Meditasyon zihinlerimizi sakinleştirip stresi azaltmak ve olumlu özellikler geliştirebilmemize yardımcı olmak için kullandığımız bir araçtır. Yeni başlayan çoğu kişi Budist öğretileri fazla öğrenmeden hevesle hemen başlamak ister. Ancak adım adım ilerleme kaydetmek iyi bir fikirdir. Meditasyonumuz Buddha’nın öğretileri hakkında daha fazla bilgi edindikçe aşamalı olarak derinleşecektir.
Bu yazıda meditasyon yapmanın bazı genel noktalarına değineceğiz. İleri seviyedeki bir uygulayıcı her zaman ve her yerde meditasyon yapabilir. Yeni başlayanlar için sessizleşmeye olanak sağlayan bir yer bulmak çevremiz bizleri kuvvetli bir biçimde etkilediği için yararlı olacaktır.
Altyazı seçeneğini aktif hale getirmek için lütfen video ekranının alt sağındaki “CC” ibaresine tıklayınız. Altyazı dilini değiştirmek için lütfen “Settings/Seçenekler” kısmına tıklayıp daha sonra “Subtitles/Altyazı” seçeneğini tıklayarak tercih ettiğiniz dili seçiniz.
Meditasyon için Uygun Yer
Meditasyon için en uygun olacak mumlar, heykeller ve tütsü dolu bir oda hayal edebiliriz ve eğer bunu istiyorsak da hava hoş! Şansımıza böyle şatafatlı bir düzeneğe gerek yoktur ama odanın düzenli ve temiz olması önemli bir husustur.
Etrafımızdaki şeyler derli toplu ise bu zihnimizin de düzgün olmasına yardımcı olur. Düzensiz bir ortam zihni olumsuz yönde etkiler.
Başlangıçta etrafın sessiz olması da oldukça yararlıdır. Eğer hareketli bir şehirde yaşıyorsak bu zor olabilir, bu yüzden çoğu kişi sabahın erken veya gecenin geç saatlerinde meditasyon yapmaya çalışmaktadır. Gürültü zamanla bizi rahatsız etmez hale gelecektir ancak başlangıçta oldukça sıkıntı verici olabilir.
Müzik ve Meditasyon
Budizm’de müzik ile meditasyon yapmak önerilmez zira bu sakinleşmek için dışsal bir kaynağa bel bağlamak anlamına gelir. Bunun aksine huzuru içsel olarak ortaya çıkarabilmeyi isteriz.
Meditasyon Duruşu
En önemli husus sırtımız dik ve omuzlarımız, boynumuz ve yüz kaslarımız gevşemiş olacak şekilde rahatça oturmaktır. Eğer bir sandalyede oturmak daha rahat gelirse bu da tamamen uygundur. Bu bir işkenceymiş gibi hissettirmemelidir! Bazı Zen meditasyonu uygulamalarında hiçbir hareket yapamamak gerekir. Başka tür meditasyonlarda ise eğer bacaklarınızı hareket ettirmek isterseniz bunun pek de bir önemi olmaz.
Meditasyonun Zamanı
İlk başlarda sadece çok kısa süreli meditasyonlar yapmak önerilir -sadece üç ila beş dakika arası yeterlidir. Başlangıçta bundan daha uzun süre odaklanmanın oldukça zor olduğunu zaten fark ederiz. Zihnimizin dalıp gittiği, hayallere kapıldığı veya uykuya daldığı uzun bir süredense odaklandığımız kısa süreli bir meditasyon çok daha iyidir!
Hatırlamamız gereken en önemli şey her şeyin inişli çıkışlı olmasıdır. Meditasyonumuz bazı günler iyi geçecek bazen de geçmeyecektir.
Bedenlerimizin ve zihinlerimizin rahatlamış olması ve kendimizi çok fazla zorlamamak da önemlidir. Bazı günler meditasyon yapmak isteriz, bazı günlerse istemeyiz. İlerleme hiçbir zaman doğrusal değildir, bazı günler kendimizi harika hissederken ertesi gün o kadar da iyi hissetmeyebiliriz. Birkaç yıl sebatla devam ettikten sonra genel bir eğilim olarak meditasyon pratiğimizin geliştiğini göreceğiz.
Ne Sıklıkta Meditasyon Yapmalı
Sebatla sürdürmek işin püf noktasıdır. En iyisi sadece birkaç dakika ile başlayarak her gün meditasyon yapmaktır. Bu ilk birkaç dakikadan sonra kısa bir ara verebilir ve tekrar devam edebiliriz. Bu şekilde meditasyon yapmak bir saat oturacağımız bir işkence seansından çok daha iyidir.
