អ្វីត្រូវដឹងមុនពេលបដិបត្តិសមាធិ

យើងប្រហែលជាអាចយល់បានងាយចំពោះឥរិយាបថខ្វល់ខ្វាយថែទាំនេះ បើយើងបង្វែទិសវាទៅកាន់អ្ន កដ៏ទៃវិញ ។ ប្រសិនបើយើងមិនគិតខ្វល់ចំពោះអ្នកដទៃទេ (មិនគោរព) យើងច្បាស់ជា មិនខ្វល់ចំពោះទង្វើ និងពាក្យសំដីដែលយើងនិយាយឡើយ មិនថាគេចូលចិត្តស្តាប់ ឬអត់នោះទេ ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើខ្ញុំចាត់ទុកពួកគេជាមនុស្សសំខាន់ ខ្ញុំនឹងមានចិត្តគិតខ្វល់ដល់ឥរិយាបថរបស់ខ្ញុំចំពោះពួកគេមិនខាន ។ ដូចគ្នានេះដែរ យើងត្រូវតែអភិវឌ្ឍឥរិយាបថគិតគូខ្វល់ខ្វាយចំពោះខ្លួនយើង ពោលគឺថា បើសិនខ្ញុំចំណាយពេលវេលាឥតប្រយោជន៍ មិនចាប់យកប្រយោជន៍ពីជីវិតជាមនុស្សដ៏មានតម្លៃនេះទេ ពេលខ្ញុំស្លាប់ទៅ ខ្ញុំនឹងមានមហាវិប្បដិសារីបំផុត ។ 

យើងអាចនិយាយសំដៅដល់ការងារសាមញ្ញនៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃផងដែរ ។ ខ្ញុំគិតខ្វល់ចំពោះការចិញ្ចឹមកូនៗរបស់ខ្ញុំ និងគិតខ្វល់អំពីរបៀបដែលខ្ញុំធ្វើការងារ ហើយខ្ញុំគិតខ្វល់ដល់សុខមាលភាពទូទៅនៃចិត្តនិង កាយរបស់ខ្ញុំ ។ ជាមួយនឹងឥរិយាបថនៃការគិតប្រភេទនេះហើយ ដែលយើងត្រូវប្រើប្រាស់ដើម្បីចាត់ទុកព្រះធម៌ថាជារឿងសំខាន់សំរាប់រូបយើងនៅក្នុងជាតិនេះ ។ បន្តិចម្តងៗ តាមរយៈនៃការថែរក្សាព្រះធម៌ឪ្យស្ថិតនៅក្នុងចិត្ត របស់យើង ពោលគឺយើងនឹងអាចចងចាំព្រះធម៌ទាំងនោះបានយ៉ាងល្អ បើមិនបានគ្រប់ពេលវេលាទេ យ៉ាងហោចណាស់ក៏បានក្នុងពេលវេលាដ៏ច្រើនដែរ ។ សមាធិគឺជាវិធីសាស្រ្តដើម្បីធ្វើការផ្សាំខ្លួនយើង ជាមួយនឹងព្រះធម៌ជាប្រចាំ ម្តងហើយម្តងទៀត រហូតទាល់តែព្រធម៌នោះក្លាយទៅជាចេតសិក ឬជាផ្នែកមួយនៃចិត្តរបស់យើង ដោយមិនខំប្រឹងគិតក៏យើងនៅតែចាំបានល្អដែរ ។ 

ប្រសិនបើយើងមានការជឿជាក់ថា យើងមានសមត្ថភាពដើម្បីទទួលបានចំណេះដឹងទាំងនេះ យើងនឹង ដាក់កំលាំងកាយចិត្តដើម្បីបដិបត្តិវិធីសាស្រ្តទាំងនេះមិនខាន ។ តែបើយើងមិនមានភាពជឿជាក់ទេ គឺដូ ចជាការទទះដៃទាំងពីររបស់យើងដើម្បីព្យាយាមហើរដូច្នោះឯង៖ ហេតុអ្វីអ្នកត្រូវខ្វល់? កាលគ្រាចាប់ផ្តើ ម យើងប្រហែលជាមិនយល់អំពីអត្ថន័យនៃពាក្យថា រួចរំដោះ និងពាក្យថា ការត្រាស់ដឹងទេ តែយើងមានគោលបំណងរយៈពេលវែងដើម្បីធ្វើការស្វែងយល់ចំពោះទស្សនៈនេះ និងត្រូវខិតខំបដិបត្តិ នៅខណៈពេលនៃការរលឹកដឹងចំពោះសេចក្តីស្លាប់អាចជួយជំរុញយើង កុំឪ្យចំណាយពេលវេលានៃជីវិតរបស់យើងធ្វើតែរឿងឥតប្រយោជន៍ ។ 

