སྤྱི་བཤད་དང་བསྐྱར་ཞིབ།
སྤྱིར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ལ་མཐའ་མེད་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང་མོས་པ་མཐའ་ཡས་པར་གསུངས་ཡོད། དེ་དག་ཀྱང་བསྡུས་ན་ཐེག་པ་རིམ་པ་གསུམ་ནང་བསྡུས་ཡོད་དེ། ཐེག་དམན་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྔགས་བཅས་ཡིན། མདོ་དང་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་དེ་དག་ཚང་མ་བོད་ནང་ཆ་ཚང་མ་ཉམས་པར་བཞུགས་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་བོད་ནང་དར་བའི་སྤྱིར་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་རྣམས་རྙིང་མ་དང་གསར་མ་ཞེས་གཉིས་སུ་ཕྱེས་ཡོད། གསར་མའི་ནང་ས་སྐྱ་དང་། བཀའ་བརྒྱུད། བཀའ་གདམས་བཅས་དང་། ཕྱི་མ་བཀའ་གདམས་ནི་ཇོ་བོ་རྗེ་དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤ་ལས་དར་ཞིང་ཕྱིས་སུ་རི་བོ་དགེ་ལུགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཆགས།
བཀའ་གདམས་རྒྱུད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྦྱོང་གི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཤུགས་རྐྱེན་གཏིང་ཟབ་པོ་ཐེབས་ཡོད། དགེ་ལུགས་སྲོལ་རྒྱུན་ནང་གཙོ་བོ་དཔལ་མགོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་ཁོང་གི་རྒྱ་གར་བའི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་པ་ལས་ཐད་ཀར་བྱུང་བའི་རྒྱ་ཆེན་སྤྱོད་རྒྱུད་ཐོག་དམིགས་བསལ་གཙོ་འདོན་གནང་སྲོལ་ཡོད།
ང་ཚོས་གོང་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན། ཆོས་ཉམས་ལེན་གྱི་ཐོག་ལ་སླེབས་སྐབས། ང་ཚོའི་སེམས་དང་སེམས་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཆོས་དང་མཐུན་པ་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཡིན། འདུལ་བ་འཛིན་པའམ་ཆོས་བྱེད་མཁན་ཟེར་དུས་ཁ་ཙམ་ཚིག་ཙམ་བྱ་རྒྱུ་མེད་པར་ཉམས་ལེན་པ་སོ་སོའི་ཁམས་དང་མོས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཐོག་ནས་ངེས་པར་དུ་སེམས་ནང་ཉམས་ལེན་དུ་འགེལ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ནང་པའི་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ཆོས་ངོ་མ་རེད་ཅེས་པའི་ཚོར་བའི་ཐོག་ནས་ཕྱོགས་ཞེན་གྱི་མཐར་མི་ལྷུང་བ་བྱེད་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ། ༸པན་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཞི་པ་བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཕྱག་ཆེན་རྩ་བའི་ནང་། ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོའི་མིང་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོག་ནས་བལྟས་ན། སྲོལ་རྒྱུན་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད། འོན་ཏེ་གསུང་རབ་དང་། གཏན་ཚིག་རིག་པ། སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་མྱོང་བཅས་ལ་ཕྱུག་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞིག་གིས་བརྟགས་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་དོན་ནི་གཅིག་ཏུ་བབས་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཕྱོགས་རིས་དང་ཉེ་རིང་མེད་པའི་སྤྱོད་ཚུལ་ཐོག་ནས་ཆོས་ལ་འཇུག་རྒྱུ་དེ་ཤིན་ཏུ་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད།
ང་ཚོས་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོའི་སློབ་མ་ནམ་མཁའ་དཔལ་གྱིས་མཛད་པའི་བློ་སྦྱོང་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱི་གཞུང་འདི་གཞིར་བྱས་ནས་ཆོས་ཁྲིད་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡོད། གཞུང་འདི་ནི་དགེ་བཤེས་འཆད་ཁ་པས་མཛད་པའི་བློ་སྦྱོང་དོན་བདུན་མའི་འགྲེལ་པ་ཡིན། བློ་སྦྱོང་དོན་བདུན་ནི།
- སྔོན་འགྲོ་རྟེན་གྱི་ཆོས་སེམས་པ་དང༌།
- དངོས་གཞི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྦྱོང་བ་དང༌།
- རྐྱེན་ངན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དུ་བསྒྱུར་བ།
- ཚེ་གཅིག་གི་ཉམས་ལེན་དྲིལ་ནས་བསྟན་པ།
- བློ་འབྱོངས་པའི་ཚད།
- བློ་སྦྱོང་གི་དམ་ཚིག
- བློ་སྦྱོང་གི་བསླབ་བྱ་བཅས་བདུན་ནོ།།
སྔོན་འགྲོ་མཇུག་རྫོགས་པ།
ད་ལྟ་བར་དུ་ང་ཚོས་སྔོན་འགྲོ་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཉམས་ལེན་སྐོར་ལ་བཤད་ཡོད། གོང་དུ་འགྲེལ་བཤད་བྱས་པ་བཞིན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་བཅས་ང་ཚོས་ལམ་རིམ་གྱི་གནད་ཀུན་ལ་སྦྱོང་གི་ཡོད། དལ་འབྱོར་མི་ལུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན། ང་ཚོར་ཡོད་པའི་དལ་བ་དང་འབྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ནམ་ཞིག་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པ་བྱུང་ན། དེ་དག་བེད་སྤྱོད་གནད་ལ་སྨིན་པ་ཞིག་གཏོང་ཐུབ། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ང་ཚོར་གང་ཐོབ་པ་དང་གང་ཡོད་པ་ལ་རང་ངོས་ནས་ཡིད་སྨོན་བྱེད་ཐུབ་ན། དེ་ལས་ཁེ་ཕན་ལེན་པར་ང་ཚོས་རང་འགུལ་ངང་འཇུག་འདོད་ཀྱི་བློ་སྐྱེ་གི་ཡོད།
གོ་སྐབས་དེ་དག་ཤོར་སླ་པོ་ཡོད་པའི་ཚུལ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན་འཆི་བ་དང་མི་རྟག་པར་དྲན་ཤེས་སྟེན་དགོས་པ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནས་འཆི་བའི་ཚེ་ཆོས་དང་ང་ཚོའི་སེམས་རྒྱུད་དུ་བསགས་པའི་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་མ་གཏོགས་གཞན་གང་གིས་ཀྱང་ཕན་མི་ཐོགས་པ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་འདྲ་མིན་དང་ཉམས་ལེན་རྣམས་ང་ཚོའི་སེམས་རྒྱུད་དུ་སྒྲིལ་བར། འཆི་བ་ངེས་པར་དུ་དྲན་དགོས་པ་ཡིན། གཞན་མ་གཏོགས་ང་ཚོའི་འབད་བརྩོན་རྣམས་ཡག་པོ་ཞིག་མི་ཡོང་། ང་ཚོས་གནའ་བོའི་བོད་དང་རྒྱ་གར་གྱི་མཁས་གྲུབ་གཉིས་ལྡན་གྱི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་ད་ལྟའི་ཆར་རང་གི་མི་ཚེ་གང་པོ་ཆོས་ཉམས་ལེན་གནང་ནས་བཞུགས་མཁན་ཉམས་ལེན་པ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད། མའེ་སོར་ (Mysore) ནང་ལ་ཁ་ཤས་ཡོད། རྡ་རམ་ས་ལའི་རི་སྟེང་གི་བྲག་ཕུག་ནང་དུའང་ཁ་ཤས་ཡོད། ཁ་ཤས་ལ་དྭགས་ལ་ཡོད། དེ་མིན་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཁུལ་གཞན་ནང་དུའང་ཡོད། འོན་ཀྱང་སུ་གཅིག་ལའང་འཆི་མེད་ཚེ་རིང་ཐོབ་མེད་ལ་སུ་གཅིག་ཀྱང་གཏན་དུ་གནས་མི་ཐུབ།
ང་ཚོ་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་སྟངས་གང་ཞིག་ནང་ཡོད་ཀྱང་ཁྱད་པར་མེད། གལ་ཆེ་ཤོས་ནི་སོ་སོའི་སེམས་རྒྱུད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཆེད་དལ་འབྱོར་གྱི་མི་ལུས་འདི་བེད་སྤྱོད་ཚུལ་བཞིན་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཞིག་འདིང་དགོས། དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་སོགས་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་ནང་ང་ཚོས་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་ཐུབ་པའི་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་ཡོད། ང་ཚོས་རིམ་པ་གང་ཞིག་ཏུ་འཇུག་རྒྱུའི་ཆོད་སེམས་ཡོད་ཀྱང་ཁྱད་པར་མེད། གཙོ་བོ་ནི་ང་ཚོས་སེམས་དང་སྙིང་ཁོང་རུས་པའི་གཏིང་ནས་ཆོས་ལ་བློ་ཁ་གཏོད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། མི་སྐྱ་ཚོས་ཀྱང་སེམས་སྦྱོང་བརྡར་བྱས་ནས་འདུལ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ། བརྟག་དཔྱད་བྱས་ཏེ་ལྟ་ཚུལ་གང་ནས་བལྟས་ཀྱང་དེ་ནི་བདེན་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ཐུབ། གཞན་ལ་བཤུ་གཞོག་བཏང་ནས་ཁེ་ཕན་ལེན་མཁན་གྱི་ང་རྒྱལ་དང་ཁེངས་དྲེགས་ཅན་གྱི་མི་ཞིག་ལ་རྟག་ཏུ་སེམས་ནང་མི་སྐྱིད་པ་དང་བྱུས་ཉེས་ཤ་སྟག་ཡོང་གི་ཡོད། ཐ་ན་ང་ཚོ་དམིགས་བསལ་ཆོས་པ་ཞིག་མིན་ཀྱང་། སེམས་བཟང་པོ་ཞིག་རྒྱུད་ལ་སྦྱོང་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། ཅི་སྟེ་ང་ཚོ་དངོས་སུ་ཆོས་པ་ཞིག་ཆགས་ན། ཚེ་འདི་པ་ཙམ་གྱིས་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་མི་གཏོང་བར། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ཕན་ཆད་བསམ་བློ་བཏང་ནས་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་འབད་བརྩོན་བྱེད་ངེས་ཡིན།
སྐྱེ་བ་འདི་དང་ཕྱི་མ་གང་གི་ཆེད་དུ་ང་ཚོས་ལས་ཀ་ག་རེ་བྱས་ཀྱང་། རང་རྒྱུད་ཡར་རྒྱས་དང་། འཚར་ལོངས། མི་ཡག་པོ། མི་བཟང་པོ་སོགས་ཡོང་ཆེད་ང་ཚོས་ག་ཚོད་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས། དེ་ལྟར་བྱུང་ན། ང་ཚོ་རང་ཉིད་སྐྱིད་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནང་སྐྱིད་པོ་ཡོང་ཐུབ། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་སྐྱེ་བ་འདིའི་ནང་རང་ཉིད་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུ་དང་རང་རྒྱུད་དུ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ནུས་པ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཕྱིར་འབད་བརྩོན་བྱས་ན། འཆི་བའི་ཚེ་དུས་ཚོད་ཆུད་ཟོས་སུ་བཏང་བར་འགྱོད་པ་དྲག་པོ་བྱས་ནས་ཤི་དགོས་པ་ཆགས་ཀྱི་མེད། དེར་བརྟེན་འཆི་བའི་ཚེ་འགྱོད་པ་མི་ཡོང་བ་ཞིག་ངེས་པར་དུ་བྱེད་དགོས། སེམས་ལྷོད་ལྷོད་བྱས་ཞི་བདེའི་ངང་འཆི་ཐུབ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་ནི་འཚོ་བའི་རིང་རང་གི་སེམས་རྒྱུད་དུ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ནུས་པའམ་བག་ཆགས་འཇོག་རྒྱུ་དེ་ཡིན། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་འདིའི་ནང་ལས་བཟང་པོ་བྱས་ཏེ་བག་ཆགས་ཡག་པོ་འཇོག་ཐུབ་ན། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་དེའི་འབྲས་བུ་བཟང་པོ་མྱོང་ཐུབ། དེ་ལྟར་གནས་སྟངས་གང་ས་ཅི་ཐད་ནས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཏེ། མུ་མཐུད་སེམས་རྒྱུད་ཡར་རྒྱས་སོང་ནས་མི་ཚེ་དོན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ།
སྐྱེ་བ་འདིའི་ནང་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་འདིར་ལམ་ལྔ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་དངོས་སུ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་ཐུབ་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་དེའི་འབྲས་བུ་སྨིན་ནས་རྟོགས་པ་མཐོ་བའི་འཕགས་པའི་གོ་འཕང་འཐོབ་རྒྱུའི་རེ་བ་དང་བཅས་ཤི་ཐུབ།
ངེས་འབྱུང་།
གཞུང་འདིའི་སྔོན་འགྲོའི་ནང་། ང་ཚོས་ངེས་འབྱུང་ངམ་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་འདོད་ཀྱི་ཆོད་སེམས་ཀྱི་སྐོར་གོ་སྡུར་བྱས་ཡོད། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དཀའ་ངལ་ཚང་མའི་ཐོག་བསམ་བློ་མ་བཏང་ན། ངེས་འབྱུང་གི་བསམ་པ་ནམ་ཡང་སྐྱེ་མི་ཐུབ། དེར་བརྟེན་འཁོར་བར་སྐྱོ་ཤས་སྐྱེ་བ་དང་སེམས་གཏིང་ནས་ཐར་འདོད་ཀྱི་འདུན་པ་སྐྱེད་ཆེད་འཁོར་བའི་གནས་སྟངས་ཚང་མ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ།
