Оюун судлахуйн долоон хэсэгт сургаал

(Тогмэ Зангпогийн тайлбарт хувилбар)

Их нигүүсэнгүй сэтгэлд мөргөм үү.

Нэгдүгээр хэсэгт сургаал: Зэхэл бүтээл

Эхэнд нь зэхэл бүтээлд суралц [эрдэнэт хүний төрөл, үхэл ба мөнх бус, үйлийн үр, орчлонгийн зовлон].

Хоёрдугаар хэсэгт сургаал: Бодь сэтгэлд бодитой суралцах

Үнэмлэхүй бодь сэтгэлд суралцах

Үзэгдэл бүгд зүүд мэт хэмээхийг тунгаа. Танин мэдэх нь гарах үгүйн мөн чанарыг олж хар. Ерөндөг тэр нь өөрийг чөлөөлөх. Мөрийн уг чанар нь бүхнийг багтаах сууринд орших. Бясалгалын завсарт илбийн хүн мэт үйлд.

Янагуух бодь сэтгэлд суралцах

Өгөх, авахыг хийн дээр хөлөглөж тэдгээр бүгдэд ээлжлэн суралц.

[Гуа сайхан, гуа бус, алинч биш] тэрхүү гурван орны [тачаангуй, урин (уур), мунхаг] гурван хор (авахуй) [тачаангуй үгүй, урин (уур) үгүй, мунхаг үгүй] гурван буяны үндэс (өгөхүй) явдал бүгдийн үг тэдгээрт суралц.

Авахуй дор өөрөөс эхлэх дарааллыг баримтал.

Гуравдугаар хэсэгт сургаал: Муу шалтгаан бүнийг гэгээрлийн мөрд урвуулах

Явдлаар урвуулах

Орон хийгээд суугчид нь хилэнцээр дүүрэхийн цагт муу шалтгаан бүхнийг гэгээрлийн мөрд урвуулагтун, үүний тулд нэг л зүйлийг [өөрийг эрхэмлэх үзлийг] уршгийн үндэс хэмээн үлдэн хөөж хамаг амьтанд их асрахуй сэтгэл төрүүлэх дор бясалга.

Үзлээр урвуулах

Эндүүрсэн үзэгдлийг Бурханы дөрвөн лагшинд үзэх хоосон чанар нь зүйрлэшгүй сахиус.

Ажил үйлдвэрээр урвуулах

Эрхэм дээд арга нь [(1) чуулганыг (буян, эерэг хүч) хураах, (2) түйтгэрийг (өөрийн сөрөг хүч) арилгах, (3) бүднэр дор (ад зэтгэр) балин өгөх, (4) номын сахиусны үйлс дор даатгах] дөрвөн үйлийг багтаах. (Иймээс) юу тохиолдовч түүнийг нэн түргэн бясалгалд ав.

Дөрөвдүгээр хэсэгт сургаал: Нэгэн насандаа бүтээлийг хураангуйлах

Энэ насны таван хүч

Товчилбоос, сургаалын шим нь таван хүч [(1) сэтгэхүйн (шидэх) хүч, (2) цагаан хөрөнгөний хүч, (3) дадлагын хүч, (4) арилгах (асар хашраан залхаах) хүч, (5) ерөөлийн хүч].

Үхэх үесийн таван хүч

Сэтгэл нь төрөл дамжих их хөлгөний увдис нь таван хүч тэдгээр болох ба түүнд явдал мөрийг эрхэмлэгтүн.

Тавдугаар хэсэгт сургаал: оюун судлахуйн хэмжээ

Хэрэв миний бүтээсэн ном бүхэн [өөрийг эрхэмлэх үзлийг хорих] нэгэн сэтгэхүйд хурваас;

Хэрэв [өвөр хийгээд бусад] хоёр гэрчийн эрхэмийг [өөрийгөө] сонгон, [(1) бусдыг эрхэмлэн бодогч сайхан сэтгэлт их нэгэн; (2) буянд суралцсан их нэгэн; (3) хилэнцийг буцаах бэрхшээлийг давагч их нэгэн; (4) сахилыг дээдлэн баригч их нэгэн; (5) бодь сэтгэлээс уяатай их бүтээлч болоо юу хэмээн шинжвээс];

Сэтгэлдээ ямагт амгалантай;

Хэдийгээр алгсарсан ч [өөрийг эрхэмлэх үзлийг хорьж] чадах гэмээ нь би үнэхээр судалсан мөн.

