Objaśnienie
Kiedy już rozwiniemy troskliwą, realistyczną postawę, następnym krokiem jest rozwinięcie współczucia wobec innych. Współczucie nie polega na patrzeniu na kogoś z politowaniem, ale opiera się na empatii – odczuwaniu tego, co czują inni. Współczucie jest zatem pragnieniem, by inni byli wolni cierpienia i jego przyczyn, tak jak my sami chcielibyśmy być od nich wolni. Nie jest ono jedynie myśleniem życzeniowym, towarzyszącym przekonaniu, że sytuacja jest beznadziejna, lecz opiera się na pewności, że uwolnienie się od cierpienia i jego przyczyn jest możliwe. Współczucie ma w sobie również element gotowości i chęci niesienia pomocy w każdy możliwy sposób, nie jest więc ono czymś wyłącznie biernym. W razie potrzeby gotowi jesteśmy udzielać fizycznej lub materialnej pomocy albo wytwarzamy w sobie stan umysłu, którego potrzebują inni, by przezwyciężyć swoje problemy i wyobrażamy sobie, że go im wysyłamy.
Medytacja
- Uspokój umysł, skupiając się na oddechu.
- Wyobraź sobie, że podczas trzęsienia ziemi straciłeś dom i cały dobytek i musisz spać pod gołym niebem, walczyć o jedzenie i wodę, nie masz pieniędzy na odbudowę swojego życia, czujesz, że twoje położenie jest całkowicie beznadziejne i wpadasz w depresję.
- Wyobraź sobie, jak chciałbyś uwolnić się od tej sytuacji i uprzytomnij sobie, że przyczyną twojego nieszczęścia jest depresja, bądź zatem zdecydowany uwolnić się od niej i znaleźć sposób na odbudowę wszystkiego.
- Następnie wyobraź sobie swoją matkę w takiej samej sytuacji i swoją determinację, by uwolnić siebie od tej sytuacji, skup teraz na niej, rozwijając współczucie – determinację, by była od tego wolna.
- Pragnij, by nie straciła nadziei, by miała odwagę i siłę do odbudowania wszystkiego.
- Następnie wyobraź sobie to samo z setkami tysięcy Nepalczyków znajdujących się w obecnie w takiej sytuacji i rozwiń w sobie współczucie wobec nich.
- Przeprowadź tę samą procedurę w odniesieniu do nierównowagi emocjonalnej. Przypomnij sobie chwile, w którym byłeś niezrównoważony emocjonalnie i zdając sobie sprawę, że dzięki rozwinięciu spokojnego, czystego stanu umysłu możesz osiągnąć równowagę emocjonalną, wytwórz w sobie determinację, by uwolnić się od owej nierównowagi.
- Następnie skieruj tę determinację na swoją matkę, a potem na wszystkie istoty.
Podsumowanie
Podobnie jak sami pragniemy szczęścia, a nigdy nieszczęśliwości, chcą tego również wszyscy inni. Każdy chce być wolny od cierpienia i problemów, tak jak my. Aby rozwinąć współczucie wobec innych – pragnienie, by byli wolni od cierpienia – musimy najpierw uznać nasze własne problemy, stawić im czoła i rozwinąć silne pragnienie pozbycia się ich. Im silniejsza nasza determinacja, by uwolnić się od własnego cierpienia, tym lepiej będziemy wczuwać się w cierpienie innych i tym łatwiej będzie nam rozwinąć determinację, by pomóc również im przezwyciężyć ich cierpienie. Owa determinacja skierowana na innych jest tym, co nazywamy „współczuciem”.