ឥឡូវនេះយើងត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ដើម្បីក្រឡេកមើលលើជំហាន ឬដំណាក់កាលទីបី នៃវិធីសាស្រ្តនេះ ពោលគឺសមាធិ ។ ជាវិធីសាស្រ្តមួយដើម្បីធ្វើការចង្អុលបង្ហាញនូវប្រធានបទនេះ ព្រះមហាថេរៈទីបេ ដ៏ មហាអស្ចារ្យមួយអង្គ ព្រះនាម ត្សុងខាប៉ា (Tsongkhapa) ព្រះអង្គបានសរសេរនូវពាក្យប្រៀនប្រដៅ  ដ៏មានប្រយោជន៍ នៅក្នុងឃ្លានៃដំបូន្មានជាក់ស្តែងស្តីពីព្រះសូត្រ និងគម្ពីរតន្រ្តា (Tantra) ។ ព្រះអង្គបានសរសេរថា ដើម្បីបដិបត្តិសមាធិ យើងត្រូវ “សម្គាល់ឪ្យបានថាអ្វីជាបុព្វហេតុចំពោះសភាពនៃចិត្តដែលយើងកំពុងព្យាយាមសម្រេចបាន” ។ ដូច្នេះ ឧបមាថា ប្រសិនបើយើងប្រាថ្នាចង់អភិវឌ្ឍនូវសេចក្តីមេត្តា យើងត្រូវដឹង ពីបុព្វហេតុរបស់វាដែលនាំយើងទៅរកការអភិវឌ្ឍសេចក្តីមេត្តានោះ ។ 

នេះគឺជាទស្សនពិតនៃអាស្រ័យភាព (axiom of dependency) - គឺថាការអភិវឌ្ឍនូវសេចក្តីប្រាថ្នាដើ ម្បីឪ្យអ្នកដ៏ទៃរួចផុតពីសេចក្តីទុក្ខ និងរួចផុតពីបុព្វហេតុទាំងឡាយទាំងពួងនៃសេចក្តីទុក្ខ (នេះគឺជាអត្ថន័យនៃពាក្យថា មេត្តា នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា) ពោលគឺយើងត្រូវទទួលស្គាល់ថាយើងជាប់ពាក់ព័ន្ធគ្នាទៅវិញ ទៅមកនឹងពួកគេ ។ បើពុំដូច្នោះទេ យើងនឹងមិនគិតគោរព ខ្វល់ខ្វាយចំពោះពួកគេទេ ។ ដូច្នេះយើងត្រូវពិចារណាដល់អត្ថិភាព (ការកើតឡើងនៅក្នុងសង្គម) ទាំងស្រុងរបស់យើង ដែលកើតឡើងអាស្រ័យលើកិច្ចប្រឹងប្រែង និងលើសេចក្តីល្អនៃមនុស្សឯទៀត - អ្នកដែលបង្កបង្កើតចំណីអាហាររបស់យើង អ្នកដែលកសាងផ្លូវសំរាប់ឪ្យយើងដើរជាដើម ។ល។ ចូរអ្នកចងចាំចំពោះរឿងរ៉ាងផ្សេងៗទៀតដែលគេបាន ធ្វើដើម្បីធ្វើឪ្យជីវិតរបស់យើងអាចបន្តទៅមុខទៀតបាន ពោលគឺយើងត្រូវដឹងគុណ និងត្រូវឪ្យតម្លៃ ។ បើយើងតបស្នងសងគុណ និងឪ្យតម្លៃគេដោយចិត្តស្មោះជ្រាលជ្រៅពិតប្រាកដនោះ គុណូបការៈរបស់យើងនឹងផ្តល់ឪ្យយើងនូវអារម្មណ៍នៃសេចក្តីស្រឡាញ់យ៉ាងកក់ក្តៅចំពោះពួកគេ ហើយយើងនឹងមានអារម្មណ៍ថា មិនស្រួលបើមានរឿងអ្វីមិនល្អកើតឡើងចំពោះពួកគេ ។ គុណូបការៈ និងការឪ្យតម្លៃនេះ នាំទៅរកសេចក្តីស្រលាញ់៖ ពោលគឺបំណងប្រាថ្នាឪ្យពួកគេបានសេចក្តីសុខ និងទទួលបាននូវបុព្វហេតុនៃសុភមង្គល ។ ប៉ុន្តែនៅពេលយើងដឹងថា គេមិនមានសេចក្តីសុខ មានតែការញាំញីដោយសេចក្តីទុក្ខ ពេលនោះសេចក្តីមេត្តាចាប់អភិវឌ្ឍឡើងមិនខាន ។ ការអភិវឌ្ឍសេចក្តីមេត្តារបស់យើង អាស្រ័យលើការបដិបត្តិទៅតាមជំហាន ឬទៅតាមដំណាក់កាលទាំងនេះ ទៅតាមវគ្គដ៏ត្រឹមត្រូវនីមួយៗរបស់វា ។ 