གདུལ་བའི་གཞུང་ནང་། སྐྱེས་པའི་མཐའ་མ་འཆི་རྒྱུ་དང་། །མཐོ་བའི་མཐའ་མ་ལྷུང་རྒྱུ། །འདུས་པའི་མཐའ་མ་བྲལ་རྒྱུ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས། དེ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན། ང་ཚོས་སྐྱེ་བ་ལ་ཐོག་མ་མེད་ཚུལ་བརྗོད་མི་དགོས་པར། ང་ཚོས་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མཐའ་མ་བྲལ་དགོས་ཤིང་། དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་འདིའི་ནང་ཡོང་གི་ཡོད། ཚེ་འདི་སྣང་གི་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དངོས་པོ་ཇི་ཙམ་ལོངས་སྤྱོད་བྱས་ཀྱང་། མཐའ་མ་ཐམས་ཅད་བཞག་ནས་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བའི་རྒྱུན་འཁོར་རྫོགས་མཐའ་མེད་པ་འབྱུང་བའི་ཐོག་མ་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། གཙོ་བོ་ནི་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འབྱུང་བའི་སྐྱེ་འཆིའི་གནས་སྟངས་དེ་ཡིན། དེ་ཡང་འཆི་བ་ཐོག་ཏུ་བབས་ཚེ་སོ་སོ་གཅིག་པུས་མྱོང་དགོས། ང་ཚོས་བསམ་བློ་དེ་ལྟར་གཏོང་ཐུབ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྦྱིན་པ་སོགས་ཕར་ཕྱིན་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་ཐབས་བྱས་ཏེ། དགེ་བའི་ལས་སམ་ནུས་པ་གསོག་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་མཐོང་ཐུབ།
ང་ཚོས་སོ་སོར་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་རྟོན་མི་རུང་བར་ནམ་ཞིག་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་ཐབས་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་བརྟན་ཆ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སོ་སོའི་ལུས་འདི་ལའང་ཡིད་རྟོན་མི་རུང་བ་དང་། ང་ཚོས་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་གནས་སྟངས་དང་རྒྱུ་ནོར་ལའང་ཡིད་རྟོན་མི་རུང་། དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་འཇགས་མི་ཡོང་། མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་བཤེས་སྤྲིངས་ནང་། དཔེར་ན། ན་བ་དང་། རྒ་བ། འཆི་བ། གང་འདོད་པ་དེ་མི་ཐོབ་ཅིང་། མི་འདོད་པ་དེ་ཐོབ་པ་སོགས་ང་ཚོས་མྱོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལམ་དཀའ་ངལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་འགྲེལ་བརྗོད་མཛད་ཡོད།
གནད་དོན་འདི་དག་ནི་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་མཛད་པའི་ལམ་རིམ་ཆེན་མོའི་ནང་། སྡུག་བསྔལ་དྲུག་དང་། སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད། སྡུག་བསྔལ་གསུམ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འགྲེལ་བཤད་ཞིབ་ཕྲ་གནང་ཡོད། མདོར་ན། ཇི་སྲིད་ང་ཚོ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་ནས་འཁོར་བའི་ནང་སྐྱེ་བ་བླངས་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་མ་གཏོགས་གཞན་གང་ཡང་མི་ཡོང་། ང་ཚོའི་རྒྱུད་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་བསགས་ནས་ཡོད་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྒྱུ་ཡིན་པ་ངེས། རྒྱུ་དེ་དག་སྨིན་པར་ཕྱིའི་རྐྱེན་གྱིས་རོགས་བྱེད་ཀྱང་རྒྱུ་དེ་དག་རང་གི་རྒྱུད་ལ་སྔ་ནས་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་གི་ཡོད། དཔེར་ན། དངོས་སུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་སྐབས། ང་ཚོའི་ལུས་ལ་ན་ཚ་འབྱུང་བ་དང་། རྨས་སྐྱོན་འབྱུང་བ། ན་ཟུག་སོགས་མྱོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད།
ང་ཚོས་མིའི་ལུས་རྟེན་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་སྐབས། དེ་ནི་ཞེན་ལོག་སྐྱེ་བའི་ཕ་མའི་ཁུ་ཁྲག་འདུས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་། གཞན་གང་ཡང་མིན། ང་ཚོས་མིའི་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་ཚུལ་ལ་བལྟས་ན། ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ངེས། དམིགས་བསལ་མིའི་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་ལྤགས་དེ་བཤུས་ན། ཡིད་དུ་འོང་བ་ཅི་ཡང་མེད། མི་སུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཕྱིའི་སྣང་ཚུལ་ཙམ་ལས་ལུས་ཀྱི་ནང་ལོགས་སུ་གང་ཡོད་པ་དངོས་སུ་མི་མཐོང་།
མིའི་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མི་གཙང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དེ་ཕྱི་རོལ་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་མིན་པར་དེའི་རང་བཞིན་ལས་བྱུང་། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་ཐིག་ལེ་དང་ཁུ་ཁྲག་ཞ་ལའི་སྟེང་ནས་མཐོང་ན། ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མི་མཐོང་། མི་ཚང་མས་སྐྱུག་མེར་ལང་དགོས་པ་ཞིག་དང་མདོག་ཉེས་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གི་ཡོད། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་ང་ཚོའི་ལུས་པོ་འདིའི་རྒྱུ་ཡིན། དེར་བརྟེན་རང་གི་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཀྱང་མེད། འོན་ཏེ་ང་ཚོའི་ལུས་འདི་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་བ་འདི་ནི་རྦད་དེ་ལྟ་ཚུལ་ནོར་བ་ཞིག་ཡིན་ཅིང་། རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་དང་མི་དགེ་བའི་བསམ་བློ་ཡོངས་རྫོགས་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བའི་རྐྱེན་ཡིན། དཔེར་ན། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་། མི་ཤེས་པ་ལྟ་བུ། ཉོན་མོངས་འདི་དག་ཚང་མ་ཟག་བཅས་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་འདི་ལ་ཞེན་ནས། ང་དང་། ངའི་ལུས་སོགས་ལ་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་གི་ཡོད། དེ་ལྟ་བུའི་ཞེན་འཛིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་གཞན་ཚང་མའི་གཞི་རྟེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ལུས་རྟེན་འདི་བེད་སྤྱོད་ཚུལ་བཞིན་དུ་མ་བཏང་ན། ལུས་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་བྱ་བ་ག་རེ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དང་པོ། མའི་མངལ་ནང་ཨ་མ་ལ་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་བཟོ་བ་དང་དེ་ནས་བཙའ་བའི་སྐབས་བཟོད་པར་དཀའ་བའི་ན་ཟུག་སྟེར་ཞིང་རིམ་གྱིས་འབྲེལ་ཡོད་གཞན་ཚང་མར་དཀའ་ངལ་དང་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་བཟོ་གི་ཡོད། དེ་བཞིན་ལུས་པོ་རང་ཉིད་ལ་ལྟ་རྟོག་ཆེད་དཀའ་སྡུག་མང་པོ་མྱང་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་ལུས་རྟེན་འདི་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་ཞིག་མ་བཏང་ན། དཀའ་ངལ་གྱི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ལས་མ་འདས། འདི་ལྟ་བུའི་ལུས་ང་ཚོས་ཐོག་མ་མེད་པའི་སྐབས་ནས་བཟུང་བླངས་ཡོད།
འཁོར་བ་འདི་རྟག་ཏུ་རྒྱ་མཚོའི་དཔེར་བླངས་ན། ང་ཚོས་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་མཐའ་གཞལ་དུ་མེད་པའམ་ཚད་མཇལ་མི་ཐུབ་པ་བཞིན། ད་ལྟ་བར་དུ་བླངས་པའི་མིའི་ལུས་རྟེན་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་དཀའ་ངལ་དང་རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སོགས་ལ་བསམས་ན། ང་ཚོས་ཚད་མཇལ་མི་ཐུབ། ང་ཚོས་ཚོང་ལས་སམ་ལས་དོན་གང་འདྲ་ཞིག་གཉེར་ཡོད་ཀྱང་མི་རིང་བར་ང་ཚོའི་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས་རྒུད་དུ་སོང་ནས་སེམས་ནང་སྐྱོ་སྣང་ཤས་ཆེ་བ་དང་ལུས་སྟོབས་ཞན་པོར་འགྱུར་བ་དང་། དབང་པོ་རྣམས་ཉམས་ཏེ། ག་ལེར་ལུས་པོ་རྒས་ནས་ཉམས་ཐག་པོར་འཆི་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་རང་གཞན་ཚང་མས་མྱོང་དགོས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཞིག་ཡིན། དེ་བདེན་པ་མ་རེད་དམ། རྒ་བ་ནི་ཇི་འདྲའི་སྐྱོ་བ་ལ་ཨང་། ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ཚང་མས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། གལ་སྲིད་ན་ཚ་ཞིག་ཕོག་ན་སེམས་ནང་མི་བདེ་བ་དང་། སྨན་བཅོས་སྣ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་དགོས་ཤིང་སྨན་བཅོས་ནི་སྤྱིར་བཏང་ནས་འགྲོ་སོང་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་དེའི་ཐད་ལྟ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཚང་མའི་ཐོག་ནས་བལྟས་ན། ང་ཚོའི་ལུས་པོ་འདི་སྡུག་བསྔལ་བཟོ་མཁན་གཙོ་བོ་དེ་ཡིན། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ན་བ་དང་། རྒ་བ། འཆི་བ་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད། ང་ཚོས་འཚོ་བའི་སྐབས་ལུས་རྫིག་པོ་ཅི་ཙམ་བཟོས་པ་དང་། བདེ་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ནམ་ཞིག་ལུས་འདི་འཇིག་འགྲོ་གི་ཡོད། དེར་བརྟེན་རྒ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་མཉམ་དུ་མྱོང་དགོས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། ང་ཚོས་ལུས་པོ་འདི་རྟག་ཏུ་བདེ་པོ་ཐང་པོ་བྱས་ཉར་མི་ཐུབ།
འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི།
ཐར་པ་མངོན་དུ་བྱེད་དགོས་མིན་ལ་གཞིགས་ན། དེ་ནི་ངེས་པར་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན། འོན་ཏེ་ང་ཚོས། “གལ་སྲིད་རང་ལ་ཐར་པ་ཐོབ་ན། ངས་ངལ་གསོ་ཡག་པོ་ཞིག་རྒྱག་ཐུབ།” ཅེས་བསམ་བློ་འཁོར་ན་ཐར་པ་འཐོབ་མི་ཐུབ།
མི་ཚང་མར་སྡུག་བསྔལ་དང་དཀའ་ངལ་ཚང་མ་སྤངས་པའི་འགོག་བདེན་འཐོབ་འདོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོས་དཀའ་ལས་མ་བརྒྱབ་པར་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་རེ་བ་བྱས་བསྡད་ན་འབྲས་བུ་ཅི་ཡང་མི་ཡོང་། ང་ཚོས་སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་གང་ཡིན་ལྟ་དགོས། ཟག་བཅས་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཕུང་པོ་དེ་ཉོན་མོངས་དང་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ང་ཚོའི་སེམས་འདུལ་ཐུབ་མེད། སེམས་མ་དུལ་བ་ནི་མ་རིག་པ་དང་བདེན་འཛིན་ཡོད་པའི་དབང་གིས་ཡིན། དེ་ལྟའི་བདེན་འཛིན་ནི་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་།
གལ་ཏེ་ང་ཚོས་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ལ་ལྟ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་དག་གི་ཐོག་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། འགའ་ཞིག་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་འགའ་ཞིག་གི་ཡང་དག་པ་ཡིན། ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པའམ་ལོག་པར་ལྟ་བར་གཞིར་བྱས་ཡོད་སྟབས། དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ལ་ཡང་དག་པར་བལྟས་ན། ཉོན་མོངས་དེ་དག་གི་རྩ་བའི་རྒྱུ་མེད་པ་བཟོ་ཐུབ། དེ་ལྟར་ང་ཚོའི་སེམས་ནང་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ལ་ཡང་དག་པ་ལྟ་བའི་ཚུལ་དེ་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྟེ། དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་དང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་མཐུན་པ་དེ་ཞན་དུ་ཞན་དུ་འགྲོ་གི་ཡོད།
