Dawno temu Karag Gomczung (tyb. Kha-rag sgom-chung) i Potoła (tyb. Po-to-ba) mieszkali na leżących naprzeciwko siebie górach, mając siebie nawzajem po lewej i prawej stronie doliny. W owym czasie Karag Gomczung i Potoła nie mieli ze sobą żadnego związku. Potoła uważał jednak, że Karag Gomczung jest niezwykle wytrwałym, wspaniałym medytującym, ale nie wiedział, jakie może mieć dobre właściwości, a jakich nie ma. Niemniej jednak pomyślał: „Gdyby przyszedł mnie szukać, byłoby dobrze, by otrzymał ode mnie nauki”.
Pewnego dnia spotkali się podczas wielkiego zgromadzenia. Potoła zwrócił się wówczas do Karaga Gomczunga: „Jesteś niezwykle wytrwałym, wielkim medytującym. Nad czym medytujesz?” Na to Karag Gomczung odpowiedział: „Medytuję nad nietrwałością, wadami kompulsywnej samsarycznej egzystencji i myślami, które odwracają umysł (tyb. blo-log-pa)”. Następnie wyjaśnił, że odwracenie postawy (tyb. blo-zlog) wiąże się z medytacją nad:
- Odwracaniem umysłu od tego życia
- Odwracaniem umysłu od szczęśliwości kompulsywnej samsarycznej egzystencji
- Odwracaniem umysłu od osiągania tylko swoich własnych celów
- Odwracaniem umysłu od chwytania się prawdziwie ustanowionego istnienia.
Zdając sobie sprawę, że Karag Gomczung jest mistrzem kadampy, mającym za sobą poważną praktykę medytacyjną, Potoła poprosił go, by był cierpliwy i wyrozumiały wobec jego arogancji, gdyż wcześniej myślał, że oprócz tego, że Karag Gomchung jest kimś medytującym, nie wiedział jakim rodzajem medytującej osoby on jest. Powiedział mu: „Posiadasz niezwykle wspaniałe właściwości, a twoja praktyka medytacji jest doskonała”. Potoła sam przyjął owe praktyki kadampy i przekazał je dalej Gampopie. To jest strumień Kadampy.
Od Milarepy, swojego nauczyciela kagju, Gampopa otrzymał, jako strumień mahamudry, to, co stało się znane jako „cztery tematy Gampopy” (tyb. dvags-po chos-bzhi). Zawierają się one w jednej z pieśni Milarepy:
Proszę o inspirację dla siebie i wszystkich ograniczonych istot, by nasze umysły skierowały się ku Dharmie. Proszę o inspirację, by Dharma działała jako umysł ścieżki. Proszę o inspirację, by nasze umysły ścieżki usunęły wewnętrzny zamęt. Proszę o inspirację, abyśmy oczyścili wewnętrzny zamęt, [przekształcając go] w głęboką świadomość.
Proszę o inspirację, by oczyścić wszystkie emocjonalne zaciemnienia moich karmicznych impulsów i zakłócających emocji oraz moich zaciemnień poznawczych związanych ze wszystkim poznawalnymi [rzeczami], wraz z ich stałymi nawykami. Proszę o inspirację, by oczyścić je już teraz. Proszę o inspirację, by oczyścić je w tym oto miejscu, w którym siedzę. Proszę o inspirację, by oczyścić je podczas tej właśnie sesji medytacji.
Proszę o inspirację, by wyzwolić to kontinuum umysłu. Proszę o inspirację, by wyzwolić je już teraz. Proszę o inspirację, by wyzwolić je w miejscu, w którym właśnie siedzę. Proszę o inspirację, by wyzwolić je podczas tej właśnie sesji medytacji.
Proszę o inspirację, aby rozwijać w moim umysłowym kontinuum niezakłócone, doskonałe pochłonięcie koncentracją . Proszę o inspirację, by rozwinąć je już teraz. Proszę o inspirację, by rozwinąć je w miejscu, w który właśnie teraz siedzę. Proszę o inspirację, by rozwinąć je podczas tej właśnie sesji medytacji.
Proszę o inspirację, by rozwinąć niezaburzoną, najwyższą głęboką świadomość. Proszę o inspirację, by rozwinąć ją już teraz. Proszę o inspirację, by rozwinąć ją w tym w miejscu, w którym teraz siedzę. Proszę o inspirację, by rozwinąć ją podczas tej właśnie sesji medytacji.
Gampopa praktykował to, o czym w swej pieśni śpiewał Milarepa. Ogólnie rzecz biorąc, to, co nazywa się „skierowaniem umysłu w ku Dharmie” odnosi się do tego, by umysł podążał ku Dharmie w oparciu o nieprzywiązywanie się do tego życia. Jeśli chodzi o prośby o inspirację, by Dharma działała jako umysł ścieżki, to Dharma nie działa jako umysł ścieżki, jeśli lgniesz i jesteś przywiązany do niekontrolowanie powtarzającej się samsarycznej egzystencji. Jeśli jesteś praktykującym Dharmę, kiedy mówi się, że potrzeba, by Dharma działała jako umysł ścieżki, oznacza to, że musisz porzucić tę samsaryczną egzystencję. Mówi się, że powinieneś być kimś, kto porzuca samsaryczne aktywności i nie trzyma się kurczowo pragnień zmysłowych. Mówi się, że Dharma nie może działać jako umysł ścieżki, jeśli lgniesz do samsarycznej egzystencji i jesteś do niej przywiązany.
Co do prośby, by umysł ścieżki usunął zamęt, kiedy medytujesz nad umysłami ścieżki, to jeśli zapytasz czym jest zamęt w umyśle ścieżki, to jest to troszczenie się jedynie o swoje własne cele. Owe umysły ścieżki powinny dążyć, dla dobra innych i mając za cel bodhicittę, do osiągnięcia tego, co przyniesie korzyść sobie i innym. Poza tym, jeśli interesują się tylko osiągnięciem spokojnego stanu tylko dla samych siebie, mówi się, że są niewłaściwymi umysłami ścieżki.
To, aby wewnętrzny zamęt zaświtał jako głęboka świadomość, oznacza brak lgnięcia. Bez względu na to, jakie zakłócające emocje w tobie powstają – tęskne pragnienie, wrogość czy naiwność – jeśli rozpoznasz twarz podstawowych natur tego, co powstało, a następnie pozwolisz im osiąść w ich własnych podstawach, to stanie się tak, że one same spontanicznie się uwolnią. Oczyszczą się, przekształcając się w pięć głębokich świadomości.
W ten sposób cztery myśli kadampy, które odwracają umysł i cztery tematy mahamudry Gampopy nie tylko są połączone w jeden strumień, ale także zgadzają się z nauką o „pozostawieniu czterech rodzajów lgnięcia” (tyb. zhen-pa bzhi-bral), nauką sakjów, jak przedstawił ją Dragpa Gjaltsen (tyb. Grags-pa rgyal-mtshan):
- Jeśli jest lgnięcie do tego życia, nie jest to Dharma
- Jeśli jest lgnięcie do samsarycznej egzystencji, nie jest to wyrzeczenie, determinacja, by być wolnym
- Jeśli jest lgnięcie do własnych celów, nie jest to bodhicitta
- Jeśli jest trzymanie się chwytania, nie jest to pogląd.