សេចក្តីមេត្តាក៏អាស្រ័យលើការលះបង់ផងដែរ មានន័យថា យើងត្រូវទទួលស្គាល់ចំពោះសេចក្តីទុក្ខរបស់យើងផ្ទាល់ ត្រូវតាំងចិត្តរំដោះខ្លួនឪ្យរួចផុតពីសេចក្តីទុក្ខ ហើយនិងត្រូវទទួលដឹងថាមនុស្សគ្រប់រូបក៏មានសេចក្តីទុក្ខ និងមានបំណងប្រាថ្នាដូចយើងដែរ ។ ការលះបង់គឺពិតជាក់ស្តែងដូច្នោះ - ពោលគឺការតាំងចិត្តរំដោះខ្លួនឪ្យរួចផុតពីសេចក្តីទុក្ខ ។ សេចក្តីមេត្តា ជាការតាំងចិត្តរំដោះអ្នកដទៃពីសេចក្តីទុក្ខ គឺពឹងអាស្រ័យលើការតាំងចិត្តរំដោះខ្លួនយើងឪ្យរួចផុតពីសេចក្តីទុក្ខមុនសិនផងដែរ ។ 

ដូច្នេះប្រសិនបើយើងប្រាថ្នាព្យាយាមបង្កើតចេតសិកនៃសេចក្តីមេត្តានៅក្នុងការបដិបត្តិសមាធិរបស់យើ ង ពោលគឺទសន្សនពិតនៃអាស្រ័យភាពនេះ គឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ពីព្រោះថា បើទោះបី ជាយើងនឹងបង្កើតវាបានភ្លាមៗ តាមរយៈនៃការបដិបត្តិផ្សាំខ្លួឪ្យបានជោគជាំយ៉ាងណាក្តី តែពីដំបូងយើង ត្រូវឆ្លងកាត់នូវដំណាក់កាលទាំងអស់នេះ ដើម្បីកសាងខ្លួនយើងឪ្យដល់កំរិតខ្ពស់មួយដែលយើងគិតថា វាគឺកើតឡើងដោយចិត្តពីធម្មជាតិពិតៗ ។ ដើម្បីបដិបត្តិសមាធិលើសេចក្តីមេត្តាពិតប្រាកដ ដំបូងយើង ត្រូវដឹងពីជំហាននីមួយៗ ឬត្រូវដឹងពីបុព្វហេតុដែលការបដិបត្តិសមាធិលើសេចក្តីមេត្តានោះអាស្រ័យ ឬផ្អែកលើ ។ 

ព្រះមហាថេរៈ ត្សុងខាប៉ា (Tsongkhapa) បានសម្តែងទៀតថា យើងក៏ត្រូវ “ដឹងនូវទិដ្ឋភាពផ្សេងៗ” ដែលមានអត្ថន័យថា ប្រសិនបើយើងនឹងចម្រើនសេចក្តីមេត្តា យើងត្រូវដឹងចំពោះទិដ្ឋភាពផ្សេងៗនៃសេ ចក្តីទុក្ខ និងត្រូវដឹងនូវទិដ្ឋភាពផ្សេងៗនៃបុព្វហេតុនៃសេចក្តីទុក្ខ បើសិនយើងប្រាថ្នាចង់ឪ្យមនុស្សគ្រប់រូប រួចផុតពីទុក្ខលំបាកមែននុះ។ នេះគឺមិនមែនគ្រាន់តែជួយពួកគេស្វែងរកការងារ ឬស្វែងរកអាហារឆ្ងាញ់ៗហូបតែប៉ុណ្ណោះទេ - តែសេចក្តីទុក្ខ ដែលយើងកំពុងតែនិយាយគឺជា កងទុក្ខជ្រួតជ្រាពគ្រប់ទិដ្ឋភាពទាំងអស់ក្នុងជាតិកំណើតដែលមិនអាចគ្រប់គ្រងបាន ពោលគឺ (វាលវដ្តសង្សារ) ភាពគ្មានសតិរលឹកដឹង និងភាពភាន់ច្រឡំ (មោហៈ) ចំពោះសភាវពិត ដែលជាបច្ច័យនៃអត្ថិភាពនៅក្នុងសង្ខារធម៌ មិនចេះដាច់នេះឯង ។ ការបដិបត្តិសមាធិចម្រើនសេចក្តីស្រឡាញ់ និងសេចក្តីមេត្តា មិនមែនមានន័យថា អ្នកគ្រាន់តែអង្គុយនៅស្ងៀម ហើយគិតថា “អូយព្រះអើយល្អណាស់ ខ្ញុំស្រលាញ់មនុស្សគ្រប់រូបទាំងអស់” ទេ ។ គ្រាន់តែអង្គុយគិតបែបនេះនុះ គឺមិនជាក់ស្តែងទេ - ចេតសិក (សភាពនៃចិត្ត) ដែលយើងប្រាថ្នាចង់ចម្រើននៅទីនេះគឺជាក់លាក់ពិតប្រាកដ ។ ព្រះមហាថេរៈ ត្សុងខាប៉ា បានសម្តែងលម្អិតគ្រប់ចំណុចទាំងអស់ដែលអាចធ្វើឪ្យយើងកំណត់បាន នូវចេតសិកជាក់លាក់ដែលយើងកំពុងព្យាយាមចម្រើន ។ 