ཡིན་པ་མི་སྲིད་པའི་ཚུལ་དུ་གྲུབ་པའམ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་འཛིན་པའི་བློ་དང་ཡོངས་སུ་བྲལ་ཞིང་། དེ་དག་ཐམས་ཅད་འགོག་པའི་འགོག་བདེན་ཐོབ་པའི་སྐབས། ང་ཚོས་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་དྲི་མ་སྤོང་གི་ཡོད། དྲི་མ་དེ་དག་ནི་ཡུད་ཙམ་ལས་མི་གནས་ཤིང་གློ་བུར་བ་ཡིན་པ་ལས་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན། དེ་དག་ནི་བདེན་པར་གྲུབ་པར་འཛིན་པ་འགོག་པའི་ཐབས་ཀྱི་རིམ་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལྟའི་ལམ་དུ་ཞུགས་ནས་འགོག་པའི་བདེན་པ་ཐོབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཤིང་། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོགས་ཀྱི་ཡོད། གནས་སྟངས་འདིའི་ཐད་བྱ་རྒྱུ་ཅི་གང་མེད་ན། དཀའ་ལས་ཧ་ཅང་མང་པོ་རྒྱག་པས་དོན་སྙིང་གང་ཡང་མེད། ཡིན་ནའང་ང་ཚོར་དཀའ་སྡུག་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་དྲི་མ་རྣམས་སྤོང་རུང་ཡིན་པ་སོང་ཙང་། དབང་མེད་ཀྱིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འབྱུང་བའི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཐོག་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་འདྲ་སོང་ཙང་། ང་ཚོས་འཁོར་བ་ལས་ཐར་འདོད་ཀྱི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཞིག་བསྐྱེད་ནས་འགོག་བདེན་འཐོབ་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་ཕྱིར་འབད་བརྩོན་དངོས་སུ་བྱེད་དགོས།
ད་ང་ཚོས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རིགས་འདྲ་མིན་ལ་བལྟ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ། ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བཅས་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། གསུམ་པ་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། ང་ཚོའི་མྱོང་བའི་སྐད་ཅིག་རེ་རེའི་ནང་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་ཅིང་། ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོར་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཡིན། དེ་ནི་ལུས་དང་མྱོང་བའི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་འབྱུང་བའི་གཞི་དེ་ཡིན། ཕུང་པོ་ནི་ལས་ཀྱི་སྐུལ་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་ཞིང་། དེ་དང་མཉམ་དུ་ཉོན་མོངས་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་དེ་དག་མེད་པ་བཟོ་ཐུབ་ན། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱང་མེད་པ་བཟོ་ཐུབ། བྱས་ཙང་། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རིགས་གསུམ་པ་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་གཞི་རྩའི་དཀའ་ངལ་མཟོ་མཁན་དེ་ཡིན། དེའི་ནང་འཁོར་བ་ཚུད་ཡོད་པས། ང་ཚོས་ལྟ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མའི་སྒོ་ནས་འཁོར་བའི་སྐྱོན་དང་ཉེས་དམིགས་ཐོག་ལ་བསམ་མནོ་གཏོང་རྒྱུ་ངེས་བརྟན་བཟོ་དགོས། གལ་ཏེ་ང་ཚོ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་ན། འཁོར་བ་ལས་ཐར་བ་དང་། ཡང་ང་ཚོར་ནང་མི་ཁྱིམ་ཚང་དང་བུ་ཕྲུག་ཡོད་ན། འཁོར་བའི་ནང་འཁྱམས་ཀྱི་ཡོད་བསམས་ན། དེ་ནི་རྦད་དེ་ནོར་བ་རེད།
བདེན་པ་གཉིས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པའམ་དཀའ་ངལ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་སྟེ། ལས་ཉོན་གཉིས་ཡིན། དེས་ན་ང་ཚོས་དེ་གཉིས་མེད་པ་བཟོ་ཐབས་འདུག་མི་འདུག་ལྟ་དགོས། ཅི་སྟེ་དེ་དག་གཏན་དུ་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུ་ཡོད་པ་ང་ཚོས་ཤེས་ན། དེ་གཉིས་སྤངས་པའི་འགོག་བདེན་ནམ་སྤངས་པ་འཐོབ་སྲིད། དེ་འཐོབ་པར་ང་ཚོས་ལམ་བདེན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་ཐབས་བྱེད་དགོས། དེ་དག་ནི་གཏིང་ཟབ་ཤོས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན།
དཀའ་ངལ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཡག་ཤོས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོད། འདིར་ང་ཚོས་ཚེ་འདིའི་སྣང་ཤས་ཟློག་སྟེ་ཕྱི་མའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྦྱོང་ཚུལ་སྐོར་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོས་ཐར་པ་ཙམ་དོན་དུ་གཉེར་ནས་ཕྱི་མའི་སྣང་ཤས་ཟློག་ཐབས་སྐོར་ཤོད་ཀྱི་མེད། གཞུང་འདིའི་ནང་། ཚེ་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་ཉམས་རྟོགས་གང་ཡོད་ཀྱང་། ང་ཚོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་དམིགས་དགོས། དེ་ནི་གཞུང་འདིའི་ནང་གསུངས་པའི་ལམ་ཞིག་ཡིན།
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཉིས་སྦྱོང་བ།
བྱང་ཆུབ་སེམས་སྦྱོང་བའི་གལ་གནད་དང་ཕན་ཡོན།
མཚམས་འདི་ནས་སྔོན་འགྲོ་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རེད། བློ་སྦྱོང་དོན་བདུན་མའི་ནང་གི་གཉིས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྦྱོང་ཚུལ་རེད། ང་ཚོས་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་གཉིས་སྦྱོང་དགོས། ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་པའི་གནས་ལུགས་ལ་དམིགས། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་གཏིང་ཟབ་ཤོས་ཀྱི་གནས་ལུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས། གཞུང་འདིའི་ནང་ང་ཚོས་ཐོག་མར་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྦྱོང་བ་དང་། དེ་ནས་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྦྱོང་གི་ཡོད། རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་མགོན་པོས་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ནང་། དབང་རྣོན་རྣམས་ཀྱིས་དང་པོ་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་བློ་སྐྱེད་ཐབས་བྱེད་པ་དང་། དེའི་ཐོག་ནས་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྦྱོང་གི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། སྐབས་རེ་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྔོན་ལ་སྦྱངས་ན་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བ་ཡོད། གང་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་འགོག་བདེན་འཐོབ་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཤེས་ན། འཁོར་བ་ལས་ཐར་པའི་ཐར་པ་འཐོབ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། མཐར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་པ་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ། དེ་ཡང་དོན་དངོས་དང་མཐུན་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་པ་མཐོང་ན། ང་ཚོས་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་སླད་དུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་ཆེད་བཅོས་མིན་གྱི་དོན་གཉེར་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡོང་གི་ཡོད།
(མཆན། རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་བཟང་པོས་མཛད་པའི་དགེ་བཤེས་འཆད་ཁ་བའི་རྩ་གཞུང་གི་འགྲེལ་བའི་ནང་། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྔོན་དུ་གསུངས་ཡོད། དེ་ཡང་། “ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བསམ། །མ་སྐྱེས་རིག་པའི་གཤིས་ལ་དཔྱད། །གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱང་རང་སར་གྲོལ། །ངོ་བོ་ཀུན་གཞིའི་ངང་དུ་བཞག །ཐུན་མཚམས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུར་བྱ། །” ཞེས་གསུངས་ཡོད། ཕ་བོང་ཁའི་འགྲེལ་བའི་ནང་། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་སྔོན་དུ་ཡིག་ཕྲེང་འཕར་མ་ཞིག་བསྣན་ཡོད་པ་ནི། “བརྟན་པ་ཐོབ་ནས་གསང་བ་བསྟན།” ཞེས་གསུངས་པའི་རྗེས་སུ་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྟན་པའི་ཚིགས་བཅད་དེ་ཡོད། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འཕར་མ་འདི་ཐོགས་མེད་བཟང་པོའི་འགྲེལ་བའི་ནང་རྩ་ནས་མཇལ་རྒྱུ་མི་འདུག །ནམ་མཁའ་དཔལ་གྱི་གསུང་ནང་། ཚིགས་བཅད་འདི་དང་གོང་དུ་ཞུས་པའི་ཡིག་ཕྲེང་འཕར་མ་གཉིས་གཞུང་འདིའི་མཇུག་ཏུ་ཐོན།)
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་མདོ་དང་སྔགས་གཉིས་སུ་ཕྱེས་ཡོད། ང་ཚོས་མདོ་སྔགས་གང་ཉམས་སུ་ལེན་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པའི་སྒོ་ལྟ་བུ་ཡིན། དཔེར་ན། ང་ཚོར་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་གཞན་གང་ཡོད་ཀྱང་། གལ་སྲིད་ང་ཚོའི་རྒྱུད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མེད་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གྲས་སུ་མི་ཚུད། འོན་ཏེ་ང་ཚོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཡོད་ན། ཐ་ན་ང་ཚོར་ཡོན་ཏན་གཞན་གང་ཡང་མེད་ཀྱང་། རྒྱལ་བའི་སྲས་སུ་བརྩི་ཆོག ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བ་ཞིག་ཡིན་མིན་གྱི་ཚད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཡོད་མེད་ལ་བལྟ་དགོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་འཇུག་པའི་སྒོ་གཅིག་པུ་དེ་ཡིན་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས་གསུངས་ཡོད། ཕྱག་རྡོར་གྱི་རྒྱུད་ནང་། གལ་སྲིད་ང་ཚོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཡོད་ན། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་ཞུགས་པ་དང་དབང་ཞུ་རྒྱུའི་ཁྱད་ཆོས་ཚང་ཡོད། འོན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་མེད་ན། དབང་ཞུ་རྒྱུའི་ཁྱད་ཆོས་ཚང་མེད་ལ་ཆོག་གི་མེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད།
ལུང་མི་འདྲ་བ་དེ་དག་ཚང་མས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན། ང་ཚོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ལ་བསམས་ན། ཕན་ཡོན་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད། དེ་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ནང་ལེགས་པར་གསུངས་ཡོད། ང་ཚོས་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པར་བསམ་བློ་བཏང་ན། ཁོང་ནི་རྩ་ཆེ་བ་དང་གལ་ཆེ་བའི་གང་ཟག་ཅིག་ཏུ་བརྩི་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ནམ། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཁོང་གིས་སེམས་བཟང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་། དེའི་སྟེང་གཞིར་བཞག་སྟེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་ཐུབ་པའི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་ཆེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་མངོན་དུ་མཛད།
