اسلام

ڈاکٹر برزن بدھ مت اتے اسلام وچکار سانجھیاں گلاں دی پچھوکڑ وچ نظریاتی اتے اتحاسی گلاں جس وچ سانجھے سنسکار وی رلت نیں دا خاکہ بیان کردے نیں۔

تبتی مسلمان، ۱۹۵۹ توں پہلاں، جیہڑے مرکزی تبت وچ رہندے سان اوہ مسلمان تاجراں دی آل اولاد سان جو کہ تبتی بولی بولدے سن اتے زیادہ تر تبتی رہن سہن اوپر چلدے سان۔ ہندوستان دی جلا وطنی وچ وی مسلمان اتے بودھی لوکی رل مل کے دھرمی روا داری نال رہندے نیں۔

اُلوہی اتے غیر اُلوہی دھرماں دی ایس بارے اکھ دھرائی دا خلاصہ کہ اپنے اپنے منن والیاں نوں سنسکاراں دی سکھیا دتی جائے تاں جے اوہ سب دی بھلائی اتے واتا ورن دی رکھشا لئی سماجی ذمہ واری نبھا سکن۔

دلائی لاما دا مننا اے کہ تھوڑے جیہے بد لوکاں دےکرماں سبب کسے پورے دے پورے دھرم نوں برا مِتھنا غلط اے۔ ایہ گل سارے دھرماں مثلاّ اسلام، یہودی دھرم، عیسائی دھرم، ہندو مت، بدھ مت سب لئی برابر اے۔

عوامی جمہوریہ چین وچ دو وڈیاں مسلم اقلیتاں اُوگر اتے ہوئی نیں۔ تبتی اتے اُوگر ہان نالوں ودھ ہوئی مہاجراں نوں اپنی سنسکرتی لئی خطرہ سمجھدے نیں، ایس دشمنی دا ُّڈھ دھرم نئیں سغوں معاشی مقابلہ اے۔

پیغمبر صاحب دی وفات توں بعد دے اک ہزار سال وچ بدھ-مسلم میل جول دی تاریخ دا جائزہ، اُچیچ اسلام بارے اوہ جانکاری جو ہند-تبتی بدھ پنتھ نوں سی، جس دا کلچکر کتاباں وچ ذکر اے، اتے اوہ نکتے جیڑے اوس نوں یا تے سانجھے لگے یا فیر جنہاں وچ کوئی مسلہ سی۔

کجھ سمجھوتہ کرن اتے بدھ مت تے اسلام وچکار سانجھیاں گلاں لبھن دی خاطر ، ایس امید نال "کھوجی من" نے ڈاکٹر برزن اتے ڈاکٹر سنجزنا اکپینار جو کہ بدھ مت دی پجاری نیں اتے اوہناں نے اسلام دی شکشا وی پراپت کیتی ہے وچکار گل بات دا پربندھ کیتا۔

مہاتما بدھ توں کجھ چِر بعد توں لے کے چودھویں صدی وچ منگول دور دے اخیر تک افغانستان وچ بدھ مت دے اِتحاس دا لما چوڑا جائزہ۔

پہلی صدی مسیح توں پہلاں وچ بدھ مت پچھمی ترکستان (اج دا روس دی وسطی ایشیا دی پشلی اسلامی ریاستاں) تک پھیلیا، اتے اٹھارویں صدی تک اوتھے ویلے کویلے موجود سی۔

بدھ مت پوربی ترکستان ( اج دا عوامی جمہوریہ چین دا زنجیانگ صوبہ) وچ شاہراہ ریشم دے نال نال پھیلیا، پہلی صدی مسیح توں پہلاں توں لے کے چودھویں صدی عیسوی تیکر؛ اتے اج وی صوبے دے اُتر وچ کلمک منگول اوس نوں مندے نیں۔