Зургадугаар хэсэгт сургаал: оюун судлахуйн арван найман тангараг

(1-3) Ерөнхий гурван утга дор үргэлжид суралцагтун: [Оюун судлахуйн ам авсан тангараг лугаа хэзээ ч бүү хагацаж үйлд. Оюун судлахуйг тоомжиргүй байдлаар алдаж бүү үйлд. Садан хийгээд садан бус, хүн хийгээд хүн бус дор алагчлалгүй үйлд.]

(4) Санаагаа урвуулах агаад өөрөө тэгш орш.

(5) Бусдын сул талыг өгүүлж бүү үйлд.

(6) Бусдын зүгийг (бурууг) үл санагтун.

(7) Аль хүч ихтэй өөрийн хилэнцийг эхлээд арилга.

(8) Үрийг горилох бүгдийг тэвчигтүн.

(9) Хор идэхийг тэвч.

(10) Хилэнц илт болох даруй түүнийг дар.

(11) Муулсны хариуд тэднийг эргүүлэн бүү муушаа.

(12) Отон байж эргүүлэн бүү хорло.

(13) Гэмийг нь бүү уудлагтун.

(14) Хайнагийн ачааг үхэрт бүү тох.

(15) Хурдан гүйж, уралдах лугаа адилаар бүү оч.

(16) Гүрэм заслыг ертөнцийн ажил үйлдвэрт бүү үйлд.

(17) Бурханыг чөтгөрт бүү буулга.

(18) (Өөрийн) жаргалыг (бусдын) зовлонд бүү эрэлц.

Долдугаар хэсэгт сургаал: Хандлагын сургаалын хорин хоёр суртгаал

(1) Йог бүгдийг [бусдад илүүтэй туслах] нэг [санаагаар] үйлд.

(2) Хилэнц бүгдийг [өгөхүй хийгээд авахуйн] нэг [бүтээлээр] хорь.

(3) Буяны эхэнд, сүүлд хоёр үйлийг үйлд [бусдад туслах сэдэл төрүүлж, эерэг хүчийг зориул].

(4) [Зовлон, жаргал] аль нь ч гарсан оюун судлахуйн анхааран авлагыг орхигдуулж бүү үйлд.

(5) [Ерөнхий номын тангараг болон оюун судлахуйн эдгээр тангаргийг] аль алиныг амь лугаа холбон сахь.

(6) [Нисваанисыг танин барих, ерөндөгийг шүтэх, түүний үргэлжлэлийг таслахын] бэрхшээл хатуужлыг шамдлаар мэдэж үйлдсэнээр тэр гурав дор суралц.

(7) [Ном үйлдэхийн уг болсон багш лугаа учрах, сургаалыг дагах, зохих нөхцөл] гурван зүйлийг бүрдүүл.

(8) [Багш дор бишрэлтэй, сургаалыг бүтээх дуршилтай, санамсар, мэдэмсэр хоёроор сургаалыг сахих] тэдгээр гурвыг доройтуулж бүү үйлд.

(9) [Бие, хэл, сэтгэлийг бусдад туслах буянд тохох] эдгээр гурвыг үл назгайруул.

(10) Орныг алагчлахгүйгээр ариун үйлд.

(11) Орон бүхэнд суртгаалыг дэлгэр хийгээд гүнзгий (үйлдэхийг) эрхэмлэ.

(12) (Ойр хэмээн) хойш тавих тэдгээр орныг тусад нь бясалга.

(13) Нөхцөл бүрдэхээс шалтгаалж үл үйлд.

(14) Өнөөдрөөс эхлэн бүтээ.

(15) Буруу бүү ойлго.

(16) Завсарлагагүй үйлд.

(17) Эрс шийдэмгий суралц.

(18) Шинжлэх, шалгах хоёроор өөрийг чөлөөл.

(19) Хохиров хэмээн бүү бясалга.

(20) Олны дэргэд гутаан доромжловч уурлаж унтууцаж бүү үйлд.

(21) Өчүүхэн шалтгаанд баярлаж бас бүү гунь.

(22) Талархал тэргүүтнийг хүлээхийн тулд тусыг бүү үйлд.

Төгсгөлийн бадаг

(Тэр мэтийг үйлдэж) цөвүүн цагийн [нас, нисваанис, үзэл, амьтан, цаг доройтох] таван цөвүүн дэвэрсэн үед муу шалтгаан бүхнийг гэгээрлийн мөрд урвуул.

Энэхүү сургаалын увдис нь сэрлингпа ламаас ирсэн мөн.

Урьдын хийсэн үйлийн үр хийгээд суралцсаны үрд (энэхүү бүтээлийг) машид дээдлэн өөрийг эрхэмлэх сэтгэлийг номхруулах анхааран авлагыг зовох хийгээд доромжлолыг үл анхааран эрэлцэв. Одоо би үхэхэд харамсах зүйл үгүй.

Top