སེམས་བཟང་པོ་བྱེད་པ་དང་ཡག་པོ་བྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་དང་མི་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་ན། ཁྱད་ཆོས་དེ་དག་དུད་འགྲོ་ལའང་ཡོད་པ་མཐོང་ཐུབ། གལ་སྲིད་ང་ཚོར་ཞི་མི་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། དེ་སོ་སོའི་འཁྲིས་ལ་བསྡད་ནས་སྔུར་སྒྲ་སྒྲོག་ན། ཁ་ལག་སྤྲད་དེ་ཡག་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཞི་མི་དེས་མཆོང་རྒྱག་པ་དང་། སྦར་ཤད་རྒྱག་པ། སོ་རྒྱག་སོགས་སྤྱོད་པ་ཡག་པོ་མ་བྱས་ན། མི་སུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་དེ་ལ་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་མེད་ལ་ཞི་མི་རང་ཉིད་ལའང་ཁ་ལག་དུས་ཐོག་ཏུ་འཐོབ་དཀའ་བར་འགྱུར། མི་ལ་མཚོན་ན། སེམས་པ་བཟང་པོ་དང་གཤིས་ཀ་ཡག་པོ་ཡོད་ན། ཚང་མ་བཀྲིས་ལོ་ལེགས་ངང་ཡོང་གི་ཡོད། འོན་ཀྱང་གལ་སྲིད་ང་ཚོ་སེམས་པ་ངན་པ་དང་སྤྱོད་པ་རྩུབ་པོ་ཡོད་ན། སུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ང་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་འགྲོགས་འདྲིས་བྱེད་འདོད་ཡོང་གི་མེད།
དེར་བརྟེན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་འདོད་པའི་བྱམས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ། གཞན་གཅེས་པར་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་བཟང་པོ་དེ་དག་རང་རྒྱུད་དུ་སྐྱེད་ཆེད་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། འབད་བརྩོན་བྱས་པ་དེའི་ཐོག་གཞི་བྱས་ནས། ང་ཚོས་དགེ་བའི་ལས་སམ་ནུས་པ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་གསོག་ཐུབ། དེར་བརྟེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་ང་ཚོ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་དང་འགལ་རྐྱེན་རྣམས་མེད་པ་བཟོ་རོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
ཐ་ན་ངག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་པའི་ཚིག་བཟང་པོ་འདོན་པའམ་ཐོས་ལ་བརྟེན་ནས་བག་ཆགས་བཟང་པོ་འཇོག་གི་ཡོད། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་སྐོར་གྱི་ཚན་པ་འདིའི་ཆ་ཤས་དང་པོ་དེ་ཡིན།
ཚན་པ་གཉིས་པའི་ནང་ཐོག་མར་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེད་ཚུལ་དང་དེ་ནས་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་རྒྱུད་དུ་སྦྱོང་ཚུལ་བསྟན་ཡོད། ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བའི་ཐར་པ་འཐོབ་པ་དང་མཐར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་ཕྱིར་དམིགས་ཡོད། ང་ཚོས་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཕན་ཐོགས་བྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་སྐོར་ཤོད་སྐབས། དེ་ནི་རང་གཅེས་འཛིན་དང་གཞན་གཅེས་འཛིན་གཉིས་བརྗེ་པོ་རྒྱག་རྒྱུའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་སེམས་ནང་འཇོག་དགོས་པ་ཞིག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་བྱེད་འདོད་ཀྱི་ཀུན་སློང་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེའི་དམིགས་པ་མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་རྒྱུ་ཡོད། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་ཆེད་དེ་ལྟ་བུའི་ཀུན་སློང་ཤུགས་ཆེན་པོ་དེ་མཐར་གོམས་པ་མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་གྱི་ཡོད།
ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེད་པའི་ཐབས་གཉིས།
ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེད་པའི་ཐབས་དངོས་སམ་གཙོ་བོ་ནི་བདག་གཞན་མཉམ་བརྗེ་དང་རྒྱུ་འབྲས་མན་ངག་བདུན་གཉིས་ཡིན། ཐབས་དེ་གཉིས་ཀའི་གཞི་རྟེན་དུ་གཞན་ལ་ཚོར་བ་འདྲེན་ནུས་ཀྱི་བྱམས་བརྩེ་དགོས། བྱམས་པ་ནི་གཞན་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱུང་སྐབས་རང་འགུལ་ངང་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཉེ་པོ་དང་དགའ་པོ་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོས་གཞན་ལ་གཅེས་པ་དང་གལ་སྲིད་གཞན་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལམ་དཀའ་ངལ་ཞིག་ཕྲད་ཚེ་སེམས་ཁུར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱུ་འབྲས་མན་ངག་བདུན་ལ་བསམས་ན། ཡིད་འོང་གི་བྱམས་པ་སྐྱེ་བར་ཐོག་མར་ང་ཚོས་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བློ་སྦྱོང་དགོས། བཏང་སྙོམས་བསྐྱེད་ཐུབ་ན། གཞན་ལ་ཆགས་པ་དང་། སྡང་བ། སྣང་མེད་ཀྱི་བློ་མི་ཡོང་བར་ཉེ་རིང་མེད་པ་ཡིན། དེར་མ་ཟད། ང་ཚོས་རང་གི་ཨ་མ་བྱས་མ་མྱོང་བའི་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཤེས་ནས། དེ་དག་གི་དཀའ་དྲིན་དྲན་པ་དང་། དྲིན་ལན་འཇལ་འདོད་སྐྱེས་ནས་ཚོར་བ་འདྲེན་ནུས་ཀྱི་བྱམས་བརྩེ་སོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་གི་ཡོད།
བདག་གཞན་མཉམ་བརྗེའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྦྱོང་ཚུལ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷ་ནས་བརྒྱུད་པ་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་གི་ཨ་མ་བྱས་མྱོང་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ཐད་ཁུངས་སྐྱེལ་ར་སྤྲོད་བྱེད་མི་དགོས་པར། སྤྱིར་བཏང་ཆ་ནས་སོ་སོ་རང་ཉིད་ནང་བཞིན་གཞན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལའང་བདེ་བ་འདོད་ཚུལ་དང་། སུ་གཅིག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པའི་ཚུལ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། ང་ཚོ་ཚང་མ་གཅིག་པ་ཡིན། དེ་ནས་ང་ཚོས་རང་ཉིད་གཅེས་པར་འཛིན་པ་དེ་དཀལ་ངལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་དང་གཞན་གཅེས་པར་འཛིན་པ་དེ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པའི་ཚུལ་དེ་ཤེས་ཀྱི་རེད། ང་ཚོས། “ང་ལ་མི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་དང་བདེ་སྐྱིད་འདོད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ངས་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་བློ་མེད་པ་བཟོས་ནས་གཞན་གཅེས་འཛིན་གྱི་བློ་གོང་སྤེལ་གཏོང་དགོས་ཀྱི་འདུག” །ཅེས་ངེས་པར་དུ་བསམ་དགོས། དེ་ལྟར་རང་དང་གཞན་གཉིས་གཅིག་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་གཞི་བཅོལ་ནས་གཞན་ལ་ཚོར་བ་འདྲེན་ནུས་ཀྱི་བྱམས་བརྩེ་སྐྱེད་པ་དང་དེ་དང་བསྟུན་ནས་རང་གི་བློའི་ཁྱེར་སོ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས། འདི་ནི་ཧ་ཅང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྦྱོང་བའི་ཐབས་གཉིས་ཏེ། བདག་གཞན་མཉམ་བརྗེ་དང་རྒྱུ་འབྲས་མན་ངག་བདུན་གྱིས་ང་ཚོ་གཞན་ལ་ཚོར་བ་འདྲེན་ནུས་ཀྱི་བྱམས་བརྩེ་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
མི་སོ་སོའི་ཁམས་དང་བསམ་པ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་གི་མ་ལྟར་ངོས་འཛིན་པའི་བློ་སྐྱེད་པར་བརྟེན་སྐབས་རེ་དཀའ་ངལ་ཡོང་སྲིད་པ་ཡིན། ང་ཚོས་སོ་སོ་གལ་ཆེན་པོར་བརྩིས་ནས་བསམ་བློ་དེ་རྒྱུད་ལ་སྦྱོང་སྲིད། དཔེར་ན། “ང་མི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན། ང་རང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཙང་། ངའི་ཨ་མའང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།” ཞེས་བསམས་ནས་བློ་སྦྱོང་བ་དང་། ཡང་ང་ཚོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་དགོས། གང་ཡིན་ཞེ་ན། “ཁོང་ཚོ་ཚང་མ་ངའི་མ་བྱས་མྱོང་ཡོད།” ཅེས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བློ་སྦྱོང་བའི་སྐབས། ང་དང་ངའི་ཞེས་པའི་ཐོག་ལ་ནན་བརྗོད་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟར་བྱས་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྒྱུད་ལ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱི་གནད་དོན་དེ་ཆོས་བཤད་འདིའི་ནང་ཉེན་ཁ་ཚ་པོ་ཆགས་ཡོད།
ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་གལ་སྲིད་ང་ཚོས་བདག་གཞན་མཉམ་བརྗེའི་སྒོ་ནས་བློ་སྦྱོང་བར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་གི་མ་བྱས་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ཏེ་ཕན་འདོགས་འདོད་ཙམ་མིན་པར། གཙོ་བོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་དང་འདྲ་བར་བདེ་བ་འདོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པའི་ཚུལ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། བསམ་བློ་འདི་ལྟར་བཏང་ན་ཉེན་ཁ་ཆུང་བ་ཡོད། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ང་ཚོས་ང་དང་ངའི་ཞེས་པའི་བསམ་བློ་གཏོང་གི་མེད། རང་གཞན་ཐམས་ཅད་གཅིག་པ་ཡིན་པར་བསམ་པའི་ཐོག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེད་ཐབས་བྱས་ན་གནད་ལ་སྨིན་པ་ཡོད། ང་ཚོས་སོ་སོའི་མ་བྱས་མྱོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་གཞན་གྱི་དཀའ་དྲིན་དྲན་མི་དགོས་པར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཀའ་དྲིན་དྲན་པ་དང་། དེ་དག་གིས་རང་ཉིད་ཇི་ལྟར་བསྐྱངས་པར་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། དེར་བརྟེན་འདི་ནི་རྩ་བའི་ཆ་ནས་བདག་གཞན་མཉམ་བརྗེ་དང་རྒྱུ་འབྲས་མན་ངག་བདུན་གྱི་སྒོ་ནས་བློ་སྦྱོང་བའི་ཚུལ་ཡིན།
རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཉེས་དམིགས།
(མཆན། ཧོར་སྟོན་ནམ་མཁའ་དཔལ་གྱི་གཞུང་ནང་། དགེ་བཤེས་འཆད་ཁ་བའི་གཞུང་གྱི་འགྲེལ་བ་རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་བཟང་པོས་མཛད་པའི་ནང་། “ལེ་ལན་ཐམས་ཅད་གཅིག་ལ་གདའ།།” ཞེས་པ་འདིར་བྲིས་ནས་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཉེས་དམིགས་དེ་ཚིག་རྐང་དེའི་འགྲེལ་བཤད་དུ་གསུངས་འདུག །ཕ་བོང་ཁས་ཀྱང་འདི་དང་གཅིག་མཚུངས་སུ་བཞེད།)
