیشیدن، با به‌کار بستن رویکردهای متفاوت، ارزش‌ها را بررسی می‌کنیم  و آنها را برای شرایط‌مان به‌کار می‌گیریم، این به «بصیرت منتقدانه» منتهی می‌شود. این به‌منظور لحظه‌ای است که به بصیرت فردی دست می‌یابیم، سطح اولیه دانش را به زندگی‌مان مرتبط می‌کنیم.
• آشنایی مکرر ارزش‌ها را به توانایی‌های شخصیتی و خصائل فردی تبدیل می‌کند. با تمرین مداوم، بحث و مناظره این ارزش‌ها نهادینه می‌شوند.

سه اقلیم

فردی ـ  برای آنکه بتوانیم به نیازهای دیگران و نیازهای جامعه بپردازیم، ابتدا باید به نیازهای درونی خودمان پی ببریم. این با کسب آگاهی عاطفی میسر می‌شود یعنی اینکه عواطفمان را تشخیص دهیم و تأثیر آنها را درک کنیم، از این طریق می‌توانیم از رفتارهایی که به خودمان و دیگران صدمه می‌زند خودداری کنیم.

اجتماعی ـ ما به‌عنوان یک انسان، طبیعتاً یک موجود اجتماعی هستیم، و اینکه می‌توانیم با دیگران مرتبط شویم از اهمیت بسیاری برخوردار است. ما می‌توانیم ویژگی‌های اجتماعی را از طریق آموختن، تقلید و تمرین در وجودمان نهادینه کنیم.

جهانی ـ در دنیایی که به شدت در حال پیچیده شدن است، شفقت به تنهایی نمی‌تواند کافی باشد. ما نیاز داریم که از ارتباط درونی سیستم‌های جهانی که در آن زندگی می‌کنیم اطلاع داشته باشیم. اگر بدانیم چگونه از دیدگاه‌های متفاوت به مشکلات نگاه کنیم حل مشکلات را به روندی جامع تبدیل می‌کند، از این روی، تمایل نداریم که مشکلات را به شکل بخش‌های کوچک غیرمرتبط بدانیم.

موضوعات آموزشی

موضوعات آموزشی عبارت از روش‌های بررسی، ارزیابی و نهادینه کردن سه ارزش مذکور است. آموختن و درک آنها به ما این امکان را می‌دهد که در طی زمان بر زیربنایی مستحکم برنامه‌ریزی کنیم. آنها عبارتند از چهار موضوع زیر:

• منتقدانه اندیشیدن، بررسی موضوعات و تجربه‌ها با تکیه بر منطق، جنبه‌های متعدد، بحث و مباحثه تا به درک عمیق‌تری دست یابیم.
• شیوه‌های بازتابنده، معطوف کردن توجه‌مان به تجربه‌های فردی با روشی ساختاری برای آنکه مهارت‌ها را درونی کنیم.
• چشم‌اندازهای علمی، درک جنبه علمی احساساتمان و جهان برای آنکه بتوانیم رویکردی بی‌طرفانه نسبت به فرهنگ یا مذهب داشته باشیم.
• مشارکت در آموختن،  با به‌کار گرفتن استراتژی‌های یادگیری آموزشی، از قبیل بیان ابداعی ( هنر، موسیقی، نویسندگی) یا آموزش زیست محیطی ( مستقیماً با دنیای طبیعت در ارتباط بودن) می‌توان به بازتاب بعدی دست یافت.

این چهار موضوع آموزشی در اصول شفقت نهفته‌اند و در مرکز سه بعد ذکر شده قرار دارند. در بیشتر موارد، شفقت را با ضعف یکی دانسته‌اند ـ بگذارید دیگران آنچه می‌خواهند به‌دست آورند و ما بهای آن را بپردازیم، یا اجازه دهیم آنها قلدری کنند یا رفتارهای منفی دیگر داشته باشند. بنابر آموزه‌های اس ای ای شفقت عبارت است از شفقت شجاعانه، موضعی همراه با اهمیت دادن و توجه داشتن نسبت به دیگران که از قدرت درونی عالی نشأت می‌گیرد و به همان نیز منجر می‌شود.

خلاصه

با مشارکت در آموزه‌های اس ای ای ما از افکار و احساسات خودمان و زندگی ذهنی دیگران آگاه می‌شویم. ما مهارت ایجاد سلامت عاطفی و توجه نسبت به خود را کسب می کنیم همچنین شفقتی شجاعانه نسبت به دیگران به‌دست می‌آوریم و انسانیت مشترک را، ارزش قائل شدن برای همه افراد در همه مکان‌ها، تشخیص می‌دهیم. سرانجام، می‌توانیم بین رفتارهای مفید و رفتارهای مخرب تمایز قائل شویم، می‌توانیم به صورتی مولد و محبّتآمیز با دیگران مرتبط شویم و در سطح جهانی برای کسب منافع وسیع اجتماعی به آنها کمک کنیم. بنابراین، آموزه‌های اس ای ای برنامه‌ای جامع است که ما را به سوی ارزش‌ها و مهارتهایی سوق می‌دهد که احساس سالم عزت نفس را در ما افزایش می‌دهد، ما را با کسانی که در اطرافمان هستند مرتبط می‌کند و به شهروندانی تبدیل می‌شویم که نسبت به دنیا احساس مسؤلیت می‌کنیم.


اگر دوست دارید درباره این مطلب بیشتر بیاموزید به متن کامل چهارچوب آموزه‌های اس ای ای مراجعه کنید تا درباره سایر برنامه‌های مرکز علم تعمق و اخلاقیات مبتنی بر شفقت اطلاع پیدا کنید.