បន្ទាប់មកទៀត វាគឺជាការសំខាន់ត្រូវរលឹកដឹងថា យើងកំពុងតែផ្តោតចិត្តលើអ្វី ស្របពេលដែលយើងកំពុងតែព្យាយាមអភិវឌ្ឍសភាពនៃចិត្ត (ចេតសិក) ។ តើអ្វីគួរតែផុសឡើងនៅក្នុងចិត្តរបស់យើង? ចំពោះសេចក្តីមេត្តា យើងនឹងផ្តោតចិត្តលើមនុស្សឯទៀត និងលើសេចក្តីទុក្ខរបស់ពួកគេ ។ នៅទីនេះ យើងមិនគ្រាន់តែនិយាយពីសេចក្តីមេត្តាតែប៉ុណ្ណោះទេ តែយើងសំដៅដល់ “សេចក្តីមេត្តាដ៏មហាអស្ចារ្យ” ចំពោះមនុស្សគ្រប់រូបស្មើៗគ្នាទាំងអស់ ។ មនុស្សច្រើនណាស់ - គ្រប់រូបទាំងអស់ ។ បើគិតទៅគឺធំធេង ខ្លាំងណាស់ ពោលគឺ “ខ្ញុំនឹងជួយដល់គ្រប់សត្វទាំងអស់នៅក្នុងចក្រវាឡ” ។ នៅទីនេះយើងកំពុងតែនិ យាយអំពីចិត្តដែលនៅតែបន្តបន្ទាប់ពីការស្លាប់នៃបុគ្គលម្នាក់ៗ (ជីវនចិត្ត) ដែលទៅកើតជាសត្វអាស្រ័ យលើកម្មរបស់ពួកគេ ។ តែមិនមានន័យថាពួកគេកើតជាសត្វជានិច្ចនោះទេ - ពោលគឺយើងនឹងរំដោះសត្វៈលោកណាដែលកើតមកជាសត្វល្អិតនៅក្នុងជាតិបច្ចុប្បន្ននេះ តែកាលពីជាតិមុនគឺជាម្តាយរបស់ខ្ញុំ ។ យើងនឹងរំដោះម្តាយរបស់យើងពីសេចក្តីទុក្ខនៅក្នុងជាតិនេះ ដែលកាលពីជាតិមុនគាត់អាចជាសត្វដង្កូវក៏ថាបាន ។ 

វាគឺមិនមែនជាការងាយស្រួលទេ ដើម្បីមានចក្ខុញាណមើលឪ្យឃើញមនុស្សគ្រប់រូបទាំងអស់ ក៏ប៉ុន្តែនៅ ក្នុងការបដិបត្តិ មហាមនោនៃនិកាយមហាយាន្ត យើងព្យាយាមស្រមៃថា មានមនុស្សជាច្រើនស្ថិតនៅជុំ វិញខ្លួនយើង ពេលយើងកំពុងបដិបត្តិ យើងកំពុងតែកាត់បន្ថយទុក្ខលំបាកមនុស្សគ្រប់រូប ។ នៅគ្រាចាប់ ផ្តើមនៃព្រះសូត្រមហាយាន្តជាច្រើន បានពិពណ៌នាថា មានសត្វលោកស្ថិតនៅជុំវិញខ្លួនយើងរាប់លាន ដែលសបញ្ជាក់ពីវិសាលភាពនៃការបដិបត្តិនេះ ។ 

ការមានសេចក្តីមេត្តាសកលចំពោះមនុស្សគ្រប់រូបសើ្មៗគ្នាគឺជាសក្ខីភាពមួយដែលមិនគួរឪ្យជឿ ។ មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសេចក្តីមេត្តាសកលនេះគឺឧបេក្ខា ដែលជាគុណធម៌បើកចិត្តរបស់យើងដល់មនុស្សគ្រប់រូប ។ យើងត្រូវតែដឹងនូវគុណធម៌ទាំងនេះ ដើម្បីឪ្យយើងអាចធ្វើការបដិបត្តិសមាធិត្រឹមត្រូវក្នុងការចម្រើនសេចក្តីមេត្តា ។ 