བདག་གཞན་མཉམ་བརྗེའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྦྱོང་བའི་ཐད་གཞུང་འདིས་ང་ཚོའི་དཀའ་ངལ་དང་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་རང་གཅེས་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་དང་། བདེ་བ་དང་ཁེ་ཕན་རྣམས་གཞན་གཅེས་འཛིན་ལས་བྱུང་ཚུལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དོན་དངོས་ཐོག་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་རང་གཅེས་འཛིན་ཡོད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་ཐུབ་ཀྱི་མེད། དེར་བརྟེན་དཀའ་ངལ་དང་། སྡུག་བསྔལ། འཐུས་ཤོར་སོགས་ང་ཚོས་གང་མྱོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་གཅེས་འཛིན་ལས་བྱུང་ཞིང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་དེ་ནི་རང་གཅེས་འཛིན་ལས་བྱུང་། མི་རྣམས་མི་སྐྱིད་པ་བྱུང་བའི་སྐབས། ཁོང་ཚོས་སོ་སོའི་མཛུབ་མོ་གཞན་ལ་ཕར་འཛུགས་ཀྱི་ཡོད། “ང་སྐྱིད་པོ་མི་འདུག །གང་ཡིན་ཟེར་ན། མི་དེས་ང་ལ་འདིའམ་དེ་བྱས་བྱུང་།” ཞེས་བསམ་གྱི་ཡོད། དོན་དངོས་ཐོག་ང་ཚོའི་མི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་འབྱུང་གི་ཡོད། དེའི་དབང་གིས་ང་ཚོས་སོ་སོ་ཆེན་པོ་དང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་བསམ་པ་དང་མ་འགྲིགས་པ་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་ཁག་དཀྲི་གི་ཡོད། དོན་ངོ་མར་ང་ཚོའི་དཀའ་ངལ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཚང་མ་ཉོན་མོངས་ལས་བྱུང་ཞིང་། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ང་ཚོའི་སེམས་ནང་ནས་འབྱུང་གི་ཡོད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བཤད་ན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ང་ཚོའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་གི་ཡོད།
འདིར་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པའི་ཆོས་གཉིས་ཡོད་དེ། རང་གཅེས་འཛིན་དང་བདག་བདེན་པར་གྲུབ་པ་འཛིན་པ་གཉིས་ཡིན། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ཏེ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་རྟོགས་ཐུབ་ན། རང་གཅེས་འཛིན་དང་བདག་བདེན་པར་གྲུབ་པར་འཛིན་པ་གཉིས་ཀ་སྤོང་ཐུབ། འདིར་ང་ཚོས་ཁྱད་པར་ཕྱེས་ནས་དཀའ་ངལ་ཚང་མ་རང་གཅེས་འཛིན་ལས་བྱུང་བར་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཏེ་ང་ཚོས་རང་གཅེས་འཛིན་དང་བདག་བདེན་པར་གྲུབ་པ་འཛིན་པ་གཉིས་མཉམ་དུ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས།
རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཉེས་དམིགས་སམ་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་སྐྱོན་གྱི་སྐོར་ལ་སྤྱོད་འཇུག་གི་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་འགྲེལ་བརྗོད་མཛད་ཡོད། རང་གཅེས་འཛིན་དང་བདེན་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་ཐད་རྒྱལ་སྲས་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས། འཇིག་རྟེན་དག་ན་འཚེ་བ་གང་ཡོད་དང་། །འཇིགས་དང་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་གྱུར་པ། །དེ་ཀུན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་བྱུང་ན། །འདྲེ་ཆེན་དེས་ཀོ་བདག་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེས་གསུངས། གཞུང་དེའི་ནང་སྐབས་གཞན་དུ་ཞི་བ་ལྷས། ང་ཚོའི་རྒྱུད་ཀྱི་རང་གཅེས་འཛིན་ནི་སོ་སོའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་མ་རིག་པ་ལས་བྱུང་། དེ་ནི་ང་ཚོའི་དགྲ་བོ་ངོ་མ་དེ་ཡིན། ཁོང་གིས། འདི་ལྟ་བུའི་དགྲ་དེ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ང་ཚོས་མྱངས་པ་དང་མྱོང་བཞིན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན། གལ་སྲིད་དགྲ་དེར་ང་ཚོས་སོ་སོའི་སེམས་ནང་སྡོད་སའི་ས་ཆ་བརྟན་པོ་ཞིག་སྤྲད་ན། ང་ཚོས་འཁོར་བའི་ནང་སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་སྐྱིད་པོ་བྱས་ཇི་ལྟར་འཚོ་ཐུབ་བམ།
གཞན་ཡང་ང་ཚོས་ང་། ང་། ང་ཞེས་བསམ་བློ་ཤུགས་ཆེན་པོ་གཏོང་བ་དང་། དེ་ནས་ང་སྐྱིད་པོ་ཡོང་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། ངས་སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་བཟོ་གི་ཡིན། ཐམས་ཅད་གཏིང་བརྗེད་བཏང་ནས། སོ་སོའི་བདེ་སྐྱིད་སྒྲུབ་པའི་སླད་དུ་གཞན་དང་མཉམ་དུ་ག་རེ་བྱས་ཀྱང་། དེ་དག་ཚང་མ་མ་རིག་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་བས། སོ་སོའི་བདེ་སྐྱིད་སྒྲུབ་བྱེད་ང་ཚོས་གཞན་རྣམས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྙོག་དྲ་དང་། མི་མཐུན་པ། དཀའ་ངལ་རྣམས་རང་གཅེས་འཛིན་དང་བདེན་འཛིན་གྱི་ལག་རྗེས་ཡིན།
ང་ཚོའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་མཚོན་ན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཡོང་བའི་ལྟ་ཚུལ་ཐོག་ནས་བལྟས་ན་ང་ཚོ་དང་སངས་རྒྱས་བར་ཁྱད་པར་མེད། འོན་ཀྱང་དུས་ཚོད་དེ་དག་ནང་སངས་རྒྱས་ལ་གྲུབ་འབྲས་གང་ཞིག་ཐོབ་ཡོད་དམ། ཁོང་གིས་རང་གཅེས་འཛིན་སྤངས་པ་དང་གཞན་གཅེས་འཛིན་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོ་ད་དུང་རང་འདོད་དོན་གཉེར་དང་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་སྟབས། རྟག་ཏུ་ང་ཚོར་དཀའ་ངལ་དང་སྡུག་བསྔལ་རྫོགས་རྒྱུ་མེད་པ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད། ཁྱད་པར་དེའི་རྒྱུ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་ང་ཚོའི་སྐྱེ་བའི་གྲངས་ལ་ཁྱད་པར་མེད། ཁྱད་པར་ནི་རང་གཅེས་འཛིན་ཡོད་མེད་དང་། བདེན་འཛིན་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཡིན། དེར་བརྟེན་འཁོར་བའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་ཐུབ་ཀྱི་མེད། འཁོར་བའི་ནང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཚང་མ་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ལས་བྱུང་། ང་ཚོས་འཁོར་བའི་བདེ་བ་དང་ལོངས་སྤྱོད་དགོས་འདོད་བྱེད་པ་དེའང་རང་གཅེས་འཛིན་ལས་བྱུང་། དེ་ལྟར་ང་ཚོས་སོ་སོ་ལྐུགས་པ་བཟོ་ཞིང་མགོ་སྐོར་གཏོང་གི་ཡོད།
རང་གཅེས་འཛིན་དང་བདེན་འཛིན་གྱིས་ང་ཚོ་གླེན་རྟགས་ཚ་པོ་བཟོས་ནས་སོ་སོའི་ཁེ་ཕན་སྒྲུབ་ཕྱིར་དམག་འཐབ་ལ་ཞུགས་པ་སོགས་བྱ་ངན་སྣ་ཚོགས་ལ་འཇུག་པའི་སེམས་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནས་གལ་སྲིད་མ་འགྲིགས་པ་འདྲ་བྱུང་ན། ང་ཚོས་སོ་སོའི་དགེ་རྒན་དང་ཕ་མ་སོགས་ལ་ཁག་དཀྲི་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟ་བུའི་བློ་སྟོབས་ཤིག་ང་ཚོས་རང་གཅེས་འཛིན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་རྒྱུར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་དགོས།
གཞུང་འདིའི་ནང་གསུང་པའི་ལུང་ཚིག་དེ་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རྩ་བའི་ཆ་ནས་རང་གཅེས་འཛིན་ལས་བྱུང་བར་གསུངས། གལ་སྲིད་ང་ཚོར་འཕྲད་བཞིན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གིས་བྱས་པར་བསམས་ནས་མཛུབ་མོ་འཛུགས་འདོད་ན། ངེས་པར་དུ་རང་གཅེས་འཛིན་ལ་མཛུབ་མོ་འཛུགས་དགོས། དེར་བརྟེན་ད་ལྟ་ང་ཚོས་སོ་སོའི་དགྲ་བོ་ངོ་མ་སྟེ་རང་གཅེས་འཛིན་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ཡིན། རྒྱལ་སྲས་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས། སྔོན་གྱི་དུས་དེ་གཞན་ཡིན་ཏེ། །ངས་མཐོང་ད་ཁྱོད་གང་དུ་འགྲོ། །ཁྱོད་ཀྱི་དྲེགས་པ་ཀུན་གཞོམ་བྱ། །ད་དུང་བདག་ལ་རང་གི་དོན། །ཡོད་སྙམ་སེམས་པ་དེ་དོར་ཅིག །བདག་གིས་གཞན་ལ་ཁྱོད་བཙོང་གིས། །སྐྱོ་བར་མ་སེམས་ཞོ་ཤ་ཕུལ། །གལ་ཏེ་བག་མེད་གྱུར་ནས་ཁྱོད། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མ་བྱིན་ན། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་དམྱལ་བ་ཡི། །སྲུང་མ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་དུ་ངེས། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་རེ་ལྟ་ཞིག །ཁོ་བོ་བྱིན་པས་ཡུན་རིང་སྡུག །ད་ནི་འཁོན་རྣམས་དྲན་བྱས་ཏེ། །ཁྱོད་ཀྱིས་རང་དོན་སེམས་པ་གཞོམ། །ཞེས་གསུངས། རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཉེས་དམིགས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་བླ་མ་མཆོད་པའི་ནང་ཞིབ་ཕྲ་གོ་སྡུར་གནང་ཡོད།
བཀའ་གདམས་པའི་དགེ་བཤེས་གཅིག་གིས། ང་ཚོས་ཇ་བག་ཆུང་བཏུབ་པའི་སྐབས། བསམ་བློའི་ནང་། “ངས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་རང་གཅེས་འཛིན་དང་བདག་འཛིན་གྱི་མགོ་བོ་བཏུབ་ཀྱི་ཡོད་བསམ་དགོས།” ཞེས་གསུངས་ཡོད། ག་དུས་ཡིན་ཀྱང་རང་ཉིད་རྐྱང་རྐྱང་བསམ་པ་དང་རང་ཉིད་ལ་ནད་གཞི་བྱུང་བའི་སྐབས་རང་གིས་རང་ལ་སྙིང་རྗེ་བྱེད་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་དཀའ་ངལ་དེ་དག་རྒྱུ་གང་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་ཚུལ་ཐད་བསམ་བློ་ཡག་པོ་གཏོང་དགོས། དཀའ་ངལ་དེ་དག་ཚང་མ་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་ནས་རྟག་ཏུ་སོ་སོ་གཅིག་པུ་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཤེས་པ་དགོས། དཔེར་ན། ང་ལ་བདེ་བ་དགོས། རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་བཟོ་དགོས་ཞེས་པའི་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་སྒོ་ནས་རང་དོན་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུ། གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལྟའི་མི་དེའི་འདོད་པ་ནམ་ཡང་ཁེངས་མི་ཐུབ། ཐམས་ཅད་ཧ་ཅང་ཚ་དྲགས་པའམ་གྲང་དྲགས་ཏེ། འགྲིགས་པ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མི་ཡོང་། དཀའ་ངལ་དེ་དག་གི་རྩ་བའི་རྒྱུ་ནི་རང་གཅེས་འཛིན་ནམ་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་སྔོན་ཚུད་ལས་བྲེལ་དེ་ཡིན། གལ་སྲིད་དེ་མེད་པ་བཟོ་ཐུབ་ན། ཞི་བདེ་བག་ཕེབས་ཡོང་ཐུབ། རང་གཅེས་འཛིན་གྱིས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཁྲེལ་དང་དངངས་འཚབ་ཅན་ཆགས་ནས་ལྷོད་ལྷོད་ཅིག་ནམ་ཡང་ཡོང་མི་ཐུབ། གང་ཡིན་ཟེར་ན། རང་ཉིད་སྔོན་ཚུད་ནས་དེའི་གཞན་དབང་དུ་ཡོད།
ང་ཚོས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་སོ་སོའི་འདོད་མོས་ལྟར་ཆོས་འབུལ་སོགས་བྱེད་ནའང་། རྟག་ཏུ་སོ་སོའི་སེམས་རྒྱུད་དུ་རང་གཅེས་འཛིན་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་བཏང་སྟེ། དུས་ཚོད་འཕྲོ་བརླག་གཏོང་གི་ཡོད། ཅི་སྟེ་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཐོག་ནས་སོ་སོའི་འདོད་དོན་གཅིག་པུར་ཆགས་ནས་སྔོན་ཚུད་ལས་བྲེལ་མ་བྱས་པར་སོ་སོའི་དམིགས་གཏད་དེ་གཞན་གྱི་སྟེང་བཞག་སྟེ་ཕན་པ་སྒྲུབ་ཐུབ་ན། བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་འཇུག་ཐུབ་པ་ཡོང་གི་ཡོད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོའི་སེམས་ཧ་ཅང་གུ་དོག་པོ་བྱས་ཏེ་སོ་སོ་གཅིག་པུ་བསམས་ནས་བསྡད་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སུ་ནམ་ཡང་འགྲོ་མི་ཐུབ། ང་ཚོས་སོ་སོའི་གཅིག་པུ་བསམས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉམས་ལེན་བྱ་རྒྱུར་འབད་ནའང་། འབྲས་བུ་བཟང་པོ་ཅི་ཡང་མི་ཡོང་བར་ང་རྒྱལ་དང་ཁེངས་དྲེགས་ཆེ་རུ་ཆེ་རུ་འགྱུར་གྱི་ཡོད།
འདི་བར་དུ་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཉེས་དམིགས་སྐོར་ལ་གོ་སྡུར་ཟིན་པ་རེད།
གཞན་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཕན་ཡོན།
