Dziesięć doskonałości w therawadzie, mahajanie i bon

Wprowadzenie

Dziesięć dalekosiężnych postaw (tyb. pha-rol-tu phyin-pa, sanskr. paramita, pali: parami; doskonałości) znajdujemy w tradycjach therawady, mahajany i bon. Termin ten dosłownie oznacza stany umysłu, które przenoszą bodhisattwów na drugi brzeg – a mianowicie do oświecenia. Chociaż śrawakowie (słuchacze nauk Buddy, którzy dążą do stanu wyzwolenia arhata) mogą również rozwijać te postawy, to jeśli nie są połączone z celem, jakim jest bodhićitta nie uważane za „dalekosiężne”.

Wersja therawady Opisów poprzednich żywotów (tyb. sKyes-rab, sankr. dżataka) Buddy, kiedy praktykował jako bodhisattwa, mówi o dziesięciu dalekosiężnych postawach. Wersja Sarwastiwady mówi tylko o sześciu. W mahajanie zarówno Sutry Pradżniaparamity (tyb. Pha-rol-tu phyin-pa'i mdo; Sutry dalekosiężnej rozróżniającej świadomości, Sutry doskonałości mądrości) oraz Sutra białego lotosu Świętej Dharmy (tyb. Dam-pa'i chos pad-ma dkar-po zhes-bya-ba theg-pa chen-po'i mdo, sanskr. Saddharmapundarika-nama mahajana sutra; Sutra lotosu) omawiają tylko sześć. Jednakże Sutra dziesięciu poziomów umysłu bodhisattwy (tyb. Sa bcu-pa'i mdo, sankr.  Daśabhumikasutra) wymienia ich dziesięć i koreluje je z dziesięcioma poziomami umysłu arja bodhisattwy – bodhisattwy, który osiągnął niepojęciowe poznanie pustki.

Również tradycja bon wymienia ich dziesięć, lecz nazywa je „dziesięcioma nieprześcignionymi postawami” (tyb. bla-na med-par phyin-pa). Ich opis pojawia się w Jaskini skarbów (tyb. mDzod-phug), odkrytej jako tekst-skarb przez Szenczen Luga’ę (tyb. gShen-chen Klu-dga') na początku XI wieku.

Top