ខ្លឹមសារបន្ថែមទៀតដែលយើងត្រូវដឹងគឺថា តើចិត្តប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយនឹងកសិណដែលយើងកំពុង តែផ្តោតចិត្តលើនោះដោយរបៀបណា ។ ប្រសិនបើយើងធ្វើសមាធិចម្រើនសេចក្តីមេត្តា ពោលគឺយើងមានបំណងប្រាថ្នាថា សូមឪ្យពួកគេរួចរំដោះពីក្តីទុក្ខ និង សូមឪ្យបុព្វហេតុនៃក្តីទុក្ខនោះវិនាសខ្ចាត់ខ្ចាយទៅ ។ មិនមែនជាបំណងប្រាថ្នាឪ្យនរណាម្នាក់ចូលមកជួយពួកគេទេ តែយើងខ្លួនឯងផ្ទាល់នឹងព្យាយាមជួយពួកគេឪ្យយកឈ្នះលើក្តីទុក្ខទាំងឡាយទាំងពួងបាន ។ 

ព្រះមហាថេរៈ ត្សុងខាប៉ា បានសម្តែងបន្តទៀតថា យើងត្រូវដឹងឪ្យច្បាស់ចំពោះអ្វីដែលជាប្រយោជន៍ និងអាចជួយយើងអភិវឌ្ឍសេចក្តីមេត្តាឡើង និងត្រូវដឹងចំពោះអ្វីដែលគ្រោះថា្នក់ បង្កទុក្ខទោស មិនមាន ប្រយោជន៍ ។ មិនមែនគ្រាន់តែត្រូវដឹងចំពោះអ្វីដែលជួយយើងចម្រើនសេចក្តីមេត្តាតែប៉ុណ្ណោះទេ តែត្រូវ មានការជឿជាក់ថា មនុស្សគ្រប់រូបពិតជាអាចរួចរំដោះពីក្តីទុក្ខបាន ។ បើសិនយើងមិនជឿជាក់ទេ យើងពុំចាំបាច់ប្រាថ្នា និងពុំចាំបាច់បដិបត្តិធ្វើអ្វីទេ? មូលដ្ឋានគ្រឹះនៅត្រង់នេះ គឺការមានជំនឿចិត្តមុតមាំថា ខ្ញុំអាចរួចរំដោះខ្លួនពីសេចក្តីទុក្ខរបស់ខ្ញុំបាន ហើយខ្ញុំអាចជួយដល់អ្នកដ៏ទៃឪ្យគេយកឈ្នះលើក្តីទុក្ខរបស់គេបាន ។ ត្រង់ចំណុចនេះ យើងត្រូវយល់ឪ្យប្រាកដចំពោះអ្វីដែលយើងអាចធ្វើបាន ហើយអ្វីដែលសូម្បីតែអង្គព្រះពុទ្ធអាចធ្វើបាន ។ ចំពោះអ្វីដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ការអភិវឌ្ឍចម្រើនសេចក្តីមេត្តារបស់យើងនុះ ពោលគឺ មិនមែនគ្រាន់តែភាពអត្មានិយមប៉ុណ្ណោះទេ តែរួមទាំងការបំបាក់កំលាំងចិត្តខ្លួនឯង និងភាពខ្វះការជឿជាក់លើខ្លួនឯងផងដែរ ។ សរុបឪ្យខ្លីទៅ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់បានសម្តែងថា សេចក្តីទុក្ខ ឬទុក្ខមិនអាចគ្រាន់តែរលត់ផុតទៅស្រួល ដូចការដកបន្លាចេញពីបាតជើងប៉ុណ្ណោះទេ ។ សូម្បីតែព្រះ សម្មាសម្ពុទ្ធក៏គ្រាន់តែអាចបង្អុលបង្ហាញផ្លូវដល់យើងតែប៉ុណ្ណោះ តែអ្នកបដិបត្តិត្រូវបំពេញធុរៈនេះដោយ ខ្លួនឯងផ្ទាល់ ។ តើយើងអាចរំពឹងថា ធ្វើឪ្យល្អប្រសើរជាងព្រះពុទ្ធដោយរបៀបណា? 

សរុបឪ្យខ្លីទៅ ប្រសិនបើយើងមិនដឹងថាយើងកំពុងបង្កើត ឬចម្រើនចេតសិកអ្វីមួយជាក់លាក់ទេ ឧបមាដូចជា សេចក្តីមេត្តាជាដើមទេ យើងច្បាស់ជាមុជមិនជ្រៅទៅមិនឆ្ងាយឡើយ ។ ធ្វើដូចនេះយើងអាចចាប់ផ្តើមមើលឃើញថា សមាធិគឺពិតជាវិធីសាស្រ្តមួយដ៏ជាក់ស្តែង និងទំនើបកំរិតណា ។ យើងក៏អាច ហៅវិធីសាស្រ្តនេះថា “វិទ្យាសាស្រ្តនៃចិត្ត” ។ 