གཤམ་དུ་གཞན་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཕན་ཡོན་སྐོར་བཤད་ཀྱི་ཡིན། ༼མཆན། ཧོར་སྟོན་ནམ་མཁའ་དཔལ་གྱིས་འདིར་དགེ་བཤེས་འཆད་ཁ་བའི་གཞུང་གྱི་འགྲེལ་བ་རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་བཟང་པོས་མཛད་པ་དེའི་ཚིག་རྐང་ “ཀུན་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བར་བསྒོམ། །” ཞེས་པ་དེ་ཁ་སྣོན་ཐོག་གཞན་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཕན་ཡོན་འགྲེལ་བཤད་མཛད་ཡོད། ཕ་བོང་ཁས་ཀྱང་ཁོང་གི་གཞུང་ནང་འགྲེལ་བཤད་གཅིག་མཚུངས་སུ་མཛད་ཡོད།༽
བླ་མ་མཆོད་པའི་ནང་། གཞན་རྣམས་གཅེས་འཛིན་ཡོན་ཏུན་ཀུན་གྱི་གཞིར་གྱུར་བར་གསུངས་ཡོད། འདི་ནི་དཔལ་ལྡན་ཟླ་བ་གྲགས་པས་མཛད་པའི་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་འགྲེལ་བ་དབུ་མ་འཇུག་པའི་ནང་། བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་བྱེད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞེས་གསུངས། སྙིང་རྗེ་དེ་གང་ལས་འབྱུང་ངམ་ཞེ་ན། གཞན་གཅེས་འཛིན་དང་གཞན་ལ་སེམས་ཁུར་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་། དེར་བརྟེན་བདེ་བ་དང་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ནི་གཞན་གཅེས་འཛིན་ཉག་ཅིག་ཡིན། གཞན་གཅེས་འཛིན་གྱིས་ང་ཚོར་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་གོང་འཕེལ་གཏོང་འཇུག་པ་དང་། དེ་གཉིས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་རྒྱུད་ལ་སྦྱོང་ཐུབ་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་ཐར་པ་འཐོབ་པར་བྱེད། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ། ལྷག་བསམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་སོགས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཞན་ལ་དམིགས་ཀྱི་ཡོད། དེས་ན་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ནི་གཞན་གཅེས་པར་འཛིན་པའི་སེམས་དེ་དག་ཡིན།
ཡོན་ཏན་དེ་དག་མི་ཉམས་པར་རྒྱུན་མཐུད་དེ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཚུལ་ཡང་གཞན་ལ་རྒྱུན་སྲིང་བའི་སེམས་ཁུར་བྱ་རྒྱུ་དང་གཅེས་པར་འཛིན་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེ་ག་ནང་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུའང་གཞན་གཅེས་འཛིན་དེ་གོང་མཐོར་བཏང་བ་ལས་བྱུང་། དེས་ན་ཡོན་ཏན་དེ་དག་རྒྱུད་ལ་སྦྱོང་བ་དང་། རྒྱུན་མཐུད་རྒྱུ། དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་གནས་བབས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་གཞན་གཅེས་པར་འཛིན་པ་ལས་འབྱུང་གི་ཡོད། ཐ་ན་གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནུས་པའང་གཞན་གཅེས་འཛིན་ནམ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་སེམས་ཁུར་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་།
ལུང་དེ་དག་ནང་འགྲེལ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་ཕྱིར་ང་ཚོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་དང་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་གཞི་བཞག་སྟེ་ང་ཚོས་ཐར་པའི་གོ་འཕང་མངོན་དུ་བྱེད་ཐུབ། གཞན་ལ་མ་བརྟེན་པར་འབྲས་བུ་དེ་མི་འཐོབ། འོན་ཏེ་གཞན་ལ་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་བྱ་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་ཐོག་ནས་སྒྲུབ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནར་དད་གུས་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་མི་འདང་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གུས་བརྩི་བྱེད་དགོས། གང་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་གཉིས་ཀར་གཅིག་མཚུངས་སུ་བརྟེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་དཀའ་དྲིན་ཆེ་ཆུང་མཉམ་པ་ཡིན།
ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་གཞན་གཅེས་འཛིན་ལས་བྱུང་། ལུང་ཞིག་གི་ནང་། བདེ་འགྲོའི་རྟེན་དུ་སྐྱེས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་ཕན་བཏགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། ངན་འགྲོའི་རྟེན་རྣམས་གཞན་ལ་གནོད་པའི་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་ཞེས་གསུངས་ཡོད། དེས་བདེ་བ་ནི་སེམས་བཟང་པོ་བྱས་པ་ལས་འབྱུང་བ་སྟོན་གྱི་ཡོད། ཐེག་པ་དམན་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་མཁན་རྣམས་ལ་གཞན་གཅེས་པར་འཛིན་པའི་སེམས་འདི་མེད་སྟབས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་ཐུབ་ཀྱི་མེད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སེམས་འདི་ཡོད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།
འདིར་ལུང་ཚིག་ཅིག་གིས་ང་ཚོས་གཞན་ལ་ཇི་ལྟར་གནོད་ཀྱི་ཡོད་པའི་སྐོར་གསུང་གི་ཡོད། ང་ཚོའི་ངོས་ནས། སོ་སོའི་སེམས་ནང་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་གོམས་གཤིས་ངན་པ་འདི་འཇགས་ཡོད། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ནས། ཁོང་ཚོའི་སེམས་རྒྱུད་མ་དུལ་བ་ཡིན་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་ཡོད། དེ་དག་ཀྱང་མ་རིག་པའམ་མི་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་། ཁོང་ཚོ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་སོང་ནས་ལས་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པས་ང་ཚོར་བཟོད་མི་བདེ་བ་ཚོར་བ་དང་། རང་གཅེས་འཛིན་དང་རང་འདོད་དོན་གཉེར་གྱིས་གཞན་ལ་ཕར་གནོད་འཚེ་བྱེད་འཇུག་གི་ཡོད། དེ་ཡང་ང་ཚོས་རྒྱ་མིའི་དཔེ་ལས་མཐོང་ཐུབ། ལས་དོན་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་རང་གཅེས་འཛིན་གྱིས་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་གནོད་འཚེ་ཡོང་གི་ཡོད་ཅིང་། དེའང་སྐྱེ་བ་སྔོན་མར་བསགས་པའི་ལས་ངན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་མ་ཟད་ད་ལྟ་ང་ཚོས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་མི་དགེ་བའི་ལས་འཕར་མ་གསོག་གི་ཡོད། ལས་དེ་དག་གིས་མ་འོངས་པར་བསྐྱར་དུ་ལས་ངན་གསོག་རྒྱུར་ཀུན་སློང་བྱེད་ཅིང་། བསྐྱར་དུ་དེའི་འབྲས་བུ་སོ་སོས་མྱོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད།
བཟོད་པ།
ང་ཚོར་གནོད་འཚེ་སྐྱེལ་མཁན་དེ་དག་ཚང་མ་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུར་བྱང་ཆུབ་སེམས་གཉིས་དང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཉམས་ལེན་བྱེད་དགོས་ཞེས་གཞུང་འདིའི་ནང་གསུངས་ཡོད། བྱང་ཆུབ་སེམས་སྦྱོང་བར་ངེས་པར་དུ་གཞན་ལ་སེམས་ཁུར་དང་བཟོད་པའི་ཉམས་ལེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད། བཟོད་པ་སྦྱོང་བར་དགྲ་ཞིག་ངེས་པར་དུ་དགོས། གལ་སྲིད་དགྲ་བོའམ་སྣང་བར་མི་འགྲོ་སའི་མི་ཞིག་མེད་ན། བཟོད་པ་གོང་མཐོར་གཏོང་བའི་ཐབས་མེད།
གང་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོས་འགོག་བདེན་དང་ལམ་བདེན་ཐེ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གོ་འཕང་མངོན་དུ་བྱེད་ཐུབ་བམ་ཞེས་བསམ་བློ་བཏང་ན། འགོག་བདེན་དང་ལམ་བདེན་གཉིས་ཀར་ཕན་གནོད་འདྲེན་པའི་ཀུན་སློང་ཅི་ཡང་མེད། འགོག་བདེན་ནི་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཤིག་ཡིན་པས་ཀུན་སློང་མེད། ལམ་བདེན་ནི་སེམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པས་དམིགས་བསལ་ཀུན་སློང་གང་ཡང་མེད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་སོ་སོའི་དགྲ་དང་གཉེན་སོགས་ལ་བལྟས་ན། དེ་དག་ནི་དོན་དངོས་ཐོག་ང་ཚོར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྦྱིན་མཁན་དེ་ཡིན། དེ་ཡང་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཙམ་མ་ཡིན། སྨན་པས་ང་ཚོར་ཁབ་རྒྱག་པ་དང་གཤག་བཅོས་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། མ་གཞི་དེ་དག་གིས་ང་ཚོར་ན་ཟུག་སྦྱིན་ནའང་། དེ་ལ་དགྲ་བོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་མེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། སྨན་པ་རྣམས་ལ་ཕན་ཐོགས་འདོད་པའི་ཀུན་སློང་ཞིག་ཡོད་པ་ལས་གནོད་སེམས་མེད། དེར་བརྟེན་དགྲ་ཞེས་པ་ནི་ལག་ཏུ་གྲི་དང་མེ་མདའ་སོགས་ཀྱི་མཚོན་ཆ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཁྱད་པར་མི་འབྱེད་པར། གཙོ་བོ་ཕན་གནོད་ཀྱི་ཀུན་སློང་ཐོག་ནས་འབྱེད་ཀྱི་ཡོད། བྱས་ཙང་། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་བཟོད་པའི་ཉམས་ལེན་བྱེད་འདོད་ན། གནོད་སེམས་ཀྱི་ཀུན་སློང་ཡོད་པའི་མི་དེ་འདྲར་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། བཟོད་པའི་ཉམས་ལེན་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོས་རང་ཉིད་ཡར་རྒྱས་བཏང་ནས་མཐར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་མངོན་དུ་བྱ་ཐུབ།
སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེ་སྔོན་མའི་རྣམ་ཐར་ནང་། མི་ནག་གདུང་གདུང་ཅན་གྱི་སྒྲུང་ཞིག་ཡོད། ཐེངས་ཤིག་གྲུ་གཟིངས་ཤིག་གི་ནང་གཉན་དཔོན་ཞིག་གིས་ཚོང་པ་ལྔ་བརྒྱ་བླུགས་ནས་འགྲོ་གི་ཡོད། སྐབས་དེར་མི་ནག་གདུང་གདུང་གིས་ཚོང་པ་ཚང་མ་གསོད་རྩིས་བྱས། སྐྱེ་བ་སྔོན་མ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡང་སྲིད་ཡིན་པའི་གྲུ་དཔོན་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་བསམ་པར། ཚོང་པ་ཚང་མ་གསོད་བཅུག་ན་འགྲིག་ཐབས་མེད། མ་གསོད་ཅེས་ཁ་ཏ་བྱས་ན་ཕན་འབྲས་མི་ཐོན་པར་མཁྱེན། དེར་བརྟེན་ཁོས། “གལ་སྲིད་ངས་མི་ནག་གདུང་གདུང་བསད་ན། མི་གཅིག་བསད་པའི་ཉེས་པ་གསོག་གི་ཡོད། གལ་སྲིད་ངས་རང་ཉིད་གཅེས་པར་བཟུང་བ་དང་རང་རྒྱུད་དུ་མི་དགེ་བའི་ལས་གསོག་འདོད་མེད་པའི་དབང་གིས། ཁོ་པ་མ་བསད་ན། ཁོ་པས་མི་ལྔ་བརྒྱ་བསད་དེ་མི་དགེ་བའི་ལས་ངན་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཆེ་བ་གསོག་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་མི་ལྔ་བརྒྱའི་སྲོག་ཤོར་རྒྱུ་རེད།” ཅེས་དགོངས་ནས་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་མི་ལྔ་བརྒྱ་དང་གཉན་དཔོན་གཉིས་ཀར་དགོངས་པ་བཞེས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མི་ནག་གདུང་གདུང་བསད། འོས་འཚམ་གྱི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ནི་སྨན་པ་དང་ཕྱུགས་རིགས་སྨན་པ་ཁ་ཤས་ཀྱི་སེམས་ཅན་འགའ་ན་ཟུག་གིས་བཟོད་མི་ཐུབ་པའི་སྐབས་སྨན་ཁབ་བརྒྱབ་སྟེ་གསོད་ཀྱི་ཡོད། སེམས་ཅན་དེ་གསོད་པའི་སྐབས་ཁོང་ཁྲོ་སོགས་ཀྱི་ཀུན་སློང་ངན་པ་རྩ་བ་ནས་མེད། འོན་ཏེ་དེར་ཕན་འདོགས་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སོ་སོས་མྱོང་གི་ཡོད།
དེ་ལྟ་བུའི་བྱ་བ་རྣམས་ཁོང་ཁྲོའམ་གནོད་འཚེ་བྱ་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་ཐོག་ནས་མི་བྱེད་པར། སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཕན་འདོགས་ཆེད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གནས་སྟངས་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ཁྲོད་གཞན་གྱིས་རང་སྟེང་ནས་རྩུབ་སྤྱོད་ཀྱིས་ཁེ་ཕན་ལེན་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ན་ངེས་པར་དུ་ཡ་ལན་སྤྲོད་དགོས། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉམས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན། གཞན་གྱིས་གང་འདོད་འདོད་བྱེད་འཇུག་དགོས་པའི་དོན་མིན།