Nefes Üzerine Meditasyon
Çoğu kişinin ilk meditasyon deneyimi genelde sessizce oturarak nefese odaklanmaktır. Bu stresli olduğumuz zamanlarda sakinleşebilmek için de oldukça yararlıdır.
- Burundan normal nefes alın -çok hızlı veya çok yavaş ya da çok derin veya çok yüzeysel olmasın.
- Nefese iki yerden birinde odaklanın -burundan girip çıktığı yer eğer uykulu isek enerjiyi yükseltmek için yararlıdır ve eğer zihnimiz düşünceden düşünceye dolaşıp duruyorsa da topraklanmak için karnımızın içe ve dışa doğru hareket ettiği yerdeki hisse odaklanın.
- Her nefes alışverişi bir döngü sayarak on kez farkındalıkla nefes alıp verin -eğer zihin düşüncelere kapılıp gidiyorsa dikkatinizi yeniden nazikçe nefese odaklayın.
Bu zihinlerimizi kapattığımız anlamına gelmez. Asıl iş dikkatimiz dağılır dağılmaz bunu fark ederek geri getirmek veya eğer ağırlaşmış ve uykulu hissediyorsak kendimizi uyandırmakta saklıdır. Bu kolay değildir! Zihnimiz ağırlaştığında veya düşünceden düşünceye sürüklendiğinde bunu fark etmeme eğilimindeyizdir -özellikle de kızgın olduğumuz birini aklımıza getirmek gibi olumsuz bir duygu buna eşlik ediyorsa. Ancak nefes dikkatimizi tekrar odaklayabileceğimiz şekilde her zaman orada ve sabittir.
Nefes Üzerine Meditasyon Yapmanın Faydaları
Stresle mücadele etmekteki yardımının yanı sıra nefes üzerine meditasyonun başka faydaları da vardır. Eğer ‘aklımız bir karış havada’ dedikleri türden birisiysek nefese odaklanmak topraklanmamızda bize yardım edecektir. Nefes meditasyonları Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bazı hastanelerde olduğu gibi ağrı tedavisinde kullanılmak üzere uyarlanmıştır. Yalnızca fiziksek acıyı gidermekle kalmaz ayrıca duygusal acıları da azaltabilir.
Başkalarına Karşı Sevgi Hissi Oluşturmak
Nefes üzerine meditasyon yaparak zihinlerimizi sakinleştirdiğimizde bu açık ve uyanık ruh halini başkalarına karşı sevgi hissi geliştirmek için de kullanabiliriz. Başlangıçta sadece ‘Şimdi herkesi seviyorum’ deyip gerçekten de bunu hissedemeyiz. Bunun arkasında bir güç yoktur. Sevgi hissini geliştirmek için mantıklı bir düşünce süreci kullanırız:
- Tüm yaşayan varlıklar birbiriyle bağlantılıdır, hepimiz burada birlikteyiz.
- Herkes mutlu olmayı istemek ve mutsuz olmayı istememekte aynıdır.
- Herkes sevilmek ister, hiç kimse sevilmemek ve göz ardı edilmek istemez.
- Bütün varlıklar kendim dahil aynıdır.
Hepimiz birbirimize bağlı olduğumuzdan şöyle hissederiz:
- Herkes mutlu olsun ve mutlu olacak nedenlere sahip olsun. Eğer herkes mutlu olsa ve hiç kimsenin bir sorunu olmasa ne kadar da harika olurdu.
Bunun üzerine düşünerek kalplerimizden güneş gibi sıcak, sarı bir ışığın her yöne herkes için hissettiğimiz sevgiyle parladığını imgeleriz. Eğer dikkatimiz dağılırsa ‘Herkes mutlu olsun’ hissine odaklanarak dikkatimizi geri getirebiliriz.
Günlük Yaşam için Meditasyon
Eğer bu türden meditasyonları uygularsak günlük hayatta kullanacağımız araçları geliştirmiş oluruz. Nihai amaç zihnimizi bütün bir gün boyunca nefese odaklayabilmek değil istediğimiz zaman genel anlamda odaklanmış olabilmekle edindiğimiz özellikleri kullanabilmektir. Eğer biriyle sohbet ederken tek düşünebildiğimiz “Ne zaman susacaklar?” düşüncesiyse meditasyon pratiği “Bu kişi de tıpkı benim gibi sevilmek ve dinlenilmek isteyen bir insan.” düşüncesine olanak sağlar. Bu sayede meditasyon kişisel hayatlarımızda ve başkalarıyla olan etkileşimlerimizde bize yardım eder.