ព្រះមហាថេរៈ ត្សុងខាប៉ា ព្រះអង្គក៏បានចង្អុលបង្ហាញផងដែរថា ពេលវេលាចន្លោះពីម៉ោងបដិបត្តិសមាធិ គឺជាពេលវេលាដ៏សំខាន់ ។ ព្រះអង្គបានណែនាំឪ្យអានអត្ថបទគម្ពីរផ្សេងៗដែលនិយាយបកស្រាយចំ ពោះចំណុចនីមួយៗដែលយើងយកមកធ្វើសមាធិ ។ ម៉្យាងទៀត ចំណុចដែលយើងអានទាំងអស់នោះ នឹងជួយពង្រឹងចំពោះការជឿជាក់លើអ្វីដែលយើងកំពុងបដិបត្តិថាជាអ្វីដែលជាការបង្រៀនរបស់ព្រះស ម្មាសម្ពុទ្ធ ។ ម៉្យាងវិញទៀត វានឹងជួយបំផុសគំនិតយើងចំពោះអ្វីដែលព្រះមហាថេរៈផ្សេងៗទៀតសម្រេ ចបាន ។ លើសពីនេះទៅទៀត ព្រះអង្គបានមានបង្ទូលថា យើងត្រូវកសាងនូវថាមពលវិជ្ជមានរបស់យើ ង និងជម្រះខ្លួនយើងឪ្យជ្រះស្រលះពីថាមពលអវិជ្ជមាន តាមរយៈការបដិបត្តិជម្រះខ្លួនឪ្យល្អបរិសុទ្ធ ។ 

ខ្ញុំប្រើប្រាស់ពាក្យ “ថាមពលវិជ្ជមាន” នៅទីនេះជំនួសឪ្យពាក្យថា “បុណ្យ ឬគុណសម្បត្តិ -merit” ដែលខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាអាចជាគំនិតខុស ។ គុណសម្បត្តិ ឬបុណ្យ (merit) ស្តាប់ទៅដូចយើងកំពុងប្រមូលពិន្ទុអ៊ីចឹង ឧបមាថា បើសិនការប្រមូលពិន្ទុរបស់យើងឈានដល់ចំនួយមួយរយនោះ យើងនឹងឈ្នះ រង្វាន់អីជាដើម ។ តែអ្វីដែលយើងកំពុងធ្វើគឺត្រូវកសាង ឬបង្កើតនូវការបញ្ចូលថាមពល ពោលគឺធ្វើឪ្យយើងមានថាមពលពេញលេញដើម្បីដំណើរការទៅមុខទៀតបាន ពោលគឺដូចជាទូរស័ព្ទដូច្នោះឯង ។ ដូច្នេះចំ ពោះចិត្តរបស់យើង យើងត្រូវប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្តលាងសំអាត ដើម្បីជួយឪ្យចិត្តជម្នះបាននូវការកកស្ទះ ផ្លូវចិត្ត ដែលពេលខ្លះអ្នកមានអារម្មណ៍ថា អ្នកមិនអាចយល់ចំពោះរឿងអ្វីមួយសោះ ។ វាគឺអាចជាការកកស្ទះផ្លូវអារម្មណ៍ផងដែរ ។ ការកសាងថាមពលវិជ្ជមានឪ្យបានច្រើន បូករួមទាំងការបដិបត្តិជម្រះខ្លួនឪ្យល្អបរិសុទ្ធផង អាចធ្វើឪ្យយើងបំបែកការកកស្ទះទាំងអស់នោះ ដើម្បីឪ្យយើងអាចទទួលបាននូវចំណេះដឹង និងទទួលបានការយល់ច្បាស់លាស់ ។ 

តើមានអត្ថន័យយ៉ាងណានៅកំរិតជាក់ស្តែង? ជាក់ស្តែងមានន័យថា៖ ពេលយើងកំពុងព្យាយាមស្វែង យល់អ្វីមួយ រួមទាំងការងាររបស់យើងផងដែរ ហើយយើងមិនអាចយល់បានទេ យើងចាំបាច់ត្រូវសំរាកសិន ដោយយើងអាចធ្វើអ្វីផ្សេងក៏បាន ដូចជាការជួយដល់អ្នកដទៃជាដើម ។ល។ ឈប់សំរាកមួយរយៈពេលខ្លីសិន ជាធម្មតាពេលអ្នកត្រឡប់មកវិញ ចិត្តរបស់អ្នកគឺស្ថិតក្នុងសភាពវិជ្ជមាន និងប្រសើរជាងមុន និងមានការឪ្យតម្លៃខ្លួនឯងខ្លះផង ជាជាងការខឹងឆេវឆាវច្រឡោត នៅខណៈនេះយើងអាចយល់បានប្រសើរជាងមុនបន្តិចបន្ទាប់ពីសំរាកបន្តិចមក ។ ដូច្នេះមិនសំខាន់ទេថាយើងជាមនុស្សប្រភេទណា វាច្បាស់ជាមានសកម្មភាពអ្វីមួយដែលយើងអាចចូលរួមធ្វើ ដែលមានប្រយោជន៍ដល់អ្នកដ៏ទៃ មិនថាការចំណាយពេលវេលាជាមួយកូនៗរបស់យើង ឬទៅសួរសុខទុក្ខអ្នកជម្ងឺដែលនៅម្នាក់ឯងឯកា សកម្មភាពអ្វីក៏ដោយក្តី ។ ចូរអ្នកចាំថា សកម្មភាពវិជ្ជមានគឺជារឿងសំខាន់ត្រូវធ្វើ ។ បើទោះបីជាមានពិធីសាសនាជាច្រើនដែលយើងអាចបដិបត្តិក្តី តែការធ្វើសកម្មភាពពិតប្រាកដនៅក្នុងជីវិតគឺមានលក្ខណៈខ្លាំងក្លាជាង ។ 