དེར་བརྟེན་སྙིང་རྗེའི་ཀུན་སློང་ཐོག་ནས་ཡ་ལན་རན་པོ་ཞིག་སྤྲོད་ཐབས་བྱ་དགོས། ཁོང་ཁྲོ་མངོན་དུ་གྱུར་བའི་སྐབས་བྱ་བ་དེ་རིགས་ལ་འཇུག་མི་ཉན། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ང་ཚོས་ཚོད་འཛིན་མ་ཐུབ་པར་ལས་ངན་པ་གསོག་སྲིད། ཁོང་ཁྲོའི་དབང་གིས་བྱ་བ་ཞིག་བྱས་ན་དེའི་འབྲས་བུ་ནི་མི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཤ་སྟག་ཡོང་གི་ཡོད།
སྐྱབས་རྗེ་གླིང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་སྒྲུང་ཞིག་གསུངས་མྱོང་། སྒྲུང་དེའི་ནང་རྒྱ་མི་ཧ་ཅང་རླུང་ཚ་པོ་ཞིག་ཡོད། ཁོ་པ་ཁོང་ཁྲོ་བཟའ་བའི་སྐབས་ཅ་ལག་ག་རེ་ལག་ཏུ་ཐེབས་ཀྱང་གཅོག་གི་ཡོད། དེ་རྗེས་ཁོང་ཁྲོ་ཞི་རྗེས་ཆག་ཧྲུག་རྣམས་བསྒྲུགས་ནས་ངུ་གི་ཡོད།
དཔེར་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེ་སྔོན་མས་མི་ལྔ་བརྒྱའི་སྲོག་སྐྱོབ་ཆེད་མི་གཅིག་བསད་པ་ལྟ་བུའི་དྲག་སྤྱོད་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཞེ་སྡང་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས་མིན་པར་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཡིན། ཁོང་ཁྲོའི་དབང་གིས་ཕྱིས་སུ་འགྱོད་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་བའི་བྱ་བ་དེ་རིགས་ལ་འཇུག་མི་ཉན། ང་ཚོས་གོང་དུ་བརྗོད་པ་ལྟར། དེ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་གསོག་པ་ལས་ཟློག་འདོད་པའི་ཀུན་སློང་བཟང་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དགྲ་ཡི་ཕྱོགས་ལ་བཟོད་པ་དང་སེམས་མི་གཡོ་བ་དགོས་སྐོར་ཐད་སྤྱོད་འཇུག་ནང་མང་པོ་གསུངས་ཡོད། ང་ཚོའི་དགྲ་ཡིས་བཟོད་པ་དང་། བྱམས་པ། སྙིང་རྗེ་སོགས་རྒྱུད་ལ་སྦྱོང་རྒྱུར་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
གཞན་ལ་དམིགས་པའི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བློ་སྦྱོང་བར་རོགས་རམ་བྱེད་མཁན་གྱི་ཉམས་ལེན་དམིགས་བསལ་འགའ་ཡོད། དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ནི་དགྲ་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བློ་སྦྱོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི་ང་ཚོས་དགྲ་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཁྲོ་ཁྲོ་བྱེད་པ་དང་སོ་སོ་མི་སྐྱིད་པ་བཟོ་མཁན་དང་གདུག་རྩུབ་ཅན་ཞིག་ཏུ་བལྟ་གི་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་སོ་སོའི་དགྲ་ངོ་མ་དེ་དང་མི་དགའ་ས་ཞིག་ལ་དམིགས་ཏེ་བྱམས་པ་སྐྱེ་ཐབས་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་མི་དེ་ལ་སེམས་ཁུར་དང་སྙིང་རྗེ་དགོས། མི་དེའང་བདེ་བ་འབའ་ཞིག་འདོད་ཀྱི་ཡོད། བྱས་ཙང་། སྔོན་མ་མི་དགའ་སའི་མི་དེར་ང་ཚོས་བཅོས་མིན་གྱི་བྱམས་བརྩེ་སྐྱེ་ཐབས་བྱེད་དགོས། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་དེ་ལྟར་ཐུབ་ན། ཧ་ཅང་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ། དེར་བརྟེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་དངོས་གནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བའི་གཞུང་ཞིག་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི་དེས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཐབས་ལམ་སྟོན་གྱི་ཡོད། ཅི་སྟེ་ང་ཚོས་སོ་སོའི་དགྲ་ཞེས་མི་དགའ་སའི་མི་ཞིག་ལ་བཅོས་མིན་གྱི་སེམས་བཟང་པོ་སྐྱེ་ཐུབ་ན། སེམས་ཀྱི་ལག་ཆ་ཧ་ཅང་སྟོབས་ཆེ་བ་ཞིག་རྒྱུད་ལ་སྦྱོང་ཐུབ་པ་ཡིན།
རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཉེས་དམིགས་དང་གཞན་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྡུར་བ།
མདོར་ན། བླ་མ་མཆོད་པའི་ནང་གསུངས་པའི་སྟེང་ད་དུང་རང་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཉེས་དམིགས་དང་གཞན་གཅེས་འཛིན་གྱི་ཕན་ཡོན་ཐད་ལྷག་དོན་ཞུ་རྒྱུར། སློབ་དཔོན་ཞིག་གིས། སངས་རྒྱས་དང་ང་ཚོའི་བར་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཞན་གཅེས་པར་འཛིན་པ་དང་ང་ཚོས་རང་གཅེས་པར་འཛིན་གྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས།
ལོ་རྒྱུས་དང་། ཡང་ན་ང་ཚོའི་གྲོགས་པོ། ངོ་ཤེས་པ་སོགས་དང་འབྲེལ་ང་ཚོས་གང་དུ་ཡོད་པར་བསམ་བློ་བཏང་ན། མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡིད་སྨོན་ཆེན་པོ་བྱེད་ས་ནི་གཞན་གཅེས་པར་འཛིན་མཁན་རྣམས་ཡིན། དེའི་དོན་ནི་ང་ཚོས་སོ་སོའི་སྤྱོད་ཚུལ་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན། འགྱུར་ལྡོག་བཏང་ན། ང་སྐྱིད་པོ་བྱེད་དགོས་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་རང་འདོད་རྣམས་ཁ་སྤོས་ཏེ་གཞན་ལ་དམིགས་ཐུབ། རང་ཉིད་རྐྱང་རྐྱང་ལ་བསམ་བློ་མ་བཏང་བར། ང་ཚོས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བདེ་བ་འདོད་ཚུལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། ང་ཚོས་སོ་སོའི་བློའི་དམིགས་པ་བརྗེ་པོ་བརྒྱབ་ནས་གཞན་གྱི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་བྱེད་དགོས། དེ་ནི་བདག་གཞན་མཉམ་བརྗེའི་དགོས་དོན་ཡིན། དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་ནང་རང་གི་བདེ་བ་གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་དང་། གཞན་ལ་བཅོས་མིན་གྱི་བྱམས་པ་དང་སེམས་ཁུར་བྱེད་པ། སྙིང་རྗེ་དང་བཅས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རང་གིས་ལེན་པ་སོགས་ཚུད་ཡོད། གཞུང་ཁ་ཤས་ནང་། དང་པོ་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རང་གིས་ལེན་པའི་སྙིང་རྗེ་གསུང་པ་དང་། དེ་ནས་རང་གི་བདེ་བ་གཞན་ལ་སྦྱིན་ཚུལ་གསུང་ཡོད། གཞུང་འདིའི་ནང་། དང་པོ་རང་གི་བདེ་བ་གཞན་ལ་གཏོང་བ་དང་དེ་ནས་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་དགོས་པ་གསུང་ཡོད། དང་པོ་ག་རེ་བྱས་ཀྱང་ཁྱད་པར་མེད། འོན་ཏེ་གཞུང་ནང་གསུང་པ་བཞིན་དེ་གཉིས་རེ་མོས་བྱས་ཉམས་ལེན་བྱེད་དགོས།
(མཆན། འདིར་ཚིག་རྐང་ལ་འགྲེལ་བ་གནང་བའི་ནང་། “གཏོང་ལེན་གཉིས་པོ་སྤེལ་མར་སྦྱངས།” ཞེས་གཏོང་བ་དང་ལེན་པ་གཉིས་རེ་མོས་བྱས་ཉམས་ལེན་བྱེད་དགོས་ཞེས་གསུངས།)
གལ་སྲིད་མི་ཞིག་གིས་རང་ལ་གནོད་འཚེ་བྱས་ན། ཕར་ལ་འཁོན་ལན་ཇི་ལྟར་སློག་པ་དང་། གནོད་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེལ་བ། དུག་སོགས་ལག་ཅ་གང་ཞིག་སྤྱོད་དགོས་པར་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་ང་ཚོས་རང་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་དོན་གཉེར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཁོངས་སུ་མི་དེའང་ཚུད་ཡོད། གཞན་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་སྒྲུབ་ཐུབ་པའི་སླད་དུ་ངས་རང་རྒྱུད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས།
རང་གི་བདེ་བ་གཞན་ལ་གཏོང་བ།
གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བར་མཚོན་ན། ང་ཚོའི་ལུས་དང་། རྒྱུ་ནོར། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་གཏོང་བ་སོགས་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཁོང་ཚོས་མྱོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། དེའི་ཁུངས་ཀྱང་སྤྱོད་འཇུག་ཡིན། ལུས་སྦྱིན་པའི་ཉམས་ལེན་ལ་འཇུག་པར་དང་པོ་ང་ཚོར་སེམས་ཤུགས་བརྟན་པོ་ཞིག་དགོས། དེ་ནས་བདེ་མེད་ཀྱི་གནས་འདྲ་མིན་ནང་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། དཔེར་ན། ཡང་སོས་སམ་ཡང་ན་ཚ་དམྱལ་ནང་གི་སེམས་ཅན་ལྟ་བུར་ང་ཚོས་སོ་སོའི་ལུས་འདི་ཆར་བསིལ་ཞིག་ཏུ་མོས་པ་བྱེད་དགོས། རྩ་བའི་ཆ་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་ཕྱིར་གང་དགོས་པ་དེར་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། སྐོམ་པ་རྣམས་ལ་ཆུ་དང་བཀྲེས་པ་རྣམས་ལ་ཟས་སོགས་མོས་པ་བྱེད་དགོས། བདེ་མེད་དམ་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གང་དགོས་པ་ལྟར་ང་ཚོས་སོ་སོའི་ལུས་པོ་འདི་དེར་བསྔོ་བ་བྱེད་པ་དང་ཁོང་ཚོའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་རང་སྟེང་དུ་ལེན་དགོས། དེ་ལྟའི་ཉམས་ལེན་དེ་བརྟན་པོ་ཡོང་བར། ང་ཚོས་སོ་སོའི་ལུས་འདི་ཐར་པ་འཐོབ་ཆེད་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཞིག་ཏུ་སྒྱུར་ཐབས་བྱེད་དགོས། དཔེར་ན། འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་ལྟ་བུ།
ཡི་དྭགས་ཀྱི་གནས་ལ་མཚོན་ན། ང་ཚོས་ཁོང་ཚོའི་དཀའ་ངལ་དང་སྡུག་བསྔལ་སེལ་དགོས་པ་དང་ཁོང་ཚོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་ཆེད་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་དགོས། དེ་བཞིན་ང་ཚོས་དུད་འགྲོ་དང་དམ་པའི་ཆོས་ཉམས་ལེན་བྱ་རྒྱུར་ཁོམ་པ་མེད་པའི་མི་རྣམས་ལའང་གཅིག་མཚུངས་བྱེད་དགོས། དགོས་མཁོ་ཅན་ལ་ང་ཚོས་སོ་སོའི་ལུས་འདི་གོ་སྐབས་དང་ཆོས་སུ་སྒྱུར་དགོས་པ་དང་། དེ་ནས་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་ལའང་གཅིག་མཚུངས་བྱེད་དགོས། སྤྱིར་བཏང་དགོས་ངེས་ཅན་ཚོར་ང་ཚོས་འདུག་གནས་དང་གོས་སྦྱིན་དགོས། དེ་ག་ནང་བཞིན་ཐེག་པ་དམན་པའི་བློ་ལྡན་ཚོར་རང་རང་གི་ཐར་པའི་གོ་འཕང་སྒྲུབ་ཕྱིར་ང་ཚོས་སོ་སོའི་ཉམས་རྟོགས་རྣམས་སྦྱིན་དགོས།
དེ་ནས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཆེད་དུ་ང་ཚོས་སོ་སོའི་ལུས་པོ་འདི་ཕན་འདོགས་བྱེད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་ཞིག་ཏུ་སྒྱུར་དགོས། གཞུང་འདིའི་ནང་ལྗོན་པའི་དབང་པོ་སོགས་དག་ཞིང་གི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་དེ་དག་མཐོང་མྱོང་མེད་ན། ཡིད་ལ་བྱེད་རྒྱུ་ཅུང་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་རེད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོས་ས་ཆ་ལེགས་པོ་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་དེ་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་སྦྱིན་རྒྱུར་བསམ་བློའམ་མོས་པ་བྱེད་དགོས། ལུས་སྦྱིན་པ་གཏོང་བའི་ནང་སོ་སོའི་རྒྱུ་དངོས་པོ་སོགས་གཏོང་བའང་ཚུད་ཡོད། ང་ཚོས་རྒྱུ་ནོར་དེ་དག་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་ཏུ་མོས་པ་བྱས་ཏེ་གཞན་ལ་སྦྱིན་པའི་མོས་པ་བྱེད་དགོས། ང་ཚོའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བའི་ནུས་པ་རྣམས་གཞན་ལ་གཏོང་བར་མཚོན་ན། འདས་པའི་དུས་སུ་བསགས་པའི་དགེ་བའི་ནུས་པ་དང་། ད་ལྟ་གསོག་བཞིན་པ། མ་འོངས་པར་གསོག་པར་གྱུར་བའི་དགེ་བ་མཐའ་དག་སྦྱིན་པ་གཏོགས་ཡོད། དེ་དག་ཚང་མ་གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་ལྟར། གཞན་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡག་པོ་ཞིག་འབྱུང་བ་ཤོག་ཅེས་ཀུན་སློང་བཟང་པོ་ཞིག་དགོས།
