Giải Thích
Một khi đã phát triển thái độ quan tâm và thực tế, thì bước tiếp theo là phát tâm bi với tha nhân. Tâm bi không phải là xem thường người khác với lòng thương hại, mà dựa trên sự đồng cảm - cảm nhận những điều mà tha nhân cảm nhận. Vậy thì lòng bi là mong muốn tha nhân thoát khổ và nhân tạo khổ, cũng như chính mình cũng muốn thoát khỏi những điều này. Nó không chỉ là chuyện viễn vông, nhưng biết rằng đó là điều vô vọng, mà đúng hơn là dựa trên lòng tự tin rằng mình có thể thoát khỏi những điều này. Lòng bi cũng chứa đựng yếu tố sẵn sàng giúp đỡ và chủ ý giúp đỡ bằng bất cứ cách nào mình có thể giúp đỡ. Nó không chỉ là thái độ thụ động. Nếu cần, chúng ta sẽ giúp đỡ về mặt thể chất hay vật chất, hoặc về mặt tinh thần, chúng ta sẽ phát khởi tâm trạng mà người khác cần thiết để khắc phục vấn đề của họ, và tưởng tượng rằng mình đang gởi điều này cho họ.
Thiền
- Tĩnh tâm bằng cách chú trọng vào hơi thở.
- Hãy tưởng tượng bạn đã mất đi ngôi nhà và tất cả tài sản của mình trong một trận động đất, và phải ngủ ngoài trời, tìm thức ăn và nước uống một cách chật vật, không có tiền để tạo dựng lại đời sống. Bạn cảm thấy hoàn toàn tuyệt vọng và chán nản.
- Hãy tưởng tượng bạn muốn thoát khỏi tình trạng này như thế nào, và nhận ra nguyên nhân của nỗi bất hạnh này là tâm chán nản của mình, vậy thì hãy quyết tâm thoát khỏi tình trạng chán nản này, và tìm cách tạo dựng lại.
- Sau đó, hãy tưởng tượng mẹ của mình cũng ở trong hoàn cảnh tương tự, và chuyển quyết tâm để được tự do sang cho mẹ của bạn, và phát triển lòng bi - quyết tâm để mẹ thoát khỏi điều đó.
- Hãy ước nguyện rằng mẹ không buông bỏ hy vọng, và có đủ can đảm cũng như sức mạnh để tạo dựng lại.
- Rồi hãy tưởng tượng điều tương tự với hàng trăm ngàn dân Nepal hiện đang ở trong hoàn cảnh này, và phát lòng bi với họ.
- Hãy thực hiện quy trình tương tự đối với tình trạng cảm xúc mất quân bình. Hãy nhớ lại khoảng thời gian mà cảm xúc của bạn mất quân bình, và nhận ra bạn có thể đạt được cảm xúc quân bình bằng cách phát triển tâm bình tĩnh, sáng suốt, quyết tâm không mất đi sự quân bình.
- Sau đó, hãy chuyển điều này sang cho mẹ của bạn, rồi cho tất cả chúng sinh.
Tóm Tắt
Giống như mình muốn được hạnh phúc và không bao giờ muốn khổ đau, thì người khác cũng vậy. Giống như ta, tất cả mọi người đều muốn thoát khổ và những vấn đề của họ. Để phát triển lòng bi với họ – mong cho họ thoát khổ – thì trước tiên, phải nhìn nhận và đối mặt với vấn đề của chính mình, và muốn thoát khổ một cách mạnh mẽ. Khi quyết tâm đoạn trừ nỗi khổ của chính mình càng mạnh mẽ hơn, thì ta càng có thể đồng cảm với nỗi khổ của tha nhân nhiều hơn, và quyết tâm giúp họ khắc phục nỗi khổ của họ. Quyết tâm này hướng về người khác, như điều mà chúng ta gọi là “lòng bi mẫn”.