ពួកយើងភាគច្រើនគឺមិនមានគ្រូប្រចាំខ្លួន ដើម្បីតាមដានការរីកចម្រើនរបស់យើងទេ ប៉ុន្តែ ឡូជុង (lojo ng) ឬព្រះធម៌ស្តីពីការអប់រំចិត្ត ជារឿយៗបានសម្តែងថា យើងគឺជាសក្ខីភាពដ៏មហាអស្ចារ្យចំពោះខ្លួនឯ ងផ្ទាល់ ។ យើងត្រូវសួរខ្លួនឯងថាតើយើងអាចធ្វើការផ្តោតអារម្មណ៍បានល្អ ឬអត់ ឬ ប្រសិនបើយើងមានមនោត្រាច់ចរគ្រប់ទិសទី ឬអត់ - គ្មានបុគ្គលណាម្នាក់អាចវិនិច្ឆ័យ កាត់សេចក្តីចំពោះរឿងនេះជំនួសយើងបានទេ! រាល់ព្រះធម៌ និងរាល់ការបដិបត្តិទាំងអស់ ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណង ឪ្យយើងបដិបត្តិ ធ្វើឪ្យសភាពនៃចិត្តនិងអារម្មណ៍របស់យើងប្រសើរឡើង និងដើម្បីឪ្យយើងបដិបត្តិធ្វើខ្លួនឪ្យប្រសើរឡើងផងដែរ ។ ដូច្នេះយើងគឺជាអ្នកកាត់សេចក្តីម្នាក់ដ៏ល្អបំផុត ថាតើយើងនៅតែជាមនុស្សឆាប់ខឹងឆេវឆាវទេ ឬយើងជាមនុស្សមិនសូវខឹងច្រើនដូចមុនជាដើម ។ 

គោលការណ៍ដែលយើងត្រូវចងចាំគឺថា ជីវិតគឺម្តងចុះម្តងឡើងអ៊ីចឹង ហើយការរីកចម្រើនទៀតសោតក៏មិ នត្រង់ដូចបន្ទាត់ដែរ ។ វានឹងមិនរីកចម្រើនប្រសើរឡើងរាល់ថ្ងៃទេ មានថ្ងៃខ្លះល្អ និងថ្ងៃខ្លះទៀតមិនល្អ រហូតទាល់តែយើងក្លាយជាបុគ្គលរួចរំដោះពីសង្ខារធម៌ទើបវាល្អរហូត ។ សូម្បីតែយើងជាអ្នកបដិបត្តិយូរ ហើយក្តី ហើយជាធម្មតាយើងមិនចេះតែខឹងទេ តែមានពេលខ្លះយើងក៏ខឹងដែរ ។ តែនោះមិនមែនជាហេ តុផលដែលត្រូវបំបាក់ទឹកចិត្តខ្លួនឯងទេ ។ ម៉្យាងវិញទៀត យើងត្រូវចម្រើនបដិបត្តិឪ្យបានខ្លាំងក្លាដើម្បីធ្វើ ខ្លួនឪ្យប្រសើរឡើង ហើយម៉្យាងទៀតយើងមិនគួរដាក់ទោសចំពោះខ្លួនឯង ពេលយើងមានកំហុសទេ ។ សម្តេចសង្ឃរាជ ដាឡៃឡាម៉ា បានមានព្រះរាជបន្ទូលថា ពេលយើងធ្វើការប៉ាន់ប្រមាណលើការរីកចំរើនរបស់យើង យើងត្រូវមើលក្នុងរយៈពេលត្រឹមប្រាំឆ្នាំ មិនមែនត្រឹមមួយសប្តាហ៍ទេ ។ ប្រសិនបើយើងចាប់ក្រឡេកមើលត្រឡប់ទៅលើរឿងរ៉ាវដែលយើងបានធ្វើក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំ ប្រៀបធៀននឹងពេលបច្ចុប្បន្ន ពេលនោះយើងអាចមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់នូវការរីកចម្រើនដែលយើងបានបដិបត្តិកន្លងមកមិនខាន ។ 