ང་ཚོས་གཏོང་ལེན་གྱི་ཉམས་ལེན་དེ་དག་སྐོར་ཤོད་སྐབས། ང་ཚོའི་བསམ་པར་དེ་དག་གིས་གཞན་ལ་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱིས་ཕན་ཐོགས་མི་ཡོང་བསམ་སྲིད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ང་ཚོས་སོ་སོའི་ལུས་དང་། རྒྱུ་ནོར། དགེ་བའི་རྩ་བ་སོགས་གཞན་ལ་སྦྱིན་པའམ་གཏོང་བའི་མོས་པ་རྐྱང་རྐྱང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཅི་སྟེ་ང་ཚོས་མོས་པའམ་སྒོམ་དེ་ལྟར་བྱེད་པས་དངོས་སུ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་སྐད་ཆ་དྲིས་ན། ལན་ནི་གལ་སྲིད་ང་ཚོས་སེམས་ཀྱི་སྦྱོང་བརྡར་དེ་རིགས་ལ་གོམས་འདྲིས་མ་བསྟེན་ན་མ་འོངས་པར་སོ་སོའི་ལུས་པོ་དང་རྒྱུ་ནོར་གཞན་ལ་སྦྱིན་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཏུ་ནམ་ཡང་སླེབ་མི་ཐུབ། དེར་བརྟེན་ད་ལྟ་ང་ཚོས་ལས་གསོག་དགོས་པ་དང་སེམས་ཀྱི་གོམས་གཤིས་བཟང་པོ་ཞིག་འཇགས་ཐུབ་པ་བྱས་ན། ལས་དེའི་འབྲས་བུ་ང་ཚོ་རང་གིས་མྱོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་དེ་ལས་རབ་བྱུང་ན་གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བའི་གནས་སྐབས་སུ་སླེབ་ཐུབ།
འགྲེལ་བ་འདིའི་ནང་གལ་སྲིད་ང་ཚོར་མི་རབས་བདུན་ཕྱིན་པའི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཅིག་གི་སྲོལ་རྒྱུན་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་ན། དེའི་ལས་ཀྱིས་ཁྱིམ་རྒྱུད་དེ་རྒྱུན་སྲིང་བྱེད་པར་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་གི་ཡོད། དེ་ག་ནང་བཞིན་གལ་སྲིད་ང་ཚོས་ད་ལྟ་སྲོལ་རྒྱུན་ངེས་ཅན་ཞིག་འགོ་བཙུགས་པ་ན། དཔེར་ན། གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ལྟ་བུ། དེ་ནས་མི་རབས་བདུན་གྱི་རྗེས་སུ་དེའི་སྟོབས་ལས་ཁྱིམ་རྒྱུད་དེ་དང་འདྲ་བར་ནུས་པ་གོང་འཕེལ་འགྲོ་གི་ཡོད། དེར་བརྟེན་བྱམས་པ་དང་སེམས་ཁུར་གྱི་ཐོག་ནས་གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་བཏང་ན་གཞན་རྣམས་སྐྱིད་པོ་ཡོང་ཐུབ། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཁོང་ཚོའི་གནས་སྟངས་ཞན་པ་དང་དགོས་མཁོའི་གནས་སུ་གྱུར་ཡོད་སྟབས། སེམས་ཁུར་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་ཁོང་ཚོའི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཕྱིར་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་རོགས་རམ་བྱེད་དགོས། བླ་མ་དང་སངས་རྒྱས་ཐེ་བའི་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ང་ཚོས་སྦྱིན་པ་གཏོང་དགོས། འོན་ཀྱང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རང་གིས་ལེན་པར་གཞིགས་ན། ང་ཚོས་སངས་རྒྱས་དང་བླ་མའི་དྲུང་ནས་ཅི་ཡང་ལེན་མི་དགོས། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཁོང་རྣམས་ལ་ང་ཚོས་ལེན་དགོས་པའི་སྐྱོན་གྱི་ཆ་དང་སྡུག་བསྔལ་རྩ་བ་ནས་མེད།
སྙིང་རྗེའི་སྒོ་ནས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རང་གིས་ལེན་པ།
གནད་དོན་གཉིས་པ་ནི་གཞན་ལ་སྙིང་རྗེ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། གལ་སྲིད་ང་ཚོར་གཞན་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཡོད་ན། ཐ་ན་ང་ཚོས་སྨོན་ལམ་མ་བཏབ་ཀྱང་། ཡོན་ཏན་དང་ལེགས་པའི་ཆ་ཐམས་ཅད་རང་ལ་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། ཅི་སྟེ་ང་ཚོར་སྙིང་རྗེ་མེད་ན། སྨོན་ལམ་བཏབ་ཀྱང་ཅི་ཡང་མི་ཐོབ། གལ་ཏེ་ང་ཚོ་སེམས་ཤུགས་ཆག་ན། ང་ཚོས་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་དཀའ་ངལ་ཐམས་ཅད་རང་སྟེང་དུ་ལེན་པའི་མོས་པའམ་ཉམས་ལེན་བྱེད་དགོས། དེ་ལྟའི་ཉམས་ལེན་ལ་གོམས་འདྲིས་ཡོང་རྒྱུར། ང་ཚོས་ཚེ་འདི་དང་མ་འོངས་པའི་སོ་སོའི་དཀའ་ངལ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། སོ་སོའི་དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ཅུང་ལས་སླ་པོ་ཡོད་པའི་སྐབས། དེ་དག་ད་ལྟ་རང་མྱངས་ན་ལེགས་པའི་ཚུལ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ནས་འགོ་འཛུགས་དགོས། དེ་མིན་རང་གིས་དཀའ་ངལ་དེ་དག་ཕྱིས་སུ་མྱོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེ་དུས་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ཅུང་ཁག་པོ་ཆགས་སྲིད། དེ་ལྟར་ང་ཚོས་གོམས་འདྲིས་བསྟེན་ནས་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་དཀའ་ངལ་སེལ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བ་ཡོང་ཐུབ། ང་ཚོས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱོང་བརྡར་བྱས་ཏེ། སང་ཉིན་གྱི་དཀའ་ངལ་དང་། ལོ་རྗེས་མའི་དཀའ་ངལ་སོགས་ད་ལྟ་ཉིད་དུ་ལེན་པའི་ཉམས་ལེན་བྱེད་དགོས། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་དཀའ་ངལ་རང་གིས་ལེན་པའི་ཉམས་ལེན་ལ་འཇུག་རྒྱུར་བློ་སྟོབས་རྙེད་ཐུབ།
གནད་དོན་ཆ་ཚང་སྙིང་པོར་བསྡུས་ན་ང་ཚོའི་སེམས་རྒྱུད་ཀྱི་རང་གཅེས་འཛིན་དེ་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་རེད། དེ་མེད་པ་བཟོ་བར་ང་ཚོས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སེམས་ཁུར་བྱས་ཏེ་རོགས་རམ་བྱེད་དགོས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་རང་གིས་ལེན་དགོས། གཞུང་ནང་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཕུད་པའི་ཉམས་ལེན་གྱི་རིམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སླེབས་པའི་གཞན་སེམས་ཅན་གྱི་དཀའ་ངལ་རྣམས་རང་གི་དང་དུ་ལེན་ཚུལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད།
བརྒྱུད་རིམ་དེ་ལ་གོམས་འདྲིས་ཡག་པོ་བསྟེན་ནས། ང་ཚོས་དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་ཀྱི་ཉམས་ལེན་དང་དེ་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་ཉམས་སུ་ལེན་ཐུབ། དབུགས་རྔུབ་པའི་སྐབས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལེན་པ་དང་། འབྱིན་པའི་སྐབས་སོ་སོའི་བདེ་བ་གཞན་ལ་གཏོང་བའི་མོས་པ་བྱེད་དགོས།
(མཆན། འགྲེལ་བ་འདི་དང་འདིའི་རྗེས་ཀྱི་རྩ་གཞུང་གི་འགྲེལ་བའི་ནང་། “དེ་གཉིས་རླུང་ལ་བསྐྱོན་པར་བྱ། །ལེན་པའི་གོ་རིམ་རང་ནས་བརྩམ། །ཡུལ་གསུམ་དུག་གསུམ་དགེ་རྩ་གསུམ། །སྤྱོད་ལམ་ཀུན་ཏུ་ཚིག་གིས་སྦྱངས། །” ཞེས་གསལ་ཡོད། རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་བཟང་པོའི་འགྲེལ་བའི་ནང་། “ལེན་པའི་གོ་རིམ་རང་ནས་བརྩམ།” ཞེས་པའི་ཚིག་རྐང་དེ་ “སྤྱོད་ལམ་ཀུན་ཏུ་ཚིག་གིས་སྦྱངས།” ཞེས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་གི་ཡོད། ཕ་བོང་ཁ་པས་ནམ་མཁའ་དཔལ་གྱི་གོ་རིམ་ལྟར་གསུངས།)
གཞུང་འདིའི་ནང་ཡུལ་གསུམ་དང་དུག་གསུམ་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་ཚུལ་གསུངས་ཡོད། ཡུལ་གསུམ་ནི་བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ། བཏང་སྙོམས་བཅས་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་གིས་དུག་གསུམ་ཏེ་འདོད་ཆགས། ཞེ་སྡང་། གཏི་མུག་གསུམ་སྐྱེད་པར་བྱེད། གཞན་ཡང་ང་ཚོས་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་དུག་གསུམ་སྐྱེ་ཚུལ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ནས། “དུག་གསུམ་སོགས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་མཐའ་དག་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་ཤོག །ངས་དེ་དག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་གི་ཡིན།” ཞེས་མོས་པ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་སྐྱེད་དགོས། “སེམས་ཅན་དེ་དག་ཚང་མ་འདོད་ཆགས་སོགས་ལ་ཐར་བ་ཤོག །ངས་རང་གི་རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་གཏོང་བའི་ཉམས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡིན།” ཞེས་ཆོད་སེམས་ཤིག་དགོས།
དེར་བརྟེན་བླ་མ་མཆོད་པའི་ནང་། “དེས་ན་རྗེ་བཙུན་བླ་མ་ཐུགས་རྗེ་ཅན། །མར་གྱུར་འགྲོ་བའི་སྡིག་སྒྲིབ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན། །མ་ལུས་ད་ལྟ་བདག་ལ་སྨིན་པ་དང་། །བདག་གི་བདེ་དགེ་གཞན་ལ་བཏང་བ་ཡིས། །འགྲོ་ཀུན་བདེ་དང་ལྡན་པར་བྱིན་གྱིས་རློབས།” ཞེས་གསུངས་ཡོད། འདི་ནི་ཚིག་གིས་སྦྱངས་ཞེས་པའི་དོན་དེའང་གོ་དགོས་ཏེ། “སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་བདག་ལ་སྨིན་པར་ཤོག །ངའི་དགེ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་སྨིན་པར་ཤོག །” ཅེས་ང་ཚོས་སྨོན་ལམ་འདི་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འདེབས་དགོས།
འདིར་ང་ཚོས་རྒྱ་མི་ཐེ་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པའི་བསམ་བློ་རྒྱུད་ལ་སྦྱོང་རྒྱུར་འབད་འརྩོན་བྱེད་དགོས། གལ་སྲིད་མི་གཞན་གྱིས་ང་ཚོར་བློ་གཏད་རྦད་དེ་བཅོལ་ནས་ང་ཚོའི་རོགས་རམ་འཐོབ་རྒྱུར་རེ་བ་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཤིག་གི་ནང་ཡོད་ན། ང་ཚོས་རོགས་པ་བྱེད་འདོད་ཀྱང་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པར་ལྷག་སྲིད། དེ་ནི་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་རེད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་གཞན་ལ་རོགས་རམ་དངོས་གནས་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་དེ་ནི་རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས།
ཡང་ང་ཚོའི་བསམ་པར། “ད་ག་རེ་བྱས་པ་རེད། འདས་པའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་བྱོན་ཡོད་པས། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་ཐུབ། དེར་བརྟེན་ངས་ངེས་པར་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་དོན་གཉེར་ཅིའི་ཕྱིར་བྱེད་དགོས་སམ། སངས་རྒྱས་ཟིན་པའི་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཡོད་པས། རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ཕྱིར་ང་སངས་རྒྱས་མ་རྒྱས་ལ་འབྲེལ་བ་ཆགས་སམ།” ཞེས་བསམ་བློ་དེ་ལྟར་འཁོར་སྲིད། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོ་སེམས་ཤུགས་ཀྱང་ཆག་སྲིད། འོན་ཀྱང་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་དམིགས་བསལ་ལས་འབྲེལ་མེད་ཅིང་། ང་ཚོ་དང་ལས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཡོད། དེར་བརྟེན་སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཐད་ཀར་ད་ལྟའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་ཐུབ་མེད། བྱས་ཙང་། ང་ཚོ་དང་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། དེས་ན་དེ་དག་ལ་ཕན་འདོགས་ཕྱིར་ང་ཚོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་བྱ་རྒྱུའི་བློ་སྟོབས་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཐུབ་ཅིང་། ང་ཚོ་དང་ལས་འབྲེལ་ཡོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡག་པོ་ཞིག་གཏོད་ཐུབ།།