មិនចាំបាច់តែមានទីកន្លែងពិសេសដើម្បីធ្វើសមាធិទេ គ្រាន់តែទីកន្លែងណាដែលស្ងៀមស្ងាត់ និងមានអ នាម័យបន្តិចទៅបានហើយ តែបើមិនមានទីកន្លែងបែបនេះទេ ក៏មិនជាបញ្ហាអ្វីដែរ ។ មិត្ររបស់ខ្ញុំរស់នៅ លើអាផាតមិន (apartment) ដ៏តូចចង្អៀតមួយជាមួយម្តាយរបស់នាង បើនិយាយទៅគឺកូនបន្ទប់តូចមួ យគ្មានកន្លែងទំនេរទេ គឺដាក់តែទូរទស្សន៍ និងម៉ាញេរបស់ម្តាយនាងពេញបាត់ទៅហើយ ។ ម្តាយរបស់ នាងមិនសប្បាយចិត្តទេ បើមិត្ររបស់ខ្ញុំព្យាយាមអង្គុយតាំងសមាធិ ឬធ្វើអ្វីផ្សេងដែលត្រូវការទីធ្លាច្រើន បែបនេះនុះ ។ ជម្រើសដែលមិត្តរបស់ខ្ញុំអាចធ្វើសមាធិបាន គឺពេលគាត់ចូលបន្ទប់ទឹកបត់ដៃបត់ជើង ដែ លជាទីកន្លែងមិត្តរបស់ខ្ញុំបដិបត្តិសមាធិរៀងរាល់ថ្ងៃ មិនមានបញ្ហាអ្វីឡើយ ។ អ្នកមិនចាំបាច់មានទៀនធូ ប ឬអ្វីផ្សេងទេ - វាគឺគ្រាន់តែជា “របស់របរ” តែប៉ុណ្ណោះ ។ រឿងសំខាន់បំផុតគឺអ្វីដែលយើងកំពុងធ្វើចំ ពោះចិត្តរបស់យើង ហើយសមាធិគឺជាការចម្រើនបដិបត្តិចំពោះចេតសិកជាក់លាក់មួយ (សភាពនៃចិត្ត ) គឺជាអ្វីដែលយើងអាចចម្រើននៅពេលណា និងនៅទីណាក៏បាន ។ សភាពនៃចិត្តខ្លះអាចមានភាពងា យស្រួលដើម្បីធ្វើការចម្រើន និងអភិវឌ្ឍឡើង ពេលយើងស្ថិតនៅលើរថយន្តក្រុង ឬនៅក្នុងរថភ្លើងក្រោមដី សាបវេជាដើម ។ ពេលយើងប្រាថ្នាចង់បដិបត្តិចម្រើនការខន្តី ត្រូវមើលមនុស្សរាល់គ្នាក្នុងក្រសែភ្នែក ថាពួកគេក៏ប្រាថ្នាចង់បានក្តីសុខ និងមិនចង់បានក្តីទុក្ខទេ តើទៅរកកន្លៃងណាឪ្យប្រសើរជាងនៅលើរថយន្តក្រុងដែលមានមនុស្សជិះយ៉ាងច្រើនកុះករបែបនេះបាន វាគឺប្រសើរជាងការអង្គុយនៅក្នុងបន្ទប់ម្នាក់ឯងធ្វើការស្រមៃដល់មនុស្សគ្រប់គ្នា ។ 

អ្វីដែលជាការសំខាន់ចំពោះការបដិបត្តិសមាធិគឺថា យើងធ្វើវារៀងរាល់ថ្ងៃ ពុំខានមួយថ្ងៃណាឡើយ ។ អ្នកមិនភ្លេចដុះធ្មេញ ឬមិនភ្លេចចូលបន្ទប់ទឹកបត់ដៃបត់ជើងមែនទេ ដូច្នេះអ្នកក៏មិនគួរភ្លេចធ្វើសមាធិដែរ ។ យើងអាចធ្វើឪ្យវាក្លាយជាទម្លាប់នឹងនមួយនៃជីវិតរបស់យើង បើទោះបីជាវាមានរយៈពេលតែប្រាំនាទី ក្នុងមួយថ្ងៃក្តី ។ មិនថាយើងជានរណាទេ យើងទាំងអស់គ្នាអាចងើបពីគេងឪ្យបានប្រាំនាទីមុននឺងយើង ធ្វើអ្វីផ្សេងនៅពេលព្រឹកដើម្បីបញ្ចូលការបដិបត្តិនេះទៅក្នុងទម្លាប់របស់យើង ។ អ្នកមិនចាំបាច់ចាត់ទុក ការបដិបត្តិនេះថាជា ដ្រាម៉ាធំពេកទេ តែផ្ទុយទៅវិញការបដិបត្តិនេះអាចបន្ថែមលំនឹងចំពោះអ្នកបានយ៉ា ងច្រើន - មិនថាថ្ងៃនេះ ឬថ្ងៃមុខអ្នករវល់កំរិតណាទេ អ្នកនឹងផ្តល់ពេលវេលានេះសំរាប់ខ្លួនឯងជានិច្ច ដើម្បីបដិបត្តិបន្តទៅមុខទៀត ។